Пластмассалар, пластикалық материалдар — құрамында бұйымдарды дайындау кезінде созылғыштық немесе жоғары иілгіштік, пайдалану барысында шыны тәріздес немесе кристалдық қалпын сақтайтын полимер бар материалдар. Пластмассалар шыны тәрізді немесе кристалды, созылғыштық қасиеті жоғары, атмосфера әсеріне тұрақты, мех. жағынан берік болады. Пластмассалардың кез келгенінің (шайыр мен қарамай негізді Пластмассаларды қоспағанда) түп негізін полимерлер құрайды. Мысалы, фенол-фармальдегидті Пластмассалар, поливинилхлоридті Пластмассалар, т. б. аталуы да Пластмассаларға байланысты алынған. Полимерлерден басқа Пластмассалардың құрамына пластификаторлар, толықтырғыштар, стабилизаторлар, бояғыш заттар енеді. Қатты денелерде негізінен екі қирау түрі байқалады: морт сынғыш және пластикалық, немесе тұтқыр. Морт сынғыш қирау материалдың беріктілік шегі серпімділік шегінен төмен болғанда болады. Осындай материал қирау алдында тек қана серпімді деформацияға ұшырайды. Қирау кезінде мұндай материалдарда ешқандай қайтымсыз өзгерістер болмайды. Пластикалық материалдарда серпімділік шегі беріктілік шегінен ғана емес, сонымен бірге аққыштық шегінен төмен. Сондықтан қирау процесінің алдында осы процесті дайындайтын жеткілікті дәрежеде пластикалық деформация болады. Бұл кездегі беріктілік қиратушы әсердің уақытына байланысты болатын кинетикалық шама болып табылады. Алдымен қатты денелердің морт беріктілігін қарастырайық. Қатты денелердің теориялық беріктілігі. Молекулалардың өзара әсерлесуіне сүйеніп қатты денелердің беріктілігін есептеуге көптеген әрекеттер жасалды. Осылай анықталған беріктілік теориялық беріктілік деп аталады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Абдулаев Ж., Асқаров П. Физика курсы. -Алматы: Ғылым: 2004.
2. Абдула Ж., Мұқашева Ә., Сатаев Л. Жалпы физика курсының есептер
