Лекциялар жинағы Шымкент-2019 ж. Тақырып 1 Тақырып Нарықты қалыптастыру мәні және қағидалары, теориялық негіздері

1. 
   Қазіргі заманғы жағдайларда өндірісті ұйымдастыру нысандары мен әдістерін жетілдіру.
   

Өндірісті ұйымдастыру түрі деп өнеркәсіптік кәсіпорынның ұйымдастырушылық және техникалық деңгей ерекшеліктерінің кешенді сипаттамасымен түсіндіріледі. Өндірісті ұйымдастыру түріне бірқатар факторлар ықпал етеді: мамандану деңгейі, өндіріс ауқымы, дайындау көлемі мен қайталануына байланысты өндірілетін көп өнім атауларының күрделілігі мен тұрақтылығы. Өндірістің үш негізгі түрін ажыратуға болады: жеке-дара (жекеленген), топтамалы (сериялы), жаппай.

• 
  көбінесе қайталанбайтын өнімнің көп атаулығы;
  
• 
  технологиялық мамандану бойынша жұмыс орындарын ұйымдастыру;
  
• 
  бөлшектер мен агрегаттардың тұрақты атаулысын, белгілі бір жұмыскерлерге құрастыру және құрастыру операцияларын бекіту мүмкіндігінің болмауы;
  
• 
  әмбебап құрал-жабдық пен технологиялық жасақтауды пайдалану;
  
• 
  қолдан құрастыру мен аяқтау операцияларының үлкен көлемінің болуы;
  
• 
  өндірістік үдерісте қамтылған жоғары білікті әмбебап- жұмыс- керлер санының басым болуы;
  
• 
  өндірістік циклдің ұзақтығы;
  
• 
  аяқталмаған өндірістік өнімнің көлемі едәуір болуы;
  
• 
  ағымды (оралымдық) - өндірістік жоспарлау мен өндірісті басқаруды орталықсыздандыру;
  
• 
  өнім сапасын бақылау үдерістерін автоматтандырудың қажетсіздігі;
  
• 
  өнім сапасын басқаруда статистикалық әдістерді пайдалану мүмкіндігінің болмауы;
  
• 
  еңбек үшін төленетін еңбекақының салыстырмалы көп болуы.
  

• 
  едәуір көлемде дайындалатын, қайталанып отыратын өнімнің салыстырмалы үлкен атауларының тұрақтылығы;
  
• 
  бірнеше бекітілген операцияларды орындау үшін жұмыс орнын мамандандыру;
  
• 
  өнімдерді топтамамен дайындау, бөлшектерді партиямен өндіру кезеңділігі;
  
• 
  технологиялық жабдықтау, арнайы және маманданған құрал-жабдықтардың басымдылығы;
  
• 
  қолдан құрастыру және аяқтау операцияларының көлемінің аздығы;
  
• 
  орта білікті жұмыскерлер санының басым болуы;
  
• 
  өндірістік цикл ұзақтығының аздығы;
  
• 
  оралымдық - өндірістік жоспарлау және өндірісті басқарудың орталықтануы;
  
• 
  дайындалатын өнім сапасын бақылауды автоматтандыру; өнім сапасын басқаруда статистикалық әдістерді қолдану;
  
• 
  бөлшек пен өнімдердің конструкцияларын бірыңғайландыру;
  
• 
  технологиялық үдерістер мен жабдықтануды бір түрге келтіру.
  

• 
  өнімнің аз номенклатурасын қомақты көлемде қатаң бекітілген тәртіппен өндіру;
  
• 
  жұмыс орындарының, әдетте, бір белгіленген операцияны орындауға мамандануы; жұмыс орындарын операцияларды орындау кезегіне қарай орналастыру;
  
• 
  арнайы және мамандандырылған құрал-жабдықтардың және технологиялық жабдықтардың үлкен меншікті үлесі;
  
• 
  кешенді – механикаландырылған, автоматтандырылған технологиялық үдерістердің жоғары пайызы;
  
• 
  операцияға даярлану – қорытынды уақытының аз мөлшері;
  
• 
  қолдан құрастыру және аяқтау жұмыстар көлемінің күрт қысқаруы; жұмыс орындарын жұмыспен қамтудың жоғары деңгейі;
  
• 
  әрқайсысы өзіне бекітілген бір операцияны орындайтын біліктілігі жоғары емес жұмыскерлер еңбегін қолдану;
  
• 
  топтамалы өндіріспен салыстырғанда өндіріс циклының ұзақтығының аздығы;
  
• 
  өндірісті басқару мен жоспарлауды орталықтандыру;
  
• 
  өндірісті үздіксіз алыс жерден бақылап отыру;
  
• 
  кәсіпорынға автоматты басқару жүйесін ендіру (КАБЖ);
  
• 
  өнімнің сапасын бақылауды автоматтандырудың жоғары деңгейі;
  
• 
  өнім сапасын басқарудың статистикалық әдістерін кеңінен қолдану.