Сабақ жоспары №51 9сынып Өтетін күні: Тақырыбы: Бейметалдар және металдар туралы білімді қорытындылау

9сынып Өтетін күні:

Бейметалдар және металдар туралы білімді қорытындылау

Тарау бойынша және алдыңғы алған білімдерін пайдаланып, дербес ойланып есептер шығару,қорытынды жасау.

Химиялық есептер шығара алады,сыни тұрғыда ойлауға дағдыланады,сұрақтарға жауап жазады, бейметалдар және металдар туралы қорытынды пікірге келеді.

«Ең...ең...ең...» Бәйге.Есептер шығару Қызықты тәжірибе Сергіту сәті -ойлан, тап. Семантикалық карта. Менің пікірім дұрыс! бағалау.

1. Сәлемдесу.Оқушылардың зейінін сабаққа шоғырландыру

Сәлемдеседі.

1мин
Оқулық.

Рет сандарын санату әдісімен топтарға бөлу.

Оқушылар рет сандарын санау бойынша төрт топқа топтасады.

1мин
Бағалау критерийлерінің параметрі:

2. 
   «Ең...ең...ең...»
   
3. 
   Бәйге.
   
4. 
   Қызықты тәжірибе
   
5. 
   Сергіту сәті, ойлан, тап.
   
6. 
   Семантикалық карта
   
7. 
   Менің пікірім дұрыс!
   

Оқушылар берілген параметрлерге назар аударады.

Топтық ережені орындайды.

Бағалау парақшасы

Бұл кезеңде әр топ өздерін таныстырады.

Мадақта да жырла, металл, тірлікті,

Адам саған жан сап қойды, тіл бітті.

Жер –Ананың құрсағынан шықсақ та,

Өңдеп бізді, кескен адам кіндікті!

Сілтілер

Сілтіміз- жаратылған металдардан

Көрінеміз белсенді қатарлардан

Күйдіргіш натр,калий атымыз бар

Сабын менен шыныны бізден алған.

Сәлем сізге, қарсыласым- Бейметалдар

Қасиетің бар металдарды тотықтырар,

Шама келсе бұл сайыста тотықпаймыз!

Біліммен жол табамыз шыңға шығар!

Бейметалдар

Бейметалмыз -тіршіліктің тірегі

Барлық ағза бізбен өмір сүреді!

Дүниенің төрттен үші су болса ,

Ол да біздің тобымызға кіреді.

Қышқылдар

Бейметалдың атасы –ол қышқылдар,

Қышқылдарға қарсы тұрар қайсысың бар?

Сілтілер әсер етсе жуасимыз

Бейтараптап өзгеріп,тұзға айналар.
Қарсы топ - Металдарым аманбысың,

Металдан пластик озған заманбысың!

Сайыста біліміңмен жарқырай түс,

3мин

Оқулық.Түрлі дерек

көздері.


2.  «Ең... ең... ең...»  жарыс кезеңі

Бұл кезеңде берілген 10 сұраққа екі топ та алдарында тұрған геометрялық фигураларға жазылған жауаптарды жоғары көтеріп жауап береді: (1 сұраққа бір баладан қойылады)

1. 
   «Металдар» тобына: Электртерістілігі ең күшті бейметалл (фтор)
   
2. 
   Металдар үшін ең қауіпті тотықтырғыш  (оттек)
   
3. 
   Ең жеңіл газ (сутек)
   
4. 
   Фотосинтез үрдісіне қатысатын газ (СО₂)
   

Ауа құрамындағы ең көп таралған газ (азот)

1. 
   Сұйық бейметалл (бром)
   
2. 
   Қараңғыда жарық шығаратын бейметалл (фосфор)
   
3. 
   Ең ауыр инертті газ (радон)
   
4. 
   
   

2. 
   Жерде ең көп таралған металл (алюминий)
   
3. 
   Ең қатты металл  (хром)
   
4. 
   Ең жеңіл металл (литий)
   
5. 
   Сұйық металл  (сынап)
   

6. 
   Ең ауыр металл (осмий)
   
7. 
   Ең жұмсақ металл (натрий)
   
8. 
   Ең қиын балқитын металл (вольфрам)
   
9. 
   “Қара” металл (темір)
   

5мин

Металдардың электрохимиялық кернеу қатары кестесі,

Жүйрік болсаң, жетіп көр,

Зерек болсаң – шешіп көр.

 «Бәйге» кезеңінде екі топ бір-бірімен есептерді шығарып сайысқа түседі.

Әр есепке 2 ден  5 аралығында балл беріледі.

• 
  Металдар мен сілтілер
  

Fe→ Fe₂O₃ →Fe₂(SO₄)₃ →Fe(OH)₃→ Fe₂O₃

• 
  Бейметалдар мен қышқылдар
  

Көлемі 250 мл массалық үлесі 20 % , тығыздығы 1,2 мл NaOH ерітіндісіне мыс (II) сульфаты ерітіндісінің жеткілікті мөлшерімен әсер еткенде қанша мыс (II) гидроксиді тұнбаға түседі. 

Р→ РН₃→P₂O₅ → Н₃PO₄ → Ag₃PO₄

7мин

Металдардың электрохимиялық кернеу қатары кестесі

«Айтып  берсең - ұмытып қалармын,

Өзім жасасам – ұғып алармын» .  

Әр топ ізденген тәжірибе жұмыстарын жасап реакция теңдеулерін қорғайды (1-5 аралығында балл беріледі).

Cілтілер тобы

Қан тұзы: ҒеСl3+3KCNS→Fe(CNS)3+3KCl
Бейметалдар тобы:

Тұз қышқылы мен ас содасы

НСl+ NaHCO₃→NaCl+CO₂+H₂O

Қышқылдар тобы

Cu+HNO₃(kon)→Cu(NO₃)₂+NO₂+H₂O

Әр топ ізденген тәжірибе жұмыстарын жасап реакция теңдеулерін қорғайды (1-5 аралығында балл беріледі).

10 мин

Эксперименттік жұмыстар

Жұмбақ айтып халайық, біраз сергіп алайық.

Ойнап,әрі ойланып, шешімдерін табайық.

Бұл кезеңде жұмбақтар шешіледі. Бір дұрыс жауапқа бір балдан қояды. Екі топқада ортақ алты жұмбақ оқылады.

Жарыста топтан озғанда,

Тағады менің төсіме,

Күміс пенен қоладан,

Биік тұрам  әр кезде  (алтын)

Фосфор жанса будақтап,

Ақ түтінін тузеді,

Ол түтінді су сорып,

Қандай қосылыс түзеді?  (фосфор оксиді,фосфор қышқылы)

Түссіз ауыр сұйықтық,

Су құйылса қызып тұр.

Ылғал тартып ауадан,

Күштілігі артып тұр.

Ал, қанекей,айтыңдар,

Қай қышқылды айтып тұр?  (күкірт қышқылы)

Түрім қара бақсаңыз,

Қызарамын жақсаңыз.  (көмір)

Оқушылар жұмбақтың шешімін табады

5мин

ХЭПЖ

4мин
7-кезең Қорытынды Менің пікірім дұрыс!

Металдар –тотықсыздандырғыштар (емес)........себебі,

Бейметалдарға иондық байланыс тән (емес)........ , себебі...........

Алюминий, мырыш, берилий - екідайлы элементтер (емес)........—себебі........

Мыс, күміс, сынап сұйылтылған қышқылдар құрамынан сутекті ығыстыра алады (алмайды), себебі........

ХЭПЖ

Нысана

Бағалау дескрипторы бойынша бағалау.

Бағалау критерийлері параметрлері бойынша бір-бірін бағалап, бағалау парақшасына бағалау шкаласы бойынша ұпай көрсетеді.Әр топ бір-бірін түрлі-түсті бағдар шамдардың көмегімен формативті бағалайды.
1 мин

Бағалау парақшасы.

Бағалау шкаласы:

4-11 ұпай «3»

12-19 ұпай «4»

20-25 ұпай «5»

Химияны оқиық біз көңілмен,