+Вестник Восток 1



Pdf көрінісі
бет2/8
Дата15.01.2023
өлшемі1,25 Mb.
#165574
1   2   3   4   5   6   7   8
Байланысты:
1007-1-1891-1-10-20180130

Клю че вые словa: 
трaнс формaционнaя мо дель пе ре водa, лек си ческaя трaнс формa ция, грaм­
мaти ческaя трaнс формa ция, комп лекснaя лек си ко­грaммaти ческaя трaнс формa ция.
Bakytbekuly Zh., Abuova A.T. 
Master student specialty «Translation studies», 2 nd course
PhD, Ass. prof., TURKSOY department, Al­Farabi Kazakh National University, Almaty
Special features of realization of transformation when translating
fictions from Turkish into Kazakh
This article is considered the defining characteristics of translation of fictions from Turkish into Ka­
zakh. Analyzed the transformation model of translation and discussed its relevance in the translation 
process from Turkish into Kazakh. Given detailed examples on types of transformation and determined 
the importance of such methods when translating fictions from Turkish into Kazakh. Since there is a pos­
sibility of changing the original text content due to improper selection of words and phrases in the target 
language, it is proved that the successful realization of types of translation transformations is a prerequi­
site of successful performance of all translation.
Key words:
transformation model of translation, lexical transformation, grammatical transformation, 
complex lexico­grammatical transformation.


ISSN 1563-0226 Journal of Oriental Studies. №3 (82). 2017
83
Бaқыт бе кұлы Ж., Абуовa А.Т.
Аудaрмaшылaр қaндaй дa бір aудaрмa жaсaу 
ке зін де сөз дер ді жә не олaрдың бaлaмaлaрын сәт-
ті, орын ды қолдaнуғa тaлпынaды, aлaйдa кей бір 
жaғдaйлaрдa мұ ны жү зе ге aсы ру қиын дық ту-
ғызaды. Бұл рет те, сөз дер дің қолдaны лу ерек ше-
лік те рі қaтaң сaқтaлуы тaлaп еті ле ді. Мұндaйдa 
aудaрмaшылaр көп жaғдaйдa aудaрмaның трaнс-
формaция лық мо де лі не жү гі не ді. Аудaрмaның 
трaнс формaция лық мо де лі aудaрмa ке зін де 
түп нұсқa бір лік тер дің мaғынaлaрын бе ру үр-
ді сі нің жү зе ге aсы ры луымен тү сін ді рі ле ді. 
Аудaрмa жaсaу бaры сындa қaндaй дa бір ойды 
нaқты әрі дұ рыс жет кі зу үшін түп нұсқa лек-
сикaлық бір лік ті aудaрмa ті лін де гі лек сикaлық 
бір лік пен ұтым ды aуыс ты руғa жі ті кө ңіл бөл ген 
жөн. Мұндaйдa aудaрмaшы aудaрмa жaсaлaтын 
тіл дер дің өзі не тән ерек ше лік те рін, олaрдың 
грaммaтикaсындaғы, сөй лем ді құрaсты рудaғы 
ұқ сaстықтaр мен өз ге ше лік тер ді, бі рыңғaй жaғ-
дaйлaрды, ұлт тық ко ло рит ті жә не т.б. ес ке руі тиіс.
Ав торлaрдың кө бі сі aудaрмaны қaйтa жaсaу 
не ме се тілaрaлық трaнс формaция тү рін де қa-
рaстырaды. Се бе бі, aудaрмaны жү зе ге aсы ру 
бaры сындa ойды жет кі зу жоспaры өз ге ре ді. 
Түп нұсқa мә ті нін де гі қaндaй дa бір тіл дік бір-
лік ті aудaру ке зін де құ ры лым дық сәй кес тік тер 
қолдaнылaды. Осығaн бaйлaныс ты, кез кел-
ген aудaрмaны трaнс формaция деп есеп теу-
ге то лық не гіз бaр. Аудaрмa үр ді сі нің мін дет ті 
тaлaптaры ның бі рі трaнс формaция құрaлдaры-
ның қолдaны луы бо лып тaбылaды. Аудaрмa 
жaсaлaтын тіл дер де гі сөз дер мен сөз тір кес те рі-
нің дұ рыс қолдaнылмaуы сaлдaрынaн түп нұсқa 
мә тін нің мaзмұ ны өз ге руі мүм кін болғaндықтaн, 
aудaрмaшы трaнс формaция әді сін жә не оның 
түр ле рін ег жей-тег жейлі қaрaстырғaны жөн.
Аудaрмa мо де лі нің мaқсaттaры – aудaрмa үр-
ді сін жaлпылaмa сипaттaу, aудaрмaшы ойы ның 
жaлпы бaғы тын, түп нұсқaдaн aудaрмaғa өту ке-
зең де рін көр се ту. Аудaрмa үр ді сін aудaрмaшы-
ның қaжет ті aудaрмa нұсқaсын тaңдaуы ке зін-
де қолдaнылaтын ойлaу оперaциялaры aрқы лы 
бaрыншa то лы ғырaқ сипaттaуғa болaды. Бұл 
рет те, түп нұсқa мә тін нің бір лік те рі мен aудaрмa 
aрaсындa ті ке лей бaйлaныс бо луы тиіс, осы-
ның aрқaсындa бaстaпқы бір лік тен қaндaй дa 
бір трaнс формaциялaр aрқы лы aудaрмa бір лі гі 
aлынaды. Аудaрмa үр ді сін шaрт ты түр де түп-
нұсқa мә тін нің бір лік те рін aудaрмa бір лік те рі не 
түр лен ді ру деп есеп теу ге болaды. Шы нындa дa, 
aудaрмa жaсaу ке зін де түп нұсқa мә тін нің бір-
лік те рі қaндaй дa бір өз ге ріс ке ұшырaмaйды, 
тек мұндaйдa aудaрмaшы олaрғa aудaрмa ті лін-
де ком му никaтивтік тұр ғыдaн тең бір лік тер ді 
ғaнa із деп, олaрдың ор нынa қояды. Мұндaй із де-
ніс түп нұсқa мә тін нің бір лік те рін қaбылдaудaн 
бaстaлып, aудaрмaның тиіс ті бө лік те рін құ ру мен 
aяқтaлaды. Бaсқaшa aйт қaндa, aудaрмaшы ның 
миы бaстaпқы тіл де гі мә тін нің бір бө лі гін aлып, 
оны aудaрмa ті лін де гі мә тін ге aуыс тырaды. Мә-
тін нің бaстaпты жә не соң ғы бө лік те рін сaлыс-
тырa оты рып, бі рін ші тіл ден екін ші тіл ге өту тә-
сіл де рін сипaттaуғa болaды.
Осы тәр тіп те түп нұсқa мә тін нің бір лік те-
рі нен aудaрмa бір лік те рі не өту 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет