Дыбыс үндестігі
(Ассимиляция или гармония согласных)
Түбір мен қосымша немесе сөздер аралығында қатар келген дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, үндесіп бейімделіп, бірін-бірі игеруі дыбыс үндестігі деп аталады.
Дыбыс үндестігі зандылығының 3 түрі бар:
Ілгерінді ықпал (Прогрессивті ассимиляция).
Кейінді ықлал (Регрессивті ассимиляция).
Тоғыспалы ықпал (Тоғыспалы ассимиляция).
I. Ілгерінді ықпал
(Прогрессивная ассимиляция)
Түбір мен қосымша немесе сөздер аралығында қатар келген дыбыстардың аддыңғысының кейінгі дыбысқа ықпал етіп, игеріп үндесуі ілгерінді ықпал деп аталады.
II. Кейінді ықпал
(Регрессивная ассимиляция)
Түбір мен қосымша немесе сөздер аралығында қатар келген дыбыстардың кейінгісінің алдыңғы дыбысқа ықпал етіп, игеріп үндесуі кейінді ықпал деп аталады.
1. Сөз қатаң к, к, п дыбыстарына аяқталып, қосымша не келесі сөз дауысты, үнді және ұяң д, ж, з дыбыстарынан басталса, сөз соңындағы к, к, п ұяңданып ғ, г, б дыбыстарына айналады.
Достарыңызбен бөлісу: |
