Зертханалық жұмыс №1 Тақырып: Санау жүйелері Сабақтың мақсаты

Екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдар

жүктеу/скачать 85,5 Kb.

бет	3/4
Дата	26.10.2022
өлшемі	85,5 Kb.
	#154993
түрі	Сабақ

1 2 3 4

Байланысты:
1 лаб жумыс без

Азайту

Екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдар

Екілік санау жұйесінде арифметикалық амалдар ондық жүйедегі ережелер бойынша орындалады, айырмашылығы- санау жұйесінің негізі екіге тең және тек екі цифр ғана пайдаланылады.

Қосу

Қосу операциясын қарастырайық. Екілік сандарды қосу сәйкес разрядтардың цифрларын тасымалды есепке алып қосуға саяды. Екі екілік санды қосқанда, келесі төрт ереже қолданылады.

0+0=0

1+0=1

0+1=1

1+1=10 біркөрші (үлкен) разрядқатасымалданады.

Мысал. Екіекілік 101+11 сандарынқосуды (ондықжүйелердебұл: 5+3=8) орындайық.
Жетпегеннөлдердіқосып, қосуамалынбағандаорындағанжөн
101
⁺
011
^______
Қосупроцесінкезеңменқарастырайық.

Алдыменқосукішіразрядтаорындалады:

1+1=10. Қосындыныңкішіразрядына 0 жазылады да, бірлікалдыңғыүлкенразрядқатасымалданады.

Келесісолжақразрядтыңцифрлары мен тасымалдыңбірлігіқосылады: 0+1+1=10. Қосындыныңбұлразрядында 0 жазылады да, бірліктағы да келесіүлкенразрядқатасымалданады.
Ендіүшіншісолжақразрядтыңцифрлары мен тасымалдыңбірлігі қосылады:1+0+1=10. Бұлразрядта 1 жазылады, ал бірліккелесіүлкенразрядқатасымалданады, т.с.с.

Нәтижеде

101
⁺
011
___
1000
Сонымен, 1000₂=8₁₀

Азайту

Екіліксандардыазайтукезіндемыналардыесетесақтаукерек:

0-0=0

1-0=1

0-1=1 көрші (үлкен) разрядтанбірдіқарызғааламыз

1-1=0

Мысал.Екіліксандардың 1010-101 айырымынтабайық. Азайтудыкішіразрядтанбастапбағандаорындайық:
1010
^-
101
_____
Азайтупроцесінкезеңменқарастырайық:

Кішіразрядта: 0-1. Сондықтанүлкенразрядтанбірліктіқарызғааламыз да, 10-1=1-дітабамыз.
Келесіразрядта 0-0=0болады.
Солжақтағыразрядтатағы да: 0-1. Үлкенразрядтан 1-ді қарызғааламыз. 10-1=1- дітабамыз.
Келесіразрядта 0 қалады.
Нәтижеде

1010
^-

101
___

алдық.

жүктеу/скачать 85,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4