1 Билет Мұнай кен орындары ашылуының негізгі тарихи кезеңдері. ҚР мұнай саласының қазіргі кездегі даму қарқыны
Кинематикалық тұтқырлықты анықтау
жүктеу/скачать 7,34 Mb.
|
Мунай билеттер (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.Қазақстандағы алғашқы мұнай кен орны
- 3.Жыныстың ұсақталған құрамы 28билет Мұнайдың фракциялық құрамы. Мұнай жəне мұнай өнімдері
| 2 Кинематикалық тұтқырлықты анықтау
3. Мұнайдың, газдың және мұнай өнімдерінің негізгі физикалық және химиялық қасиеттері 27 билет 1.Мұнайдың құрамы Мұнай - көмірсутектер қоспасы болып табылатын, жанатын майлы сұйықтық; қызыл-қоңыр, кейде қара түске жақын, немесе әлсіз жасыл-сары, тіпті түссіз түрі де кездеседі; өзіндік иісі бар; жерде тұнбалық қабатында орналасады; пайдалы қазбалардың ең маңызды түрі. Мұнайдың химиялық құрамы бойынша жіктелуі парафинді; парафиндінафтенді; нафтенді; парафиндінафтендіароматты; нафтендіароматты; ароматты; Оның құрамында оттегі, азот, күкірт, асфальтты шайыр қосындылары да кездеседі. 2.Қазақстандағы алғашқы мұнай кен орны Қазақ жерінде алғашқы мұнай өндірген (1899 жылы, қараша айы) кен орны. Қазақстанда мұнай өндірудің тарихы Қарашүңгіл мұнай кен орнынан бастау алады. Ембі-Каспий серіктестігі (Леман, Доппельмаер және Грум-Гржимайло) Қарашүңгіл кенінде 38-275 м-ге дейінгі тереңдікте 21 ұңғы бұрғылады. 1899 жылы қараша айында №7 ұңғыда 40 м тереңдіктен мұнайдың тәуліктік шығымы 22-25 т тұңғыш мұнай бұрқағы алынды. Пайдалану мерізімінде ұңғыдан 5 мың т мұнай алынып, Ембі аймағында мұнайдың өнеркәсіптік қоры бар екендігі дәлелденді. 3.Жыныстың ұсақталған құрамы 28билет Мұнайдың фракциялық құрамы. Мұнай жəне мұнай өнімдері көмірсутекті қосылыстардың қоспасын құрайды, оларды жеке тəсілдермен бөлу мүмкін емес. Алғашқыда мұнайды жəне мұнай өнімдерін айдау тəсілі арқылы күрделілігі аздау бөліктерге бөледі. Мұндай бөліктерді фракциялар немесе дистилляттар деп атайды. Мұнай көмірсутектерінің жеке қосылыстардан айырмашылығы – жеке қайнау температурасы болмайды. Олар белгілі аралық температурада қайнайды, яғни олардың бастапқы қайнау (б.қ.) жəне соңғы қайнау (с.қ.) температурасы болады. Ол фракцияның химиялық құрамына байланысты. Олай болса, мұнай мен мұнай өнімдерінің фракциялық құрамы, олардағы белгілі бір температура шегінде қайнайтын əртүрлі фракциялардың мөлшерін көрсетеді. Бұл көрсеткіштің іс жүзіндегі мəні үлкен, яғни фракциялық құрамға қарап, одан қандай мұнай өнімдерін жəне қандай мөлшерде алуға болатыны анықталады. Мұнайлар мен мұнай дистилляттарының фракциялық құрамын анықтау үшін зертханада айдаудың төмендегідей 5 əдісі көп қолданыс табуда. 1. Төменгі температурада жүрізілетін ректификация – сұйытылған газдар жəне 200°С төменгі температурада қайнайтын көмірсутектер фракциясы үшін. 2. Орта температурада жүргізілетін айдау – 350°С-те дейін қайнайтын мұнай өнімдері үшін. 3. 300°С-ден жоғары температурада қайнайтын сұйықтарды вакуумды айдау. 4. Жоғары молекулалы заттарды (шайырларды) молекулалық дистилляциялау. 5. Біртіндеп буландыру əдісімен айдау. Жаңа мұнайларды зерттегенде фракциялық құрамдағы ректификациялық бағаналармен жабдықталған стандартты айдау аппараттарында анықтайды. 200°С-ге дейін қайнайтын фракцияларды алуды атмосфералық қысымда, ал одан жоғары температурада қайнайтын фракцияларды термиялық ыдырау болдырмау мақсатында əртүрлі вакуумда, яғни атмосфералық қысымнан біршама төмен қысымда жүргізеді. Бөлінетін фракциялар мен дистилляттар: бензин б.қ. – 180°С, керосин – 180-240°С, дизель – 240-350°С. Барлық мұнай өнімдері үшін МЕСТ-ке сəйкес белгілі фракциялық құрам нормаланады (белгіленеді). Мөлдір мұнай дистилляттарды бөліп алғаннан кейінгі қалдықты мазут деп атайды. Мазутты вакуумда келесідей фракцияларға бөледі: 350-450°С – жеңіл дистиллятты майлар алуға қажетті; 420-500°С – ауыр дистиллятты майлар алуға қажетті жəне т.б. Мазутты айдаудан қалған қалдықты (500°С) гудрон немесе жартылай гудрон деп атайды. жүктеу/скачать 7,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|