В. В. Иванов атындағы ботаника кафедрасының доценті Отаубаева А. У., Жамалиева Л. С


СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА (СӨЖ) АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР



бет113/113
Дата15.12.2021
өлшемі1,04 Mb.
#101113
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   113
Байланысты:
В. В. Иванов атында ы ботаника кафедрасыны доценті Отаубаева А.

9.СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА (СӨЖ) АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР

9.1. Студенттердің өзіндік жұмысының тақырыптары және олардың орындалу кестесі




СӨЖ-ның тақырыбы

Өткізілетін уақыты

1

Генетика ғылымының дамуының қысқаша тарихы.

І апта

2

Эндоплазмалық тор. Гольджи аппараты, лизосома, митохондрия, пластидтердің, клетка орталықтарының химиялық құрамдары.Клетка орталығы: олардың жануарлар клеткасында кездесуі. Нәзік құрылысы: репликациясы, клетка бөлінуіне қатысуы. Эукариот клеткасындағы кірпікшелер мен талшықтардың құрылысы.

І апта

3

Цитоқаңқа. Микротүтікшелер, тубулиндер

І апта

4

Митоз, стадиялары, оларға сипаттама.

ІІ апта

5

Эндомитоз. Политепия.

ІІ апта

6

Жануарлардағы гаметогенез, өсімдіктердегі спорогенез және гаметогенез тақырыптары бойынша сурет салу

ІІ апта


7

Митоз бен мейоздың айырмашылықтары

ІІІ апта

8

Дигибридті будандастыру тақырыбында есептер шығару

ІІІ апта

9

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ІІІ апта

10

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ІҮ апта

11

Мендельдің ІІІ заңы Белгілердің, гендердің тәуелсіз комбинациялануының цитологиялық негіздері.

ІҮ апта

12

Есептер шығару.

ІҮ апта

13

Мендельдің ІІІ заңы

Ү апта

14

Полигибридті будандастыру кезіндегі ажыраудың жалпы формулалары.

Ү апта

15

Есептер шығару.

Ү апта

16

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ҮІ апта

17

Гендердің өзара әрекеттесу типтері

ҮІ апта

18

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ҮІ апта

19

Хромосомалардың генетикалық және цитоплазмалық карталарын салыстыру.

ҮІІ апта

20

Плазмогендер.

ҮІІ апта

21

Молекулалық биология тақырыбына есептер шығару.

ҮІІ апта

22

Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым қуалау ерекшелігі

ҮІІІ апта

23

Гомо- және гетерогаметалы жыныс

ҮІІІ апта

24

Есептер шығару.

ҮІІІ апта

25

Сыртқы орта факторларының кроссинговерге әсері.

ІХ апта

26

Онтогенездің генетикалық негіздері.

ІХ апта

27

Есептер шығару

ІХ апта

28

Өзгергіштіктің жіктелуі

Х апта

29

Мутацияны фенотиптің өзгеруіне қарай жіктеу

Х апта

30

Есептер шығару.

Х апта

31

Геннің экзон интондық құрылымы.

ХІ апта

32

Популяция генетикасы тақырыбына есептер шығару.

ХІ апта

33

Есептер шығару.

ХІ апта

34

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ХІІ апта

35

Генетикалық гомеостаз.

ХІІапта

36

Популяция генетикасы тақырыбына есептер шығару.

ХІІ апта

37

Адам кариотипі.

ХІІІ апта

38

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ХІІІ апта

39

Есептер шығару.

ХІІІ апта

40

Есептер шығару.

ХІҮ апта

41

Жазбаша жұмыс (реферат жазу)

ХІҮ апта

42

Есептер шығару.

ХІҮ апта

43

Дарвин, Фогель, Вейсманның ғылыми-ізденіс жұмыстары. Ғылыми еңбектерге шолу.

ХҮ апта

44

Селекцияның генетикалық негіздері.

ХҮ апта

45

Молекулалық биология тақырыбына есептер шығару.

ХҮ апта


9.2. «Биология» курсы бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары


Пән аттары

Реферат тақырыптары

Цитология

  1. Клеткалық теория

  2. Клеткалар мен ұлпаларды зерттеу әдістері

  3. Клдемткалардың жіктелуі (дифференциясы)

  4. Клетка патологиясы

Өсімдік физиологиясы

  1. Фотосинтез туралы ілімнің қысқаша даму тарихы

  2. Фотосинтез

  3. Өсімдіктердің тыныс алу физиологиясы

  4. Өсімдіктердің өсу және даму физиологиясы

Генетика

  1. Генетика ғылымының қысқаша даму тарихы

  2. Г.Мендельдің өмірбаяны және еңбектері

  3. Т.Морганның мектебі және еңбектері

  4. Мутациялардың жіктелуі

  5. Генетикалық инженерия

  6. Генетикалық гомеостаз және оның механизмдері

  7. Микроағзалар генетиткасы

  8. Биометрия

  9. Мінез-құлықтың генетикасы

  10. Адам ұрығының дамуы



10. ОҚУ, ӨНДІРІСТІК ЖӘНЕ ДИПЛОМ АЛДЫ ПРАКТИКАЛАРДЫҢ ӨТУІ, ЕСЕП ҚҰЖАТТАРЫНЫҢ ФОРМАСЫ ТУРАЛЫ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР ЖОСПАРЛАНБАҒАН
1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.

1. Клеткалық теорияның негізін қалаған ғалымдар

2. Клетканың барлық ағзалардың құрылысының және генетикалық бірлігінің себебі

3. Гиалоплазма құрылысы

4. цитоплазмалық мембрананың құрылысы және қалыңдығы

5. Клетка аралық байланысқа қатысатын құрылымдаор

6.Рибосома құрылысының ерекшелігі

7. Рибосома қызметі

8. Эндоплазмалық тордың құрылысындағы ерекшеліктер

9. Тегіс эндоплазмалық тор қызметі

10. Кедір бұдырлы эндоплазмалық тор қызметі

11. Митохондрия құрылысы

12. Клетка құрамына енетін бейорганикалық заттар

13.Ядро құрылысы

14. Ядро қызметі

15. Майлар мен көмірсулар синтезі қайда жүреді.

16. Оибосоманы кім және қай жылы ашты

17. Клетканың химиялық құрамына енетін заттар

18. Хромосоманы алғаш анықтаған ғалымлар

19. ДНҚ мен РНҚ мономерлері

20. Интерфазалық кезеңнің қай сатысында АТФ синтезделеді

21. Интерфазалық ядродағы ең маңызды процесс

22. Гольджи аппаратының құрылсы

23. Гольджи аппараты атқаратын қызмет

24. Бастапқы жасушаларғы айнымайтын жасуша қандай бөліну нәтижесінде пайда болады

25. Митоз түрлері

26. Клеткалық циклдің кезеңдері

27. ДНҚ репликациясы жүретін интерфазалық кезеңнің ұзақтығы

28. Жануар гаметогенезінің қай сатысында мейоз жүреді

29. Мейоздың профаза І мен профаза ІІ арасындағы айырмашылықтар

30. Мейоздың редукциялық бөлінуінің мәні неде

31. Хромосома морфологиясы митоздың қай сатысында жақсы көрінеді

32. Мейоздың эквациялық бөлінуінде хромосома жиынтығы қандай

33. Митоздың қарама-қарсы фазалары қандай

34. Рибосома құрамына енетін заттар

35. Мейоз дегеніміз не

36. Интеркинездің интерфазадан айырмашылығы

37. Мейоздың қай сатысында хромосома жиынтығы азаяды

38. Цитоплазмалық мембранаға тән қасиеттер

39. Сперматогенезде эквациялық бөлінуден соң түзіледі

40. Өсімдіктерде жыныс жасушаларының түзілуі қандай кезеңдерден тұрады

41. Жарық энергиясының химиялық энергияға айналуы қайда жүреді

42. Қосарлана ұрықтану дегеніміз не

43. Жұмыртқа жасушасы мен сперматозоидтың қосылуы нәтижесінде не түзіледі

44. Кедір – бұдырлы эндоплазмалық тор құрылысы

45. Электрондық микроскоптың жарық микроскопынан ерекшелігі

46. Сперматогенезде эквациялық бөлінуден соң пайда болады

47. Клетка орталығын кім және қай жылы ашты

48. Хромосоманың химиялық табиғатын құраушы заттар

49. Митотикалық цикл дегеніміз не



50. Жарық микроскопының үлкейтіп көрсету деңгейі
8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.

  1. Ірі қара малдың тоқалдылығы мүйізділікке басымдылық көрсетеді. Мүйізді сиырмен тоқал бұқаның будандасуынан қандай ұрпақ күтуге болады, егер сиырлардың біреуі бұрын осы бұқадан мүйізді бұзау туған болса?

  2. Теңіз шошқасының жүнінің қара түсі В, ақ түске в басымдылық көрсетеді? Гетерозиготалы қара аналық пен гетерозиготалы қара аталық будандастырылған? Қара түсті ұрпақтың қанша бөлімі гетерозиготалы болады:

  3. Мынадай шағылыстыру жүргізілген: Аа Вв Дd x Aa Вв Дd. Ұрпағында неше түрлі генотип береді:

  4. Бір жүп белгіге анализ жасаған кезде неше түрлі будандастыру жүргізуге болады:

  5. Мынадай генотипі бар Аа Вв Сс Дd Ее особь неше түрлі гамета бере алады:

  6. Мынадай шағылыстыру жүргізілген: Аа Вв Сс Дd х аа вв сс dd. Үрпақта неше түрлі фенотиптік класс түзеледі:

  7. Егер әкесінің қанының тобы А, ал шешесінікі - В тобы болса, мұндай гетерозиготалы ата-аналар өмірге әртүрлі жұмыртқалық егіздерді әкелсе, онда екі баланыңда қандары В тобына жатуының мүмкіндігі қандай болғаны:

  8. Гетерозиготалы сұр Dd Аа тышқанды рецессивті гомозиготалы ақ тышқанмен будандастырғанда ұрпақтың фенотиптері қандай болғаны, егер гендердің әсер етуі мынадай болса: D - жүнді бояйтын пигменттердің синтезін реттейді, d - альбинизм, А және а гендері жүн талшықтарының өне бойына пигменттердің таралуын қамтамасыз етеді: а гені - біркелкі боялуына, ал А гені жүннің қара түске боялуымен қатар оның ұшында сақина тәрізді сары пигменттің түзілуіне әсер етеді.

  9. Гипертрихоз Y - хромосомамен тіркесіп тұқым қуалайтын белгі. Әкесінде гипертрихоздың белгісі бар отбасында мұндай ауруы жоқ балалардың дүниеге келуі мүмкіндігі қандай:

  10. D және S гендердің арасында айқасу - 3,6%. Мына генотиптегі DS гаметалардың проценттік қатынасы қандай болмақ: ds

  11. Анализдеуші будандастырылу нәтижесінде мынадай будандар алынған: қалыпты, тегіс жүнді - 27, қалыпты бұйра - 99, ұзын тегіс - 98, ұзын бұйра - 24. Егер доминантты белгілер қалыпты тегіс болса, айқасу проценті қанша болғаны:

  12. Егер а - РНК кодоны ЦГА тұрса, т - РНК антикодоны қандай болғаны:

  13. ДНК молекуласының өсуі мына ферменттің қайсысын қосқан кезде ұлғаяды:

  14. Аталық еркектің стерильділігі генетикада не үшін қолданады:

  15. Қай өзгергіштіктің белгілерін вариациялық қатар және қисық сызық арқылы бейнелеуге болады:

  16. Фенотип неге тәуелді?

  17. Қандай жағдайда мутация фенотиптен көрінеді:

  18. Плейотропия деген не?

  19. Егер доминанты гендер бір генотипте кездесіп, жана фенотип берсе мыналардың қайсысы болғаны:

  20. Трансляция деген не?

  21. Гетерозис деген не?

  22. Егер нуклеотидтің біреуі түсіп немесе орындары ауысатын болса, ондай мутация қалай аталады?

  23. Адамда көздің қара түсі (К) көк түсіне (к) қарағанда доминантты. Әкесінің көздері - көк, шешесінің көздері - қара, өзі қара көзді қыз әке - шешелерінің көздері қара, көк көзді жігітке тұрмысқа шыққан. Олардан қара көзді бала туған? Қыз бен жігіттің генотиптері қандай болғаны:

  24. Миоплегия доминантты белгі ретінде тұқым қуалайды. Әкесі - сау, ал шешесі осы аурумен ауырған гетерозиготалы отбасында ауру балалардың туу мүмкіндігі қандай болмақ?

  25. Бұршақ тұқымының сары түсі А жасыл түске а басым, ал тегіс пішінді В бұдырлы пішінді в - дан басым. Егер екі белгісі бойынша гетерозиготалы ағзаларды будандастырғанда, ұрпақта жасыл түсті бұдырлы пішінді тұқымның үлесі қандай болмақ?

  26. Егер өсімдікті будандастырғанда бірінші ұрпақта тек белгінің біреу ғана көрінсе, онда оның қандай белгі болғаны:

  27. Тауықтарда (ақ леггорн) қауырсынның түсі 2 түрлі генмен бақыланады:W (ақ түс), w (боялған) түске доминанттылық көрсетеді. В (қара түс), в (қоңыр түске) басымдылық көрсетеді. F1 гетерозиготалы. Үрпақ W w Вв - ақ түсті болған. Гендердің өзара әсер етуінің қай типі екенің анықтап, - F2 дегі фенотиптердің сондық қатынасын көрсет

  28. Дальтониктің қызы басқа бір дальтониктің ұлына күйеуге шығады. Қалындық пен күйеудің екеуінің де көздері түсті дұрыс ажырата алады. Бұлардың балаларының көздері қандай болады:

  29. Дрозофиланың қалыпты аутосома жиынтығы бар болғанымен жыныс хромосомасының жиынтығы XXY. Сонда дрозофиланың жынысы кім болғаны:

  30. Бір ақуыздың синтезі туралы мағұлмат ядроның қай құрлымында болады;

  31. а - РНК - ң триплеті неге сәйкес келеді;

  32. Эволюциялық процесстегі мутацияның ролі қандай:

  33. Қай белгілер тар реакция нормасымен сипатталады:

  34. Дигибридті будандастырудағы Ғ2 - де фенотип бойынша ажырау:

  35. Мына төменде келтірілген мысалдың қайсысы дұрыс емес:

  36. Траскрипция дегеніміз не

  37. Гормондар гендердің активтілігін қай деңгейде реттейді:

  38. Генетикалық код дегеніміз не

  39. Мына төменде айтылғандардың қайсысы гетерохроматинге тән емес:

  40. Мутацияның нәтижесінің практикалық маңызы мыналардың қайсысынан көрінеді:

  41. Цитоплазмалық тұқым қуалауға мына органоидтардың қайсысы қатысады.

  42. Оперон моделі дегеніміз не:

  43. Қандай жағдайда мутантты ген өзін - өзі көрсете алады:

  44. Транзиция дегеніміз не:

  45. Мыналардың қайсысы гендік мутация:

  46. Мыналардың қайсысы анеуплоидия

47. ДНҚ қай кезеңде екі еселенеді

48. Цитоплазма түпнегізін құрайтын зат

49. маймолекуласының құрамына не енеді

50. Гомологтік хромосомалардың бірігу процессі


11.2 Емтиханға дайындық сұрақтары.

1. Клеткалық теорияның негізін қалаған ғалымдар

2. Клетканың барлық ағзалардың құрылысының және генетикалық бірлігінің себебі

3. Гиалоплазма құрылысы

4. цитоплазмалық мембрананың құрылысы және қалыңдығы

5. Клетка аралық байланысқа қатысатын құрылымдаор

6.Рибосома құрылысының ерекшелігі

7. Рибосома қызметі

8. Эндоплазмалық тордың құрылысындағы ерекшеліктер

9. Тегіс эндоплазмалық тор қызметі

10. Кедір бұдырлы эндоплазмалық тор қызметі

11. Митохондрия құрылысы

12. Клетка құрамына енетін бейорганикалық заттар

13.Ядро құрылысы

14. Ядро қызметі

15. Майлар мен көмірсулар синтезі қайда жүреді.

16. Оибосоманы кім және қай жылы ашты

17. Клетканың химиялық құрамына енетін заттар

18. Хромосоманы алғаш анықтаған ғалымлар

19. ДНҚ мен РНҚ мономерлері

20. Интерфазалық кезеңнің қай сатысында АТФ синтезделеді

21. Интерфазалық ядродағы ең маңызды процесс

22. Гольджи аппаратының құрылсы

23. Гольджи аппараты атқаратын қызмет

24. Бастапқы жасушаларғы айнымайтын жасуша қандай бөліну нәтижесінде пайда болады

25. Митоз түрлері

26. Клеткалық циклдің кезеңдері

27. ДНҚ репликациясы жүретін интерфазалық кезеңнің ұзақтығы

28. Жануар гаметогенезінің қай сатысында мейоз жүреді

29. Мейоздың профаза І мен профаза ІІ арасындағы айырмашылықтар

30. Мейоздың редукциялық бөлінуінің мәні неде

31. Хромосома морфологиясы митоздың қай сатысында жақсы көрінеді

32. Мейоздың эквациялық бөлінуінде хромосома жиынтығы қандай

33. Митоздың қарама-қарсы фазалары қандай

34. Рибосома құрамына енетін заттар

35. Мейоз дегеніміз не

36. Интеркинездің интерфазадан айырмашылығы

37. Мейоздың қай сатысында хромосома жиынтығы азаяды

38. Цитоплазмалық мембранаға тән қасиеттер

39. Сперматогенезде эквациялық бөлінуден соң түзіледі

40. Өсімдіктерде жыныс жасушаларының түзілуі қандай кезеңдерден тұрады

41. Жарық энергиясының химиялық энергияға айналуы қайда жүреді

42. Қосарлана ұрықтану дегеніміз не

43. Жұмыртқа жасушасы мен сперматозоидтың қосылуы нәтижесінде не түзіледі

44. Кедір – бұдырлы эндоплазмалық тор құрылысы

45. Электрондық микроскоптың жарық микроскопынан ерекшелігі

46. Сперматогенезде эквациялық бөлінуден соң пайда болады

47. Клетка орталығын кім және қай жылы ашты

48. Хромосоманың химиялық табиғатын құраушы заттар

49. Митотикалық цикл дегеніміз не

50. Жарық микроскопының үлкейтіп көрсету деңгейі
11.3 ТЕСТІЛІК ТАПСЫРМАЛАР
Клеткалық құрылымы бар, бірақ ұйымдасқан ядросы жоқ ағзалар қалай аталады:

а) эукариоттар

в) прокариоттар

с) көпжасушалылар

г) талломдылар

Қандай органоидта органикалық заттар синтезі және жинақталуы жүзеге асады:

а) гольджи аппараты

в) лизосома

с) митохондрия

г) рибосома

Ядро -

а) жасушаның көбею бөлігі

в) жасуша шырыны

с) өсімдікке жасыл түс береді

г) тыныс алу, қоректену қызметін атқарады

Қорға жиналатын заттар химиялық табиғаты бойынша үш топқа жіктеледі. Олар:

а) май, фермент, гармон

в) май, гармон, көмірсу

с) ақуыз, май, фермент

г) көмірсу, ақуыз, май

Көмірсуға жатады:

а) крахмал

в) күрделі эфирлер

с) алейрон дәндері

г) иілік заттар

Толық ұйымдасқан ядросы бар клеткалық құрылысқа ие ағзалар қалай аталады:

а) эукариоттар

в) прокариоттар

с) бактериялар

г) вирустар

Клетка дегеніміз -

а) шығу тегі және құрылысы бойынша ұқсас, бір немесе бірнеше қызмет атқаруға бейімделген тұрақты және заңды қайталанып отыратын клеткалар жиынтығы

в) тірі ағзаның құрылымдық және функциональді бірлігі

с) ағзада белгілі бір қызмет атқаратын жасушалар тобы

г) құрылысы жағынан ұқсас жасушалар тобы

Ақуыз қандай органоидта синтезделеді:

а) ядро

в) митохондрия

с) рибосома

г) лизосома

Микроскоп құрылысы:

а) екі жағы бірдей дөңес шыны

в) окульяр, обьектив

с) табан, айна, тұтқа, заттық үстелше, обьектив, көру түтігі, бұранда, окуляр

г) штатив. Обьектив, тұтқа

Цитоплазма мембраналары:

а) плазмолемма, тонопласт

в) паренхима, прозенхима, мезоплазма

с) плазмолемма, мезоплазма, тонопласт

г) прозенхима, паренхима

Қорға жиналатын заттар химиялық табиғаты бойынша неше топқа жіктеледі.

а) 1


в)2

с) 3


г) 4

Белоктардың негізгі бөлігі өсімдіктердің тұқымдарында, жемістерінде қорға жиналады. Олар қалай аталады:

а) крахмал

в) алейрон дәндері

с) күрделі эфирлер

г) майлар

Тірі ағзаның құрылымдық және функциональді бірлігі

а) клетка

в) ұлпа

с) ағза


г мүше

Жасуша құрылысы:

а) ұсақ көпіршіктер

в) жасуша қабықшасы, ядро, цитоплазма

с) вакуоль, пластид

г) пластид, цитоплазма, ядро

Ядроның құрылымыдық элементтері:

а) ядро қабықшасы, ядоршық

в) ядро қабықшасы, ядро шырыны, ядоршық

с) ядро шырыны, ядоршық

г) ядро қабықшасы, ядро шырыны

Интерфазаның қай стадиясы маңызды роль атқарады:



    1. G1

    2. S

    3. G2

    4. A

Клеткалық теорияның негізін қалаған ғалымдар:

    1. Р. Гук, М. Мальпиги

    2. Р. Гук, Н. Грю

    3. Брисо-Мирбе, Ж.Б. Ламарк

    4. М. Шлейден, Т. Шванн

Интерфазалық ядродағы жүретін ең маңызды процесс:

а) ДНК синтезі

ақуыз бен РНК синтезі

АТФ синтезі

көмірсу синтезі

Май молекуласының құрамына қандай қосылыс кіреді?



    1. амин қышқылы

    2. глюкоза

    3. глицерин

    4. нуклеотид

Жасушадағы көмірсудың ролі қандай

    1. хабарлаушы

    2. тасымалдаушы

    3. энергетикалық

    4. реттеуші

Нуклеотидтердің құрамына қандай заттар кіреді



    1. липидтер

    2. сулар

    3. азотты негіздер

    4. амин қышқылдары

Қандай химиялық қосылыстың құрамына азот кірмейді

    1. аминқышқылына

    2. АТФ-ке

    3. қанттарға

    4. ДНҚ-ға

Хромосоманың морфологиясы митоздың қай фазасында анық көрінеді:

    1. профаза

    2. метафаза

    3. телофаза

    4. прометафазада

Гомологтік хромосомалардың бірігу процесі

    1. градация

    2. регенерация

    3. редупликация

    4. коньюгация

Адамның клеткаларының қайсысында хромосома жиынтығы гаплоидты

    1. сомалық

    2. жыныстық

    3. бірінші қатардағы сперматоциттер

    4. бірінші қатардағы ооциттер

Профаза басталған кезде хромосомаларда неше хроматид болады

    1. 1

    2. 2

    3. 3

    4. 4

Анафазадағы мейоздың екінші бөлінуінде хромосомаларда неше хроматид болады.

    1. 1

    2. 2

    3. 3

    4. 4

Мейоздың бірінші бөлінуінде жасушада хромосомалардың қандай жиынтығы болады

    1. гаплоидты

    2. триплоидты

    3. диплоидты

    4. тетраплоидты

Субметацентрлі хромосомалар қайсысы

  1. бір-біріне сәл тең емес иінді

  2. иіндері бір-біріне өте тең емес

  3. тең иінді

  4. таяқша тәрізді

Хромосоманың морфологиясын не бойынша анықтайды:

  1. центромераның хромосома бойында орналасу бойынша

  2. екі иінінің ұзындығына қарай

  3. химиялық құрамы бойынша

  4. теломералары бойынша

Жасушасыз ағзалар денесі қандай құрлымнан тұрады?

  1. ядродан

  2. цитоплазмадан

  3. ақуызды қабықшамен қапталған нуклеин қышқылынан

  4. рибосомадан

Гранулярлы эндоплазмалық тордың құрылымына мыналардың қайсысы енеді:

  1. каналдар, түтікшелер, микрофибриллдер.

  2. каналдар, вакуольдер және цистерналар.

  3. десмосома, граналар, ламеллалар.

  4. рибосомалар,ламеллалар, граналар, кристтар.

Тегіс эндоплазмалық тордың бетінде қай заттардың молекулалары синтезделеді?

  1. минералдық тұздар

  2. нуклеотидтер

  3. көмірсу

  4. белоктар

Рибосоманың құрамына не енеді?

  1. рибосомальды-РНК, белок және Mg2+

  2. р-РНК, көмірсу және Са2+

  3. ДНК, т-РНК және Mg2+

  4. а-РНК, т-РНК және Mg2+

Митохондрияның атқаратын қызметі:

  1. органикалық заттардың синтезі

  2. қор заттарын жинау

  3. органикалық заттарды тотықтыру

  4. фотосинтез

Ақуыз, май және көмірсулардың энергия бөле отырып, тотығуы қайда өтеді?

  1. митохондрияда

  2. лейкопласттарда

  3. эндоплазмалық торда

  4. гольджи комплексіде

Митохондрияның ішкі құрылысына не енеді?

  1. ламелла, грана, матрикс

  2. кристтар, матрикс, рибосома

  3. гиалоплазма, матрикс

  4. миксоплазма, ламелла, рибосома

Цитоплазманың түпнегізі

  1. миксоплазма

  2. гиалоплазма

  3. кариоплазма

  4. плазмолемма

Қандай құрылым тек жануар жасушасында кездеседі

  1. пластидтер

  2. рибосомалар

  3. жасуша орталығы

  4. гликокаликс

Лизосоманы ашқан ғалым?

  1. К. Корренс

  2. Де Дюв

  3. Э.Чермак

  4. В.Иогансен

Лизосоманың негізгі қызметі:

ақуызды синтездеу

эндогенді және экзогенді макромолекулаларды ыдырату

АТФ-ның синтезі

сереторлық қызмет

Ахроматин ұршығының жібі қайдан пайда болады:

хромосомадан

центриолдан

ядрошықтан

ядродан


Эндоплазмалық тордың ашыдған жылы және ашқан ғалым

1945ж, К.Портер

1900 ж, К.Корренс

Э.Чермак


Иогансен

Ядрошықтың атқаратын қызметі:



  1. рибосомаларды өндіру

  2. клетканың бөлінуіне тікелей қатысу

  3. c)хромосоманың құрамына ену

  4. генетикалық мағұлматты тасмалдайды

ДНҚ-ның екі еселенуі жүретін фаза

  1. профаза

  2. метафаза

  3. интерфаза

  4. анафаза



11.БІЛІМДІ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР

11.1 СТУДЕНТТЕРДІҢ БІЛІМІН ТАҚЫРЫПТАР БОЙЫНША ТЕКСЕРУ СҰРАҚТАРЫ.
11.4. ТЕРМИНДЕРМЕН ЖҰМЫС (ГЛОССАРИЙ)
Антипод – ұрық қалтасының халаза бөлігінде қалған үш ядроның жиынтығы.

Ауксин – химиялық табиғаты жөнінен индолил-3-сірке қышқылы болып табылатын, барлық жоғары және төменгі сатыдағы өсімдіктердің көпшілігінде түзілетін зат.

Аутосомалар – аталық және аналық жыныстарының айырмашылығын көрсетпейтін хромосомалар.

Байланысқан су – клетка суының биополимерлер молекулаларына жақын орналасқан бөлігі.

Бивалент – екі хромосома, төрт хроматидтен тұратын коньюгацияланған гомологиялық хромосомалар.

Бос су - өсімдіктердің физиологиялық белсенділігін қамтамасыз етеді.

Генотип – ағзаның белгілернің дамуын анықтайтын тұқым қуалаушы бастамалардың жиынтығы.

Гамета – пісіп-жетілген жыныс жасушалары.

Гаметогенез – жыныс жасушаларының тұзілу процесі.

Гликолиз – қантты фосфорлау және ыдыратудың бастапқы кезеңі. Алғаш рет Мейергоф пен Эмбден ашқан.

Гуттация – ауа ылғалдылығының жоғары болу жағдайында сумен қаныққан өсімдік жапырағының булануына кедергі келтіру нәтижесінде тамшының бөлінуі

Диакинез – профазаның соңғы кезеңі. Бұл уақытта хромосомалар ең күшті спиральдануға ұшырап, қатты қысқарып, жуандайды.

Диплонема – хромосомалардың бір –біріне ширатылып, оралып, нәтижесінде хиазма деп аталын фигураны түзу кезеңі.

Дигибридті будандастыру – бір-бірінен екі жұпбелгісі бойынша ажыратылатын дараларды будандастыру.

Дөңес плазмолиз – протопласттың жасуша қабықшасынан кейбір жерінен толық ажырап, плазмолизденуі.

Доминантты белгі – буданда көріне отырып,, екінші альтернативті белгіні тұншықтырушы белгі.

Жыныспен тіркескен белгілер – жыныс хромосомаларында орналасқан гендер шығаратын белгілер.

Зигонема – гомологиялық хромосомалардың ұқсас үлескілері арқылы бір-біріне тартылып, жұптасып қосылуы нәтижесінде коньюгациялануы жүзеге асатын кезеңі.

Изотоникалық концентрация – жасуша шырынының концентрациясы мен сыртқы ертіндінің теңелуі.

Коньюгация(синапсис) – гомологиялық хромосомалардың өзара тартылысы.

Коллоидты орта – су мен ондағы еріген заттар жиынтығы.

Қайыра шағылыстыру – бірінші ұрпақты доминантты белгісі бойынша гомозиготалы дарамен будандастыру.

Лептонема – профаза 1-де интерфазалық ядроның торлы құрылымы жойылып, жіңішке жіпшелер түрінде хромосомалардың көріну кезеңі.

Макроэлементер – өсімдіктерде оннан бастап жүден бір бөлігіне мөлшерде кездесетін элементтер кіреді.

Мейоз – нәтижесінде гаплоидты хромосома жиынтығы бар төрт сіңлілі жасуша түзілумен аяқталатын жыныс жасушаларының бөліну процесі

Мендельдің бірінші заңы – бірінші ұрпақта ата-анасының біреуінің белгісі басым болады, басым белгі доминантты белгі деп аталады. Заң – доминанттылық заңы немесе ұрпақтың біркелік заңы

Мендельдің екінші заңы (ажырау заңы) – бірінші ұрпақты өзара будандастырып екінші ұрпақты алған кезде будандарда доминанттық және рецессивті белгілер белгілі бірі сандық қатынаста ажырауы

Мендельдің үшінші заңы – шағылыстыру кезінде белгілердің тәуелсіз тұқым қуалауы немесе еркін комбинациялануы.

Микроэлементтер – өсімдіктер денесінде проценттің мыңнан жүз, мыңнан бір бөлігіне дейінгі мөлшерде кездесетін элементтер.

Макроспорогенез - өсімдіктерде мегаспоралардың түзілу процесі.

Микроспорогенез – микроспоралардың немесе тозаң түйірлерінің түзілу процесі.

Минералдық қоректену - өсімдіктің топырақтан қоректену түрі.

Митоз – нәтижесінде диплоидты хромосома жиынтығы бар екі сіңлілі жасуша түзілуімен аяқталатын дене жасушаларының бөліну процесі.

Моногибридті будандастыру – бір жұп қарама-қарсы немесе альтернативті белгілері бойынша ажыратылатын дараларды будандастыру.

Ойыс плазмолиз – протопласттың жасуша қабықшасымен, плазмодесмос жіпшелерімен байланыспаған жерлері, жасуша суының экзоосмостануынан ішке ойыс бере плазмолизденуі

Оогенез – аналық жыныс жасушалары – жұмыртқа жасушаларының дамуы..

Осмос – жартылай өткізгіш мембрана арқылы еріткіштің етуі.

Осмос жүйесі – жартылай өткізгіш мембрана рақылы бөлінген еріткіш пен ерітінді немесе екі ерітінді.

Осмос қысымы – еріген зат бөлшектерінң жартылай өткізгіш мембранаға түсіретін қысымы.

Өсімдіктің дамуы - өсімдік ағзасындағы сапалық өзгерістердің жүзеге асуы.

Өсімдіктің өсуі - өсімдік салмағы мен көлемі, оның мүшелерінің саны мен мөлшері және жасушалар санының артуы, сондай- ақ жаңа протопласт түзілу процестері.

Пахинема – коньюгацияланған хромосомалардың екі хромососма төрт хроматидтен тұратын бивалент түзу кезеңі.

Пигменттер – күн спектрінің көрінетін бөлігінде жарық сәулелерін талдап сіңіретін заттар

Плазмолиз – жасуша цитоплазмасының судан айырылып, жасуша қабықшасынан алшақтауы.

Рецепрокты шағылыстыру – доминантты және рецессивті белгісі бар дараларды өзара будандастыру.

Салыстырмалы транспирация – транспирация қарқындылығының бос су бетінен буланған су мөлшері қарқындылығына қатынасы.

Синергидтер – микропиледе орналасқан екі жасушаның жиынтығы.

Строма – хлоропласттың екі қабатты мембранасын толтырып тұратын сұйықтық.

Су тапшылығы - өсімдіктің толық қанығуына судың жетпей тұрған мөлшері

Талдаушы шағылыстыру – генетикалық анализ жасау үшін бірінші ұрпақ буданын рецессивті аллельдері бойынша гомозиготалы дарамен будандастыру

Термопериодизм – түнгі төменгі және күндізгі жоғары температуралардың алмасуы..

Топырақ қуаңшылығы – атмосфералық қуаңшылық күннен – күнге арта отырып, өсімдіктер мен топырақтың бойындағы ылғалдың жетіспеуі.

Топырақтың су ұстаушы күші – топырақтың өзінің құрамындағы судың белгілі бір мөлшерін ұстап тұру қабілеті

Тамыр қысымы – тамырдың суды сабаққа қарай белсенді итеру қабілеті

Транспирация - өсімдіктің жер үсті бөліктерінің суды буландыру қабілеті. Өсімдіктердегі су алмасудың негізі көрсеткіштерінің брі.

Тилакоид – ламеллалардың қап сияқтанып тұйықталған жері.

Транспирация қарқындылығы – бірлі жапырақ бетінен бірлік уақытта буланған су мөлшері.

Тургор - өсімдік жасушасының протоплазмасының суға қанығып, жасуша қабықшасын керіп тұруы.

Фенотип - белгінің сыртқа шығуын немесе ағзаның қасиеттері мен белгілерінің жиынтығы.

Феофитин – спирттегі пигменттер ертіндісіне күшті қышқылдармен әсер еткен кезде пайда болатын қосылыс.

Фотолиз – жарық энергиясын сіңіру есебінен судың ыдырау реакциясы.

Фотосинтез – күннің жарық қуатын пигменттер қатысында көмірқышқыл газы мен судан органикалық қосылыстардың түзілуі

Хиазма – хромосомалардың ажырауы кезінде ширатылуының тарқап «х»тәріздес фигураның түзілуі..

Эндогендік су – метаболизм реакциясы барысында ағзаның ішінде түзілетін су

Экзоосмос – жасушадан судың шығуы қасиеті

Эндоосмос – жасушаға судың ену қасиеті


12.ОҚУ САБАҚТАРЫН, БАҒДАРЛАМАЛЫҚ, МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ҚАМСЫЗДАНДЫРУ.
Электрондық оқулық автор В. Щербак

«Мендельдің заңдары»-Алматы-2000

«Морганның заңдары» Алматы-2000

№4 корпус 103 аудитория



13.АРНАЙЫ АУДИТОРИЯ, КАБИНЕТ, ЛАБОРАТОРИЯ ТІЗІМІ
№5 КОРПУС 27-29-30-32 аудитория





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   113




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет