Липидтер – жоғары май қышқылдары және май тектес заттардың, жоғары май спирттері немесе жоғары май альдегидтерінің туындылары
жүктеу/скачать 6,88 Mb.
|
Липидтер
- Бұл бет үшін навигация:
- Жәй липидтер
- Ацилглицериндер
- Глицерофосфат
- Холестерин
|
Липидтер Липидтер. Липидтер – жоғары май қышқылдары және май тектес заттардың, жоғары май спирттері немесе жоғары май альдегидтерінің туындылары. Липидтердің негізгі көздері: сүт, өсімдік майлары (зәйтүн, зығыр, жүгері, кокос және т.б), шошқа майы және басқа жануарлар майлары, жұмыртқа, жануарлардың және т.б. миы мен ішкі-құрылысы. Липидтер. Липидтердің негізгі биологиялық қызметі:
Кейбір тұқым қуалайтын аурулар липидтер алмасуының бұзылуымен байланысты (Ниман-Пик ауруы, Гаучер ауруы). Липидтердің медико-биологиялық мағынасы Кейбір липидтер дәрілік препараттар болып табылады. Анаболикалық стероидтер спорттық тамақтану кезінде қолданылады. Липидтердің медициналық-биологиялық маңызы Липидтердің медициналық және биологиялық маңызы Әртүрлі дәрілік өсімдік сығндыларын қолданып дайындалған – май сығындылары кеңінен қолданылады. Жәй липидтерЖәй липидтердің компонеттері глицерин Жоғары май қышқылдары Жоғары май қышқылдары қаныққан Қанықпаған Липдтер құрамына кіретін жоғары май қышқылдары Олеин қышқылының цис-,транс- изомері
Жәй майлар глицерин + бірдей жоғары май қышқылдары Аралас майлар глицерин + әртүрлі жоғары май қышқылдары Триолеин
Простой жидкий жир 1-пальмито-2,3-дистеарин Смешанный твердый жир Влияние степени ненасыщенности жирных кислот на свойства жиров Триацилглицериндердің физикалық қасиеттері. Жоғары май қышқылдарының қанықпау дәрежесі майлардың физикалық қасиеттеріне үлкен әсер етеді. Қаныққан май қышқылдарының басым болуы олардың бөлме температура-сындағы қатты күйін анықтайды, ал майдың тығыздығы қышқылдағы көміртек атомдарының саны өскен сайын артады. Қанықпаған май қышқылдары триглицериндердің сұйық консистенциясының құрайды. Көптеген өсімдік майларының консистенциясы сұйық, сондықтан оларды өсімдік майлары деп атайды. Стеарин қышқылы Олеин қышқылы
Йодтық сан – бұл 100 г майға қосылатын граммен берілген иодтың мөлшері. Адамның майлы тіндері Адам денесінде йод саны– 65 Өсімдік майында – 50-80 Жануар майында – 30-40 Иодтың қосылуы Реакция майлардың йодтық санын анықтауға негізділген. Липидтердің қасиеттері Гидролиз Қышқылдық гидролиз (қышқыл қатысында қыздырғанда) глицерин және липидтер құрамына кіретін ЖКҚ-ның түзеді. Липидтердің қасиеттері Гидролиз Сілтілік гидролизде глицерин және ЖКҚ-ның тұздары түзіледі(сабын): Триолеоилглицерин Тристеароилглицерин Триацилглицеролдардың химиялық қасиеттері Майларды гидрогенизациялау кезінде транс майлар ішінара қалыптасады. Транс майлардың онкологиялық аурулармен, қант диабетімен, бауыр ауруларымен және т.б. байланысты екендігі туралы мәліметтер бар. Гидрогендеу реакциясы ГлицерофосфатГлицерин + фосфор қышқылы Кеңінен тараған глицерофосфолипидтер –L-фосфатид қышқылының туындылары болып табвлады. L-Фосфатид қышқылы L-Фосфатид қышқылы - - Гидрофобнты бөлігі Гидрофобты бөлігі Қос байланыс ЖМҚ қалдығы Фос- фат Гли- церол Сутегі Көміртегі Оттегі Фосфор L-Фосфатид қышқылы- беттік активті зат болып табылады Фосфатидилэтаноламин(коламинкефалиндер) – L-фосфатид қыш.туындылары және этаноламин Фосфатидилхолиндер (лецитиндер)– L-фосфатид қышқылдарының туындылары және холиннен тұрады Глицерофосфолипидтер классификациясы Фосфатидилсерин (серинкефалин)- L-фосфатид қыш.туындылары және серин Глицерофосфолипидтер классификация сы Фосфатидилхолиннің қышқылдық гидролизі Фосфатидилхолинің сілтілік гидролизі Сабындалмайтын липидтер Холестерин біздің ағзамыздағы өмірлік маңызы бар,гормондар классына жататын компоненті ретінде оның қандағы үлесі:
Холестерин 190 Холестерол (холестерин) – жасуша мембранасының ең маңызды бөлігі. Адамның бүйрегі,ішегі,бауыры,бүйрек үсті безі,80% холестерол түзеді, қалған 20% аспен түседі. Холестерол Адам ағзасындағы холестериннің шамадан тыс мөлшері оның эфирлерінің қан тамырларының қабырғаларына түсуіне әкеледі. Холестерол Холестерин мен өт қышқылдарының арасындағы теңгерімсіздік холелитиаздың дамуына әкелуі мүмкін. Холестерин
7-дегидрохолестерин Холестерин
7-дегидрохолестерин холекальциферол ( витамин D3)
Негізгі физиологиялық әсері: Өт қышқылдары қатысады:
Тыңдағаныңызға рахмет! жүктеу/скачать 6,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|