Атыс дайындығы” 050104 “Бастапқы әскери дайындық” мамандығы бойынша

№ 1 Тақырып: Кіріспе

1. 
   Алғашқы әскери дайындық өтіп жатқан жастар үшін атыс дайындығының бөлімдері.
   

1. 
   Атыс негіздерінде
   
2. 
   Қарудың материалдық бөлігінде
   
3. 
   Атыстың ережелері мен тәсілдерін оқып үйрену
   
4. 
   Қол гранаттарын лақтыруға үйрету
   
5. 
   Ұрыстағы бақылау мен арақашықтықты анықтауға үйрету
   

Алғашқы әскери дайындықты өтіп жатқан жастар үшін атыс дайындығы мынандай бөлімдерді қамтиды: атыс негіздері; қарудың материалдық бөлігі; атыстың тәсілдері мен ережелері; қол гранаттарын лақтыру; ұрыстағы бақылау және арақашықтықты анықтау.

1. 
   Атыстың қандай кезеңдері бар, олардың сипаттамалары қандай?
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 11 кл Алматы 2007 жыл.
   

№ 2 Тақырып: Атыс дайындығы. Атқыш қарулардың қысқаша даму тарихы. Атыс дайындығының жалпы мәселелері.

1. 
   Атқыш қарудан қысқаша даму тарихы
   

Ату өте аз уақыт ішінде жүзеге асады (0,001-0,06 с ) . Патрон капсюлінің күш түсетін құрамына соққыдан дәрілі зарядты тұтандыратын жалын пайда болады. Дәрілі заряд жанған кезде ұңғы арнасында жоғары қысым тудыратын қатты қызған газдың көп көлемі пайда болады. Газдың қысымымен оқ орнынан қозғалады да , кертікке созылады, бірте- бірте үздіксіз артқан жылдамдықпен ұңғы арнасынан қозғалады да , ұңғы арнасынан осі бойымен сыртқа шығарылады. Оқ соңынан ұңғы арнасынан қызған газ шығады , ауаға кезіккенде ату кезіндегі дыбыс болып табылатын жалын және күшті толқын жасайды.

Ұңғы ішіндегі кертік бұранда сияқты орындалатындықтан, оқ ұңғымен келе жатқанда айналмалы қозғалыста болады.
Өзін – өзі тексеруге арналған сұрақтар

1. 
   Автоматты тапаншалардың пайда болуы мен дамуы
   

1. 
   Бастапқы әскери дайындық. Каргин С.Т. Алматы 2000 жыл
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   

1. 
   Атыс құбылыстары
   
2. 
   Қарудың серпуі
   

Атыс кезіндегі 4 кезеңді төмендегідей графикалық түрде көрсетуге болады

Бастапқы кезең дәрілі зарядтың жаңа бкастауынан оқ қабының ұңғы кертігіне толық, енуіне дейін созылады. Осы кезеңде ұңғы арнасында оқты орнынан қозғайтындай және оны ұңғы кертігінде оның қабығының кедергі жасауын болдырмайтындай 2500 – 5000 Н/см² (250 – 500кг/ см²) қысым пайда болады. Бірінші немесе негізгі кезең оқтың қозғала бастауынан дәрілі зарядтың толық жануына дейін созылады.

Бұл кезеңінен басында, оқтың 4 – 6 см жолдан өткен кезінде оның артындағы кеңістік (оқ түбі мен оқсауыт түбінің аралығы) көлеміне қарағанда, газдар саны жылдамырақ өседі, газ қысымы тез ұлғайып, едәуір мөлшерге көтеріледі (ең жоғарғы қысым), атап айтқанда, 1943 жылы үлгідегі атыс қаруының оғының артына түсіретін салмағы – 27450 Н/ см² (2800 кг.с/ см²). Сосын оқ қозғалысының үлкен жылдамдығы әсерінен оқ артындағы кеңістік көлемі жаңа газдар ағынына қарағанда тез өседі, ал қысымы төмендейді.

Екінші кезең – дәрілі зарядтың толық жануы сәтінен ұңғы арнасынан шығу сәтіне дейін созылады. Газдың келуі тоқтаса да,қатты қысылған және қызған газ кеңейіп, оқты қысып, оның жылдамдығын тездетеді. Қысым тез төмендеп, әр түрлі үлгідегі қарудың ұңғы аузында ол 3000 – 9000 Н/ см² (300 – 900 кг.с/ см² - ге) жетеді.

Үшінші кезең немесе газ әсерінен кейінгі кезең-ұңғы арнасынак оқтың шығуы сәтінен оқ жылдамдығы өсуінің тоқтау сәтіне дейін созылады. Ұңғы арнасынан шығатын дәрлі газ ұңғының аузынан бірнеше ондық сантиметр бойына оққа әсер етуін жалғастыра береді де, оның жылдамдығы оқ түбіндегі дәрілігі аз газ қысымы ауа кедергісімен теңеспейінше өсе береді. Одан әрі оқтың ауада ұшуы инерция байланысты жалғаса береді және ол белгілі дәрежеде оның бастапқы жылдамдығына байланысты болады.

Оқтың бастапқы жылдамдығы-оқ ұңғы арнасынан шыққаннан кейінгі оқтың ұшу нүктесінде қозғалыс жылдамдығы болып табылады.

Оқтың бастапқы жылдамдығы қарудың маңызды ұрыстық қасиетінің бірі болып табылады. Бастапқы жылдамдығының артуы оқтың алысқа ұшу қашықтығын арттырады, сыртқы жағдайлардың оның шуына кедергі жасауын төмендетеді.

Оқтың бастапқы жылдамдығының шамасы ұңғының ұзындығына, оқтың салмағына , дәрілі зарядтың салмағы мен басқа факторларға байланысты. Ұңғы ұзын болған сайын (белгіленген шамада ) дәрілі газ оққа ұзағырақ әсер етеді және оның бастапқы жылдамдығы да тезірек болады. Ұңғының тұрақты ұзындығы мен дәрілі зарядтың тұрақты салмағына байланысты оқ салмағы аз болған сайын , бастапқы жылдамдық тезірек артады.
Өзін – өзі тексеруге арналған сұрақтар

1. 
   Атыс серпілісі дегеніміз не және ол атыс нәтижесіне қалай әсер етеді.
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 11 кл Алматы 2007 жыл.
   

№ 4Тақырып: АК құрамы, тағайындау және жауынгерлік қасиеті.

1. 
   Калашников автоматы неге арналған.
   
2. 
   Автоматтың механизмдері мен негізгі бөліктерін атаңдар
   

5,45 мм жетілдірілген Калашников автоматы дербес қару. Ол қарсыластың тірі күшін жою мен атыс құралдарын құртуға арналған. Автоматтан атыс жүргізу үшін кәдімгі (болат өзекті), жарқырауық және сауыт бұзғыш – өртегіш оқтары қолданылады. Атыс кезінде патрондардың берілуі автоматта 30 патронға , дейін болатын қорабы оқжатардан жүргізіледі. Атудың көздеу қашықтығы – 1000 метр. Жер үсті нысаналары бойынша нақты атыс қашықтығы - 500 мертге дейін. Ал ұшақтар, тікұшақтар және парашютистерге автоматтан ату қашықтығы – 500 м – ге дейін.

Автоматтан жер үсті нысаналар бойынша шоғырланған атыс 1000 метрге дейінгі қашықтықта жүргізіледі. Тура атыс қашықтығы: автоматта кеуделік фигураға 440 м, жүгірмелі фигураға – 625 м; Атыс қарқыны минутына 600 атысқа жуық. Ұрыстың ату жылдамдығы: автоматтан минутына кезекпен ату 100 – ге дейін, жекелей атқанда 40 – қа дейін.

Автоматтың сүңгі – пышақсыз жарақталған оқжатары мен қосқандағы массас: АК 74 – 3,6 кг.

Автомат мынандай негізгі бөліктер мен механизмдерден тұрады

• 
  Ұңғы қорабы, көздеу аспаптары және тапанша сабы;
  
• 
  Ұңғы қорабының қақпағы;
  
• 
  Газ поршені мен бекітпе жақтауы;
  
• 
  Бекітпе;
  
• 
  Қайтармалы механизм;
  
• 
  Ұңғы жапсырмасы мен газ түтігі;
  
• 
  Соққы – ағытқыш механизм;
  
• 
  Құндақ;
  
• 
  Оқжатар.
  

1. 
   Автоматтың автоматтық әрекеті неге негізделген
   

1. 
   Бастапқы әскери дайындық. Каргин С.Т. Алматы 2000 жыл
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   

№ 5 Тақырып: Автоматты бөлшектеу және жинақтау.

1. 
   Автоматты толық емес бөлшектеу не үшін жүргізіледі.
   
2. 
   Автоматты толық емес бөлшектеуді ретімен айтып беріңдер
   

Автоматты бөлшектеу толық және толық емес болуы мүмкін: толық емес бөлшектеу – автоматты тазалау, майлау және тексеру үшін; толық бөлшектеу – жаңбыр мен қар астында қалғанда не жөндеу кезінде автоматты қатты ластанудан тазалау үшін жүргізіледі. Автоматты толық емес бөлшектеу мен жинақтау үстел үстінде немесе таза төсеніш жайылып жүргізіледі; бөлшектер мен механизмдер бөлшектенген ретімен қойылады. Оларды абайлап ұстап, бірінің үстіне бірін қоймай, күштемей және соққыламай жүргізу керек.

1. 
   Оқжатарды бөлектеу.
   
2. 
   Жабдықтар пеналын дүм ұясынан шығарып алу.
   
3. 
   Сүмбіні алу.
   
4. 
   Автоматтан – ұңғылық тежеуіш – компенсаторын, пулеметтен – жалан сөндіргішін бөліп алу
   
5. 
   Ұңғы қорапшасының қақпағын бөлектеу.
   
6. 
   Қайтармалы механизмді бөліп алу
   
7. 
   Бекітпемен қоса бекітпе жақтауын алу.
   
8. 
   Бекітпені бекітпе жақтауынан алу.
   
9. 
   Ұңғылық бастырмасы мен газ түтігін босатып алу
   

1. 
   Автоматты толық емес бөлшектеудің толық емес бөлшектеуге қарағанда қандай ерекшеліктері бар?
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   

№ 6 Тақырып: Автоматты ату әдісі және ату ережесі , қолданудағы қауіпсіздік тәсілдері.

1. 
   Автоматты ату әдісі және ату ережесі
   
2. 
   Автоматты қолданудағы қауіпсіздік тәсілдерін
   

Оқ серпуді тудыратын дәрілі газдың қысым күшімен серпу кедергісінің бір тік осьте орналаспаған және қарама-қарсы жақтарға бағытталған олар қарудың ауыз бөлігінің жоғары жаққа ауытқуының әсер ететін күштер жұбын түзеді (29-сурет). Ауытқу көбірек болған сайын күштер жұбының иыққа тебуіде үлкен болады. Оның нәтижесінде оқ ұңғы арнасынан атуға дейін берілгені бойынша ұңғы арнасының осі бағытымен емес, одан атылған сәттегі ұңғының арнасының осі орналасқан бағытпен ұшады. Атуға дейінге ұңғы арнасы осі бағытында және ұңғы арнасынан оқтың ұшу сәтіндегі бағыты бойынша түзілген бұрыш-үшбұрыш деп аталады бұл бұрыштың көлемі нақты мәнге ие атқыштың даярлығына байланысты болады. Ұшу бұрышын тұрақты көлемде сақтау үшін, атқыш даярланудың барлық элементтерін түгел орындау керек.

1. 
   Автоматты ату ережесі
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 11 кл Алматы 2007 жыл.
   

№ 7 Тақырып: Калашников қол пулеметінің құрлымы және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау, бөлшектерінің қызметі, жұмысы және механизмі, оны күту сақтау және жинақтау.

1. 
   Калашников қол пулеметінің құрлымы
   
2. 
   Калашников қол пулеметі оны бөлшектеу және жинақтау
   

5,45 мм жетілдірілген Калашников пулеметі дербес қару. Ол қарсыластың тірі күшін жою мен атыс құралдарын құртуға арналған. Пулеметтен атыс жүргізу үшін кәдімгі (болат өзекті), жарқырауық және сауыт бұзғыш – өртегіш оқтары қолданылады. Атыс кезінде патрондардың берілуі автоматта 30 патронға , дейін болатын қорабы оқжатардан жүргізіледі. Атудың көздеу қашықтығы – 1000 метр. Жер үсті нысаналары бойынша нақты атыс қашықтығы - 500 мертге дейін. Ал ұшақтар, тікұшақтар және парашютистерге автоматтан ату қашықтығы – 500 м – ге дейін

1. 
   Калашников қол пулеметінің бөлшектерінің қызметі, жұмысы және механизмі, оны күту сақтау және жинақтау.
   

1. 
   Бастапқы әскери дайындық. Каргин С.Т. Алматы 2000 жыл
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   

№ 8 Тақырып: Калашников пулеметінің құрлымы және жауынгерлік қасиеті, жинақтау және сұрыптау, оның бөлшектерінің, қызметі және механизмі, оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.

1. 
   Калашников пулеметінің құрлымы және жауынгерлік қасиеті
   
2. 
   Калашников пулеметінің жинақтау және сұрыптау, оның бөлшектерінің, қызметі және механизмі
   

5,45 мм жетілдірілген Калашников пулеметі дербес қару. Ол қарсыластың тірі күшін жою мен атыс құралдарын құртуға арналған. Пулеметтен атыс жүргізу үшін кәдімгі (болат өзекті), жарқырауық және сауыт бұзғыш – өртегіш оқтары қолданылады. Атыс кезінде патрондардың берілуі автоматта 30 патронға , дейін болатын қорабы оқжатардан жүргізіледі. Атудың көздеу қашықтығы – 1000 метр. Жер үсті нысаналары бойынша нақты атыс қашықтығы - 500 мертге дейін. Ал ұшақтар, тікұшақтар және парашютистерге автоматтан ату қашықтығы – 500 м – ге дейін.

Пулеметтен жер үсті нысаналар бойынша шоғырланған атыс 1000 метрге дейінгі қашықтықта жүргізіледі. Тура атыс қашықтығы: автоматта кеуделік фигураға 440 м, жүгірмелі фигураға – 625 м; Атыс қарқыны минутына 600 атысқа жуық. Ұрыстың ату жылдамдығы: автоматтан минутына кезекпен ату 100 – ге дейін, жекелей атқанда 40 – қа дейін.

Пулеметтің сүңгі – пышақсыз жарақталған оқжатары мен қосқандағы массас: РПК74-5,46 кг.

Пулемет мынандай негізгі бөліктер мен механизмдерден тұрады

• 
  Ұңғы қорабы, көздеу аспаптары және тапанша сабы;
  
• 
  Ұңғы қорабының қақпағы;
  
• 
  Газ поршені мен бекітпе жақтауы;
  
• 
  Бекітпе;
  
• 
  Қайтармалы механизм;
  
• 
  Ұңғы жапсырмасы мен газ түтігі;
  
• 
  Соққы – ағытқыш механизм;
  
• 
  Құндақ;
  
• 
  Оқжатар.
  

Пулеметті атуға жарамдылығын, тазалығын, майдың сапасын тексеру және автоматты атысқа дайындау үшін автоматты, керек – жарақтарды және оқжатарды тексеріп қарау жұмыстары жүргізіледі.

Жауынгерлер мен сержанттар автоматты :

• 
  Күн сайын;
  
• 
  Сабаққа шығар алдында, күзетке түсер алдында, ұрыс жағдайында – күніне бірнеше рет, жауынгерлік міндетті орындау алдында;
  
• 
  Тазалау кезінде тексеру керек.
  

Егер оны бөлімшеде жөндеуге болмаса, онда автоматты оқжатарлар мен керек – жарақтарды жөндеу шеберханасына жібереді.

Пулеметтің қалыпты жағдайын бұзатын негізгі ақаулары мыналар болып табылады:

• 
  Қарауыл майысқанда немесе соғылғанда, бір жағына төменге немесе жоғарыға қарай орнынан жылжығанда – оқтар қарауыл ұшының орнына қарама – қарсы жаққа ауытқиды;
  
• 
  Көздеу тақташасы майысқанда немесе қисайғанда – оқтар көздеу тақташасы қырының кесігі ауысуы жағына ауытқиды;
  
• 
  Ұңғы майысқанда – оқтар ұңғының ауыз жағындағы қайырма жағына ауытқиды;
  
• 
  Ұңғы арнасының қажалуы, ойық өрістері бұрыштарының дөңгеленуі мен тозуы, көздеу тақташа, қарауыл, дүм тербетілуі – мұның барлығы оқ шашырауын көбейтеді.
  

Пулеметті атысқа дайындау – оның атыс кезінде тоқтаусыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін жүргізіледі.

Пулемет атысқа бөлімше командирінің басшылығымен дайындалады:

Пулемет атуға дайындау кезінде:

• 
  Пулеметті бөлшектенген түрде қарап, тазалап, майлау;
  
• 
  Пулеметті жиналған түрде қарау;
  
• 
  Оқжатарларды қарау қажет.
  

Егер автомат ұзақ уақыт аязда болған болса, оны оқтау алдында оқжатарын ағытқан қалпында бекітпе жақтауын қолмен ілгері – кейін қозғап алу керек.

Пулемет толық жарамды және әрекетке дайын болуы керек. Бұған оны дер кезінде және тазалау және майлау, дұрыс сақтау арқылы қол жеткізіледі.

• 
  Атысқа дайындық кезінде;
  
• 
  Ұрыстық және оқтық патрондармен атыс алаңында, атыс аяқталғаннан кейін бірден жүргізіледі: мұнда ұңғы қорабы, ұңғы арнасы, газ камерасы, газ поршені, бекітпе жақтау мен бекітпе тазалау атыстан оралған соң, одан кейінгі 3-4 күн бойы күн сайын; болмайтын сабақтардан және нарядтан кейін, яғни нарядтан немесе сабақтан қайтқан бойда;
  
• 
  Ұрыстық жағдайда және ұзақ жаттығулар кезінде, ұрыс тыншыған кезде және жаттығудағы үзілістер кезінде күн сайын жүргізіледі;
  
• 
  Егер автомат қолданылмаса, онда сирек дегенде аптасына бір рет жүргізіледі.
  

1. 
   Пулеметті күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 11 кл Алматы 2007 жыл.
   

№ 9 Тақырып: Макаров тапаншасының құрылымы және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау, оның бөлшектерінің, қызметі және механизмі, оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.

1. 
   Тапаншаны бөлшектеу және жинақтау
   
2. 
   Тапаншаның құрылымы және жауынгерлік қасиеті
   

9 мм Макаров тапаншасы шабуыл мен қорғаныстағы жақын жердегі қарсыластың тірі күшін жоюға арналған. Тапаншадан атылатын оқ 50 метрге дейінгі қашықтықта жүргізіледі. Оқтың зақымдағыш күші 350 метрге дейін сақталады. Тапаншадан ату бір – бірлеп жүргізіледі. Тапаншаның ату жылдамдығы минутына 30 атысқа дейін. Тапаншаның жабдықталған оқжатармен қосқандағы салмағы 810 грамм.

1. 
   Ұңғы, ұңғы қорабы және ағытқыш доға;
   
2. 
   Бекітпе, соққышымен, лақтырғышпен, ауыстырғышпен.
   
3. 
   Қайтармалы механизм;
   
4. 
   Соққы ағытқыш механизмінің бөліктері;
   
5. 
   Сабы бұрағышымен;
   
6. 
   Тежеуіш;
   
7. 
   Оқжатар.
   

1. 
   Макаров тапаншаны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.
   

1. 
   Бастапқы әскери дайындық. Каргин С.Т. Алматы 2000 жыл
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 – 11 кл Алматы 2004 – 2007 жыл.
   

№ 10 Тақырып: Драгунов мергендік винтовкасының құрлымы және жауынгерлік қасиеті,оны бөлшектеу және жинақтау, оның бөліктерінің қызметі мен механизмі, оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау

1. 
   Драгунов мергендік винтовкасының құрлымы
   
2. 
   Драгунов мергендік винтовкасының бөлшектеу және жинақтау, оның бөліктерінің қызметі мен механизмі
   

7,62 мм-лік Драгунов мергендік винтовкасы (16-сурет) мергеннің қаруы болып табылады және ол әр түрлі күтпеген жерден шыға келген, жылжып келе жатқан, ашық және бүркемеленген жеке нысандарды жоюға арналған.

Мергендік винтовкадан ату 800 м-ге дейінгі қашықтықта мейілінше тиімді болды.

Атыстың көздеу қашықтығы 1300м

Ашық көздеуіш 1200 м

Кеуделік фигураға тура ату қашықтығы 430 м

Ал көшпелі фигураға 640 м

Ұрыстың ату жылдамдығы 1 мин-та 30 атысқа дейін

Сүңгі – пышақсыз, оптикалық көздеуішті мергендік винтовканың салмағы жабдықталмаған оқжатар мен дүм жағын қоспағанда 4,3 кг болады.

Мергендік винтовканың механизмдері мен негізгі бөлшектері

Мергендік винтовка төмендегідей негізгі механизмдер мен бөлшектерден:

• 
  Ашық көздеуіш пен дүмнен, қорапшасы бар ұңғыдан;
  
• 
  Қайтармалы механизнен;
  
• 
  Бекітпе жақтауынан;
  
• 
  Бекітпеден;
  
• 
  Реттеуіші бар газ түтігінен, газ поршенінен және серіппелі итергіштен;
  
• 
  Ұңғы жабуынан (оң және сол);
  
• 
  Соққы – ағытқыш механизмнен;
  
• 
  Тежеуіштен;
  
• 
  Оқжатардан;
  
• 
  Дүм жағынан;оптикалық көздеуіштен;
  
• 
  Сүңгі – пышақтан тұрады (17-сурет)
  

Мергендік винтовканың толық жинағына кіретіндер: жабдық, бау, оптикалық көздеуішке арналған қап, оптикалық көздеуіш пен оқжатарды тасымалдауға арналған дорба, майлауыш және қосалқы батерейкаларды, торларды жарықтандырудың қыстық құрылғыларын тасымалдауға арналған дорба.

1. 
   Драгунов мергендік винтовканы сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 – 11 кл Алматы 2004 – 2007 жыл.
   

№ 11 Тақырып: Кіші калибрлі винтовканың, құрамы және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау, оның бөлшектерінің қызметі мен механизмі, және оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.

1. 
   Кіші калибрлі винтовканың, құрамы және жауынгерлік қасиеті
   
2. 
   Кіші калибрлі винтовканың, құрамы және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау
   

Тула қару – жарақ зауытының ТОЗ – 8 шағын калиберлі винтовкасы атқыштарды алғашқы атуға үйрету және жаттықтыруға арналған.

Винтовканың ұрыстық қасиеті: калибрі – 5,6 мм; массасы: ТОЗ – 8 – 3,12 кг, оқтың бастапқы жылдамдығы – 310 м/с – ге жуық; ату жылдамдығы – минутына 10 – 12 рет; көздеу қышықтығы – 250 м; оқтың алысқа ұшу қашықтығы – 1200 м – ден 1600 м – ге дейін; оқтың қиратқыш күші 800 м – ге дейін.

Шағын калибрлі винтовканың негізгі бөлшектері мен механизмдері: ұңғы, темір сынасы бар ұңғы қорапшасы ағытқыш механизм, қақпақтық сырт жағы жағы (қалпақша), көздеуіш (ТОЗ – 8 – ашық).

1. 
   Кіші калибрлі винтовканың, құрамы және жауынгерлік қасиеті оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.
   

1. 
   Бастапқы әскери дайындық. Каргин С.Т. Алматы 2000 жыл
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 – 11 кл Алматы 2004 – 2007 жыл.
   

1. 
   Пневмтикалық винтовканың құрылымы және жауынгерлік қасиеті
   
2. 
   Пневмтикалық винтовканы бөлшектеу және жинақтау, оның бөлшектерінің қызметі мен механизмі
   

Құрылымы – поршын серіппелі

Калибр: 4,5

Ұңғының ұзындығы: 450мм.

Оқжатардың сиымдылығы: 1 оқ

Оқтың бастапқы жылдамдығы 150 м/с

Үрлегіш энергия: 7,5 Дж

Ұзындығы: 1050 мм

Ені: 40 мм

Биіктігі: 205 мм

Салмағы: 2,5 кг.

Өзін – өзі тексеруге арналған сұрақтар

1. 
   Пневмтикалық винтовканы күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 11 кл Алматы 2007 жыл.
   

№ 13 Тақырып: Танкіге қарсы қол гранатаметі құрамы, және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау, оның бөлшектерінің қызметі мен механизмі, оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.

1. 
   Танкіге қарсы қол гранатаметі құрамы
   
2. 
   Оны күту, сақтау және жинақтау
   

РПГ-7 және РПГ-7Д танкіге қарсы қол гранататқышы қарсыластың танкілерін өздігінен жүретін артиллериялық қондырғылары мен басқа да сауытты құралдарға қарсы күрес жүргізу үшін қолданылады. Сонымен қатар ол қарсыластың тасалар мен қала типтес құрылыстарында орналасқан адам күшін жою мақсатында да пайдаланылуы мүмкін.

Гранататқыштан атыс жүргізу ПГ-7В және ПГ-7ВМ кумулятивті әсер ететін танкіге қарсы калибрден үлкен гранатамен жүргізіледі.

Граната қарсыластың қазіргі заманғы танкілері мен өздігінен жүретін артиллериялық қондырғыларының барлық түрлерімен тиімді ұрыс жүргізуге мүмкіндік беретін сауытбұзарлық қасиетке ие.

Атыстың көздеу қашықтығы – 500 м.

Ұрыстық ату жылдамдығы минутына 4-6 рет.

Оптикалық көздеуіші бар гранататқыштың салмағы: РПГ-7 -6,3 кг, РПГ -7Д – 6,7 кг.

Ату (дәрілі зарядты гранаталар) салмағы: ПГ-7В – 2,2 кг, ПГ-7ВМ – 2кг.

1. 
   Танкіге қарсы қол гранатаметін тексеру және атуға дайындау
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 – 11 кл Алматы 2004 – 2007 жыл.
   

№ 14 Тақырып: Қол жарқыншақты гранатасының құрамы, қолданылуы және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау, оның бөлшектерінің қызметі мен механизмі, оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.

1. 
   Қол жарқыншақты гранатасының құрамы, қолданылуы және жауынгерлік қасиеті
   
2. 
   Оны күту, сақтау және жинақтау
   

Жарықшақты қол гранаттары (72-сурет) жақын ұрыстағы (шабуылда, оқпанда, жертөледе, елді мекендерде, орманда, тауда және т.б.) қарсыластың тірі күшін жарықшақтарымен жоюға арналған.

Қазақстан армиясының қарулануында:

• 
  РГД – 5 қол гранаты;
  
• 
  РГН және РГО – қол гранаты;
  
• 
  Ф-1 қол гранаты бар.
  

РГД – 5 жарықшақты қол гранаты – арақашықтықта әрекет ететін гранат, ол қарсыластың шабуылда және қорғаныста тірі күшін жоюға арналған. Гранат лақтыру таяу ретте қимыл жасауда және сауытты транспортерде әр түрлі жағдайда жүзеге асырылады. Гранат жарықшақтарының қиратқыш радиусы 25 м-ге жуық. Гранатты лақтырудың орташа қашықтығы – 40 – 50 м.

Жабдықталған гранаттың массасы – 310 г.

Тұтандырғыш бәсеңдеткішінің жану уақыты – 3,2 – 4,2 с.

1. 
   Қол жарқыншақты гранатасын тексеру және атуға дайындау.
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 – 11 кл Алматы 2004 – 2007 жыл.
   

№ 15 Тақырып: Владимиров кеңкалиберлі танкі пулеметының құрылымы, қолданылуы және жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау, оның бөлшектерінің қызметі мен механизмі, оны күту, сақтау және жинақтау, тексеру және атуға дайындау.

1. 
   Владимиров кеңкалиберлі танкі пулеметының құрылымы, қолданылуы
   
2. 
   Жауынгерлік қасиеті, оны бөлшектеу және жинақтау
   

1. 
   Владимиров кеңкалиберлі танкі пулеметын күту, сақтау және жинақтау
   

1. 
   Алғашқы әскери дайындық 10 кл Алматы 2004 жыл.
   
2. 
   Алғашқы әскери дайындық 11 кл Алматы 2007 жыл.
   

Автоматты бөлшектеу толық және толық емес болуы мүмкін: толық емес бөлшектеу – автоматты тазалау, майлау және тексеру үшін; толық бөлшектеу – жаңбыр мен қар астында қалғанда не жөндеу кезінде автоматты қатты ластанудан тазалау үшін жүргізіледі. Автоматты толық емес бөлшектеу мен жинақтау үстел үстінде немесе таза төсеніш жайылып жүргізіледі; бөлшектер мен механизмдер бөлшектенген ретімен қойылады. Оларды абайлап ұстап, бірінің үстіне бірін қоймай, күштемей және соққыламай жүргізу керек.