Иіс сезу және дәм сезу агнозиясыНауқасқа таныс иісті анықтау ұсынылады. Иістерді идентификациялау мен дәмді сезу мүмкіндігін жоғалту.
Сенситивті агнозия Заттардың беткейлік және терең сезімталдық рецепторларына әсер етуі кезінде оларды танымау.
Тактилды агнозия (астереогноз) Науқасқа бұрын таныс заттарды көзін жұмғызып ұстатып, тануды ұсынады.
Доминантты жартышардың төбе бөлігі зақымданғанда.Терең және беткейлік сезімталдықсақталсада, заттарды ұстап көріп танымау.
Аутотопогнозия ПолимелияӨз денесінің бөліктерін танымау. Жалған аяқ сезімі.
Метаморфопсия (микропсия, макропсия) Заттар науқасқа тым үлкен немесе кіші болып
көрінеді
Анозогнозия,сенситивті агнозиямен бірге жиі жүреді.
Доминантты емес жартышардың төбе бөлігінің зақымдануы кезінде. Өз ауруын мойындамау.
2 сұрақ Жеке перифериялық нервтерінің зақымдануы, шонданай нерв Зақымдану себептері, клиникалық көріністері,диагностикасы, емі Шонданай нерві Жоғарғы зақымдалу кезінде – сирақты бүгуші бұлшықеттердің парезі, табан мен саусақтардың параличі, табанның салбырауы, санның артқы бетінің және сирақ бұлшықеттерінің атрофиясы; сирақтың артқы, сыртқы, алдыңғы беткейінің, табанның сыртқы және ішкі беткейінің, саусақтардың гипестезиясы, ахиллов рефлексінің түсіп қалуы, шонданай нерв бойында ауру сезімі, Валле нүктесінің ауру сезімі, керілусимптомдары оң, анталгиялық сколиоз, жарақат – каузалгия кезіндегі вегетативті-трофикалық бұзылыс
Шонданай нерв нейропатиясының себептері
Көптеген невропатиялар нервтің зақымдалуымен байланысты. Жарақат N. ischiadicus жамбас сүйектерінің сынуы, жамбас сүйектерінің орналасуы және сынуы, атыс, жыртылған немесе кесілген жамбас жаралары мүмкін. Шонданай нервтің қысылу нейропатиясының көбею тенденциясы байқалады. Қысылу ісікке, пмцид артериясының аневризмасына, гематомаға, ұзақ иммобилизацияға байланысты болуы мүмкін, бірақ көбінесе бұл жүйке астындағы кеңістіктегі нервтердің қысылуынан болады. Соңғысы, әдетте, сколиоз, бел гиперлордозы, омыртқаның остеохондрозы, бел спондилоартрозы, грыжа омыртқааралық дискісі және т. б. сияқты омыртқаның әртүрлі патологиясындағы рефлекторлық бұлшықет-тоникалық механизмдегі пириформада болатын омыртқааралық өзгерістермен байланысты.
Кейбір мәліметтерге сәйкес, дискогендік бел радикулиті бар пациенттердің шамамен 50% - ында пириформис синдромының клиникасы бар. Алайда, омыртқалы генездің шонданай нервінің нейропатиясы жұлын тамырларының бөлігі ретінде жұлын бағанынан шыққан кезде жүйке талшықтарының тікелей қысылуымен байланысты болуы мүмкін екенін атап өткен жөн. Кейбір жағдайларда пириформальды бұлшықет деңгейіндегі сиатикалық нервтің патологиясы бөксеге сәтсіз инъекция арқылы туындауы мүмкін.
Қабыну (неврит) N.ischiadicus жұқпалы ауруларда (герпес инфекциясы, қызылша, туберкулез, скарлатина, АИТВ инфекциясы) байқалуы мүмкін. Уытты зақымдану экзогендік интоксикациямен (мышьякпен улану, нашақорлық, алкоголизм) және организмдегі дисметаболикалық процестерге байланысты токсиндердің жиналуымен (қант диабеті, подагра, диспротеинемия және т.б.) мүмкін.
Шонданай жүйке нейропатиясының белгілері
Нейропатияның патогенді симптомы N. ischiadicus-бұл Sciatica деп аталатын зардап шеккен жүйке магистралінің бойындағы ауырсыну. Ол бөксе аймағын локализациялай алады, жамбастың артқы бетінен жоғарыдан төменге қарай таралады және аяқтың және аяқтың артқы-сыртқы бетіне сәуле түсіріп, саусақтардың ұшына жетеді. Көбінесе пациенттер шонданай нерв "жану", "ату" немесе "қанжармен соққы беру"деп сипаттайды. Ауырсыну синдромы соншалықты қарқынды болуы мүмкін, бұл науқастың өздігінен қозғалуына жол бермейді. Сонымен қатар, пациенттер төменгі аяқтың артқы жағында және аяқтың кейбір бөліктерінде ұйқышылдық немесе парестезия сезімін атап өтеді.
Бицепс, жартылай перепончат және жартылай бұлшық еттердің парезі (бұлшықет күшінің төмендеуі) объективті түрде анықталады, бұл тізе бүгілуінің қиындауына әкеледі. Сонымен қатар, квадрицепс жамбас рөлін атқаратын антагонистік бұлшықет тонусының басым болуы аяқтың тізе буынының жағдайында орналасуына әкеледі. Түзетілген аяқпен жүру әдеттегідей-келесі қадам үшін аяғыңызды алға жылжытқанда, ол тізеде бүгілмейді. Сондай-ақ, аяқ пен саусақтардың парезі, плантациялық және Ахиллес сіңір рефлекстерінің төмендеуі немесе болмауы байқалады. Аурудың жеткілікті ұзақ ағымымен паретикалық бұлшықет топтарының атрофиясы байқалады. Ауырсыну сезімталдығының бұзылуы төменгі аяқтың бүйір және артқы бетін және аяқтың барлығын қамтиды. Бүйірлік білек аймағында діріл сезімталдығының жоғалуы, аяқ пен білектің фалангалық буындарында бұлшықет-артикулярлық сезімнің әлсіреуі байқалады. Сакральды-глутальды нүктені — N шығу нүктесін басқанда ауырсыну тән. ischiadicus жамбасқа, сондай-ақ Валле мен Гардың басқа триггерлік нүктелеріне. Сиатикалық нейропатияның тән белгісі-бұл Бонн кернеуінің оң белгілері (артқы жағында жатқан науқаста жамбас буынында және тізеде бүгілген пассивті аяғымен ауырсыну) және Лассега (тікелей аяқты артқы жағынан көтеру кезінде ауырсыну). Кейбір жағдайларда сиатикалық нейропатия трофикалық және вазомоторлы өзгерістермен бірге жүреді. Ең айқын трофикалық бұзылулар аяқтың, өкшенің және саусақтардың артқы жағында локализацияланған. Табанда гиперкератоз, ангидроз немесе гипергидроз мүмкін. Төменгі аяқтың артқы жағында гипотрихоз анықталады. Вазомоторлық бұзылуларға байланысты цианоз және аяқтың салқындауы пайда болады.
Шонданай нерв нейропатиясының диагностикасы Диагностикалық іздеу негізінен пациентті неврологиялық тексеру шеңберінде жүргізіледі. Невропатолог ауырсыну синдромының сипатына, гипестезия аймағына, бұлшықет күшінің төмендеуіне және рефлекстердің жоғалуына ерекше назар аударады. Бұл деректерді талдау зақымдану тақырыбын орнатуға мүмкіндік береді. Оны растау электронейрография және электромиография көмегімен жүзеге асырылады, бұл сиатикалық мононевропатияны лумбосакральды плексопатиядан және L5-S2 деңгейіндегі радикулопатиядан ажыратуға мүмкіндік береді. Жақында жүйке магистралінің және оның айналасындағы анатомиялық түзілімдердің жағдайын бағалау үшін жүйке ісіктерінің болуы, оның қысылуы, дегенеративті өзгерістер және т. б. туралы ақпарат бере алатын ультрадыбыстық әдіс қолданылады. невропатияның шығу тегін анықтау омыртқаның рентгенографиясын (кейбір жағдайларда — омыртқаның КТ немесе МРТ), жамбас рентгенографиясын, жамбас ультрадыбысын, жамбас ультрадыбысын және рентгенографиясын, бірлескен КТ, қандағы қант анализін және т. б.
Шонданай нерв нейропатиясын емдеу
Бірінші кезекте себеп факторларын жою. Жарақат пен жарақат кезінде пластика немесе жүйке тігісі, сүйек фрагменттерінің репозициясы және иммобилизация, гематомаларды алып тастау жүзеге асырылады. Көлемді түзілімдермен оларды алып тастау туралы мәселе шешіледі, дискінің грыжасы болған кезде — дискэктомия. Сонымен қатар, қабынуды және ауырсыну реакциясын тоқтатуға, қанмен қамтамасыз етуді жақсартуға және зардап шеккен нервтің метаболизміне бағытталған консервативті терапия жүргізіледі.
Әдетте, фармакотерапияға стероид емес қабынуға қарсы (ибупрофен, лорноксикам, нимесулид, диклофенак), қан айналымын жақсартатын препараттар (пентоксифиллин, никотин қышқылы, бенциклан), метаболиттер (бұзау қанынан гидрализат, тиокт қышқылы, гр витаминдері кіреді. В). Терапевтік блокадаларды қолдануға болады — сиатикалық жүйке кезінде препараттарды триггерлік нүктелерге жергілікті енгізу.
Дәрілік емес әсер ету әдістерінің ішінен физиотерапия (СМТ, УВЧ, диадинамотерапия, жергілікті УФО), массаж, постизометриялық релаксация; қалпына келтіру кезеңінде — емдік дене шынықтыру қолданылады.