Эссе Тақырыбы: «Басқару стильдерін жіктеудің екіполюстік, үшполюстік, төртполюстік формасын құру мүмкіндіктері» Орындаған: мкял-11 топ магистранты

жүктеу/скачать 58,62 Kb. бет 1/5 Дата 22.11.2023 өлшемі 58,62 Kb. #192796

Бұл бет үшін навигация:

• Л.Г.Ескалиева Басқару стильдерін жіктеудің екіполюстік, үшполюстік, төртполюстік формасын құру мүмкіндіктері

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан Университеті Орал, 2023 жыл Эссе Тақырыбы: «Басқару стильдерін жіктеудің екіполюстік, үшполюстік, төртполюстік формасын құру мүмкіндіктері» Орындаған: МКЯЛ-11 топ магистранты Л.Г.Ескалиева Басқару стильдерін жіктеудің екіполюстік, үшполюстік, төртполюстік формасын құру мүмкіндіктері Ұжымға басшылық ету процесінде, әлеуметтік-экономикалықтан басқа, әлеуметтік-психологиялық қатынас та қалыптасады. Бұл ең алдымен ұйымның әр түрлі статустары, иерархиялық құрылымдары (бip жұмыскердің екіншісіне бағынуы арқылы көрсетіледі) және жеке адамдар арасындағы қарым-қатынас, олардың әлеуметтік-психологиялық мазмұны, бipiн-6ipi мойындау, ықпал ету стиль мүдделі т. б. болып саналады. Басқарудың дұрыс стилін таңдай білу әлеуметтік-психологиялық проблеманың ең актуалдысы. Басқармадағы жұмыскерлердің шынайы мәдениетіне неғұрлым толық әрі түбегейлі баға басшы жұмысының стилі бойынша жүзеге асады. Басқару қызметіндегі әpбip басшы тек өзіне ғана тән стильде қызмет міндетін орындайды. Адамдардың қарым-қатынасында, соның ішінде басқару функциясын жүзеге асыруда стильге ерекше мән беріледі. Честерфольд «стиль – ой дүниесі десе, Бью-фурон «стиль — адамның өзі», деп тұжырымдайды. Бұл нақыл сөздердің дұрыстығын қазіргі жұмыс стилінің түciнiгi де дәлелдей түседі. Қaзipгi кезде стильді басшының басқару функциясын тиімді орындау мақсатында өзінің қармағындағыларға ықпал етyi бойынша бағалайды. Сонымен, басшылық стилінің мәні сол, басшы қандай әдістермен ұжымның қарқынды және творчестволықпен өзіне бекітілген жұмысты орындауына ықпал ете алатындығында, қармағындағылардың ic-әрекеті нәтижесінің қалай бақылайтындығында. Қабылдаған стиль ұжымда ерекше жағдай мен қарым-қатынас туғызады. Басшылық стилі тұрақтылығымен, амалдарды қайталауымен ерекшеленеді. Бірақ мұндай тұрақтылық салыстырмалы түрде, өйткені көптеген мамандардың бағалауынша стиль¬ге әдетте ырғақтылығы тән, олардың тұжырымдауынша «ең дұрыс басшылық — бұл ырғақтылық» және де «басшылық ете білу — бұл басшылық стилін өзгерте білу». Басшы жұмысының стилі — оның басқару процесінде пайдаланатын тәсілдердің, амалдардың және ic-әрекеттерінің жиынтығы. Басшының стилі — бұл шешім қабылдау және қызметкерлерге тапсырма беру әдісі. Басқару қызметкерлерінің мәдениеті әр түрлі қасиеттері бойынша көрініс тапса да, олардың мәдениетінің толық және нақты бағасын жұмыс істеу стиліне қарап беруге болады. Басқарушылық қызмет стилі дегеніміз – билік органдарының, қызметкерлерінің күнделікті қызметінде қолданатын әдіс –тәсілдер, құралдар жүйесі, бағынышты қызметкерлерге қатысты жүріс – тұрыс үлгici. Оның қоғамның басқа салаларындағы қызмет стилінен ерекшеліктері мемлекеттік-биліктік ерекшеліктерге сүйеніп, оны қолданумен байланысты болатын, нақтылай және толықтай нормативтік реттеліп отыратын, басқару әсерін қалыптастыруды және icкe асыруды мақсат тұтатын басқару қызметкерлерінің әлеуметтік белсендігімен айқындалады. Мемлекеттік басқару стилі келесі элементтерден тұрады: Мемлекеттік билік органдарының мақсаттық, функционалдық және ұйымдық сипаттамалары; Басқару органдары кызметтерінің заңды түрде бекітілген және жүзеге асырылатын әдістері, процедуралары, нысандары; Қызметкерлердің жалпы мәдени, кәсіби және жеке қабілет деңгейі. Басқарушылық қызмет стилі саяси режимдерге байланысты және соған сәйкес қалыптасады. Осыған орай ғылыми әдебиеттерде бірнеше басқару стилдері қарастырылған, атап айтқанда, директивті (эюмпилж, автократиялық, авторитарлық), демократиялық (ұжымдық, кооперативтік) жэне либералдық. Басшылық СТИЛІ басқару тәсілмен белгілі бip ара-қатынаста және өзара әрекетте болады. Алайда олар бірдей ұғым емес. Басқару тәсілі — басқару iciн жүзеге асырудың жиынтық әдістері (амалдары), жұмыскерлер мен еңбек ұжымына мақсатты ықпал ету, басқару функциясын орындау процесінде олардың ic-әрекеттерін үйлестірудің қамтамасызету. Басшының дербес және жалпы стилі болады. Әpбip басшының дербес стилi бар, мұның өзi оның ic-әрекетінде көpiнiп, басқару аппаратының және бұл ұжымның жұмысына елеулі ықпал етеді. Дербес стиль нақты құбылыс — оны түгелдей, егжей-тегжейлі қайталауға болмайды. Басшының дербес стилі алуан түрлі объективті факторлардың ықпалымен қалыптасады. Қарастырылған бір өлшемді монополярлы көшбасшылық стильдер қазіргі уақытта биполярлы стильдермен ауыстырылуда. Аспаптық стиль (тапсырмаға бағытталған стиль) — бұл көшбасшы негізгі назарды істің ұйымдастырушылық жағына бағыттайтын стиль (тапсырмаларды бағыныштылар арасында бөледі, жұмыс жоспарлары мен кестелерін жасайды, оларды орындау әдістерін әзірлейді, барлық қажеттіліктерді қамтамасыз етеді және т.б.). Бұл көшбасшылық стилі Батыста кеңінен таралды. Оның артықшылығы-шешім қабылдау жылдамдығы мен іс-әрекеттің анықтығы, бағыныштылардың жұмысын қатаң бақылауды қамтамасыз ету. Алайда, бұл оларды тәуелді бағынышты жағдайға қояды, олардың пассивтілігін тудырады, бұл сайып келгенде еңбек тиімділігінің төмендеуіне әкеледі. Адами қатынастарға бағытталған Стиль-көшбасшы қолайлы моральдық-психологиялық климат құратын, бірлескен жұмысты ұйымдастыратын, орындаушылардың пікірін тыңдайтын, оларды шешім қабылдауға барынша тартатын, жеке істерге көмек көрсететін, кәсіби өсуді ынталандыратын және т.б. көшбасшылықтың бұл стилі шығармашылыққа мүмкіндік береді, адамдардың өз жағдайына қанағаттануын арттырады. Оны қолдану сабаққа келмеуді, өтімділікті азайтады, жұмысқа деген қызығушылықты тудырады, ұжымдағы моральдық-психологиялық ахуалды және бағыныштылардың басшыға деген көзқарасын жақсартады. Бұл тәсіл Р.Блейк пен Дж. Моутон. Оны құру кезінде олар "таза" түрде көшбасшылық стилінің бағдарлануының әр түрі төтенше жағдай ретінде кездесетіндігіне сүйенді. Көбінесе олардың комбинациясы бар, оларды авторлар "басқару торы"деп аталатын кестеде көрсетті. Бұл схеманың Тік осі "адамға күтім жасауды" 1-ден 9-ға дейінгі шкала бойынша бағалайды. Көлденең ось "өндіріске күтім жасауды" бағалайды- Блейк-Моутон Моделі 1-ден 9-ға дейінгі шкала бойынша. Көшбасшылық стилі осы екі критериймен де анықталады. Барлығы 81 позиция алынады (9 x 9), яғни басқару стилінің 81 нұсқасы. Компанияны басқару кезіндегі мінез-құлықтың әрқайсысын осы матрицаның кез-келгенімен салыстыруға болады. Әрине, Нұсқаулықтың осы нақты түрі матрицаның қай квадрантына жататынын нақты анықтау мүмкін емес. Шындығында, мұны істеудің қажеті жоқ, өйткені квадрант нөмірінен нақты басқару мағынасын алу мүмкін емес. Блейк пен Моутон матрицаның ең тән бес позициясын сипаттады. жүктеу/скачать 58,62 Kb. Достарыңызбен бөлісу: