Жаңа сабақ
Ньютон Биномы.
Мысалы, (a+b)º = 0·a+a·b
(a+b)¹=1·a+1·b
(a+b)²= 1·a²+2·ab+1·b²
(a+b)³= 1·a³+3a²b+3ab²+1·b³
(a+b) 4 = 1·a4 +4a³b+5a²b²+4ab³+1·b4
(a+b)5 =1·a5 +5a4 b+10a³b²+10a²b3 +5ab4 +1·b5
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
формулаларының дұрыстығын Паскаль үшбұрыш арқылы байқауға болады.
Яғни ол коэффициенттер мынадай таблица құрады:
І
І 2 І
І 3 3 І
І 4 6 4 І
І 5 10 10 5 І
Бұл таблица Паскаль үшбұрышы деп аталады.
Ньютон биномы – екі қосылғыштың (биномның) қосындысының кез келген бүтін оң дәрежесін сол қосылғыштардың дәрежелері арқылы өрнектейтін формула:
Мысалы:
- Биномдық коэффициент
Егер осы екі мүшенің қосындысын кез келген натурал дәрежеге шығару формуласы қажет болса, онда оны жоғарыдағы формулалардың көмегімен қорытып шығаруға болады.
Мысалы, екі мүшенің қосындысының төртінші дәрежесін есептейтін формуланы қорытып шығару үшін екі мүшенің қосындысының кубының формуласы мен көпмүшені көпмүшеге көбейту ережесін қолданамыз.
Сонда, (x+a)4 =(x+a)³·(x+a)=(x³+3ax²+3a²x+a³)(x+a)=х4 +4ax³+6a²x²+4a³x+a4
Ньютон биномының қасиеттері:
1) қосылғыштар санының бином дәреже көрсеткішінен біреуі артық, яғни дәреже n болса, қосылғыштар саны (n+1);
2) x-тің дәреже көрсеткіші n-нен нөлге дейін кемиді, а-ның дәреже көрсеткіші нөлден n-ге дейін өседі. Әрбір қосылғышта олардың дәреже көрсеткіштерінің қосындысы бином дәреже көрсеткішіне тең;
3) қосылғыштарының коэффициенттері терулер санының Cnm = Cnn-m
қасиетіне байланысты анықталады, яғни жіктелудің басынан және соңынан санағанда бірдей қашықтықта тұрған қосылғыштардың коэффициенттері өзара тең болады;
4) биномның кез келген мүшесі
Тm+1= Cnm xn-m am , m= 1, 1, 2, … n.
формуласымен анықталады, мұнда m нөлден n-ге дейін өзгереді.
5) егер бином дәреже көрсеткіші тақ натурал сан болса, онда жіктелу қосылғыштарының саны жұп болады. Ал бином дәреже көрсеткіші жұп сан болса, онда жіктелу қосылғыштарының саны тақ болады;
6) коэффициенттері үлкен қосылғыштар биномның орта мүшелері деп аталады. Бином дәреже көрсеткіші тақ сан болса, орта мүшелерінің саны екеу, жұп сан болған жағдайда орта мүшесі біреу болады.
|