Бұл мақалаДа балаларДағы тағамДық аллергияның клиникалық көріністерінің ерекшеліктері, оны емДеуДің негізгі принциптері және балалық кезеңДе көп таралған аллергенДер қарастырылаДы.
Өзектілігі: тағамдық аллергия - педиатрияның өзекті болады, тері, асқазан-ішек, респираторлық және басқа да мәселелерінің бірі. Ол өмірдің алғашқы жылдарында пайда аллергия көріністерімен байқалады.
Қазақстанда, сондай-ақ бүкіл әлемде аллергиялық аурулардың таралуының тұрақты өсуі байқалады. Аллергиялық аурулар санының өсу себептерінің бірі индустриалды елдердің және әсіресе ірі қалалардың тұрғындарының өмір салты мен тамақтануының өзгеруі болып табылады. Тағамның құрамы ғана емес, сапасы да өзгерді. Тәтті тағамдар мен майлы тағам өнімдері сияқты азықтардың санының артуы эндокриндік аурулардың дамуына әкеледі: қант диабеті, семіздік, иммундық жүйенің қорғаныш қасиеттерін төмендетеді. Екінші жағынан, антиоксиданттарға және омега-3 май қышқылдарына бай тағамдардың рационда азаюы аллергиялық және аутоиммундық ауруларға қатысы бар иммунологиялық көрсеткіштердің өзгерістеріне әкеледі..
Соңғы жылдары балалар мен ересектер арасында осы патологияның күрт ұлғаюы тағамдық аллергиясына зерттеушілердің қызығушылығы арттыра түсті. Эпидемиологиялық зерттеулерге сәйкес, тағамдық аллергия балалардың 6-8 пайызында және ересектердің 1,5 пайызында тіркеледі.
Аллергиялық аурулар практикалық денсаулық сақтаудың өзекті мәселесі болып табылады және соңғы онжылдықта әртүрлі мамандықтар дәрігерлерінің назарын көбірек аударуда. Әлемде демікпе, поллиноз, аллергиялық риноконюнктивит, есекжем, Квинке ісінуі, атопиялық дерматит, тағамдық аллергиясы және басқа да аллергиялық аурулармен науқастардың саны тұрақты түрде өсіп келед.
Жыл сайын тәжірибеде жаңа препараттар әзірленіп енгізілуде, олардың түрлері жетілдірілуде. Олардың тиімділігі мен қауіпсіздігіне, пайдаланудың қарапайымдылығына барған сайын жоғары талаптар қойылуда. Алайда, барлық жетістіктерге қарамастан, аллергиялық аурулар өршуінің жиілеуі, науқастардың жедел медициналық көмекке жүгінуі, мүгедектік және өлім көрсекіштері өсуде. Емдеу әсерінің жеткіліксіз болуының бір себебі науқастардың өз аурулары туралы, өршудің алдын алу, гипоаллергенді режимін сақтау және себепті аллергендермен қатынасты азайту туралы білімінің кемдігі болып табылады. Науқастар жедел аллергиялық реакциялар дамығанда немесе созылмалы аурулардың өршуі кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету және өзін-өзі бақылау дағдылары төмен.
«Тағамдық аллергия»-ата-аналардың жиі кездестіретін , яғни балаларын емхнаға көрсету кезінде жиі анықталатын диагноз болып табылады. Дәрігер қарауынан кейін және талдаулар нәтижесінде анықталатын әртүрлі белгілер аллергиялық ауруды құрайды. Бұған сену өте қиын, ал оны түсіну одан да күрделі : ауру қалай көрінеді және оны қалай емдеу керек?
Тағамдық аллергия және псевдоаллергия :айырмашылығы неде?
Тағамдық аллергия -дамуына иммунологиялық механизмдер қатысуы нәтижесінде жүретін, тағамғдық заттарға төзімсіздік болып табылады. Басқа сөзбен айтқанда, иммундық жүйе адамдардың дұрыс және әдеттегі тамақтануына кері әсерін тигізеді.
Тағамдық аллергия басқа да аллергиялық аурулар сияқты , тұқым қуалаушылық сипатта және түрлі әсер етуші факторлардың (экология, тамақтану , вирустық және бактериологиялық инфекциялар және т.б.) әсерінен көрініс табады. Статистикалық мәліметтерге сәйкес таралуы, балалар арасында 10%, ал ересектер арасында 2%-ды құрайды. Тағамдық аллергия барлық аллергиялық аурулардың ішінде өмір сүру барысында дамитын «бастапқы»аллергия болып табылады. Тағамдық аллергия өз кезегінде тыныс алу аллергиясына(ринит және бронхиальды астма )жол береді және ересек жаста көп мазаламайды.
Жалған немесе псевдоаллергия иммундық жүйенің бұзылуы нәтижесі болып табылмайды, дегенмен тағамдық аллергия белгілерін айқындайды.Мұндай реакцияларды құрамында үлкен көлемде гистамин деп аталатын зат бар азық-түлік өнімдері шақырады. Гистамин аллергия кезінде қанға араласады да,содан кейін күмән тудыратын белгілер анықталады.
Көбінесе азық-түлік әсерінен болатын псевдоаллергиялық реакциялар асқорыту жүйесі ауруларында болады. Асқазан ішек жолдарының шырышты қабатының қабынуы тағаммен түскен гистаминның шығуын бұзады.
Тағамдық аллергияға қалай күмән тудыруға болады? Тағамдық аллергияның көріністері әртүрлі: ешқандай асырусыз барлық мүшелер мен жүйелер әртүрлі дәрежеде зақымдалуы мүмкін. Тек белгілі бір симптомдары жоқ. Сондықтан көптеген ата-аналар тағамға қандай да бір реакция болған сәттен бастап, себебін білу мақсатында сан түрлі дәрігер мамандарға барып көрсетеді. Дегенмен аллергияның қандай да бір тағамға болып жатқанына күмандануға болады.
Ең маңыздысы тағам қабылдаған уақыт пен симптомдардың пайда болған уақытындағы қандай да бір байланыс бар жоғын білу болып табылады. Әдетте аралығы бірнеше минуттан 4-6 сағатты құрайды.
Аллергиялық реакциялар кезінде көбінесе зақымдалатын тері, асқорыту және тыныс алу жүйесі, сонымен қатар көріністер ұқсас болуы мүмін.
Ерте жастағы балаларда жиі байқауға болады: Тамақтандырғаннан кейінгі мазасыздық және шырышты, қанаралас тұрақсыз үлкен дәрет.
Ішек бұратпасы. Бұл жағдайда нәресте қатты дауыстап жылайды, бетін тыржитып, уһлеп, аяғын ішіне қарай тартып алады.
Қалыпты дене температурасы кезінде құсу.
Мұқият тері күтіміне қарамастан, тұрақты бөртпе.
Атопиялық дерматит, басқаша айтқанда, баланың бетіне диатез көрініс беруі.
Ересек жастағы балаларда симптомдар өзгереді:
Жүрек айну және асқазан тұсының ауруы, диарея және іш кебу;
Атопиялық дерматит бөртпесі шынтақ және тізе шұңқыры терісінде, көздің және ауыздың айналасында орналасқан;
Мұрын бітелуіментұншыгу ұстамасы, сондай-ақ өсімдік тозаңына қосалқы аллергиясы болған жағдайда аузының қышуы және ісінуі.
Достарыңызбен бөлісу: |
