Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

42
АНАМНЕз
– адаммен тиімді жұмыс-
ты ұйымдастыру мақсатында әртүрлі 
әдістермен алынған ол жөніндегі мағ-
лұматтардың жиынтығы. А. ең алға-
шында медициналық психологияда 
қолданылған болатын. Психологияның 
осы саласының өкілдері сол кездің 
өзінде объективтік А. – ауру адам-
ның айналасындағы адамдардан алы-
натын мағлұматтарды және субъек-
тивтік А. – ауру адамның өзінен алы-
натын мағлұматтарды бөліп көрсеткен. 
Қазіргі кезде А. ұғымы медициналық 
психология шеңберінен шығып, ауру 
процесімен байланысынан босап, адам-
ның жеке-дара даму тарихы деген
ұғымның синонимі ретінде қолданы-
лады. Анамнез ұғымының медицина-
дан алынуы, оның әдістерінің психо-
логияға тікелей ауысуы қажет деген 
сөз емес. Мысалы, мектеп психологі 
баламен жұмыс жасағанда, ол жөнін-
де негізгі ақпаратты жақындарынан, 
ең алдымен ата-аналарынан алады.
Психологияда анамнездік мағлұмат-
тарды алудың бірнеше түрлері бар: 
1) Объективті анамнезде мектеп пси-
хологі бала жөніндегі мәліметті ата-
анасынан, мұғалімінен және т.б. жа-
қын адамдарынан алады. 2) Субъектив-
ті анамнезде әңгімелесу баланың өзі-
мен өтеді. 3) Қосымша ақпараттар-
ды – құжаттар, медициналық карта-
лар, мінездемелер, ведомостар, оқу үл-
герімі, күнделіктер, баланың іс-әрекет 
нәтижелерін зерттеу. Тәжірибелі пси-
хологтың негізгі міндеті – психика-
лық дамудың белгілі бір жолын анық-
тайтын факторларды, яғни бала өмірі-
нің мәнді оқиғалары мен жағдайла-
рын және олардың психиканың өз-
геруіне әсер ету дәрежесін табу.
АНАНЬЕВ БОРИС ГЕРАСИМО-
 
ВИЧ
(1907-1972) – 
психология ғ.д. 
КСРО Педагогикалық Ғылым акаде-
миясының толық мүшесі. Адамды ин-
дивид, тұлға, даралық ретінде қарас-
тырып, адамтанудың жүйелі моделін
құрастыруға ұмтылған кеңес дәуірі-
нің психологі. Горск педагогикалық 
институтын (1928) бітіріп, өзінің ғы-
лыми ізденістерін ленинградтық реф-
лексологтардың қатарында, психоло-
гияның адамтану ғылымдарының бі-
регейі болып бекінуіне атсалысты.
Ол адамды биологиялық индивид ре-
тінде, оның онтогенездегі даму жо-
лы, тұлғалық мәнге ие болуымен адам-
зат әлеміндегі орны, өзіндік даралы-
ғы туралы «Адам танымының ныса-
насы» (1969) атты еңбегінде жан-жақ-
ты қарастырады. 1967-1972 жж. ЛМУ-
де психология факультетінің деканы 
қызметін атқара жүріп, көптеген пси-
холог ғалымдарды дайындады. Б.Ф.Ло-
мовтың айтуынша Ананьевтің талант-
тарды көргіштігі ерекше болған. Кеңес
психологиясының «алтын қорына» 
Ананьевтің «Педагогикалық бағалау-
дың психологиясы» (1935), «Психоло-
гия очерктері» (1945), «Сезімдік тану-
дың психологиясы» (1960), «Түйсіктер 
теориясы» (1961), «ХVIII-ХІХ ғғ. Орыс 
психологиясы тарихының очерктері» 
(1967), «Адам танымның пәні ретін-
де» (1969), т.б. еңбектері енді.
АНДРОГИНИЯ
(лат. 
andro
s
 
– қаз.
еркектік, gynes 
– 
әйелдік) 
– амери-
калық психолог С.Бем енгізген, өз бо-
йында ер адамға да, әйел адамға да
тән дәстүрлі қасиеттерді қатар үйлес-
тірген адамдарды сипаттау үшін 
алынған түсінік – термин. А. ер адам-

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: