Космология және Мәшһүр туындылары «Астрологияның тілі-бізді тұманды өткенмен
байланыстыратын алтын арқау және космосты
игерудің әсерлі, ғажайып келешегіне
бізді дайындайды»
Метерология-атмосфера мен оның процесстерін зерттейтін ғылым. Мәшһүр Жүсіп бұл саланы білген және М.Ломоносов,Б.Франклин сияқты Үлес қосар ма еді,егер аспан әлемін зерттеуге арналған аспаптары болғанда.
М.Ж.Көпеев – ақын
Құбылыстарды екі топқа бөлуі: тудырушы салдары «Ауаның суықтығы күшейсе,су,қар, бұршақ болады да, жылулығы күшейсе,тұман бола- ды.Дүниені қаптап тұрған тұман-судың жылулыққа айналған буы.От пен су арала- сып жүретіндігі сондай: екеуінің соқтыққан ұрысынан төбесіне күн күркірейді,найзағай жылтылдайды... Аспандағы оттан,судан қар жауады,жаңбыр жауады.[1,125-бет]
Жанартау.
«Жер отсыз,сусыз желсіз қалған жоқ жоқ.Олар да арасындатозғындап қалды.Солай болғаны үшін күні бүгінге дейін оты тау-
«Қанның жүректе қайнауы нәтижесінде жанның пайда болуына алып келеді.Жанның қуатты күші-адам ақылын тудырады.Жүрек адам өмірінде негізгі рөл атқарады.Жүрек –адам ағзасының негізгі басты қозғаушы күші болып табылады».