Xiii ғасырдағы және бүкіл әлем тарихында анағұрлым ұлы адамдардың бірі Шыңғысхан екені күмәнсіз



бет1/9
Дата22.12.2021
өлшемі147 Kb.
#127478
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Байланысты:
CHingiz
CHingiz, 3-то сан бойынша жиынты ба алау а арнал ан тапсырмалар « шб рыш


Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті
Патриоттық тәрбие беру ҒЗИ


В.Т. СӘБДЕНОВА

ШЫҢҒЫС ХАН –

ұлы қолбасшы және реформатор

Қарағанды 2014







АЛҒЫ СӨЗ

«Дүниені сілкіндірген Шыңғысхан ұрпағының генеалогиясы отандық тарихта ғасырлар аяқ алысы, мемлекет бейнелі этностағы қазіргі және болашақ ұрпаққа арналған иммунитет», - Ұлы Шыңғысханның әлеуметтік-тарихи мұрасы туралы Ғизат Табылдиннің пікірі осындай. Ғ. Табылдин – «Туран – Профи» Халықаралық кәсіптік академия» БАИ доценті, Шыңғысхан атындағы Бүкіләлемдік Академия академигі (Монғолия, 2009 ж.). «XIII – XXI ғасырдағы Шыңғысхан ұрпағының бүкіләлемдік генеалогиясы» ғылыми жобасының жетекшісі.

XIII ғасырдағы және бүкіл әлем тарихында анағұрлым ұлы адамдардың бірі Шыңғысхан екені күмәнсіз. Монғол империясының, Еке Монғол ұлыстың құрылуы соның есімімен байланысты, оның кеңеюі еуразия этносының көпшілігіне, оның ішінде Поволжия этносына әсер етті [1, б. 19].

Өзінің ерекше көрнекті қасиеттерінің арқасында: майталман әскери стратег, тамаша дипломат және саясаткер, ұшқыр ақыл, адамдар психологиясының білгірі, еркінің қаттылығы, қол астындағыларға қатаңдығы мен жомарттығы – ол, оның құлдары мен немерелері жарты әлемді жеңіп алды, Алыс Шығысты, Орта Азияны және Еуропаны біріктірді. Еуропалықтар үшін ол жабайы, қатыгез шапқыншы, ал Шығыста – Ұлы Монғол Империясының негізін қалаушы, әскери өнер данышпаны, Ұлы әскери басшы болып көрінеді: Ғ.Ж. Табылдиннің пікірінше, жаңа заман тілімен айтқанда Ежелгі феодалдық Монғол Империясының Генераллисимусы. Адамзат тарихында ең үлкен империя құрушы.

Өзінің «XVIII – XIX ғғ. қазақ хандары мен қожаларының шығу тегі» кітабында атақты маман зерттеуші И.В. Ерофеева былай жазады: «Отандық және шетелдік шығыстанушы ғалымдардың көптеген буындарының бірлескен күші арқасында қазіргі кезде ғылымда жоғарғы билеушілердің - XV ғасырдың ортасы XVIII ғасырдың басындағы қазақтардың көпшілігінің жалпы әулеттік және тектік-рулық тиістілігі туралы біршама барабар түсініктер қалыптасты, анық немесе жуықталған хронологиялық басқару ғасырлары және осы хандардың хан тағында кезектесу реттілігі және олардың отбасыларының Сібір хандығы, Ноғай ордасы, Шығыс Моғолыстан, Бұқар және Хиуа хандығының билеуші тектерімен және рулық қауымымен туыстық әулет аралық байланыстар бекітілді» [2, б. 11].

«Халық арасында кішкене бұзау сияқты жуас болыңдар, ал соғыс кезінде ұрысқа жабайы құсқа түскен аш қаршыға сияқты шүйлігіңдер»



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет