Тапсырма-1 Мәдениеттанулық зерттеулердің негізгі бағыттары (кесте жасау). Мәдениет тілінің мәні, оны түсіну ерекшеліктері мен негізгі формалары (мәдениеттанулық талдау). Еуразия кеңістігіндегі номадалар мәдениетінің басты ерекшеліктері

жүктеу/скачать 40,05 Kb. бет 1/8 Дата 08.02.2022 өлшемі 40,05 Kb. #119214 түрі Реферат

Бұл бет үшін навигация:

• 4. Мәдениет кеңістігі және оның негізгі өлшемдер

Тапсырма-1 1. Мәдениеттанулық зерттеулердің негізгі бағыттары (кесте жасау). 2. Мәдениет тілінің мәні, оны түсіну ерекшеліктері мен негізгі формалары (мәдениеттанулық талдау). 3. Еуразия кеңістігіндегі номадалар мәдениетінің басты ерекшеліктері (реферат). ( Шрифт – Times New Roman, кегль – 14. Беттердің келесі өлшемдерін сақтау қажет: шеттері – сол - 30 мм, оң – 10 мм, жоғарғы – 20 мм, төменгі – 25 мм. Азат жол – 0,8 (төртінші белгіден). 4. Мәдениет кеңістігі және оның негізгі өлшемдер Мәдениеттанулық зерттеулердің негізгі бағыттары Бағыттар Сипаттама Қоғамдық - тарихи бағыт Мәдениеттердің оқшаулығын бекіту, оларды типологияландыру, мәдениеттің пайда болуы, дамуы, гүлденуі, өсуі (қартаюы) және өлімі қарастырылады. Натуралистік бағыт Бұл бағыттың негізгі ережелері ретінде мыналарды атап көрсетуге болады: адамды мәдени зат ретінде қарауға; санасыздық мәдениет нормаларына ішінара ғана бағынады; мәдени негіз ретінде З. Фрейд бойынша, "Жоғарғы-Мен"; К. Юнг бойынша адамзаттың ұжымдық мәдени тәжірибесін жинақтайтын ұжымдық сана-сезімсіздік бар; мәдениеттің пайда болуы мен дамуы - адамның психофизиологиялық қажеттіліктеріне жауап, деп есептеді Б. Малиновский; К. Лоренц бойынша мәдениет адам инстинктеріне негізделеді. Әлеуметтік – мәдени Бұл бағыттағы ғалымдар мәдениеттің қоғамдық ұйымы мен табиғаты бар деп есептейді және оның бастаулары мен түсіндірмелерін сол жерден іздейді. М. Вебер қандай да бір елдің өзіндік келбеті өркениет факторларына емес, жалпы адамзаттық сипаты бар мәдени факторларға байланысты деп есептеді. К. Парсонстың ойынша, рухани және материалдық мәдениет - әлеуметтік және мәдени жүйелердің іс-әрекетінің нәтижесі. П. Сорокин қоғамды әлеуметтік-мәдени жүйе ретінде қарастырды. Символдық- структуралық бағыт Қазіргі заманғы мәдениеттану ғылымындағы ең жас және ең ықпалды бағыттардың бірі. Ол Фердинанд де Соссюр, Эрнсат Кассирер, Клод Леви-Стросстың зерттеулерімен ұсынылған, ол ғалымдар барлық мәдени процестерді коммуникациялық ретінде қарастырады. Олардың түсінігіндегі мәдениет адам жасаған таңбалы (символдық) жүйе болып табылады. Оның үстіне тек адамға ғана символизация қолжетімді және ол белгілермен адам ақпарат алмасады. Психологиялық бағыт Мәдениеттанудағы психологиялық бағыт Морис Лацарус, Хейман Штейнталь, Вильгельм Вундт, Уильям Самнер, Лестер Уордтың еңбектерімен берілген. Ғалымдардың назарында халық психологиясын зерттеу мәселесі тұрды. Олар мифтерде, тілде, әдет-ғұрыптарда, дінде, өнерде көрініс табатын "тұтастықтың рухы" (халық санасы) бар деп есептеді, ал жеке дара адамның санасы - бұл жалпы психикалық байланыстағы буын ғана. Олар шешкен міндеттер мыналар: халық рухының мәні мен іс-әрекетін тану; ғылымда, өнерде халықтың рухани өмірі жүргізілетін заңдарды ашу; халықты жою себептері мен себептерін анықтау. Мәдениет тілінің мәні, оны түсіну ерекшеліктері мен негізгі формалары. Тіл – адам баласына берілген ұлы байлық, адамзаттың асыл қазынасы. Олай дейтін себебім, тіл өркениетті қоғамның дамуына үлкен үлес қосып, заңғар биіктерді бағындыруға, сананың шыңына жетуге адамды жетелеп келеді. Тіл – ұлт пен ұлыстың, ел мен жердің, діл мен тарихтың, әдебиет пен мәдениеттің негізгі дінгегі. Тіл адамзат өкілдерін байланыстырып, сарқырамадан аққан күшті судай тоқтаусыз келіп жатқан санадағы ойларымызды, айрықша, ерекше пікірлерімізді, шексіз сезімдерімізді сыртқы дүниеге шығарып, қоршаған ортамен байланысымызды нығайтуда. «Тіл – ұлттың болашағы» деп айтылғандай, сонау ерте замандардағы арғы бабаларымыздан мұраға қалған тіліміз - төл тарихымыз бен өткеніміздің куәсі, ұрпаққа жеткізуші көпіріміз. Енді мәдениет тілі деген ұғымды қарастырайық. Мәдениет тілі – көркемдікке, эстетикалық сұлулыққа толы болып қана қоймай, ғасырлар қойнауында жинақталған рухани, мәдени байлықтарды болашаққа табыстаушы. Мәдениет - адам қолымен жасалатын материалдық құндылық болғандықтан, ал тіл – рухани құндылық болғандықтан, тіл екеуінің байланысы зор. Тілмен бірге мәдениет те дамиды. Олай деуіме негіз лингвист ғалымдардың қоғам жаңарып, озық технологиялар дамыған сайын тілдік қорымыз күннен – күнге көбейіп, байып жатыр деген пікірлері. Ал мәдени мұраға жататын әдебиетіміздің бұл тұрғыда алар орны бөлек. Себебі, әдебиет – қай халықтың болмасын рухани құндылығының негізгі қайнар көзі десем, артық айтқаным болмас еді. Бір елді немесе этносты анық танып, өткенімен, бүгінгісімен және дәстүр – ғұрпымен толық танысу үшін, сол ұлттың ең әуелі тілін таныған жөн. Тіл – жабық есіктің құлпының кілті секілді. Тіл арқылы сол халықтың тарихын, дәстүрін, қоғамын, бәрін-бәрін білуге болады. Абай атамыз: «Қанша тіл білсең, сонша адамсың» деп бекер айтпаса керек. Ортағасырық ұлы Отырар ғұламасы Әбу Насыр әл Фараби атамыз да жетіден астам тіл білген. Жастар да қазіргі таңда тіл үйренуге құштар, сол арқылы олар мемлекетіміздің дамуына, алға басуымызға үлес қосуда. Дегенмен , «Жеті тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте !» деген де ұстанымды есімізден шығармағанымыз жөн! жүктеу/скачать 40,05 Kb. Достарыңызбен бөлісу: