Жоспары: I. Кіріспе Ас қорыту ағзаларының жас ерекшеліктері II. Негізгі бөлім Ағзаның өмірлік белсенділігі үшін ас қорытудың маңызы Балалардағы ас қорыту ерекшеліктері Ересек адамның ас қорыту жүйесі Ас қорыту аурулары себептері мен факторлары
Кіріспе Ағзаның тіршілік әрекеті процесінде пластикалық және энергетикалық функцияны орындайтын қоректік заттар үздіксіз жұмсалады.
Дене қоректік заттарға үнемі қажеттілікті сезінеді: аминқышқылдары, моносахара, глицин және май қышқылдары. Қоректік заттардың көзі-күрделі ақуыздардан, майлардан және көмірсулардан тұратын әртүрлі тағамдар, олар ас қорыту процесінде сіңуге қабілетті қарапайым заттарға айналады. Ферменттердің әсерінен күрделі қоректік заттардың сіңетін, жасушаларға тасымалданатын және олар пайдаланатын қарапайым химиялық қосылыстарға ыдырау процесі ас қорыту деп аталады. Ас қорыту Функционалды тамақтану жүйесінің негізгі компоненті болып табылады.
Адамның ас қорыту жүйесі миллиондаған жылдар бойы эволюция барысында тек табиғи заттарды өңдеуге және сіңіруге бейімделді, бұл оның құрылымына, қоршаған ортаға, ас қорыту ферменттеріне, бактериялық флораға және т. б.
Бұл жұмыстың мақсаты-ас қорыту жүйесін және оның жас ерекшеліктерін зерттеу.
Міндеттер келесідей:
ас қорыту жүйесінің құрылымы мен қызметін зерттеу;
адамның ас қорыту жүйесінің жас ерекшеліктерін салыстыру;
ас қорыту жүйесінің аурулары және олардың алдын-алу және емдеу.
Зерттеу пәні-адамның ас қорыту жүйесі.
Зерттеу нысаны-ас қорыту жүйесінің жас ерекшеліктері.
1.Ағзаның өмірлік белсенділігі үшін ас қорытудың маңызы Ас қорыту-метаболизмнің бастапқы кезеңі. Адам тамақ арқылы энергияны және тіндердің жаңаруы мен өсуіне қажетті барлық заттарды қабылдайды. Дегенмен, тағамдағы ақуыздар, майлар мен көмірсулар ағзаға бөтен заттар болып табылады және оны оның жасушалары сіңіре алмайды. Жасушалар оларды ассимиляциялауы үшін олар күрделі, үлкен молекулалы және суда ерімейтін қосылыстардан суда еритін және өзіндік ерекшелігі жоқ кішірек молекулаларға айналуы керек. Бұл процесс ас қорыту жолында жүреді және ас қорыту деп аталады, ал алынған өнімдер ас қорыту өнімдері деп аталады. Ас қорыту процесінде ақуыздар аминқышқылдарына, көмірсулар моносахаридтерге, майлар глицерин мен май қышқылдарына дейін ыдырайды. Бұл заттардың барлығы ас қорыту жолдарының шырышты қабығымен сіңіп, қан мен лимфаға, яғни дененің сұйық ортасына енеді. Осы жерден оларды жасушалар шығарып, шығындарын өтейді.
Тағамның немесе тағамның құрамында үш түрлі қоректік заттар бар: ақуыздар, майлар және көмірсулар, сондай-ақ ағзаға қажетті дәрумендер, минералды тұздар мен су.
Ас қорыту жолында тағамды механикалық өңдеу жүреді-оны ұнтақтау, содан кейін химиялық ыдырау.
Ас қорыту жолдарының бойында ас қорыту бездері локализацияланған - сілекей, асқазан, ұйқы безі, бауыр, ішек, олар ас қорыту шырындарын шығарады, олар тағамның химиялық ферментативті ыдырау процесін және химиялық процестің жүруіне қажетті ас қорыту жолына суды жеткізуді жүзеге асырады (ас қорыту негізінен су ортасында жүретін химиялық процесс.) Адамның ас қорыту жолына тәулігіне шамамен 8,5 л шырын құйылады: 1,5 л сілекей, 2,5 асқазан сөлі, 1 л ұйқы безі, 1,2 л өт және 2,5 л ішек шырыны.
Ас қорыту шырындарына органикалық және органикалық емес заттар кіреді. Органикалық заттардың ішінде ферменттер үлкен маңызға ие.