Аккузова айнур абдыжалиловна
жүктеу/скачать 2,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Аккузовой А.А., Диссертация
- Бұл бет үшін навигация:
- Қуатжан қайда – Қуатжан, Қуатжан! «Жан»
| намазым қаза болды-ау
!.. » (« Жүз жылдық арман» ). Қазақ табиғатынан баланың арқасынан қағып, кішіге ілтипат көрсеткен. «Үлкенге құрмет, кішіге ізет» мақалы соған дәлел. Оған қоса, қазақтың тілінде көп қолданылатын жақсы көру, еркелету мәнін беретін – жан, -тай жұрнақтары халқымыздың өзіндік сөйлеу стилін көрсететіндей. Мысал келтірер болсақ: «Кемпірі арба үстіндегі қапшықтарды қолымен басып қалғанда есегіне деп ала шыққанмен желінбей қайтып келген бір бау жоңышқаны ұстай алып, ыршып түсті. – Көтек, мынаусы несі құдай-ау, Қуатжан қайда? – Қуатжан, Қуатжан! «Жан» деп қапты ғой маған барып. Қайда болушы еді, қалды сонда. Сені мен мені адам деп жүр дейсің бе олар! Самаурыныңа от сал, таңдайым кеуіп келді» [102, 18 б.] . Бұндай еркелету мәнінде жұмсалатын жұрнақ жалғанған кісі есімдерімен қатар, үлкен ата- әжелеріміз, әке-шешелеріміз, аға-жеңгелеріміз балаларды төрт түліктің төлдерімен, табиғаттың ерекше құбылыстарымен атап жатады. Мәселен: «Шынымен ұйықтап жатқан шығар деп ұясын көрді, мал қораны қарады. Ізім- қайым. Ол там айналып, үйге қайта кіргелі бұрыла бергенде қара көлеңке бұрышта күшігінің серейіп өліп жатқанын көрді де «әже!» деп айғайлап жіберді. Әжесі далаға атып шығып, немересін көтеріп алды да: 81 Не боп қалды! Далаға жалғыз шықпа дедім ғой саған! деп оның таңдайын басты. – Әже... Сырттан... өліп қапты. Әу, шыбыным . Енді... енді ешқайда кетпейікші-а? Мақұл, күнім , мақұл. – Әже, – деді сәлден соң тағы да. Не жүктеу/скачать 2,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|