A. Бір қабылдауға зат мөлшері.
B. емдеу курсына зат мөлшері.Количество вещества, вызывающее опасные для орга- низма токсические эффекты.
C. Количество вещества, вызывающее смертельный исход
Курстық доза (dosis pro cursu) – емдеудің бүкіл курсына тағайындалған дәрілік заттардың мөлшері. Көбінесе микробқа қарсы препараттар (антибиотиктер, сульфаниламидтер және т.б.), цитостатиктер үшін анықталады.
Тәуліктік доза – адам ағзасына өмір бойы, оның денсаулығына зиян келтірместен күн сайын ауызша қабылдауға болатын, ғылыми дамудың қазіргі деңгейінде анықтауға болатын заттың концентрациясы.
Токсикалық доза.-улану белгілері пайда болатын доза.
Леталды доза- зерттелетін топ мүшелерінің жартысының өліміне әкелетін заттың орташа дозасы.
4.Жағдайлық есепті шешу Жедел пневмонияны емдеу үшін науқасқа бензилпенициллин натрий тұзы (антибиотик) бұлшықет ішіне 500 000 бірлік енгізілді.
10 минуттан кейін бүкіл денеде кенеттен қышу, терінің гиперемиясы, қарқынды қышу пайда болды.
1.Науқаста жүргізілген терапияның жанама әсері қандай?
2.Қандай алдын алу шараларын қабылдау қажет?
3.Препарат дозасының төмендеуі осы жанама әсердің жойылуына әкеледі ме?
Асқорыту жүйесінен жанама әсері: диарея, жүрек айнуы, құсу. Химиотерапиядан болатын әсерлер: қынаптық кандидоз, ауыз қуысының кандидозы. Орталық жүйке жүйесі тарапынан: бензилпенициллинді жоғары дозаларда қолданғанда, әсіресе эндолумбарлық енгізу кезінде нейротоксикалық реакциялар дамуы мүмкін: жүрек айнуы, құсу, рефлекторлық қозғыштығының жоғарылауы, менингит симптомдары, құрысулар, кома. Аллергиялық реакциялар: безгегі, есекжем, тері бөртпесі, шырышты қабықтардағы бөртпе, буындардың ауыруы, эозинофилия, ангионевротикалық ісіну. Өліммен аяқталатын анафилактикалық шок жағдайлары сипатталған.
Бензилпенициллин препараттарын тек нұсқауларға сәйкес және дәрігердің бақылауымен қолдану керек. Бензилпенициллиннің жеткіліксіз дозаларын (басқа антибиотиктер сияқты) қолдану немесе емдеуді тым ерте тоқтату жиі микроорганизмдердің төзімді штаммдарының дамуына әкелетінін есте ұстаған жөн.
Бронх демікпесі, шөп безгегі және басқа да аллергиялық аурулар үшін бензилпенициллин антигистаминді тағайындау кезінде сақтықпен қолданылады. Пациенттерде аллергиялық реакциялар дамыған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату керек. Әлсіреген науқастарда, жаңа туған нәрестелерде және егде жастағы адамдарда ұзақ емдеу дәріге төзімді микрофлора (ашытқы тәрізді саңырауқұлақтар, грамтеріс микроорганизмдер) туындаған суперинфекцияның дамуына әкелуі мүмкін.
Тапсырма 5. Кестені толтырыңыз
Препарат
Әсердің басталуы
Әсер ету ұзақтығы
Прокаин
Әлсіз негіз бола отырып, ол натрий арналарын блоктайды, мембрананың ішкі бетінде орналасқан рецепторлардан кальцийді ығыстырады және осылайша сенсорлық нервтердің ұштарында импульстардың пайда болуына және жүйке талшықтары бойымен импульстардың өткізілуіне жол бермейді. Нерв жасушаларының мембраналарындағы әрекет потенциалын тыныштық потенциалына айқын әсер етпей өзгертеді.
Үлкен дозаларда ол конвульсияларды тудыруы мүмкін. Ол қысқа анестетикалық белсенділікке ие (инфильтрациялық анестезияның ұзақтығы 0,5-1 сағат).
Лидокаин
препарат көктамыр ішіне енгізгенде әсер етудің басталуы 45-90 секунд, ұзақтығы 10-20 минут; бұлшықет ішіне енгізгенде әсердің басталуы 5-15 минут.
анестезияның ұзақтығы 15-30 минут. Терминалды анестезияға арналған лидокаин гидрохлоридінің ең жоғары тәуліктік дозасы 20 мл құрайды. Перифериялық анестезияның кез келген түрін алатын балалар үшін лидокаиннің жалпы дозасы дене салмағына 3 мг/кг аспауы керек.
Тетракаин
Әсерінің басталуы: инфильтрация 15 мин, жұлын < 10 мин.
Максималды әсер: инфильтрация 15 минут -1 сағат.
Әсер ету ұзақтығы: инфильтрация 2 - 3 сағат.
Басқа препараттармен әрекеттесу. Суцинилхолиннің әсерін ұзартады.
Анестезия шырышты қабаттың бетіне жаққаннан кейін 0,5-1,5 минуттан кейін пайда болады және 15-20 минут бойы жалғасады.