Сабақ: №31 Сыныбы: 9 «Ә» Пәні: Геометрия Күні: Сабақтың тақырыбы: Шеңберге іштей сызылған бұрыштар
жүктеу/скачать 82,97 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік
- 3) Тәрбиелік
- I) Ұйымдастыру кезеңі
- ІІІ) Жаңа тақырыпты түсіндіру.
- IV) Сабақты бекіту. 1)
- V) Үйге тапсырма беру.
| Тақырыбы: Шеңберге іштей сызылған бұрыштар.
Сабақ:№31 Сыныбы: 9 «Ә» Пәні: Геометрия Күні: Сабақтың тақырыбы: Шеңберге іштей сызылған бұрыштар. Сабақтың мақсаты: 1)Білімділік: Шеңберге іштей сызылған бұрыш, центрлік бұрыш, шеңбер доғасы туралы білім беру. 2) Дамытушылық: Танымдық қабілетін дамыту, , пәнге қызығушылығын арттыру. 3) Тәрбиелік: Эстетикалық тәрбие беру, шыдамдылыққа тәрбиелеу. Сабақтың типі: Жаңа білімді беру сабағы. Сабақтың түрі: Ашық сабақ. Сабақтың әдісі: Баяндау, сұрақ –жауап. Көрнекі құрал –жабдықтар: интерактивтік тақта. Сабақтың жоспары: І) Ұйымдастыру кезеңі. ІІ) Үй тапсырмасын тексеру. ІІІ) Жаңа тақырыпты түсіндіру. IV) Сабақты бекіту. V) Үйге тапсырма беру. VI) Оқушыларды бағалау. I) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды тыныш отырғызып,түгендеп,сабаққа дайындалуын сұранамын. II) Үй тапсырмасын тексеру.(Қайталау сұрақтары) 1) Ұқсастық түрлендіруі дегеніміз не? 2) Қандай фигуралар ұқсас фигуралар деп аталады? 3)Үшбұрыштардың ұқсастық белгілерін тұжырымдаңдар. 4) Өзара тең үшбұрыштарды ұқсас деп ұйғаруға бола ма? ІІІ) Жаңа тақырыпты түсіндіру. Бұрыш жазықтықты екі бөлікке бөледі. Бұл бөліктердің әр қайсысы бұрыш деп аталады. Қабырғалары а және b сәулелері болатын АОВ және ВОА бұрыштары кескінделген. Қабырғалары ортақ бұрыштар бір-біріне толықтауыш бұрыштар деп аталады. ВОА бұрышы АОВ бұрышына немесе АОВ бұрышы ВОА бұрышына толықтауыш бұрыштар.  
Егер бұрыштардың біреуінің градустық өлшемі α – ға тең болса, онда толықтауыш бұрыштың градустық өлшемі 3600- α болады.
Төбесі шеңбердің центрінде жататын бұрыш центрлік бұрыш деп аталады. Бұрыштың ішінде орналасқан шеңбер бөлігі осы центрлік бұрышқа сәйкес шеңбер доғасы деп аталады. АКВ доғасы АОВ центрлік бұрышына сәкес. Шеңбер доғасының градустық өлшемі деп оған сәйкес центрлік бұрыштың градустық өлшемін атайды. 
Төбесі шеңберде жататын, ал қабырғалары сол шеңберді қиып өтетін бұрыш шеңберге іштей сызылған бұрыш деп аталады. 
АВС бұрышы шеңберге іштей сызылған . Оның В төбесі шеңбер бойында жатыр, ал бұрыштың қабырғалары шеңберді А және С нүктелерінде қиып өтеді. А және С нүктелері шеңберді екі доғаға бөледі. В нүктесі жатпайтын доғаға сәйкес центрлік бұрыш іштей сызылған В бұрышына сәйкес центрлік бұрыш деп аталады. Сонымен шеңберге іштей сызылған АВС бұрышына сәйкес центрлік бұрыш АОС бұрышы болады. Теорема: Шеңберге іштей сызылған бұрыш өзіне сәйкес центрлік бұрыштың жартысына тең болады. Теореманы дәлелдеу үшін 3 жағдайды қарастырамыз: 1. Бұрыштың бір қабырғасы шеңбердің центрінен өтеді. АО радиусын жүргізсек, теңбүйірлі АВО үшбұрышы шығады, мұнда АО=ОВ, сондықтан  . 2∙∟АВО=∟AOD AOD бұрышы АВО бұрышына қатысты сыртқы бұрыш, сондықтан ол АВО және ВАО бұрыштарының қосындысына тең, яғни екі еселенген АВО бұрышына тең:  . Осы себепті АВО бұрышы AOD центрлік бұрышының жартысына тең:  .
2. Шеңбердің О центрі шеңберге іштей сызылған бұрыш қабырғаларының арасында жатады. ВD диаметрін жүргіземіз, сонда  .
  
3. Шеңбердің О центрі шеңберге іштей сызылған АВС бұрышынан тысқары жатсын. ВD диаметрін жүргіземіз, сонда  .
Теорема дәлелденді. IV) Сабақты бекіту. 1) Шеңберге іштей сызылған бұрыш 22030/ - қа тең. Осы бұрыш тірелетін доғаның градустық шамасын есептеңдер. 2) Шеңбер хордаларымен 1:2:3 қатынасында бөлінген. Пайда болған үшбұрыштың бұрыштарын есептеңдер. 3) Іштей сызылған АВС бұрышы АС доғасына тіреледі. АС доғасы 570- қа тең. АВС бұрышы неге тең? 4) АВ және СД хордалары Е нүктесінде қиылысады. АЕ=5 см6 ВЕ=2 см, СЕ=2,5 см. ЕД кесіндісінің ұзындығы есептеңдер. 5) АВ және СД хордалары Е нүктесінде қиылысады. АЕ=7 см, ВЕ=5 см, СЕ=2,5 см. ЕД кесіндісінің ұзындығы есептеңдер. 6) АВ және СД хордалары Е нүктесінде қиылысады. АЕ=8 см6 ВЕ=9 см, СЕ=3,5см. ЕД кесіндісінің ұзындығы есептеңдер. Пысықтау сұрақтары. 1. Центірлік бұрыш дегеніміз не? 2. Центрлік бұрышқа сәйкес шеңбер доғасы деп қандай доғаны айтады? 3. Шеңбер доғасының градустық өлшемі қалай анықталады? 4. Шеңберге іштей сызылған бұрыш деп қандай бұрышты атайды? 5. Диаметрге тірелетін бұрыш қандай бұрыш болады? 6. Өзара қиылысатын хордалар кесінділерінің қасиеттерін дәлелдеңдер? V) Үйге тапсырма беру. №131, №132. VI) Оқушыларды бағалау. жүктеу/скачать 82,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|