"Балалар музыка мектептерінің, балалар көркемөнер мектептерінің және балалар өнер мектептерінің үлгілік оқу жоспарлары мен бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан

-параграф. Балалар өнер мектептерінің «Эквилибристика» пәні бойынша білім беру бағдарламасы

жүктеу/скачать 5,53 Mb.

бет	16/24
Дата	30.11.2016
өлшемі	5,53 Mb.
	#2886

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 24

21-параграф. Балалар өнер мектептерінің «Жонглерлеу» пәні бойынша білім беру бағдарламасы

20-параграф. Балалар өнер мектептерінің «Эквилибристика» пәні
бойынша білім беру бағдарламасы

1022. Балалар өнер мектептерінің«Эквилибристика»пәні бойынша білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) пәннің мақсатын, міндетін, мазмұнын, бағдарламамалық талаптарды, оқыту жылдары бойынша оқу-тақырыптық жоспарды, бақылау нысанын, оқыту нәтижелерін бағалау өлшемдері анықтайды.

      1023. Эквилибристика цирк өнердiң жанрларының арасында көсбасшылық орындағы позицияда. Латын тілінен аудармада «эквилибр» «тепе-теңдiкте тұрған» деген мағынаны бiлдiреді. Эквилибристика - шектi дәлдiкті талап ететiн күрделi өнер және шеберлiкке дейiн жеткiзiлген тепе-теңдiк сезiмi.
      1024. Теңестiру шеберлігі берілген жағдайда теңгеруші нысанда ұстап тұру және шектік нүктеден ауытқуды болдырмау үшін қажет.
      1025. Эквилибристикамен айналысу тепе-теңдiк сезiмiн, яғни, әр түрлi тұрақсыз позицияларда денені берiлген жағдайда ұстап тұру, түрлi тiрек нүктелерiне тұруды дамытады, қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiктерге машықтандырады, тепе-теңдiк аппараттын нығайтады, шапшаңдықты дамытады және қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгін, дене шынықтыру ептiлiк пен денсаулықты нығайтудың мүмкiндiктерін туғызады.
      1026. Пәннің мақсаты: «эквилибристика» пәні аясында дене шынықтыруын және әртістілікті, дара ерекшелiктерін анықтау және дамыту.
      1027. Пәннің мiндеттерi:
      1) қимыл-қозғалысының шапшаңдығын дамыту;
      2) кеңістікте үйлестiру сезiмiн және бағдар сезімдерін дамыту;
      3) тепе-теңдiк аппараттын жетiлдiру;
      4) дене мәдениетiн тәрбиелеу;
      5) күрделi әрекеттердi орындауға арналған дене шынықтыру аппаратын дайындау.
      1028. Бағдарламаны iске асыру мерзiмі:
      4-9-сынып - аптаға 1 сағат, жылына 34 сағат, оқыту курсының барлығы - 204 сағат.
      Білім алушылар контингенті 10-жастан 16- жасқа дейін (4-9 сыныптар):
      4-6-сыныптар - орта топ;
      7-9-сыныптар)- жоғары топ.
      1029. Бағдарламада 4-9-сыныптарда 4 жыл оқу қарастырылған.
      Эквилибристикаға оқыту Өнер мектебінің цирк бөлімінде білім алушылар практикалық дағдыларға, акробатика, гимнастика сияқты бейінді пәндер бойынша арнайы және теориялық білімге ие болғаннан кейін 4 сыныптан басталады.
      1030. Оқу жылының басында қауiпсiздiк техникасы бойынша бiр сабақ жүргiзiледi. Қауiпсiздiк техникасы – ережелер жиынтығы, еңбек қауiпсiздігі немесе басқа да сабақтарды өткізуді қамтамасыз етуге бағытталған.
      1031. Мақсаты: қауіпсіздікті қамтамасыз ету, жарақаттар алуды минимумға жеткізу, қауiпсiздiктi қамтамасыз ету.
      Үйрену іс-әрекеттерін қауіпсіз жағдайда өткізуді қамтамасыз ету мына факторлармен айқындалады:
      1) штаттан тыс жағдайлардың орын алуын минимумға жеткізу;
      2) қызмет нәтижелерінің тиiмдiлiгін арттыру үшiн жарақаттарды алу жағдайын минимумға жеткізу.
      1032. Эквилибристикадағы сақтандыру және пассировка. Сақтандыру түрлерi:
      1) қол лонждары көмегімен сақтандыру;
      2) пассировка.
      1033. Сақтандыруға трюкті орындаушылардың биiктiкке қарамастан күтпеген құлау мүмкiндiгіне қатысты әрекеттердi орындау жатады.
      1034. Спорттық киiмдерге талап. Сабаққа киетін киім таза, ұқыпты, қозғалысқа кедергі келтірмейтін болуы тиіс, жарақаттарды болдырмау үшін алдын ала пульс тексерушi - әрекеттердi тiреуде сiңiр созылудан кәрi жiлiк буыны буындарын сақтау үшiн орындауға арналған былғары бiлезiктер; бастырма алақан - алақандардағыны ауырғанды сезіне алу үшiн арналған қолғаптар; орауышқа, Кубта орындаған жаттығулар, бiр-бiрiне кедергi болмайтын шахматтық ретте орналасу керек.
      1035. Зал, оның жабдығы және залда жүру тәртібінің ережесi.
      1) Егер мұғалiм залда жоқ болса онда кіруге тыйым салынады.
      2) Топтағы барлық мүшелер, педагогтар, залда жұмыс жасаушы адамдардың барлығымен сыйлы қатынаста болу керек.
      3) Педагогтың нұсқауларын нақты және өз уақытында орындау. Алдын ала жаттығуларды сапалы орындау қажет.
      4) Денсаулығы, көңiл-күй жағдайы нашар болса педагогқа хабарлау керек.
      5) Топта жаттығуларды орындау жайында соқтығыс болдырмау үшін арақашықтық сақтауға қажеттi аралық шаманы сақтау керек (бастапқы орынға құлау, аялдама, қалпына қайтару және тағы басқалар).
      6) Күрделi жаттығуларды орындау үшiн педагогтен сақтандыруды қамтамасыз етуді сұрап, жерге қонудың аймағына гимнастикалық төсенiш жаюды сұрау қажет.
      7) Жаттығушылар өртке қарсы қауiпсiздiк ережесін және эвакуация жайында ғимараттан шығу жоспарын білу қажет. Электр жабдығындағы ақаудың табылу жағдайында, жедел мұғалiмге хабарлау керек.
      1036. Реквизит және оны пайдалану ережесі.
      1) Залдағы спорт жабдығына ұқыпты қарау және киiм шешінетін және қосалқы бөлмелерде тазалық тәртiбін сақтау керек.
      2) Сабақ аяқталған кезде спорт жабдықтарын орынына апарып, жинап, жаттығулар орнын және киiм шешетiн бөлмедегі орналасу тәртiбімен қойып кету керек.
      1037. Эквилибристикада сақтандыру және пассировка.
      1) Сабақ өтетін бiр жерден басқа жерге жүгiрiп жүруге тыйым салынады.
      2) Күрделi акробатикалық жаттығуларды сақтандырусыз орындауға тыйым салынады.
      3) Жаттығуды орындау кезінде жерге түсу аймағы немесе құлаудың мүмкiндігі бар жерде тұруға тыйым салынады.
      4) Снарядтар мен тренажерде жаттығу орындау алдында олардың техникалық жұмыс істеп тұрғанын тексеру қажет, бұзылған жағдай анықталса, педагогке хабарлау қажет. Мүмкін болар құлау аумағына сақтандыру маттарын төсеу қажет.
      5) Жазатайым оқиғада, жарақаттану кезінде, зақымданған немесе болған оқиғаны көрген адам дереу мұғалiмге хабарлауға мiндеттi немесе кез-келген адамға, бiрiншi дәрiгерлiк көмекке дейiн медициналық жәрдем көрсету бойынша шұғыл шешімдерді қабылдау үшiн педагогке хабар беруі тиіс.
      6) Сабақ аяқталғаннан кейін керек-жарақ спорт жабдықтарын орнына жинау, киiм шешетiн бөлме мен жаттығуларды орындау залын тәртiпке келтіру қажет.
      1038. Күтілетін нәтижелер. Оқыту соңында орта топтың (4-6-сыныптар) білім алушылары біледі:
      1) арнайы терминологияны;
      2) эквилибра жаттығулары техникасының негiзiн;
      3) эквилибра жаттығуларын орындау кезіндегі қауіпсіздік техникасы негіздерін;
      4) салауатты өмiр салтының негiзi және зиянды әдеттердiң алдын алу негізiн.
      істей алады:
      1) сабақ тәжiрибесінде арнайы терминологияны қолданады;
      2) секiрiп мiну және орауыштан (оларды жонглерлiк жасай білу) әр түрлi бұйымдармен орауышта тұрып, шабақта бағдарлама кiрушi тәрелкедегі тепе-теңдiк, қолға тұруға, баспен тұруға, орауышқа, айналуға қақпа қыл iстеудi орындай алады;
      3) қауiпсiздiк техникасы ережесiнiң сабақ процесінде дұрыс қолдана алады;
      4) салауатты өмiр салтын іске асырады.
      1039. Бірінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 4-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Эквилибристика цирк өнерінің жанры ретінде.
      3) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      4) Қимыл-қозғалыс үйлестіруге арналған жаттығу.
      5) Жалпы дамытушы жаттығулар.
      6) Тепе-теңдiк; орындықтағы тепе-теңдiк.
      7) Орауышта синхрон жаттығулары, гимнастикалық таяқпен тепе-теңдік сақтау.
      8) Тәрелкемен жаттығу, арқада тәрелкенiң айналуы
      1040. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Эквилибристика, цирк өнерінің жанры ретінде – 1 сағат.
      2) Эквилибристика сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      3) Жалпы дене шынықтыру дайындығы – 2 сағат.
      4) Қимылды үйлестіруге арналған жаттығулар – 2 сағат.
      5) Жалпы дамытушы жаттығулар – 2 сағат.
      6) Тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      7) Орындықта тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      8) «Тоқаш» баста тұру тұрысы – 4 сағат.
      9) Қолда тұру тұрысы – 3 сағат.
      10) Тәрелкемен жаттығу – 4 сағат.
      11) Тәрелкені арқада айналдыру – 6 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1041. Оқудың екінші жылының бағдарламалық талаптары. 5-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс үйлесiмділігіне арналған жаттығу.
      4) Жалпы дамытушылық жаттығулар.
      5) Тепе-теңдiк: орауышқа, жоғарыдан тепе-теңдiкте сақтау.
      6) Орауышқа секiрiп мiну, орауыштан секiру.
      7) Затпен орауыштың қолдағы тепе-теңдігі, тепе-теңдiктi сақтау.
      1042. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Эквилибристика сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы – 2 сағат.
      3) Қимылды үйлестіруге арналған жаттығулар – 2 сағат.
      4) Жалпы дамытушы жаттығулар – 2 сағат.
      5) Тең салмақты сақтау – 3 сағат.
      6) Орауышқа секіріп тұру – 4 сағат.
      7) Орауыштан секіріп тұсу – 4 сағат.
      8) Орауышта тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      9) Қолдағы затты баланстау – 4 сағат.
      10) Орауышта затты теңестіру - 4 сағат.
      11) Жоғарыда тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1043. Үшінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 6-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс үйлесiмділігіне арналған жаттығу.
      4) Жалпы дамытушылық жаттығулар.
      5) Тепе-теңдiк: орауышқа, (тәрелкемен шабақ, қолшатыр, гимнастикалық таяқ және тағы басқа) бұйымын тепе-теңдікте сақтау.
      6) Орауышта жонглерлік ету: 1, 2 бұйыммен.
      1044. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Эквилибристика сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы - 2 сағат.
      3) Қимылды үйлестіруге арналған жаттығулар – 2 сағат.
      4) Жалпы дамытушы жаттығулар – 2 сағат.
      5) Тең салмақты сақтау – 2 сағат.
      6) Орауышта тең салмақты сақтау – 6 сағат.
      7) Орауышта 1 затпен жонглерлік ету – сағат.
      8) Орауышта 2 затпен жонглерлік ету – 6 сағат.
      9) Орауышта затпен баланстау тең салмақты сақтау (қолшатыр, таяқ және тағы басқалар) – 7 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1045. Күтілетін нәтижелер. Оқу соңында жоғары топтың (7-9-сыныптар) білім алушылары біледі:
      1) арнайы терминологияны;
      2) эквилибра жаттығулары техникасының негiзiн;
      3) эквилибра күрделі жаттығуларының сипаттамасын;
      4) шығармашылық жоба әзірлеу технологиясын;
      5) эквилибра жаттығуларын орындау кезінде техника қауіпсіздігі ережесін;
      6) салауатты өмiр салтының негiзi және зиянды әдеттердiң алдын алу негізiн.
      істей алады:
      1) сабақ тәжiрибесінде арнайы терминологияны қолдана алады;
      2) секiрiп мiну және орауыштан (оларды жонглерлiк жасай білу) әр түрлi бұйымдармен орауышта тұрып, шабақта бағдарламаға кiретін тәрелкедегі тепе-теңдiк, қолға тұруға, баспен тұруға, орауышқа, айналуға қақпа қыл iстеудi орындауға секiруді біледі;
      3) шығармашылық жобаны жеке әзірлейді және қорғайды;
      4) қауiпсiздiк техникасы ережесiн сабақ үдерісінде дұрыс қолдана алады;
      5) салауатты өмiр салтын жүзеге асырады.
      1046. Төртінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 7-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс үйлесiмділігіне арналған жаттығу.
      4) Жалпы дамытушылық жаттығулар.
      5) Тепе-теңдiк: орауышқа, орындықта, кубте.
      6) Орауышта қақпақыл iстеу: 1, 2, 3 бұйымдармен
      7) Тұру: орындықта баспен, аяқты бөлек ұстап, орындықта баспен тұру.
      1047. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Эквилибристика сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене дайындығы – 2 сағат.
      3) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 2 сағат.
      4) Жалпыдамытушы жаттығулар – 2 сағат.
      5) Тең салмақты сақтау – 3 сағат.
      6) Орауышта тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      7) Орауышта жонглерлік ету – 4 сағат.
      8) Орындақта тең салмақты сақтау – 3 сағат.
      9) Текшеде тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      10) Орындықта, басында тұру – 4 сағат.
      11) Орауышта 3 затпен жонглерлік ету – 5 сағат.
      Барлығы: 34 сағат.
      1048. Бесінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 8-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс үйлесiмділігіне арналған жаттығу.
      4) Жалпы дамытушылық жаттығулар.
      5) Тепе-теңдiк: орауышта тепе-теңдiк.
      6) Iлеспе жаттығулар: орауышта тепе-теңдiкте, гимнастикалық таяқпен орауышта тепе-теңдiкте.
      7) Текшеде статикалық жаттығулар.
      8) Айналатын (бас, кеуде тiкелейдi, айналдыра ораудың айнала аудармалары) тәрелке шабақта жаттығу.
      9) Жұпта және баспалдақта қолдау.
      1049. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Эквилибристика сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы – 2 сағат.
      3) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 2 сағат.
      4) Жалпыдамытушы жаттығулар – 2 сағат.
      5) Тең салмақты сақтау – 2 сағат.
      6) Орауышта тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      7) Орауышта тең салмақты сақтап,синхрондық жаттығулар – 7 сағат.
      8) Текшедегі статикалықжаттығулар – 5 сағат.
      9) Арқада айналдырған тәрелкемен жаттығулар – 5 сағат.
      10) Баспалдақта жұппен қолдау жаттығулары – 4 сағат.
      Барлығы: 34 сағат.
      1050. Алтыншы оқу жылының бағдарламалық талаптары.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс үйлесiмділігіне арналған жаттығу.
      4) Жалпы дамытушылық жаттығулар.
      5) Тепе-теңдiк: текшеде шынтақта, орауышқа шынтақта.
      6) Iлеспе жаттығулар: орауыштарда тепе-теңдiк қақпақыл жұпта бiрiгiп, әр түрлi бұйымдарды тепе-теңдiктi сақтаумен орауыштарда тепе-теңдiк.
      7) Табанды: орындықта баспен, аяқты бөлек ұстап,орындығында баспен, «кіші» текше қолде тұру.
      8) Жұпта және баспалдақта қолдау.
      1051. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Эквилибристика сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы – 2 сағат.
      3) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 2 сағат.
      4) Жалпыдамытушы жаттығулар – 2 сағат.
      5) Тең салмақты сақтау – 2 сағат.
      6) Орауышта тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      7) Шынтақта тең салмақты сақтау – 5 сағат.
      8) Қолдағы «текшеде» тұрысы – 4 сағат.
      9) Шынтақта және текшедегі тең салмақты сақтау – 4 сағат.
      10) Орауышта синхрондық тең салмақты сақтап, жұпта жонглерлі ету жаттығулары – 5 сағат.
      11) Орауышта әр түрлі заттармен баланстап, салмақты сақтау – 3 сағат.
      12) Барлығы: 34 сағат.
      1052. Бақылау түрі. Үлгерімді бақылау және бағалау өлшемдері.
      Эквилибристика пәні бойынша үлгерiмді бақылау және бағалау өлшемдері оқу - бақылау іс-шараларында, бақылау сабақтары түрінде (1 жарты жылдыққа) жылына екi рет жүргiзiледi және есеп беру концертiнде, концерттiк нөмiрдiң түрiнде жыл соңында өткізіледі.
      1053. 9-сыныпта білім алушылар қорытынды аттестаттаудан өтедi. Қорытынды аттестаттаудаға бағдарламаны әр білім алушы үшiн педагог жеке-жеке құрады.
      1054. Бақылауға педагогикалық талаптар:
      1) әр білім алушының жеке мiнезіне қарап жұмыс бақылауын өткізу (топ жұмысының қорытындыларының жеке білім алушының қызметі нәтижелерi орнына ауыстырып жiберуге болмайды немесе керісінше);
      2) жүйелік және үздіксіздік;
      3) білім алушының және нәтижелерге пiшiндердi әр түрлiлiк бақылаудың әдiстерi; оның жүргiзуiне қызығушылығын арттыру;
      4) жан-жақтылық (бағдарламаның барлық бөлiмдерін қамту; теориялық өнер-бiлiмдерін және практикалық бiлімдері мен дағдыларын тексеру;
      5) объективтiлiк;
      6) дифференциялық ұстанымы (әр білім алушының және әрбір оқу пәнінің әр тарауының әр пән бөліміне ерекшеліктерін есептеу);
      7) мұғалiм талаптарының бiрыңғай болуы.
      1055. Терминдер, ұғымдарды меңгерудi тексеру мақсатымен психологиялық ауыртпалықтарды кетіру ретінде ойын жүргiзiледi, арнайы жасалынған сөзжұмбақтарды ұсынады, сөздiк ойындарды пайдаланады тағы басқа.
      1056. Бағалау өлшемдері:
      1) эквилибра элементтерін орындау техникасын игеру: орындау дәлдігі, жекеше және топта орындайтын элементтердің қарқыны мен ырғағын сезіну
      2) концерттiк нөмiрден жалпы әсері (айла-әрекет, этюд): білім алушылардың мүмкіндігі (қабілеті), оның жетістіктері, әртістігі, мәнерлілігі.
      1057. Дайындық-сабақтың басталу алдында педагогтер мiндеттi түрде – дайындықтардың жалпы дене шынықтыру бағытталған бұлшық еттердi қыздыруға мүмкiндiк туғызатын жаттығулар кешенін өткізеді, онда бой жазу жүргiзiледi және буындардың, тыныстың дамуына және мұндай эквилибр цирк өнердiң түрiнде жүктемелері ағзаның барлық жүйелерiн күш салуға, жүктемеге дайындайды.
      1058. Эквилибристика орауышта. Эквилибраның осы түрінің бағдарламасы эквилибристиканың қолжетімді түрі болып табылады, оның негізгі элементтерін айтарлықтай қысқа мерзімде игеру мүмкіндігі болады.
      Оқыту үдерісі:
      1) білім алушыларды эквилибристика туралы негізгі түсініктермен таныстыру;
      2) білім алушыларда заттың мәні туралы, сабақ алдындағы бұлшық еттерді қыздыру мақсаты мен сипаты туралы, сабақ мазмұны, бағдарлама элементтерін, дұрыс тыныс алу орындау техникасымен танысады;
      3) оқу реквизиттерімен;
      4) осы жанрға білім алушылардың жеке қабілеттерін, тепе-теңдік сезімдерін дамытудың бастапқы әдісін игеруін анықтау.
      1059. Орауыш цирк реквизиті, ағаш бiлiкше болады немесе 25-30-шi және 15-16-ші диаметрде ұзындығымен металлдық қуыс цилиндр. Мұндай реквизиттің мiндеттi керек-жарағы 50-60-шi ағаш тақтайша, ұзыннынан тартылған және 14-16 орауыштың қомақты бөлігі.
      1060. Тепе-теңдiк мынадай түрде жетілдіріледі:
      1) білім алушы алаңның шетінде тұрады да тiзе аяғын кезек-кезек бүге отырып, тақтайша көлденеңдеу көрiнi теңестiредi, реквизиттің оның астынан домалап шығуына жол бермейді;
      2) орауышқа секiрiп шығу үшiн, алаң шетін ұстай отырып, ептілікпен ұстап, алаңға секiрiп шығып және тез тiк тұру керек;
      3) секiру үшiн алаң көлденең жатқан кезде, аяқпен иттеріп, күш алып жылжып секіруге болады. Алаңға секiрмей кiру үшiн, орауыш алаң бөлігінен ұзындау болу керек, қысқа жаққа аяқты қойып, басқа теңестiрiп, алаңның ұзын соңына екінші аяқты тез қойып, қолды жiберіп және тiк тұру керек;
      4) iс-әрекет бәрi алаңнан жиналысы үшiн керi тәртiпте қайталау керек. Тепе-теңдiктi сақтаудың техникасы немесе орауыш алаңда тепе-теңдiк тiзелердегi аяқтар есебiнен кезектескен бүгулі күйі сақталынады;
      5) алдыңғы қатарлы, дарынды білім алушылар үшiн келесi әрекет ескерілген. Түрегелiп тұрып орауыштың алаңында, үш бұйыммен жонглерлiк жасау, содан соң оларды жинап және секiру керек.
      1061. Цирк өнерінің оқыту процесі кез-келген оқу процесi сияқты дидактикалық қағидаларда сай құрылады, бiрақ өз ерекшелiгi болып цирк тәртiптерiнің ерекшелiгі шығады. Сабақтың дұрыс жоспарлауына сәйкес өсiңкi желi қағидасы бойынша құрылады. Жаттығуларын әр түрлiлiк есебiнен, жүктеменiң демалыстың қысқа фазаларымен бұлшық еттердегі алмасуда әр түрлi топтарына және мiндеттi дұрыс тынысты сақтауға арналады.
      1062. Дайындық-сабақтың негiзгi дидактикалық қағидалары:
      1) қайталану қағидаты – трюк орындаудың тұрақты жаңғырту және бірнеше әрекет жасау;
      2) бiртiнде қағидаты - жалпы бөлiгінен жеке бөлшектерге негiзден, оңайынан қиынына қарай, өнер-бiлiмнен дағдыға құрылған. Тапсырмалар қолдан келетiндей болып берiледi бiрақ келесi орындағанда күрделенеді;
      3) жан-жақтылық қағидаты - белгiлi трюк әрекеттерді орындауға қажеттi жаттығуларды ғана орындау емес, сонымен қатар басқа жаттығуларды қосу керек. Мамандандыруға арналған сабақ сапасы дене-күш дамуында жан-жақты табыстырақ болады. Күш салатын жаттығулар созылу қозғалыстармен қосу керек. Жүктемені сан жаттығулармен ауыстырып, үзiлiстердi мөлшерімен кезектеу керек. Жаттығуларды әр түрлiлiк жаттығулары тиiмдiлiк және жүктемелердi қолданбаның жан-жақтылығы едәуiр өседi;
      4) даралық қағидаты – білім алушыларға нақты ерекшелiктерiн есептеу тәсiлімен қарастыру керек. Мына қағиадттар арқылы олардың жүктемелері орындауын қарқынды жүргiзiледi және берiлген жаттығулар, әрекеттерін меңгеріп дараландырады;
      5) саналылық қағидаты - атқарылатын жаттығуларды мағынасы және рөл талабын анық және айқын түсiнеді. Білім алушылар ұзақтықта өздiгiнен талдауға жеке фазалар, олардың келiсушiлiгiндегi алда тұратын қозғалысты бөлшектеуiне ойланып үйрету керек. Ол үшiн күрделі үйлесімді қимыл алдында идиомоторлық дайындықтары жүргiзiледi.
      1063. Жаттығу орындау алдында ол ойында келесі компоненттерді елестетеді:
      1) бастапқы қалып;
      2) қозғалыстың атауы;
      3) орындау жолы (сілтеу, күшпен, еңкейіп…);
      4) қозғалыстың бағыты (артқа, алға…);
      5) амплитудасы, жылдамдығы, қозғалыстың күші;
      6) қалыпты өзгертуі, ырғағы;
      7) қайталаудың саны;
      8) соңғы қалпы, бет әлпеті.
      1064. Педагог пен білім алушы өзара iс-әрекетi цирк бөлімі сабақтарында пайдаланылатын педагогикалық технология негiзінде жеке бағытталған тәсiл жаттығуларды жүзеге асады - немесе әр білім алушының дара ерекшелiктерін ескере отырып, әр бала үшiн педагог таңдап алуда концерттiк нөмiр мiндетті және қабiлеттiлiктердi деңгейі де есепке алынады;
      Атап өтiлген ұстанымдар негiзінде жаттығу бағдарламасы құрылды.
      1065. Оқыту әдiстер әртүрлi - сөздiк, көрнекi және практикалық болады.
      1066. Сабақтарды ұйымдастыру. Педагог әр білім алушыға жүктеменiң мөлшерiн дұрыс ұйымдастыру жайында белгiлi қарқын, икемділік, жеке ықпал ету дағдылары ескерiледі.
      1067. Шығармашылықтың атмосферасы және сабақтарды жүргiзу орны да нәтижеде саналы, қуатты, табысты жүргiзу үшiн маңызды шарттар, және бағдарламалық материалды жоғары сапалы меңгерілу жүзеге асырылады.
      1068. Бағдарламаны интенсивті игеруге шоғырландыру және сабақтарға жүйелі түрде қатысу білім алушыларға белгіленген мерзімде ұсынылған материалдарды игеруге кепіл болады. Барынша ілгері дамыған білім алушылар үшін қосымша трюктық диапазон қарастырылған.

21-параграф. Балалар өнер мектептерінің «Жонглерлеу» пәні
бойынша білім беру бағдарламасы

1069. Балалар өнер мектептерінің «Жонглерлеу» пәні бойынша білім беру бағдарламасы пәннің мақсатын, міндетін, мазмұнын, бағдарламамалық талаптарды, оқыту жылдары бойынша оқу-тақырыптық жоспарды, бақылау нысанын, оқыту нәтижелерін бағалау өлшемдерін анықтайды.

      1070. Жонглерлеу – цирк өнерінiң негiзгi арнайы зерттелетiн пәндерінің бiрi.
      1071. Пәннің мақсаты: дара ерекшелiктері мен дене шынықтыруын дамыту және «жонглерлеу» шеберлiк шеңберiнде әртістік қабілеттерін анықтау және дамыту.
      1072. Пәннің мiндетi:
      1) жонглерлеу техникасын меңгеру;
      2) шапшаңдық сезiмiн дамыту және кеңiстiкте қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгі, бағдар, көзбен шамалау қабiлетiнiң дәлдiгi, зейiндігі;
      3) шапшаңдықтың дамуы;
      4) тепе-теңдiк аппаратын жетiлдiру;
      5) адами ерiк-жігер сапаларын тәрбиелеу;
      6) салауатты өмiр салтын насихаттау;
      7) ұжымдық шығармашылық қызмет, ұжымның әр мүшесiн жұмыстың нәтижелiлiгiне жауапкершiлiк дағдыларын дамыту.
      1073. Бағдарламаны жүзеге асыру мерзімі:
      2-9 сынып - аптада 2 сағат, жырына - 68 сағат, барлығы - 544 сағат.
      Білім алушылар құрамы: 7-8-ден 16 жасқа дейін (2-9-сыныптар):
      2-3 сыныптар - кiшi топ;
      4-6 сыныптар - орта топ;
      7-9 сыныптар – жоғары топ.
      Концерттік нөмірлерді дайындауға арналған оқу сағаттары топтық формада, сондай-ақ жеке сабақтарда пайдаланылады.
      Оқу процесін жетілдіру мақсатында есептік концерттерді (спектакльдерді) дайындауға режиссер-қоюшы, балетмейстер, аталған тұлғалар үшін сағаттық жүктеме төлемімен шақырылады.
      1074. «Жонглерлік ету» теориялық курсының бiр бөлiгiнде, оның барлық қолтумасымен және техникалық күрделi әрекеттермен танысады және осы эстрадалық – цирк жанрының әртiстерiмен орындаушылар қазiргi уақытта орындалады.
      1075. Оқыту жылдын басында қауiпсiздiк техникасы бойынша бiр сабақ өткізіледі. Қауiпсiздiк техникасы – еңбек қауіпсіздігі жағдайын қамтамасыз етуге немесе басқа да сабақтарды өткізуге бағытталған ережелер жиынтығы.
      1076. Мақсаты: Қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, жарақат алу жағдайын минимумға жеткізу, білім алушылар денсаулығын қорғау.
      1077. Сабақтың қауiпсiз шарттарын қамтамасыз ету келесi факторлармен анықталады:
      1) штаттан тыс жағдайларды минимумға жеткізу қажеттiлiгі;
      2) қызмет нәтижесi тиiмдiлiгін арттыру үшiн жарақаттану жағдайын минимумға жеткізу қажеттiлігі.
      1078. Спорт киімі түрi таза және ұқыпты, қозғалысқа кедергі келтірмейтін, жарақаттанудың алдын алу үшін – тамыр тартқыш кию қажет – қолды таянумен орындалатын трюктер кезінде кәрі жілік – білезік буынының созылуын болдырмас үшін тері білезікшелер; алақан қаптамасы – қолғаптар кию, алақандағы ауоу сезімдерін болдырмас үшін; залда жаттығу кезінде бір-біріне кедергі келтірмес үшін шахматтық тәртіпте орналасады.
      1079. Зал, оның жабдықтары және залда болудың тәртібімен ережесі
      1) Егер мұғалiм залда жоқ болса онда кіруге тыйым салынады.
      2) Топтың барлық мүшелерi, педагогтарына, залда жұмыс атқарушы адамдармен сыйлы қатынаста болады.
      3) Педагогтың нұсқау жұмысын нақты және өз уақытында орындау қажет. Жаттығуларды сапалы орындайды.
      4) Көңiл-күй, жағдайы нашар болса, педагогқа хабарлайды.
      5) Топта жаттығуларды орындау жайында соқтығысты болдырмас үшін алдын ала арақашықтық сақталады (бастапқы орынға құлау, аялдама, қалпына қайтару және тағы басқалар) жаттығудың теріс орындауы жағдайында мүшелердiң қайсысы болса да.
      6) Күрделi жаттығуларды орындау үшiн педагогтен сақтандыруды қамтамасыз етуді сұрап, жерге қону, жерге түсу аймағына гимнастикалық төсенiш жаю.
      7) Жаттығушылар өртке қарсы қауiпсiздiк ережесін және эвакуация жайында ғимараттан шығу жоспарын білу қажет. Электр жабдығында ақаудың табылу жағдайында жедел мұғалiмге хабарлайды.
      1080. Реквизитті пайдалану ережесі.
      1) Залдағы спорт жабдығына ұқыпты қарау және киiм шешінетін және қосалқы бөлмелерде тазалық тәртiбін сақтайды.
      2) Сабақ аяқталған кезде спорт жабдықтарын орынына апарып, жинап, жаттығулар орнын және киiм шешетiн бөлмеде орын тәртiбімен қойып кетеді.
      1081. Күтілетін нәтижелер.Оқыту курсының аяғына дейін кіші тобында (2-3-сыныптар) білім алушылар біледі:
      1) арнайы терминологияны;
      2) жонглерлік ету техникасының негiзін;
      3) қауiпсiздiк техникасы ережесiн орындау жаттығуларын;
      4) гигиенаның негiзi және салауатты өмiр салтын;
      5) зиянды әдеттерінің алдын алу іс-шараларын.
      Істей алады:
      1) жалпы дене-күшінің жаттығулары орындайды;
      2) бағдарламаға кiретін жонглерлі ету тәсiлдi орындауға икемi бар;
      3) қиын емес цирк жаттығулары (доптар, шығыршық, жiңiшке таяқ) бұйымдар мен орындайды;
      4) қауiпсiздiк техникасы ережесiн оқу үдерісінде дұрыс қолданады;
      5) салауатты өмiр салтын ұстанады.
      1082. Бірініші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 2-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс ойындары.
      4) Доп эстафеталары.
      5) Реакцияға жаттығу.
      6) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгіне жаттығу.
      7) 1 доппен жонглерлік ету.
      8) 2 доптармен қақпақыл iстеу.
      9) Жұпта 2 доппен жонглерлік ету.
      10) Құламамен 2 доппен жонглерлік ету.
      11) 1 шығыршықпен жонглерлік ету.
      12) 1-2 орамалдармен жонглерлік ету.
      1083. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене дайындығы – 3 сағат.
      3) Доптар эстафетасы – 6 сағат.
      4) Қимылды ойындар – 6 сағат.
      5) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      6) Қимылды үйлестіру жаттығулары – 4 сағат
      7) 1 доппен жонглерлік ету – 6 сағат.
      8) 2 доппен жонглерлік ету – 8 сағат.
      9) Жұпта 2 доппен жонглерлік ету – 10 сағат.
      10) Каскадта 2доппен жонглерлік - 8 сағат.
      11) 1 шығыршықпен жонглерлік ету – 6 сағат.
      12) 1-2 орамалмен жонглерлік ету – 6 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1084. Екінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 3-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене дайындығы.
      3) Қимыл-қозғалыс ойындары.
      4) Доп эстафеталары.
      5) Реакцияға жаттығу.
      6) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгіне жаттығу.
      7) Бiр қолдағы 2 доппен жонглерлік ету.
      8) Құламада 2 қолмен жонглерлік ету.
      9) Қарсы ұшқан бұйымдарды 2 қолмен жонглерлік ету.
      10) 3 доппен жонглерлік ету.
      11) Құламамен 2 қолмен 2 шығыршықпен жонглерлік ету.
      12) Қарсы ұшқан бұйымдармен, 2 шығыршықпен жонглерлік ету
      1102. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене дайындығы – 3 сағат.
      3) Қимылды үйлестіру жаттығулары – 4 сағат.
      4) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      5) Қимылды ойындар – 6 сағат.
      6) 1 қолмен 2 доппен жонглерлеу – 6 сағат.
      7) Каскадта 2 доппен жонглерлік ету – 6 сағат.
      8) 2 қарсы лақтырған доппен жонглерлік ету – 6 сағат.
      9) Доптармен эстафетасы – 4 сағат.
      10) 3доппен жонглерлік ету – 12 сағат.
      11) Каскадта 2 қолдағы 2 шығыршықпен жонглерлік ету – 8 сағат.
      12) 2 қарсы лақтырған шығыршықпен жонглерлік ету – 8 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1085. Күтілетін нәтижелер. Орта топта оқу соңында (4-6 сыныптар) білім алушылар біледі:
      1) арнайы терминологияны;
      2) жонглерлік етудің зерделіп отырған тәсiлдерiн орындау техникасын;
      3) жаттығу орындау кезінде қауiпсiздiк техникасы ережесiн;
      4) гигиенаның негiзi және салауатты өмiр салтын;
      5) зиянды әдеттердi алдын алу іс-шараларын.
      істей алады:
      1) жалпы дене-күш жаттығуларын орындайды;
      2) бағдарламадағы жонглерлік етутәсiлдерін орындай алады;
      3) қауiпсiздiк техникасы ережесiн процесте дұрыс қолданады;
      4) салауатты өмiр салтын ұстанады.
      1086. Үшінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 4-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене дайындығы.
      3) Доп эстафеталары.
      4) Реакцияға жаттығу.
      5) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгіне жаттығу.
      6) 3 доптармен жонглерлік ету.
      7) Жұпта 3 доппен жонглерлік ету.
      8) 2 тәрелкелермен жонглерлік ету, төмен түсіру.
      9) 1 шоқпармен жонглерлік ету.
      10) Әр түрлi бұйымдармен жонглерлік ету(тәрелкелермен, жасанды алмалар, стакандармен).
      1087. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене дайындығы – 3 сағат.
      3) Қимылды үйлестіру жаттығулары – 4 сағат.
      4) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      5) Доп эстафеталары – 6 сағат.
      6) 3 доппен жонглерлік ету – 10 сағат.
      7) Жұпта 3 доппен жонглерлік ету – 8 сағат.
      8) 2 тәрелкемен жонглерлік ету, тастау – 8 сағат.
      9) 1 шоқпар таяқпен жонглерлік ету – 6 сағат.
      10) Әр түрлі заттармен жонглерлік ету – 10 сағат.
      11) 1 қолдағы 2доппен жонглерлік ету – 4 сағат.
      12) Каскадта 2доппен жонглерлік ету – 4 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1088. Төртінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 5-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Дене шынықтыру дайындық араласа.
      3) Допты эстафеталары.
      4) Реакцияға жаттығу.
      5) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгіне жаттығу.
      6) Құламамен 3 доппен жонглерлік ету.
      7) Қарсы ұшуқан бұйымдарды 3 доптармен жонглерлік ету.
      8) 3 әр атты бұйымдармен жонглерлік ету.
      9) Жұпта 6 доппен жонглерлік ету.
      10) 2 шоқпарлармен жонглерлік ету.
      11) Қарсы ұшқан бұйымдармен 2 қолдағы 2 шығыршықпен жонглерлеу.
      1089. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы - 3 сағат.
      3) Қимылды үйлестіру жаттығулары – 4 сағат.
      4) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      5) Доп эстафеталары – 4 сағат.
      6) Каскадта 3доппен жонглерлік ету – 10 сағат.
      7) Қарсы лақтырған 3 доппен жонглерлік ету – 8 сағат.
      8) Әр түрлі атаған 3 заттармен жонглерлік ету – 10 сағат.
      9) Жұпта 6доппен жонглерлік ету – 10 сағат.
      10) 2 шоқпар таяқпен жонглерлік ету – 8 сағат.
      11) 2 қолдағы қарсы лақтырған 2 шығыршықпен жонглерлік ету – 8 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1090. Бесінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 6-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене дайындығы.
      3) Доп эстафеталары.
      4) Реакцияға жаттығу.
      5) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiкке жаттығу.
      6) 1 қолдағы 2 шығыршықпен жонглерлік ету.
      7) Құламамен 3 доптармен жонглерлік ету.
      8) Әр түрлi асыра лақтырулармен булардағы 6 доптармен жонглерлік ету.
      9) Қарсы ұшқан шығыршықпен (1 айналған) 2 шоқпармен жонглерлік ету.
      10) 3 шығыршықпен жонглерлік ету.
      11) Жұпта 2 сақиналармен жонглерлік ету.
      1091. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      1) Жалпы дене шынықтыру дайындығы – 3 сағат.
      2) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 4 сағат.
      3) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      4) Доп эстафеталары – 2 сағат.
      5) 1 қолдағы 2 шығыршықпен жонглерлік ету – 8 сағат.
      6) Каскадта 3доппен жонглерлік ету-10 сағат.
      7) 2 шоқпар таяқпен (1 айналым) қарсы лақтырған жонглерлік ету – 8 сағат.
      8) Жұпта 6 доппен әр түрлі лақтырыспен жонглерлік ету – 10 сағат.
      9) 3 шығыршықпен жонглерлік ету - 10 сағат.
      10) Жұпта 2 шығыршықпен жонглерлік ету – 8 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1092. Күтілетін нәтижелер.Оқыту соңында жоғары топтың (7-9-сыныптар) білім алушылар біледі:
      1) арнайы терминологияны;
      2) жонглерлік етудегікүрделi тәсiлдердiң сипаттамасын;
      3) зерделеніп отырған жонглерлік етудің күрделі тәсілдерін орындау техникасын;
      4) шығармашылық жобаны әзiрлеудiң технологиясын;
      5) жаттығуды орындау кезіндегі қауiпсiздiк техникасы ережесiн;
      6) гигиенаның негiзi және салауатты өмiр салтын;
      7) зиянды әдеттердiң алдын алу іс-шараларын.
      істей алады:
      1) сабақ тәжiрибесінде арнайы терминалогияны қолданады;
      2) бағдарламадағы жонглерлік етудегікүрделi тәсiлдердi орындау: (әр түрлi нұсқалар) 1, 2, 3, 4 доптар, (әр түрлi нұсқалар) 1, 2, 3 сақиналар, 1, 2, 3 орамалдар, 1, 2, 3 шоқпарлар, булар, топтарындағында жонглерлік етеді;
      3) шығармашылық жобаны өз бетiмен әзірлейді және қорғайды;
      4) қауiпсiздiк техникасы ережесiнiң процесте үдерісте дұрыс пайдаланады.
      1093. Алтыншы оқу жылының бағдарламалық талаптары. 7-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене дайындығы.
      3) Доп эстафеталары.
      4) Реакцияға жаттығу.
      5) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгіне жаттығу.
      6) Жұпта 2 шоқпарлармен жонглерлік ету.
      7) Шығудың әр түрлi нұсқалары: 3 доппен жонглерлік етужәне айналымдар.
      8) 3 шығыршықпен жылжып, айналып жонглерлік ету.
      1094. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене дайындығы - 4 сағат.
      3) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 4 сағат.
      4) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      5) Доп эстафеталары – 2 сағат.
      6) Жұпта 2 шоқпар таяқпен жонглерлік ету – 10 сағат.
      7) 3 допты шығарып лақтырудің әр түрлі нұсқаумен жылжып, айналып жонглерлеу – 14 сағат.
      8) 3 шығыршықпен жылжып, айналып жонглерлік ету – 14 сағат.
      9) Жұпта 6доппен жонглерлік ету – 8 сағат.
      10) 2 шоқпар таяқты қарсы лақтырып жонглерлік ету – 7 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1095. Сегізінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 8-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Доп эстафеталары.
      4) Реакцияға жаттығулар.
      5) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгіне жаттығу.
      6) Қатарлас ұшумен 1 қолдағы 2 доппен жонглерлік ету.
      7) 1 қолмен 2 шоқпарлармен жонглерлік ету.
      8) Үштiктер, топтарындағында доптармен жонглерлік ету.
      9) Доппен ауысу жонглерлік ету бұрылыспен қайта лақтыру.
      10) Жұпта шығыршықпен жонглерлік ету.
      1096. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене дайындығы – 4 сағат.
      3) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 5 сағат.
      4) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      5) Доп эстафеталары – 2 сағат.
      6) 1 қолдағы 2 допты қатар лақтырып жонглерлік ету – 8 сағат.
      7) 1 қолдағы 2 шоқпар таяқпен жонглерлік ету – 10 сағат.
      8) Үштік,жұпта доппен жонглерлік ету – 14 сағат.
      9) Доппен жылжып, қайта тұрып,айналып жонглерлік ету – 10 сағат.
      10) Шығыршықпен жұпта жонглерлік ету – 10 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1097. Сегізінші оқу жылының бағдарламалық талаптары. 9-сынып.
      1) Қауiпсiздiк техникасы.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы.
      3) Доп эстафеталары.
      4) Реакцияға жаттығу.
      5) Қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiкке жаттығу.
      6) 3 шоқпарлармен доппен жонглерлік ету.
      7) 4 доптармен жонглерлік ету.
      8) Топтарындағы әр түрлi бұйымдармен доппен.
      9) Жонглерлік етудің доппен әр түрлi тәсiлдерiнiң, әр түрлi бұйымдармен байламдарын құрастыру.
      1098. Оқу-тақырыптық жоспар.
      1) Жонглерлік ету сабағында қауіпсіздік техникасын сақтау – 1 сағат.
      2) Жалпы дене шынықтыру дайындығы – 4 сағат.
      3) Қимылдың үйлестіру жаттығулары – 5 сағат.
      4) Реакцияға жаттығулар – 4 сағат.
      5) Доп эстафеталары – 2 сағат.
      6) 4 доппен жонглерлік ету – 14 сағат.
      7) 3 шоқпар таяқпен жонглерлік ету – 12 сағат.
      8) Топта әр түрлі заттармен жонглерлік ету – 14 сағат.
      9) Әр түрлі заттармен әр түрлі тәсілдермен тізбек құрып жонглерлік ету – 12 сағат.
      Барлығы: 68 сағат.
      1099. Бақылау нысандары. Үлгерімді бақылау және бағалау өлшемдері.
      Жонглерлік ету пәні бойынша үлгерiмді бақылау және бағалау өлшемі оқу - бақылау іс-шаралары, бақылау сабақтары түрінде (1 жарты жылдыққа) жылына екi рет жүргiзiледi және есеп беру концертiнде, концерттiк нөмiр түрiнде жыл соңында өткізіледі.
      1100. 9 сыныптың білім алушысы қорытынды аттестациялардан өтедi. Қорытынды аттестацияны бағдарлама әр білім алушы үшiн педагог жеке-жеке құрады.
      1101. Бақылауға педагогикалық талаптар:
      1) жеке сипаттама (әрбір жеке білім алушы бақылау қажет. Білім алушылардың қызмет нәтижелерінің орнын ауыстыруға немесе керісінше жiберуге болмайды);
      2) жүйелік және үздіксіздік;
      3) бақылаудың түрі мен әдістерінің түрлері; оны өткізуге деген білім алушының қызығушылығы және оның нәтижелері; жан-жақтылық (барлық бағдарлама бөлiмдерін қамту; теориялық өнер-бiлiмдердiң тексеру және практикалық бiлімдер және дағдыларын тексеру)
      4) объективтiлiк;
      5) дифференциялық ұстанымы (ерекшелiктердi есептеу, әр білім алушының әр пән бөліміне қарай);
      6) мұғалiм талаптардың бiрыңғай болуы.
      1102. Реминдерді, түсініктерді және психологиялық тұрғыдан серпілту мақсатында арнайы дайындалған сөзжұмбақтар, басқа да сөзбен ойналатын ойындар ойнатылады.
      1103. Бағалау өлшемдері:
      1) жонглерлік етудің әр түрлi тәсiлдерiн орындаудың техникасын меңгеру: орындаудың айқындығы, жылдамдық және кеңiстiкте қимыл-қозғалыс үйлесiмдiлiгінің дәлдiгi, бағдар, қарқын сезiмi және орындалатын элементтердi ырғаққа қарай жеке-жеке және тобында орындау;
      2) жонглерлік етудің тәсiлдiң толық игеруiнiң басты белгiлерiнiң бiрi 1 минутта жаттығуды қатесiз орындауы болып табылады, атап айтқанда: жонглерлiк жасаған бұйымды түсiрiп алмай және орыннан қимылдамай жоглерлік жасау.
      3) концерттiк нөмiрден (трюк, этюд) жалпы әсер: білім алушының (қабiлеттiлiк) мүмкiндiктері, оның жетiстiктерi, артистік, көрнекілік.
      1104. Сонымен қатар цирк өнерінің оқыту процесі кез-келген оқу процесi сияқты дидактикалық қағидаларда сай құрылады, бiрақ өз ерекшелiгi болып цирк тәртiптерiнің ерекшелiгі шығады. Сабақтың дұрыс жоспарлауына сәйкес өсiңкi желi қағидасы бойынша құрылады. Жаттығуларын әр түрлiлiк есебiнен, жүктеменiң демалыстың қысқа фазаларымен бұлшық еттердегі алмасуда әр түрлi топтарына және мiндеттi дұрыс тынысты сақтауға арналады.
      1105. Дайындық-сабақтың негiзгi дидактикалық қағидалары:
      1) қайталану қағидаты – трюк орындаудың тұрақты жаңғырту және бірнеше әрекет жасау;
      2) бiртiнде қағидаты - жалпы бөлiгінен жеке бөлшектерге негiзден, оңайынан қиынына қарай, өнер-бiлiмнен дағдыға құрылған. Тапсырмалар қолдан келетiндей болып берiледi бiрақ келесi орындағанда күрделенеді;
      3) жан-жақтылық қағидаты - белгiлi трюк әрекеттерді орындауға қажеттi жаттығуларды ғана орындау емес, сонымен қатар басқа жаттығуларды қосады. Мамандандыруға арналған сабақ сапасы дене-күш дамуында жан-жақты табыстырақ болады. Күш салатын жаттығулар созылу қозғалыстармен қосылады. Жүктемені сан жаттығулармен ауыстырып, үзiлiстердi мөлшерімен кезектестіреді. Жаттығуларды әр түрлiлiк жаттығулары тиiмдiлiк және жүктемелердi қолданбаның жан-жақтылығы едәуiр өседi;
      4) даралық қағидаты – білім алушыларға нақты ерекшелiктерiн есептеу тәсiлімен қарастырады. Мына қағиадттар арқылы олардың жүктемелері орындауын қарқынды жүргiзiледi және берiлген жаттығулар, әрекеттерін меңгеріп дараландырады;
      5) саналылық қағидаты - атқарылатын жаттығуларды мағынасы және рөл талабын анық және айқын түсiнеді. Білім алушылар ұзақтықта өздiгiнен талдауға жеке фазалар, олардың келiсушiлiгiндегi алда тұратын қозғалысты бөлшектеуiне ойланып үйрету керек. Ол үшiн күрделі үйлесімді қимыл алдында идиомоторлық дайындықтары жүргiзiледi.
      1106. Жаттығу орындау алдында ол ойында келесі компоненттерді еске түсіру керек:
      1) бастапқы қалып;
      2) қозғалыстың атауы;
      3) орындау жолы (сілтеу, күшпен, еңкейіп…);
      4) қозғалыстыңбағыты (артқа, алға…);
      5) амплитудасы, жылдамдығы, қозғалыстың күші;
      6) қалыпты өзгертуі, ырғағы;
      7) қайталаудың саны;
      8) соңғы қалпы, бет әлпеті.
      1107. Педагог мен білім алушы өзара iс-әрекетi цирк бөлімі сабақтарында пайдаланылатын педагогикалық технология негiзінде жеке бағытталған тәсiл жаттығуларды жүзеге асады - немесе әр білім алушының дара ерекшелiктерін ескере отырып, әр бала үшiн педагог таңдап алуда концерттiк нөмiр мiндетті және қабiлеттiлiктердi деңгейі де есепке алынады.
      Атап өтiлген ұстанымдар негiзінде жаттығу бағдарламасы құрылды. Оқыту әдiстер әртүрлi - сөздiк, көрнекi және практикалық болады.
      1108. Сабақтарды ұйымдастыру. Педагог әр білім алушыға жүктеменiң мөлшерiн дұрыс ұйымдастыру жайында белгiлi қарқын, икемділік, жеке ықпал ету дағдылары ескереді.
      1109. Шығармашылықтың атмосферасы және сабақтарды жүргiзу орны да нәтижеде саналы, қуатты, табысты жүргiзу үшiн маңызды шарттар, және бағдарламалық материалды жоғары сапалы меңгерілу жүзеге асырылады.
      1110. Бағдарламаны интенсивті игеруге шоғырландыру және сабақтарға жүйелі түрде қатысу білім алушыларға белгіленген мерзімде ұсынылған материалдарды игеруге кепіл болады.
      1111. Барынша ілгері дамыған білім алушылар үшін қосымша трюктық диапазон қарастырылған.

жүктеу/скачать 5,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 24