19.Адренергиялық дәрілердің классификациясы. Адренергиялыксинапстардағыкозудың берілуіне әсер ететін заттар келесі топтарға бөлінеді.
Нейротропты заттар
• Адреномиметиктер:
• тікелей әсерлі адреномиметиктер:
• а және β -адренорецепторларды қуаттандырады: адрена¬лингидрохлориді (β1,β2, α1, α2), норадреналингидротартраты (α1, α2, β1);
• α-адренорецепторларды қуаттандырады: мезатон (α1), нафтизин (α2);
• (β-адренорецепторларды қуаттандырады: изадрин (β1, β2), сальбутамол (β2), добутамин (β1);
• тікелей емес әсерлі адреномиметиктер (симпатомиметик- тер): эфедрингидрохлориді.
• Антиадренергиялық заттар:
• тікелей әсерлі антиадренергиялыкзаттар (адреноблокаторлар):
α-адреноблокаторлар:
■ селективті емес (α1, α2): фентоламин, тропафен;
■ селективті (α1): празозин;
β-адреноблокаторлар:
селективті емес (β1, β2): анаприлин (пропранолол);
■ селективті (β1): метопролол, атенолол;
❖ а, β -адреноблокаторлар: лабеталол;
• тікелей әсерлі антиадренергиялықзаттар (симпатолитиктер): октадин, резерпин.
20. Қатты дәрілік түрлерге анықтама беріу ( ұнтақтар, таблеткалар, дражелер, капсулалар, гранулалар) Ұнтақтар (Pulveres) – бұл ішуге және сыртқа қолдануға арналған, сеппелі қасиетке ие қатты дәрілік түр. Бұлардың өзі бірнеше түрге бөлінеді:
а/ Қарапайым ұнтақтар – құрамында тек бір ғана зат болады.
б/ Күрделі ұнтақтар – құрамында екі және одан да көп заттар болады.
в/ Мөлшерге бөлінген ұнтақтар. Мөлшерлі ұнтақтың орташа салмағы 0,3 – 0,5 г болады, ал одан төмен кезінде, оған бейтарап заттар (емдік әсері жоқ зат) қосылып, ұнтақтың осы жалпы салмағына жеткізілуі керек.
Таблеткалар (Tabulettae) – дәрілік заттарды немесе дәрілік қоспаларды және көмекші заттарды зауытта тиісті машинамен қысу және жабыстыру арқылы жасалған, мөлшерленген қатты дәрілік түр. Таблеткалар сақтауға және қолдануға ең қолайлы дәрілік түр.
Драже (Dragee) – ішке қолдануға арналған, дәрілік заттар мен көмекші заттарды қант грануласына бірнеше рет қабаттау жолымен алынған қатты дәрілік түр. Көмекші заттар ретінде қант, крахмал, бидай ұны, какао, шоколад, тағам бояғыштары қолданылады. Драже салмағы 1,0 г. аспауы керек.
Капсула(Capsulaе) – мөлшерленген ұнтақ, баттас тәрізді заттарды, гранулалы немесе сұйық заттар үшін, ішке қолдануға арналып жасалған қаптағыш. Капсулада жағымсыз иісі, дәмі бар немесе тітіркендіргіш әсер ететін дәрілік заттарды шығарады.
