- “Қазақ тілі сабағында «Үшөлшемді әдістемелік жүйе» технологиясын қолданудың тиімділігі”
Технология» ұғымының сөздік анықтамасын жалпылай келе, зерттеуші Н.В.Борисова, берілген атаудың мәнісі: - «іс-әрекеттің өзіне тән нақтылы аймағындағы әдістер, құралдар, тәсілдер жиынтығын пайдалану арқылы объектінің бастапқы жағдайының өзгеруі бойынша белгілі нәтижелерге жету үрдісі» -, деп қорытынды жасайды.
Педагогикалық жүйе дегеніміз - оқытудың әдістемелік жүйесі және дидактикалық үрдісінің жиынтығы.
Ол Л.С Выготскийдің « Оқыту барысында қарапайымнан күрделіге ауысып отыратын тапсырмаларды біртіндеп орындағанда ғана тұлға дамиды» деген қағидасы бойынша құрылған педагогикалық жүйе. - Ол Л.С Выготскийдің « Оқыту барысында қарапайымнан күрделіге ауысып отыратын тапсырмаларды біртіндеп орындағанда ғана тұлға дамиды» деген қағидасы бойынша құрылған педагогикалық жүйе.
Маңыздылығы: -
- Сынып оқушыларының жаппай жұмыс істеуіне жетелейді;
- Бос іспен айналысатын оқушы болмайды;
- Әркім өзінің білім деңгейін біліп,оны дамытуға тырысады;
- Қиындықтарды жеңе білуге дағдыланады және пәнді оқып үйренуге тиянақты қызығушылығы пайда болады;
- Ізденіс дағдысы қалыптасып,шығармашылық қабылеті дамиды;
- Оқушылар жұмыс дәптерімен жұмыс жүргізеді;
- Мұғалім тек қана бағыт беруші.
Күтілетін нәтиже: - Алдына қойған мақсатына жете алатын оқушы тәрбиелеу;
- Әр оқушының өз білім деңгейін мүмкіндігін, іскерлігін біліп қана қоймай, оны дамытады;
- Өз бетімен ізденіс дағдыларын,іскерлік қабылетін жетілдіретін шығармашыл тұлға қалыптастыру.
- Әр оқушы балл жинап, жоғары нәтижеге жетуге тырысады.
Бұл технология бойынша - оқушылар 3 кезеңнен тұратын жұмыс дәптерімен жұмыс істейді. Жұмыс дәптерінде әр тақырыпты меңгерудің үш кезеңінің тапсырмалары берілген.
1-ші деңгей - оқушылық (өнімсіз – репродуктивтік деңгей: мемлекеттік стандарттың ең аз қажетті көлемін қамтиды). Бұл деңгейде оқушылар репродуктивтік әрекеттерін жасайды.
2-ші деңгейде - оқушылардан: 1-ші деңгейде меңгерген ақпараттық білімдерінің себеп-салдарын анықтайтын тапсырмаларды орындап, өз білімдерін тереңдетіп, түрлі жағдайда қолдана білуі, оқу материалын талдау іскерлігі (екінші деңгейде қалыптасатын біліктілігі) талап етіледі. Бұл жерде оқушының танымдық қызметіне оқу материалын өзгерту, оны сыни тұрғыдан ұғыну, шешім қабылдаудың тиімді жолдарын іздеу, білімді салыстыру арқылы мәтіннің негізгі ойын бөліп шығару әрекеттері жатады. Тапсырмаларда қолданылатын сұрақтар түрі: бірінші деңгейдегі тапсырмаларға оқушының берген жауаптарына неге? неліктен? себебі?, түсіндір, бірнеше тәсілмен шеш, тексер, салыстыр, талда классификация жаса, т.б. сұрақтар қойылады.
3-ші деңгейде: - алғашқы екі деңгейде жинаған 9 баллға + 3 балл =12 балл = «5» журналға қойылады. Оқушының білім сапасы білім стандарты көлемінде «дұрыс», «толық», «әрекеттілік» пен «тереңділік»-ке «жүйелілік» қосылып, барлығының жиынтығы «берік» білім болып саналады. Нәтижесінде, үш деңгейдің тапсырмаларын біртіндеп орындау барысында оқушылар зерттеушілік әдісті меңгереді.
- Сабақ соңында мұғалім әр деңгей тапсырмасының дұрыстығын тексергеннен кейін, тақтада ілініп тұрған «Ашық журналға» (1-кестеге) «+» белгісін оқушылардың өздеріне қойғызып отырады.
Тапсырмаларды - Оқулықтан дидактикалық құралдардан алу керек.
- Деңгейлік тапсырмалар тақырыпқа байланысты есептер, ребустар, сөзжұмбақтар және тест тапсырмалары түрінде болады.Бұл тапсырмаларды орындау барысында оқушы тақырыпты өз бетімен түсініп ашып отырады.
- Сабақтың тақырыбы: Фонетика тарауынан өткенді қайталау
- Сабақтың мақсаты: 1.Фонетика саласы бойынша алған теориялық білімдерін еске түсіріп, пысықтау, тиянақтау, ауызша ,жазбаша талдау жұмыстарын жүргізе отырып,білімдерін бекіту.
- 2.Оқушылардың сауаттылығын,тілін дамыту,танымдылығын арттыра отырып,оқушылардың тіл байлықтарын дамыту.
- 3.Ана тілінің қадір-қасиетін түсініп,оны құрметтей білуге,тапқырлық,ізденімпаздық қасиеттерге жетелеу,шығармашылыққа баулу.
- Сабақтың түрі:бекіту сабағы.
- Сабақтың әдіс-тәсілдері:қайталау,сұрақ-жауап,тест,сөзжұмбақ шешу,венн диаграммасы.
- Қолданылатын көрнекілік:перне тақта,ашық журнал, тест.
- Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі:
- а)Сынып оқушыларымен сәлемдесу
- ә)Сынып оқушыларын тексеру
- б)Оқушылардың сабаққа дайындықтарын байқау
- ІІ.Үй тапсырмасын тексеру
- ІІІ.Мұғалімнің кіріспе сөзі:
- ІV.Жаңа тақырып: (Өткен сабақты қайталау,еске түсіру)
- «Өнер алды- қызыл тіл,»
- Сен оны құрметте!
- Қажымай,талмай үйрен,біл,
- Асылын сөздің өрнекте.
- Ана тілі – асыл қазына,
- Байлығың – білсең ол сенің.
- Жеткізер өмір жазына,
- Сонымен өсер өркенің,-дей отырып сөз асылын,тіл тазалығын сезінетін кезекті қазақ тілі сабағын бастаймыз.
- V.Сабақты бекіту:
- VI.Үй тапсырмасы:
«Өнер алды- қызыл тіл,» - «Өнер алды- қызыл тіл,»
- Анаңдай оны құрметте!
- Қажымай, талмай үйрен, біл,
- Асылын сөздің өрнекте.
- Ана тілі – асыл қазына,
- Байлығың – білсең ол сенің.
- Жеткізер өмір жазына,
- Сонымен өсер өркенің.
- «Көпір» тапсырмалары (оқушылар
- үйде орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді)
| - Сұрақтарға жауап бер:
- 1. Фонетика нені зерттейді?
- ____________ - тіл білімінің __________ жағын зерттейді.
- 2. Әріп деген не?
- _________ дегеніміз дыбыстың жазылудағы ___________ .
- 3. Әліппби деген не?
- ______ сөзі араб алфавитінің алғашқы екі әрпі ______ пен_____ атауларының бірігуінен жасалған.Әліпби жазуда_____________ әріптердің ______ _________ дегенді білдіреді.
- 4. Неше дыбыс бар? Нешеуі дауысты, нешеуі даыссыз?
- _________ бар, _______ дауысты, ________ дауыссыз.
- 5. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар? Оларды ата.
- ______ қазақ тіліне тән дыбыс бар. Олар:_________________________.
-
| | | | - «Көпір» тапсырмала
- ры (оқушылар
- үйде орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді)
| - Сұрақтарға жауап бер:
- 1. Фонетика нені зерттейді?
- Фонетика - тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейді.
- 2. Әріп деген не?
- Әріп дегеніміз дыбыстың жазылудағы таңбасы .
- 3. Әліппби деген не?
- Әліпби сөзі араб алфавитінің алғашқы екі әрпі алиф пен би атауларының бірігуінен жасалған.Әліпби жазуда қолданылатын әріптердің рет тәртібі дегенді білдіреді.
- 4. Неше дыбыс бар? Нешеуі дауысты, нешеуі даыссыз?
- 37 дыбыс бар, 12 дауысты дыбыс, 26 дауыссыз дыбыс бар.
- 5. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар? Оларды ата.
- 9 қазақ тіліне тән дыбыс бар. Олар: ә ,ө, қ, ғ, ң, ұ, ү, і, һ.
- 6. Дауысты дыбыстар нешеу? Оларды ата.
- 12 дауысты дыбыс бар, а, ә, е, и,о, ө, ұ, ү, у, ы, і, э.
- 7. Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? Оларды ата.
- 3 бөлінеді, ұяң дауыссыздар, үнді дауыссыздар, қатаң дауыссыздар
-
| | | - 2- кезең: Қорыту тақырыбы бойынша тапсырмалар
| - Теориясы:
- «Білу»
- (Кім? Не?
- Нені? Қашан?
- Қандай?
- Қалай? Не
- істеді?)
| - Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр:
- а) Дыбыстың жазылу таңбасын _________ дейміз.
- ә) Ауа өкпеден _________ шығып, ____________ ғана тұратын дыбыстарды __________ дыбыстар дейміз.Олар:____________________.
- б) Тіл кейін шегініп, үсті __________ арқылы жасалған дауысты дыбыстарды ________ ___________ дейміз.Олар: ________________.
- в) Тіл ілгері қарай созылу арқылы жасалған __________ дыбыстарды _________ __________ дейміз. Олар: __________________________.
- г)Өкпеден шыққан ауаның ___________ үшырап шығуынан жасалған дыбыстарды _______________дыбыстар дейміз.Дауыссыз дыбыстар мыналар: ____________________________________.
- д) Дауыссыздар салдыр мен _________ қатысына қарай _________, ____
- және _______ болып ______ топқа бөлінеді.
- е) Қатаң дауыссыз дыбыстар: _____________________________ .
- ж) Ұяң дауыссыз дыбыстар: _____________________.
- з) Үнді дауыссыз дыбыстар: __________________________.
-
-
| | | - 2- кезең: Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар
| - Теориясы:
- «Білу»
- (Кім? Не?
- Нені? Қашан?
- Қандай?
- Қалай? Не
- істеді?)
| - Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді толықтыр:
- а) Дыбыстың жазылу таңбасын әріп дейміз.
- ә) Ауа өкпеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстарды дауысты дыбыстар дейміз.Олар: ә ,ө, қ, ғ, ң, ұ, ү, і, һ.
- б) Тіл кейін шегініп, үсті дөңестену арқылы жасалған дауысты дыбыстарды жуан дауысты дыбыстар дейміз.Олар: а, о, ұ, ы, у.
- в) Тіл ілгері қарай созылу арқылы жасалған дауысты дыбыстарды жіңішке дауысты дыбыстар дейміз. Олар: ә, ө, ү, і, е, э, и, у.
- г)Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуынан жасалған дыбыстарды дауыссыз дыбыстар дейміз.Дауыссыз дыбыстар мыналар: б,в, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ, һ (у).
- д) Дауыссыздар салдыр мен үннің қатысына қарай қатаң, ұяң
- және үнді болып 3 топқа бөлінеді.
- е) Қатаң дауыссыз дыбыстар: п, ф, к, қ, т, с, ш, щ, х, ц, ч .
- ж) Ұяң дауыссыз дыбыстар: б, в, г, ғ, д, з, ж, һ.
- з) Үнді дауыссыз дыбыстар: р, л, й, у (тау), м, н, ң.
-
-
| - Теориясы:
- «Түсіну»
- ( Неге?
- Неліктен?
- Себебі? Не
- үшін?)
-
| - Себебін түсіндіріп жаз:
- 1.Фонетика – тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.
- Жауабы: себебі, ол дыбыстардың ________, _________, ____________ және буын, екпін, интонация мәселелерін қарастырады.
- 2.Дауысты дыбыстар жуан және жіңішке болып бөлінеді. Неліктен?
- Жауабы: себебі, тіл кейін шегініп, үсті _____________ арқылы жасалса, ол ___________ дауысты дыбыс деп аталады, ал тіл ілгері қарай __________ арқылы жасалса, ол ____________ дауысты деп аталады.
- 3.Дауыссыз дыбыстарда үн болмайды. Неліктен?
- Жауабы: себебі, дауыссыз дыбыстарды айтқанда, _____________ шыққан ауа сөйлеу мүшелеріне______________, ____________ пайда болады. Сондықтан оларда үн болмайды.
-
-
-
-
-
-
| - Теориясы:
- «Түсіну»
- ( Неге?
- Неліктен?
- Себебі? Не
- үшін?)
-
| - Себебін түсіндіріп жаз:
- 1.Фонетика – тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.
- Жауабы: себебі, ол дыбыстардың жасалу, айтылу, естілу және буын, екпін, интонация мәселелерін қарастырады.
- 2.Дауысты дыбыстар жуан және жіңішке болып бөлінеді. Неліктен?
- Жауабы: себебі, тіл кейін шегініп, үсті дөңестену арқылы жасалса, ол жуан дауысты дыбыс деп аталады, ал тіл ілгері қарай созылу арқылы жасалса, ол жіңішке дауысты дыбыстар деп аталады.
- 3.Дауыссыз дыбыстарда үн болмайды. Неліктен?
- Жауабы: себебі, дауыссыз дыбыстарды айтқанда, өкпеден шыққан ауа сөйлеу мүшелеріне соқтығып, салдыр пайда болады. Сондықтан оларда үн болмайды.
-
-
| | | -
- Венн диаграммасын толтыр:
-
- Дауысты дыбыстар Ортақ қасиеттері Дауыссыз дыбыстар
-
-
-
-
-
-
-
-
- Тақырыптың басты идеясын жаз:
- Фонетика- тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.
- Ауа өкпеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстарды
- дауысты дыбыстар деп атаймыз.
- Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуынан жасалған дыбыстарды дауыссыз дыбыстар деп атаймыз.
| - _______ жоқ,
- _______ тұрады
- _____ дауысты
- _____ топқа бөлінеді
- _____________ ұшырымайды,
- _____ өте аз,
- ____дауыссыз,
- _____ түрі бар
- Фонетика зеттейді
- Екеуі де дыбыс
- Теориясы:
- «Талдау»
- ( Салыстыр,
- Айырмашылығы неде?
- Ұқсастығы
- неде?
- Тақырыптың басты идеясын жаз, деген болу керек)
| -
- Венн диаграммасын толтыр:
- Дауысты дыбыстар Ортақ қасиеттері Дауыссыз дыбыстар
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- Тақырыптың басты идеясын жаз:
- Фонетика- тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.
- Ауа өкпеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстарды
- дауысты дыбыстар деп атаймыз.
- Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуынан жасалған дыбыстарды дауыссыз дыбыстар деп атаймыз.
| - Кедергі жоқ,
- үннен тұрады
- 12 дауысты
- 3 топқа бөлінеді
- Кедергіге ұшырымайды,
- үн өте аз,
- 25 дауыссыз,
- 3 түрі бар
- Фонетика зеттейді
- Екеуі де дыбыс
-
- Теориясы:
- «Жинақтау»
- (Қорытынды шығар,
- анықтама бер.
- Мазмұнды жүйеле, кесте,
- Сызба, т. б.
- түрінде
| - «Фонетика» тарауы бойынша білгеніңді жинақта.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- 165-беттегі «Фонетика» тақырыбы бойынша анықтама тауып ал.
- ______________ - тіл білімінің _______________ жағын зерттейтін сала.
-
| - Теориясы:
- «Жинақтау»
- (Қорытынды шығар,
- анықтама бер.
- Мазмұнды жүйеле, кесте,
- Сызба, т. б.
- түрінде
| - «Фонетика» тарауы бойынша білгеніңді жинақта.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- 165-беттегі «Фонетика» тақырыбы бойынша анықтама тауып ал.
- Фонетика - тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.
-
| - Практикасы:
- «Қолдану»
- (қарапайым
- тапсырмалар)
-
| | | | | | | | | - Ауа өкепеден ____________ шығып,________ ғана тұратын дыбыстарды ____________ дыбыстар деп атайды. Олар:____
- Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай ___________ және _________ болып бөлінеді.
- Ерін мен езудің қалпына қарай ________ және ___________ болып бөлінеді.
- Жақтың ашылу қалпына қарай
- _______және _________болып бөлінеді.
| - Өкпеден шыққан ауаның ___________ ұшырап шығуынан жасалған дыбыстар ____________ дыбыстар деп аталады.
- Олар: ________.
- Дауыссыз дыбыстар ______ бөлінеді.
- Салдырдан жасалған дауыссыздар ________ дауыссыздар деп аталады.
- Салдыр мен үннің қатысынан жасалған, бірақ салдыр басым дауыссыздар _____ дауыссыздар деп аталады.
- Үн мен салдырдың қатысынан жасалып, бірақ үн басым болатын дауыссыздарды __________ дауыссыздар деп аталады.
| - Практикасы:
- «Қолдану»
- (қарапайым
- тапсырмалар)
-
| | | | | | | | | - Ауа өкепеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстарды дауысты дыбыстар деп атайды. Олар: 12
- Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай жуан және жіңішке болып бөлінеді.
- Ерін мен езудің қалпына қарай еріндік және езулік болып бөлінеді.
- Жақтың ашылу қалпына қарай
- ашық және қысаң болып бөлінеді.
| - Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуынан жасалған дыбыстар дауыссыз дыбыстар деп аталады.
- Олар: 26.
- Дауыссыз дыбыстар 3-ке бөлінеді.
- Салдырдан жасалған дауыссыздар қатаң дауыссыздар деп аталады.
- Салдыр мен үннің қатысынан жасалған, бірақ салдыр басым дауыссыздар ұяң дауыссыздар деп аталады.
- Үн мен салдырдың қатысынан жасалып, бірақ үн басым болатын дауыссыздарды үнді дауыссыздар деп аталады.
| - Практикасы:
- «Баға беру»
- ( Сен қалай
- ойлайсың? Не
- істер едің?)
| - Сұраққа жауап бер
- Әліпби жазуда қолданылатын әріптердің рет тәртібі дегенді білдіреді. Сен қалай ойлайсың?
- Жауабы: Менің ойымша,әліпбиде көрсетілген таңбалар - ___________.
- Әріп – дыбыстың жазудағы таңбасы. Әліпбидегі әріптер белгілі бір тәртіппен орналасады.
- Дауыссыз дыбыстарда үн болмайды. Бұл туралы не айтасың?
- Жауабы: Дауыссыз дыбыстарды айтқанда, ___________ шыққан ауа сөйлеу мүшелеріне соқтығып, _____________ пайда болады. Сондықтан дауыссыз дыбыстарда үн болмайды немесе өте аз болады.
| - Практикасы:
- «Баға беру»
- ( Сен қалай
- ойлайсың? Не
- істер едің?)
| - Сұраққа жауап бер
- Әліпби жазуда қолданылатын әріптердің рет тәртібі дегенді білдіреді. Сен қалай ойлайсың?
- Жауабы: Менің ойымша,әліпбиде көрсетілген таңбалар - әріптер.
- Әріп – дыбыстың жазудағы таңбасы. Әліпбидегі әріптер белгілі бір тәртіппен орналасады.
- Дауыссыз дыбыстарда үн болмайды. Бұл туралы не айтасың?
- Жауабы: Дауыссыз дыбыстарды айтқанда, өкпеден шыққан ауа сөйлеу мүшелеріне соқтығып, салдыр пайда болады. Сондықтан дауыссыз дыбыстарда үн болмайды немесе өте аз болады.
| | | - 3 кезең: Деңігейлік тапсырмаларды орындап, балл жинау.
| | | | - Теориясы:
- «Білу»
- ( Кім? Не?
- Қашан?
- Қандай?
- Қалай?
- Не істеді?)
| - Сұрақтарға жауап бер:
- 1.Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай нешеге бөлінеді?
- Жауабы: ________ және___________.
- 2. Жақтың ашылу қалпына қарай нешеге бөлінеді?
- Жауабы: _______ және _________ .
- 3. Ерін мен езудің қатысына қарай нешеге бөлінеді?
- Жауабы: _________ және __________.
- 4.Дауыссыздар салдыр мен үннің қатысына қарай?
- Жауабы: Олар: ___________, ________, ________.
| | | - 3 кезең: Деңігейлік тапсырмаларды орындап, балл жинау.
| | | | - Теориясы:
- «Білу»
- ( Кім? Не?
- Қашан?
- Қандай?
- Қалай?
- Не істеді?)
| - Сұрақтарға жауап бер:
- 1.Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай нешеге бөлінеді?
- Жауабы: жуан және жіңішке.
- 2. Жақтың ашылу қалпына қарай нешеге бөлінеді?
- Жауабы: ашық және қысаң .
- 3. Ерін мен езудің қатысына қарай нешеге бөлінеді?
- Жауабы: еріндік және езулік.
- 4.Дауыссыздар салдыр мен үннің қатысына қарай?
- Жауабы: Олар: қатаң, ұяң, үнді.
| - Практикасы: «Қолдану»
- (қарапайым тапсырма)
| - Бос орындарды толтырып жаз:
-
- Құмайда бар, Биікте бар,
- Суда жоқ. Ойда жоқ.
- ______ бар, Киікте бар,
- Буда жоқ. ______ жоқ.
-
- ______ ______
| - Практикасы: «Қолдану»
- (қарапайым тапсырма)
| - Бос орындарды толтырып жаз:
- Құмайда бар, Биікте бар,
- Суда жоқ. Ойда жоқ.
- Тұманда бар, Киікте бар,
- Буда жоқ. Қойда жоқ.
-
- Ұ(әрпі) І (әрпі)
-
| | | - 2 –деңгей (5 балл + 4 балл - 9 балл )
| - Теориясы:
- «Түсіну»
- ( Неліктен?
- Себебі. Не үшін? Неге?)
| - Сұраққа жауап бере отырып,түсіндір.
- Неліктен қысқартылып жазылған өлшем атаулары алдындағы санын бөліп тасымалдауға болмайды?
- Жауабы: Себебі,өлшем ________________ алдындағы саннан бөліп тасымалдауға болмайды.
- Неліктен АҚШ, ТМД, ҚазМҰУ тасымлданбайды?
- Жауабы: Себебі, бас әріптері және бас әріп пен сөздің басқа буыны арқылы _____________ сөздер _______________ .
| | | - 2 –деңгей (5 балл + 4 балл - 9 балл )
| - Теориясы:
- «Түсіну»
- ( Неліктен?
- Себебі. Не үшін? Неге?)
| - Сұраққа жауап бере отырып,түсіндір.
- Неліктен қысқартылып жазылған өлшем атаулары алдындағы санын бөліп тасымалдауға болмайды?
- Жауабы: Себебі,өлшем атауларын алдындағы саннан бөліп тасымалдауға болмайды.
- Неліктен АҚШ, ТМД, ҚазМҰУ тасымлданбайды?
- Жауабы: Себебі, бас әріптері және бас әріп пен сөздің басқа буыны арқылы қысқарған сөздер тасымалданбайды .
| - Теориясы:
- «Талдау»
- (1.Салыстыру;
- Мысалы:
-
- 2. Айырмашылығы неде? 3. Ұқсастығы неде?
- 4. Тақырыптың басты идеясын жаз,- деген тап-сырмалар болу керек немесе 1-3 тапсырмаларды
- Венн диаграм-масы арқылы қамтуға болады)
| - Венн диаграммасын толтыру:
-
-
- Ашық Ортақ қасиеттері Қысаң
-
-
-
-
-
-
-
-
- Тақырыптың басты идеясын жаз:
- Дауысты дыбыс дегеніміз – ауа өкпеден ____________________шығып, _________________ғана тұратын дыбыстарды айтады
-
-
| - Теориясы:
- «Талдау»
- (1.Салыстыру;
- Мысалы:
- А-ға, ба-ла, қа-ла,
- а-та, ә-ке
- 2. Айырмашы-лығы неде? 3. Ұқсастығы неде?
- 4. Тақырыптың басты идеясын жаз,- деген тап-сырмалар болу керек немесе 1-3 тапсырмаларды
- Венн диаграм-масы арқылы қамтуға болады)
| - Венн диаграммасын толтыру:
-
-
- Ашық Ортақ қасиеттері Қысаң
-
-
-
-
-
-
-
- Тақырыптың басты идеясын жаз:
- Дауысты дыбыс дегеніміз - ауа өкпеден кедергісіз шығып,үннен ғана тұратын дыбыстарды айтады
-
-
-
| - Практикасы:
- «Қолдану»
- (2-кезең қарапайым тапсырмалары-ның өзгертілген жағдайдағы нұсқалары орындалады)
| - «Фонетикалық» ең кіші бөлшек
- Сөздердің айтылу нормаларының жиынтығы.
- Сөз бөлінісі
- Буын түрі
- Дауыссыз дыбыстардың түрі
- Әріптердің рет тәртібімен орналасуы
- Сөйлеу нормасына тән фонетикалық құбылыс
- Дауысты дыбыстардың айтылуына қарай түрі.
-
| | | - 3 – деңгей: (5 балл + 4 балл + 3 балл – 12 балл)
| - Теориясы:
- «Жинақтау»
- (Қорытынды шығаруға бағытталған:
- Мазмұнды жүйеле, анықтама бер кесте, сызба толтыр, сөзжұмбақ, ребус шеш)
| - Кітаппен жұмыс
- 111 – бет, 259– жаттығу (262-жаттығу). Мына сөздерге көрсетілген жұп дауыссздардың тиістісін жазыңдар.
- (ауызша орындау)
-
-
- Адасқан әріптерді орнына қой.
- м,д,и,н,т,е,і,т,ә,е.
- б,л,а,б,қ,ш,а,а,а.
- ұ,а,т,с,з.
| | | - 3 – деңгей: (5 балл + 4 балл + 3 балл – 12 балл)
| - Теориясы:
- «Жинақтау»
- (Қорытынды шығаруға бағытталған:
- Мазмұнды жүйеле, анықтама бер кесте, сызба толтыр, сөзжұмбақ, ребус шеш)
| - Кітаппен жұмыс
- 111 – бет, 259– жаттығу (262-жаттығу). Мына сөздерге көрсетілген жұп дауыссыздардың тиістісін жазыңдар.
- (ауызша орындау)
-
- Адасқан әріптерді орнына қой.
- мәдениетті
- балабақша
- ұстаз
| - Практикасы:
- «Баға беру»
- ( Сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)
| - Тест сұрақтары.
- Қазіргі әліпбиімізде неше әріп бар?
- а) 40 ә) 41 б) 42
- Жуан дауыстыларды белгіле?
- а) ә,е,і,ү,у ә) а,о,ы,ұ,у б) ө,э,и,у
- Еріндік дауыстыларды тап?
- а) а,ә,е,э,и ә) о,ө,ұ,ү,у б) т,қ,ш,ф,с
- Дауыссыз дыбыстар неше топқа бөлінеді?
- а) екі топқа ә) үш топқа б) төрт топқа
- Үнді дауыссздар қайсы?
- а) р,л,м,н,ң,й,у ә) т,с,ш,ф,х,ц б) б,в,ғ,г,д,ж,һ
- Ұяң дауыссыздан басталатын сөзді белгіле.
- а) ардақты ә) биязы б) салмақты
- 7. Қазақ тілінде неше буын бар?
- а) 3 ә) 8 б) 4
- 8. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар?
- а) 8 ә) 3 б) 12
-
| - Практикасы:
- «Баға беру»
- ( Сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)
| - Сұраққа жауап бере отырып, түсіндір.
- Қазіргі әліпбиімізде неше әріп бар?
- а) 40 ә) 41 б) 42
- Жуан дауыстыларды белгіле?
- а) ә,е,і,ү,у ә) а,о,ы,ұ,у б) ө,э,и,у
- Еріндік дауыстыларды тап?
- а) а,ә,е,э,и ә) о,ө,ұ,ү,у б) т,қ,ш,ф,с
- Дауыссыз дыбыстар неше топқа бөлінеді?
- а) екі топқа ә) үш топқа б) төрт топқа
- Үнді дауыссздар қайсы?
- а) р,л,м,н,ң,й,у ә) т,с,ш,ф,х,ц б) б,в,ғ,г,д,ж,һ
- Ұяң дауыссыздан басталатын сөзді белгіле.
- а) ардақты ә) биязы б) салмақты
- 7. Қазақ тілінде неше буын бар?
- а) 3 ә) 8 б) 4
- 8. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар?
- а) 8 ә) 3 б) 12
-
| Үй тапсырмасы: - Үй тапсырмасы:
- 270 – жаттығу
- Ережелерді қайталау
Таба білсең әріпті, сырын ұғарсың (метограмма шешу) - Таба білсең әріпті, сырын ұғарсың (метограмма шешу)
- Тауықта бар, Торғайда бар,
- Қолда жоқ. Түлкіде жоқ.
- Ауытта бар, Айқайда бар,
- Голда жоқ Күлкіде жоқ.
Дәптерде бар, Есікте бар, - Дәптерде бар, Есікте бар,
- Кітапта жоқ. Етікте жоқ.
- Кедейде бар, Бесікте бар,
- Бапта жоқ. Кетікте жоқ
Сөзтізбек ойыны - Сөзтізбек ойыны
- Қ – қала, қалам, қарт, қару
- А – астана, асу, алма,алша
- Л – лақ, лашын
- А – ара, аққу, алқа
Достарыңызбен бөлісу: |
