Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

569
сөйлеу дейді. Ү.с. -де адамның ойы-
мен білдірмек болған пікірі дыбыс-
сыз айтылады. Іштей сөйлеуде сөй-
лемнің баяндауышы не бастауышы 
айтылады да, ой жүйесі үзілді-кесіл-
ді сипатта болады. Қарым-қатынас
жасауда дауыстап сөйлеу адамның 
ойлау құралы қызметін атқарады да,
ол өзінің іс-әрекетін реттейді.
ҮРЕЙ
(грек. 
рanihoп 
– қорқыныш 
сезімін туғызатын ежелгі грек құда-
йы атынан шыққан) – жалған неме-
се шындық қауіптерден жаппай үрей-
лену. Ү. моральдық -психикалық 
көңіл күйдің, рух күшінің төмендеуі, 
қабылдаудың бәсеңдеуі, еліктеу, рет-
сіз қозғалыс, илану механизмдері-
нің белсенді әрекеттерінің күшеюі. 
Үрейленушілік – арнайы әлеуметтік 
жағдайларда мазасыздану және 
үрейленуден, адамның қатты әсер-
ленгіштігінің нәтижесінде болатын 
толғаныстар.
ФАКТОРЛЫҚ ТАЛДАУ (
лат.
 
factor – 
өндіруші және грек. 
analysis – 
ыды-
рау, бөлшектеу) – адамның зиятты-
лығын зерттеуге арналған психоло-
гиялық әдістің бірі. Бұл адамның ой-
санасы, мінез-құлқы, сезімталдығы, 
жалпы және ерекше қабілеттілігі, т.б. 
туралы жасалған факторлық кесте 
деректерін салыстырып, бір-бірімен 
байланыстыра талдауда қолданыла-
ды. Ф.т. психологиялық әдіс ретінде 
XX ғасырдың бас кезінен бастап да-
ми бастады. Ф. т.-дың алғашқы сұл-
басын 1904 ж. Чарльз Спирмен кұр-
ды. Осы әдіс арқылы адам зияттылы-
ғын зерттеуге болады. Орыс психо-
логі Б.М.Теплов Ф.т. әдісін жоғарғы 
жүйке жүйесі қызметінің және ес 
құрылымын зерттеуге пайдаланған. 
Фактор 
(
лат
. factor – 
жасаушы, өн-
діруші) – қандай да бір процестің, құ-
былыстың қозғаушы күші.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: