9. Ана көкірегін кезекпен емізіп отыру
10.Емізіп болғаннан кейін , қалған сүтті толық сауып тастау
БАБЖ бағдарламасы боиынша тамақтандырудың 10 ұстанымы «Табиғаттың алтын заңы» деп аталады : баланың сұрануы боиынша, жылағанда , ана көкірегін іздегенде тамақтандыру. Мысалы, 3 айлық бала, туылғандағы салмағы 3000 гр, тексеру кезінде салмағы 5000 гр болды. Осы баланың тәулік және бір реттік сүт көлемін есептеу керек:
V тәуліктік = 5200*1\6=866гр
V бір реттік = 866/6 (ему жиілігі) = 144 гр немесе мл сүт ішеді.
Қосымша тамақтарды енгізу ережелері Бала 6 айға толғанда ана сүті көлемі жағынан жеткілікті болғанымен құрамы бойынша баланы қанағаттандырмайды, сол себепті қосымша тамақ енгізіледі. Қосымша тамақ дегеніміз- бір реттік ана сүтін алмастыратын тамақ.
1. Қосымша тамақ баланы емізудің алдында беріледі.
2. Жаңа қосымша тамақ мөлшерін 5-10 гр бастап, 2 аптаның ішінде біртіндеп көбейтіп отырып, бір емгендегі сүт мөлшеріне дейін жеткіземіз, 1 емізуді қосымша тамақпен түгелдей алмастырамыз.
3. 2 түрлі қосымша тамақты бір мезгілде енгізу болмайды.
4. Тамақ түйіршіксіз, қоймалжың түрде қасықпен беріледі.
І қосымша тамақ түрі – 6 айда – көкөніс пюресі;
ІІ қосымша тамақ түрі – 7 айда – жармалар немесе ботқалар.
ІІІ қосымша тамақ түрі – 9-10,11 айда – айран, шегілген ет т.б.
Гипогалактия және оның себептері;
Ана сүтінің азаюын –гипогалактия деп атаймыз . Оның себептері лактацияға әсер ететін факторлармен тікелей баланысты .
Гиполактияның түрлері:
1. Ерте (босанудан кейін алғашқы 10 күн ішінде )
2. Кеш (босанғаннан 10 күннен кейін)
Гиполактия төрт дәрежеге бөлінеді :
І дәрежесі –сүттің тапшылығы 25% құрайды
ІІ дәрежесі –сүттің тапшылығы 50% құрайды
ІІІ дәрежесі – сүттің тапшылығы 75% құрайды
IV дәрежесі – сүттің тапшылығы 75% жоғары болады
Себептері: анасының дұрыс тамақтанбауы, баланы ретсіз тамақтандыру, анасының тамағының құрамы нашар болуы, емгеннен соң сүтті толық сауып тастамау, мастит, нерв – психалық әсерлер, анасының ағзасында гармондардың жетіспеуі.
Емі: Анасының тамақтану күн тәртібін реттеу
Баланы жиі емізу, екі емшекпен
Емгеннен соң емшекті толық сауып тастау
Анасы сапалы тамақтандыру
Маститің алдын – алу
Никотин қышқылы, поливитаминдер беру
Гармон – пролактин беру, күн ара 10 – 15 рет б/етке