5.2. Жүзеге асу
Егер инсайттың ақиқаттылығы анықталған болса, онда процесс ұзақтылығы бірнеше секундтан (мысалы, қатынастағы мінез-құлықтың жүзеге асу түрі) ондаған жылға дейін созылатын екінші кезеңде жалғасады. Бұл жердегі соңғы кезең үлкен жүйедегі ойларды жүзеге асыруға тән сипат, өйткені онда ойлар ондаған мың айнымалымен жанасуға енеді. Бұл жанасулардың нәтижесі адамдар қатынасын, байланысына, әдетке айналған мақсаттарына әсер етеді.
Жүзеге асыру кезеңінде дағдылар, икемдер, техникалар мен қорлар жетекші рөл атқарады.
«Креативті процесс» модулімен жұмыс барысында жаттықтырушы қатысушылар ілеспелілігінің заңды сипаты кезеңдерін сезіну үшін жағдай тудырады, бұл алынған ақпаратқа және өзіндік тәжірибеге сүйене отырып, шығармашылық процестің ағымына әсер етуге мүмкіндік береді.
Әр кезеңнің сапалы өтуі соңғы нәтижеге белгілі дәрежеде әсер етеді. Дәріске қатысушылар бұны жұмыс барысында байқайды, және бұл жаңалықтар олардың тәжірибелерінде жалпы креативтілік процесс ағымына қолайлы жағдай тудыратын дағдылар мен уайымдаулар түрінде орнығады.
Әрі бұл жағдайда жаттықтырушы қадамдардың келесі тізбегіне назар аударады:
мәселе бейнесінің бөлшектенуі және оның жинақталған тәжірибенің мазмұнымен беткейлі жанасуы;
креативтік процесті басқарудың эвристикалық тәсілдері мен түрлерін пайдалануы;
мінез-құлықтың табылған шешімі мен түрлерін шынайылықта жүзеге асыру.
Мінез-құлықтың табылған шешімі мен түрлерін бағалау үшін машықтыққа қатысушыларға Т.Эмэбайл (39) ұсынған қызмет өнімдерін бағалау критериін ұсынуға болады. Оның пікірінше, кейбір қызметтердің өнімдері егерде бір мезгілде жағдайға бара-бар қатынаста және жаңа болса, ал жағдай немесе міндет қандай да бір бұрынан белгілі алгоритммен шешілмейтін болса, креативті ретінде бағалануына болады.
Тұжырымдамалық түрде тренингтің бұл үзіндісі шығармашылық көріністер мен субъект жинақтаған тәжірибелер сипаттамасы арасындағы өзара әрекетке қатысты тәжірибелі бекітілген дағдылар тобына негізделеді. Негізінде, өнімді, шығармашылық қызмет кезеңі ынта салған еңбек, оқу кезеңімен жалғасатындығы анықталған. Кейбір деректер бойынша, кәсіби маман тривиальды емес құралмалы шешім таба алуға және оларды жүзеге асыруға қабілетті болар алдында, оның кәсіби шынайылығының элементтерінің өзара әрекетін бейнелейтін бірнеше он мыңдаған патерндерді игеруді қажет етеді.
Білім құмарлық, кез-келген тәжірибеге ашықтық, оны көбейтуге ұмтылыс қызметтің әртүрлі саласында креативтілік танытатын адамдарға тән сипат. Тәжірибенің кең ауқымдылығы мен алуан түрлігі жаңа ойлардың пайда болуын мүмкіндігін арттырауға әкелетін құбылыстар, оқиғалар мен дәлелдер арасындағы өзара әрекеттердің ауқымды қатарын орнатуға арналған жағдай қалыптастырады. АҚШ-ның Массачусетс штатындағы «Кембридж мінез-құлықты зерттеу институтының» құрметті директоры, философия докторы Р. Эпштейн: «Өз шығармашылық потенциалыңды көтеру үшін, жаңа бірнәрсені игеріңіз. Егер сіз банкир болсаңыз, чечетка билеуді үйреніңіз. Егер сіз бала тәрбиешісі болсаңыз, мифология курсымен айналысыңыз. Сізге аз таныс тақырыптағы кітап оқыңыз. Күнделікті оқитын газетіңізді ауыстырыңыз. Жаңаны ескімен белгісіздік үстемінде және мүмкін болса, таңқалдырарлық формаларда байланыстырыңыз»- деп жазады.
Бізге таныс әлем, таныс емес әлеммен өте нәзік, жіңішке, кейде тіпті шартты шекарамен алшақтатылған. Ю. Кузнецовтың жазуынша: «жердің түбі әр бұрышта». Сондықтанда, бұл шекараны жеңу және оны бірнеше қайтара жасау, оларды әрдайым ашып отыратын және олардың мызғымайтындығын мойындамайтын адамдардың қолынан келетіндігі таң қалатын жәйт емес.
Тренинг бағдарламасы үнемі даму үстінде, сондықтанда біздің жоғарыда айтқанымыз, жақын болашақта айтарлықтай өзгеріске ұшырауы да мүмкін. Дегенмен де, біз ұсынылған ақпаратпен танысу бұл жинақты оқып-танысып, жұмыста пайдаланатындарға креативтілікті дамыту үшін пайдалануға болатын психогимнастикалық жаттығуларда сенімді бағыт ұстануға мүмкіндік береді деп үміттенеміз.
Достарыңызбен бөлісу: |