Қорытынды аттестаттау тапсырмалары


Асан жасынан жұртының мұң-мұқтажын армандап, болашағын ойлаумен, болжап толғанумен боп, шерменде бола беріпті. Осыдан жұрт оны



бет18/68
Дата31.08.2022
өлшемі2,7 Mb.
#148454
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   68
Байланысты:
9КЛ ЕМТ ТАПС
ыбырайтану, ахметтану 8кл, морфология, оку сауат, 11-сынып қазақ тілі БЖБ 1-тоқсан

Асан жасынан жұртының мұң-мұқтажын армандап, болашағын ойлаумен, болжап толғанумен боп, шерменде бола беріпті. Осыдан жұрт оны,


«қайғы» деген лақап есім қосып, Асан қайғы деп атап кеткен
Асанның (Хасанның) әкесі Сәбит Арал өңірінің Сырдария жағасын мекен еткен. Шежіре- аңыздардың айтуынша, ол ұзақ жасаған. Он сегіз мың ғаламның: құстың, жан-жануардың тілін білетін, өзі көріпкел, әулие, атақты саясатшы болса керек. Ал баласы Асанды ес білгеннен осы қасиеттерге баулып өсіреді. Сондай өнегелі, ұлағатты тәрбие көрген Асан жас кезінен-ақ туған халқының қамын, оның келешекте ірі де, іргелі ел болу жағын ойластыра бастайды. Сондықтан да ол жас болса да өз тұсындағы хан, сұлтан, би, бектермен бірге жүріп, оларға ақыл қосады. Ой, пікір жарыстырып, тайталасып ер жетеді. Сол бозбала кезінен-ақ ақындық, жыраулық, шешендік, тапқырлық өнерді жете меңгереді. Ел дауын, жер дауын, әдет-ғұрып мәселесін шешерде оның ақылдығы, алғырлығы, кесімді, шешімді билік сөздері өзге би, шешендерден үстем боп шыға береді.
Бұл жерде ерекше айта кететін жай, Асан қайғының нақты қай жылы, қай жерде өлгені әлі белгісіз. Бір мәліметтерде Асан Ата қазіргі Өзбекстан жерінде Жиделі Байсында дүние салды делінеді. Ел аузындағы қарияның айтуынша, Асан қайғы Сарыарқада дүние салып, оған Ұлытаудың топырағы бұйырған. Ал, Ш.Уәлихановтың жазуында Асан Ата өмірінің соңғы жылдарын Жетісуда өткізіп, Ыстықкөлдің жағасында дүние салған.


1-тапсырма


Мәтіннен мына сөздердің сәйкес мағыналарын табыңыз.
Ержүрек _ [1]
Даңқты _ [1]
Үлгілі _ [1]
Өзгеше __ [1]

Қарт __ [1]


Барлығы: [5 балл]


2-тапсырма
Төменде берілген әр сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз. Сөйлемдерді берілген сөздермен бастаңыз.

  1. Асанның (Хасанның) әкесі Сәбит Арал өңірінің Сырдария жағасын мекен еткен.

Сырдария жағасын
_ _ [1]

  1. Асанды ес білгеннен jн сегіз мың ғаламның: құстың, жан-жануардың тілін білетін қасиеттерге баулып өсірді.

Ес білгеннен__
_ _ [1]

  1. Ол өз тұсындағы хан, сұлтан, би, бектермен бірге жүріп ой, пікірін жарыстырып, тайталасып ер жетеді.

Тайталасып _
_
_ [1]

  1. Ел дауын, жер дауын, әдет-ғұрып мәселесін шешерде оның ақылдығы, алғырлығы, кесімді, шешімді билік сөздері өзге би, шешендерден үстем боп шыға береді.

Оның ақылдығы ___ _
_ _

_

  1. Бұл жерде ерекше айта кететін жай, Асан қайғының нақты қай жылы, қай жерде өлгені әлі белгісіз.

Әлі белгісізi
[1]

_ _ [1]

  1. Бір мәліметтерде Асан Ата қазіргі Өзбекстан жерінде Жиделі Байсында дүние салды делінеді.

Жиделі Байсында
_ _ [1]

  1. Ел аузындағы қарияның айтуынша, Асан қайғы Сарыарқада дүние салып, оған Ұлытаудың топырағы бұйырған.

Асан қайғы _ _
_ _ [1]

  1. Ал, Ш.Уәлихановтың жазуында Асан Ата өмірінің соңғы жылдарын Жетісуда өткізіп, Ыстықкөлдің жағасында дүние салған.

Ыстықкөлдің жағасында_
_ _ [1]

  1. Асан жасынан жұртының мұң-мұқтажын армандап, болашағын ойлаумен болжап толғанумен боп, шерменде бола беріпті.

Болашағын ойлаумен_
_ _ [1]

  1. Осыдан жұрт оны «қайғы» деген лақап есім қосып Асан қайғы деп атап кеткен.



Лақап есім қосып
_ _ [1]


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   68




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет