1. Бие байларда қандай ырым Мәтіннің бірінші бөліміне жасалады? лайықты такырып

A) Жасыбай туралы аңыз-ертегілер

B) Жасыбай көлінің географиялық
сипаттамасы

C) Жасыбай көлінің тарихы

D) Жасыбай көлінің байлығы
E) Жасыбай көлінің шипасы

20. Көлге неліктен Жасыбай атауы
берілген?

A) Ру атына сәйкес

B) Батыр ерлігіне орай

C) Жоңғар шапқыншылығына сәйкес

D) Көлдің байырғы атауы болғандықтан
E) Ханның ел басқаруына орай

0. 
   Мәтін мазмұны бойынша жапондықтар неліктен өз жалауларында күнді бейнелеген?
   

B) Тек күннен куат алатындықтан

C) Күннің көкжиектен шығуын алғаш болын тамашалайтындықтан D) Ақ пен қызыл түстің үйлесімділігінен

E) Өздерін күннің ұрпағымыз деп есептегендіктен

0. 
   Жапония астанасы атауының беретін ұғымы
   

D) «Күн хандауы» E) «Арал астанасы»

0. 
   Жапонияның «Күншығыс елі» деп аталуының себебі қандай? A) Халқы елдің шығыс аудандарына шоғырланғандықтан
   

B) Ресми деректердегі ақпараттарға байланысты C) Аралда орналасуына байланысты

0. 
   Жапонияға қатысты дұрыс мәлімет.1.Төрттен екі бөлігін тау құрайды 2.Ең негізгі төрт аралы бар 3.«Күннің Отаны» атауын Қытай императоры берген
   

C) Бірінші мен үшінші дұрыс D) Бірінші мен екінші дұрыс

Қазір ойлап қарасам, әкем өз отбасын ғана емес, бүкіл бір ауылға «Мейірімділік» деп аталатын пәннен мықтап дәріс беріп кеткен екен. Бүгінгі қиын-қыстау кезеңнің өзінде ауылдастарым бір-біріне қарасып, жең ұшынан жалғасып келеді. Қартайып қалғап көршісінің тозығы жеткен шатырын жөндеп, сынған терезесін салып беретін қайырымды жігіттер ауылда әлі де бар екен.

C) Соғыстың алғашқы жылдары D) Соғыстан кейінгі жылдар

E) Соғыс кезіндегі жағдай

0. 
   Мәтіннің негізгі ойы қандай?
   
1. 
   Әкенің ауылдастарына деген шексіз қамқорлығын паш ету
   
2. 
   Әке мен бала арасындағы қарым-катынасты орнату
   

0. 
   Әке еңбегінің өтеусіз қалғаны туралы
   

0. 
   Әкесіне деген екпесін жеткізу
   

137

0. 
   Автордың ауылдастар ықыласына бөленгені турлы айту
   
1. 
   Ағасының зілді сөзіне қайтарған жауабы кейіпкер әкесінің қандай қасиетін көрсетеді?
   

A) Сабырсыздығын B) Кеңпейілдігін C) Өзімшілдігін D) Бірсөзділігін E) Қырсықтығын

0. 
   Автордың «әкем өзі үшін емес, өзгелер үшін өмір сүрген екен» деу себебі
   

A) Алдымен өз қамын, кейін жұрт қамын ойлаған B) Әкесі тек өз үйінің қамын ойлаған

C) Көршілері C) Күйеуінің сөзімен келісетіндігін

D) Шешесі D) Күйеуінің сөзін қолдамайтынын
E) Ауыл адамдары E) Мән-жайға немқұрайлылығын
Тау іші. Иен жайлау, ұшқан құс, жүгірген аңнан өзге тіршілік белгісі білінбейді. Жаз жәрмеңкесі

тарқап, таулы өлкеге қоңыр күз қонақтаған. Аспан да, жер де сұп-сұр. Жапырақтар сарғайып,

өсімдік атаулы күзгі ызғырық желге елбеңдей бас ұрып, тәубеге келген сопыдай күбірлейді.

Тек қия жартастарды жарып шыққан қайсар қарағайлар ғана өңін бермей, тәкаппар басып тік

ұстап, көкке шаншыла қарап тұр. Сай-саладан құлай ағып жатқан көк қасқа бұлақтар

жаздағыдай шу салып, асып-таспай, салқын сабырмен жуасып қана сырғиды,

бұлақ бойларында жараның орнындай болып киіз үйлердің көшкен жұрттары көрінеді.

Кеш батысымен йен жұртқа аш қасқырлар келіп, емін-еркін тіміскелейді. Көш жолдарына, айдалған мал ізіне түсіп, тұмсықтарын көтеріп, ұзақ-ұзақ қарап тұрады. Сүйек қажалап, тері-терсек, жүн-жұрқаны жұлмалайды. Бұтаның арасында қалып қойған тоқты-торымды іздеп сандалады. Жердегі жемтіктес досына қарайлап, көкте құзғын айналады...
Жаздың шіліңгір ыстығында басынан бұлт кетпейтін Етікші шыңы бұл күнде бозғылт мұнарға оранған. Бұл - Тарбағатай сілемдерінің бір-бірімен ұшарласа келіп, қүрт көтерілген тұсы. Нардың жалғыз өркешіндей болып, көзге алыстан шалынады.
Арғы бетке өтетін жолаушы қиын да болса, көбінше, осы шыңның желкесімен асатын. Өйткені, өркеш-өркеш тауларға, терең құздар мен тентек өзендерге соқпай өтетін ең төте жол осы. Биік жалдың басында жыртқыш аңдар да аз жүреді. Етікшінің жотасына шықсаң, таудың күнгейі мен теріскейі табаныңның астында жатады.
Жолға шыққанына тертінші күн дегенде ұзын бойлы, қапсағай қара шал осы Етікші асуының бір оқшау биігіне көтерілді . Бар салмағын таяғына салып, тізесі дірілдеп зорға жылжып келеді. Кеудесі сырылдап, өкпесі аузына тығылып, әлсін-әлі тоқтап дем алады. Бірақ алдында көлденең сұлап жатып алған қырсық асудың төбесіне бір шықсам-ау деген арманы қолтығынан демеп, өрге қарай өшіге, өршелене қайта ұмтылады.
Күн тас төбеге көтеріліп, ес кетіп, жан шыққанда асудың ұшар басына да жетті-ау. Қыр жалдың үстіне шыға келгенде, гуілдеп соққан қара боран жолаушыны ұшырып әкете жаздады. Таяғына сүйеніп, төрт тағандап әзер қалды. Күні бойы жеткізбей, діңкесін құртқан шыңға ерегісті ме, болмаса «мұндай биікке үнемі көтеріле бермеспін» деді ме, әйтеуір осы арада біраз аялдағысы келді. Аппақ шоқша сақалы желге желпілдеп, сығырайған кәрі көзімен айналаны шолып, қарт жалдын басында бірталай тұрып қалды.
Салқын ызғар қамсауы жоқ, көне шекпеннен лезде өте шықты. Терлеп, жіпсіп келе жатыр еді, тұла бойын суық қармап сірестіре бастады. Ол шырқау биіктен жан-жағына соңғы рет көз тастады да, ілгері жүріп кетті.
Бір тәуірі, ендігі беталысы төмен, еңіс екен. Ылдиға қарай құлдырап, тез төмендеді. Көк жалап, жылтырланып алған сірі шоқайы киіздей ұйысып жатып қалған бетегеден тайғанап, тоқтамаған соң, жан дәрмен отыра қап құйрығымен сырғанады.
Жалаңаш жотадан көп төмен түсіп, қалың жынысты қойнауға жеткенде, жел басылып, күн жылынайын деді. Титығы құрып, әбден қалжыраған қарттың бұдан әрі жүруге халі келмей, тәлтіректеп барды да, шоқ қайыңның түбіне қисая кетті. Арқасындағы қоржынын басына жастап, бір сәт сұлық жатты. «Әйтеуір, қиын асудан өттім ғой, - деді талмаусырап жатып, - жолдың көбі кетіп, азы қалды».
138

A) Бозбала

B) Қарт адам

C) Жігіт ағасы

D) Жігіт

E) Oртa жастағы адам

15.Кейіпкердің мақсат еткен асуын

бағындырған кезі суреттелетін азатжол

A) Тоғызыншы

B) Алтыншы

C) Бесінші

D) Жетінші

A) Оныншы

B) Екінші
C) Алтыншы

D) Сегізінші

E) Үшінші
16.Табиғат көрінісі суреттелген азатжол
A) Екінші

B) Сегізінші

C) Үшінші

D) Алтыншы

E) Бірінші

E) Оныншы

жүктеу/скачать 6,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: