«Тіл біліміне кіріспе» пәні
1-модуль. Грамматика және оның салалары
Жалпы грамматикалық мағына қалай жасалады?
A. Лексикалық мағынаның жалпылануы, абстракциялануы негізінде
B. Категориялық грамматикалық мағына арқылы
C. Қатыстық грамматикалық мағына арқылы
D. Грамматикалық мағынаның жалпылануы, абстракциялануы негізінде
E. Лексикалық мағынаның солғындауы нәтижесінде
Сөздің грамматикалық мағынасы дегеніміз қандай мағына?
A. Лексикалық мағынадан бұрын пайда болған жалпы мағына
B. Сөздің лексикалық мағынасымен жарыса отырып, сол лексикалық мағынаны айқындай, саралай түсетін мағына
C. Бір сөздің нақты ұғымдық мағынасы
D. Бір сөзді екінші сө7зден айырып тұратын реестрлік мағына
E. Сөздердің басқа сөздермен қарым-қатынасқа түсуі нәтижесінде, түрлену нәтижесінде пайда болатын, сөздерді топтастырып тұратын мағына
$$$ 7 Д
Мелодика дегеніміз не?
А. Сөздің қандай өзгерістерге түсуі
В. Дауыс ырғағының болмауы
С. Буындардың ерекше мәнге ие болуы
Д. Дауыс ырғағының көтеріліп барып бәсеңдеуі немесе бәсеңдеп барып қайта көтерілуі
Е. Дауыс ырғағының ерекше мәнге ие болуы
$$$ 8 С
Индия, Иран, Славян, Балтық, Герман, Роман, Кельт, Грек, Албан туыстас тілдер тобы қай тілдерінің құрамына енеді?
A. Кавказ тілдері тобы
B. Семит-хамит тілдері тобы
C. Үндіеуропа тілдері тобы
Д. Фин-угор тілдері тобы
E. Түркі тілдері тобы
$$$ 9 А
Жарық, жалын, моншақ сөздері қандай құбылысқа берілген мысал?
А. Сіңіскен түбірлер
В. Диффузия құбылысы
С. Кіріккен түбірлер
Д. Туынды түбірлер
Е. Негізгі түбірлер
$$$ 10 Е
Д. Кудрявский қай теорияны жақтаушы ғалым?
А. Келісім-шарт теориясын
В. Еңбек айқайы теориясын
С. Эмоционалдық теорияны
Д. Дывбысқа еліктеу теориясын
Е. Одағай теориясын
$$$ 11 Д
Полипредикативті құрылым дегеніміз не ? A. Бірнеше сөйлемнен тұратын шоғырланған құрмалас сөйлем В. Бастауыш-баяндауыштық сипаттағы күрделенген құрмалас сөйлем
С. Бір бастауыш баяндауыштан тұратын предикативті құрылым
Д. Екі немесе бірнеше предикативті единицалардың синтаксистік тіркесіне негізделген құрмалас сөйлем
Е. Көп құрмалас сөйлемнен құралған монопредикативті құрылым
$$$ 12 А
Ағылшын, болгар, орыс, француз тілдеріне қай құбылыс тән?
A. Аналитизм құбылысы
B. Синтетизм құбылысы
C. Формализм құбылысы
D. Аглютинация құбылысы
E. Дұрыс жауабы жоқ
$$$ 13 С
Аффиксация тәсілі мен ішкі флекция тәсілі ең басты грамматикалық тәсіл қызметін атқарады деген қай тілдерге тән белгі?
A. Аналитикалық тілдерге
B. Түркі тілдеріне
C. Синтетикалық тілдерге
Д. Дұрыс жауабы жоқ
E. Полисинтетикалық типті тілдерге
$$$ 14 Д
Моңғол, угро-фин, түркі тілдері типологиялық топтастыру бойынша қай типті тілдерге тән?
А. Полисинтетикалық
В. Даралаушы
С. Флективті
Д. Аглютинативті
Е. Синтетикалық
$$$ 15 В
Сөйлем құрау үшін не қажет?
A. Бастауыш, баяндауыш, интонация
В. Сөз, сөз тіркесі
С. Тілдің құрылымы
Д. Сөз, дыбыстардың қосындысы
Е. Сөз тіркесі, сөз таптары
$$$ 16 С
Құрылым дегеніміз не ?
А. Белгілі бір тілдегі грамматикалық қатынастардың жүйесі
В. Жүйе элементтері
С. Бүтіннің элементтерінің арасындағы қатынастардың схемасы
Д. Категориядағы элементтердің қатынасы
Е. Сөздердің бір еселі, екі еселі немесе үш еселі байланысына негізделген тіркесі
$$$ 17 Е
Тілдегі жалаң сөз тіркесі деп қандай тіркесті айтамыз?
А. Сөздердің адвербиалды байланысына негізделген тіркес
В. Сөздердің атрибутивті байланысына негізделген тіркес
С. Сөздердің предикативті байланысына негізделген тіркес
Д. Сөздердің көп еселі байланысына негізделген тіркес
Е. Сөздердің бір еселі, екі еселі немесе үш еселі байланысына негізделген тіркес
$$$ 18 В
Августин, Г. Лейбниц қай теорияны ұсынды?
А. Келісім-шарт теориясын
В. Дыбысқа еліктеу теориясын
С. Еңбек айқайы теориясын
Д. Одағай теориясын
Е. Эмоционалдық теорияны
$$$ 19 Д
Провансаль, итальян, испан, португаль қай тілдер тобына жатады?
А. Үндіеуропа тілдері тобындағы Иран тілдері тобы
В. Үндіеуропа тілдері тобындағы шығыс славян тобы
С. Үндіеуропа тілдері тобындағы Балтық тілдері тобы
Д. Үндіеуропа тілдері тобындағы Роман тілдері тобы
Е. Үндіеуропа тілдері тобындағы Кельт тобы
$$$ 20 В
Аң аулайтын, балық аулайтын халықтар пайдаланған қай жазу?
А. Идеографиялық жазу
В. Пиктографиялық жазу
С. Әріп жазуы
Д. Буын жазуы
Е. Қытай жазуы
$$$ 21 А
Тоқсан, әкел қай құбылысқа берілген мысал?
А. Сіңісу
В. Жылысу
С. Күрделену
Д. Диффузия
Е. Деккореляция
$$$ 22 Д
«Тамырына балта шабу» фразеологизмнің қай түріне жатады?
А. Фразеологиялық тұтастық
В. Фразеологиялық сөйлемше
С. Фразеологиялық тізбек
Д. Фразеологиялық бірлік
Е. Культтік фразеологизмдер
$$$ 23 Е
Прономиналдану қандай ұғымды береді ?
А. Сөз табының зат есімге айналуы
В. Сөз табының есімдікке айналуы
С. Сөз табының үстеуге айналуы
Д. Сөз табының сын есімге айналуы
Е. Сөз табының есімдікке айналуы
$$$ 24 С
Грамматикаға қатысты Н.Чернышевский қандай пікірде?
А. Грамматика жиі өзгеріп отырады
В. Грамматика барлық ғылымдардың патшасы
С. Грамматикасыз ешкім де ешқайда аттай алмайды
Д. Грамматика математика ғылымы тәрізді
Е. Грамматикасыз ғылым, ғылым емес
$$$ 25 Д
Сөз таптары бір-бірінен қандай белгілері арқылы ажыратылады?
А. Лексикалық, фонетикалық, жалпы категорияльды мағына
В. Жалпы категорияльды мағына, жұрнақтары арқылы
С. Семантикалық белгісі, лексикалық мағынасы арқылы
Д. Жалпы категорияльды мағына, морфологиялық, синтаксистік белгілері арқылы
Е. Синтаксистік белгісі, семантикалық мағынасы
$$$ 26 С
Тіл білімінде зерттеуші-ғалым О.Суниктің сөз таптарына қатысты көзқарасы қандай?
А. Сөз таптарын таза формальды грамматикалық категория деп санаған
В. Сөз таптарын универсальды грамматикалық категория деп санаған
С. Сөз таптарын таза грамматикалық категория деп санаған
Д. Сөз таптарын сөздердің лексика-семантикалық топтары деп санаған
Е. Сөз таптарын категорияльды грамматикалық категория деп санаған
$$$ 27 А
Кейбір сөздердің соңындағы дыбыстардың түсіп қалу құбылысы терминмен қалай аталады?
А. Апокопа
В. Синкопа
С. Метатеза
Д. Гаплология
Е. Фонема
$$$ 28 Е
«Айдағаным бес ешкі, ысқырығым жер жарады»,- деген фразеологизмнің қай түріне жатады?
А. Қос тағанды фразеологизм
В. Мағыналас фразеологизм
С. Культтік фразеологизм
Д. Номинативті фразеологизм
Е. Коммуникативті фразеологизм
$$$ 29 С
Людвиг Нуаре жасаған «Еңбек айқайы» теориясын қай ғалым жақтады?
А. Г.Лейбниц
В. Ж.Руссо
С. К. Бюхер
Д. Я.Марр
Е. Августин
$$$ 30 Е
Дағыстан, ингуш, бац-бий-кистин, грузин, абхаз, чечен генеологиялық классификация бойынша қай тілдердің тобына жатады?
А. Үндіеуропа тілдеріне тән
В. Моңғол тілдеріне тән
С. Снмит-хамит тілдеріне тән
Д. Фин-угор тілдеріне тән
Е. Кавказ тілдеріне тән
$$$ 31В
Семит-хамит тілдері тобына енетін Египет тобына енетін тілдер қайсысы?
А. Египет тілі және кашит, картвель тілдері
В. Египет тілі және копт тілі, кашит, бербер, чадо-хамит тілдері
С. Угор және копт тілі, эвенк тілдері
Д. Чадо-хамит тілдері, нанай тілдері
Е. Египет тілі және албан, бербер тілдері
$$$ 32 В
Сөздің көп мағыналылығы қалай аталады?
A. Перифраз
B. Полисемия
C. Синоним
Д. Метафора
E. Вариант
$$$ 33 С
Соқырға таяқ ұстатқандай, тамырына балта шабу,- фразеологизмдердің қай түріне берілген мысал?
A. Фразеологиялық тізбек
B. Фразеологиялық тұтастық
C. Фразеологиялық бірліктер
Д. Фразеологиялық сөйлемше
E. Культтік фразеологизмдер
$$$ 34 А
Грамматикалық форма дегеніміз не?
A. Грамматикалық мағына тудырушы тілдік құралдар
B. Грамматикалық категория тудырушы тілдік құралдар
C. Грамматикалық мағына мен форманың бірлігінен тұратын единица
Д. Грамматикалық тәсілдің ерекше формасы
E. Ең кіші грамматикалық бірлік
$$$ 35 Д
Грамматикалық тәсіл дегеніміз не?
A. Грамматикалық мағына мен форманың өзара бірлігі
Достарыңызбен бөлісу: |