Орта мектептің информатика саба қтар ында «сын тұРҒысынан ойлау» технологиясы н пайдалану

Ғылыми жетекші: Информатика және информатиканы оқыту әдістемесі кафедрасының меңгерушісі,

п.ғ.к, доцент. Жанатбекова Н.Ж.
Қоғамымыздың қазіргі даму кезеңі мектептегі білім беру жүйесінің алдына оқыту үрдісін технологияландыру мәселесін қойып отыр.

ХХІ ғасыр- жаһандану ғасыры. Ол өзімен бірге  қаншама жаңа технологияларды, әдіс-тәсілдерді ала келді.  Соның ішінде кең тарағаны – RWST бағдарламасы. Ағылшын тілінен аударғанда  «Сын тұрғысынан ойлау үшін оқу мен жазу» дегенді білдіреді.  Бұл бағдарлама 60 түрлі стратегилардан: әдістерден тұрады.

- әр оқушы сабаққа толық қатыстырылып, деңгейін анықтай алады;

- жеке тұлғаның танымдық  белсенділігін арттырады;

– қызығушылығын оятады;

- сұрақ қойып, өз ойын еркін айтады;

– мазмұнын толық түсінуге жағдай туғызады.

Синквейн жазу ережесі:

1) Бірінші қатарға бір сөзбен тақырып жазылады (зат есім түрінде).

2) Екінші қатарға тақырыпты екі сөзбен келтіруі (екі сын есім түрінде).

3) Үшінші қатарға үш сөзбен осы тақырып бойынша іс - әрекет жазылады (етістік, көсемше).

4) Төртінші қатарға төрт сөзден тұратын осы тақырыпқа қатысты сөйлем немесе сөз тіркесі.

5) Соңғы қатарға тақырып мәнін сипаттайтын бір сөзден тұратын синоним (метафора) жазылады.

«Сын тұрғысынан ойлау» технологиясы стратегиялары негізінде құрып оқыту, яғни сыни тұрғыдан ойлау тәсілін іс-тәжірибеме енгізу нәтижесі жеткіншектер бойында мынадай іскерліктер мен дағдыларды қалыптастыруға болатынын байқатты.

• Әрбір оқушы өзінің жеке ойымен, өмірге деген көзқарасымен және ойлау қабілетімен ерекшеленеді;

• Жеке дауысты (кейіпкер, жазушы, бірге оқитын оқушы) қабылдауға үйренеді;

• Ойын жаңа ақпараттар арқылы білдіреді /мағынаны тану кезеңінде/;

• Өз ойларын толық, дұрыс тұжырымдайды;

• Өздеріне белгілі пайдалана алады;

• Өз біліміне сүйеніп, мәселенің шешімін дұрыс тауып, ойын жеткізе біледі, яғни «Мен» деген сөзді ұғады.

Оқушыларды жеке тұлға ретінде ала отырып, олардың іс-әрекет түрлерін мақсатты қалыптастыру, өздік, дербес ізденуге баулимыз. әрбір оқушыны өз беттерімен көркем туындыны оқуға, талдауға, бағалауға жетелейміз. «Сын тұрғысынан ойлау» технологиясы дайын білімді қайталап айту емес, оны өз белсенділіктері бойынша алуға тәрбиеленеді. Оқушылардың өзіндік жұмысына мақсатты бағдарлар, айқын міндеттер қойғыза білуге үйретеміз.

Информатика сабақтарында проблемалық сабақтарды бөліп алу, әзірлеу, соны талқылау, өзіндік қорытынды жасау, өз беттерімен талдау, синтезге, бағаға жету, өзін-өзі бақылау, жұмыстары балаларды шығармашылыққа, жүйелі білімге жетелейді.

Қорыта келгенде информатика сабақтарында сын тұрғысынан ойлау технологиясы бойынша үйрету барысында мынадай қорытыныдыға келдік:

1. Оқушы өмірге деген өз ойын білдіретін жазу стилін табады.

2. Жаңа білім бойынша өз жобалары, модельдері, болжамдарын тыңдап, талқылау (өздері талдайды, бір-бірін тыңдайды)

3. Өзіндік қорытыныдылары, оның қаншалықты ғылыми, шындыққа жақын екенін саралайды.

4. Білімді өз бетімен алуға деген ынтасын, шығармашылық жұмыстарға қабілетін, танымпаздық белсенділіктерін арттырамыз.

5. Білім дәрежесі деңгейін саралау /өзіндік анализ, синтез, бағалауының деңгейі қалыптасады/

6. Бір-бірімен ынтымақтастығы, пікірлерін айта білуі, қорғай білуі, айтыса білуге дағдыланады.

7. Оқушыларда жазу кезінде ғажайып ойлар пайда болады, онымен қатар өзінің және өзгеледің пікірі мен тәжірибесіне құрметпен қарауға үйренеді.

8. Оқушы әрекеті адамның ойлау қабілетін дамытады және ол кітап оқыған кезде өз ойын тұжырымдайды.

9. Оқушылар өз ойымен, іс-тәжірибесімен, пікірелрмен бөлісуге үйренеді, бұл бағыт топпен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

1. 
   З.У. Имжарова, А.У.Ахметова, Ж.И.Имжарова, А.С.Кушкимбаева 
   "Сын тұрғысынан ойлау- білім алу үдерісінде". Оқу әдістемелік көмек. – 2015
   
2. 
   А.А.Давлетлярова Оқытудың инновациялық әдіс-тәсілдері арқылы табысты оқытуға қол жеткізу. - Шымкент 2014