3 Дәріс. Сурдопедагогиканың даму тарихы
Ғылымға дейінгі кезең
Алғашқы жеке оқыту тәжірибелері (XVI ғ. ортасы –XVIIғ. бірінші жартысы)
Арнайы мектептер жүйесінің құрылуы
1.Ғылымға дейінгі кезең
Тарихи мәліметтерге және әдебиеттер негізіне сүйенсек, естімейтін адамдарды, қалыпты дамыған адам қатарында санамаған, дегенмен Спарта және Аттика (Афина) жерлерінде естімейтін оқушыларды мемлекеттік оқу орындарында тәрбиелеген. Бірақ бұндай балаларды ешқандай ұйымдастырылып оқытуға талпыныстары туралы мәліметтер сақталмаған.
Естімейтіндердің білім алуының және тәрбиеленуінің теориясымен практикасының проблемаларының тарихымен және әр түрлі ықпалдармен сипатталады. (А.Г.Басова, С.Ф.Егоров, А.И.Дьячков, Г.Л.Зайцева, Н.Н.Малофеев, Н.М.Назарова, Г.Н.Пенин, және т.б.).
Естімейтін адамдарға б.э.д ҮІІІ - ІХ ғғ.ерекше көңіл аударылғаны байқалады.
Көне Грецияда және Римде есту қабілеті зақымдалған балаларды оқыту жүйесі болмады. Антикалық мемлекеттерде «естімейтін сөйлемейтіндер» қоғамда тең құқықтары болмаған, оларды білім ала алмайтындардың қатарына жатқызған. Юстиниан кодексі (б.э.д.6.ғ) «кемтарларды» қамқорлыққа алған, туылғаннан естімейтіндер ауызша немесе жазбаша түрде өздерінің ойын айта алмайды, өзінің мүлігін басқара алмайды, ештеңкеге қабілеті жоқ деп есептелінген.
Антикалық медицинада кереңдіктің табиғаттан тыс және оны емдеу мүмкін емес деген. Тек Аристотель (384-322жж.б.з.д.) «О чувствах чувствующих» және «О чувственных восприятиях и их объектах», деген өзінің философиялық трактаттарында, баланың ақыл-ой қабілеттіліктерінің дамуына кереңдіктің және мылқаулықтың кері ықпал етуін ашып көрсетті. Есту мүшесін маңызды таным құралы ретінде, ал мылқаулықты туғаннан пайда болған кереңдіктің салдары деп санаған.
Христиан дінінің пайда болуымен дамуында ауытқушылықтары бар адамдарға мейірімді қарым-қатынастар қалыптасады, бірақ діни теріс ұғым және жоқ нәрсеге сенудің саны өсіп келеді. Кереңдік күнә үшін берілетін «Құдайдың қарғысы» ретінде көрсетілген.
Ерте орта ғасыр дәуірінде Европада дамуында кемшіліктері бар тұлғалардың құқығының шектелу дәстүрі қалыптаса бастады.
Достарыңызбен бөлісу: |