1 Иммунологияның зерттеу бөлімдері және оларға түсінік
)В-лимфоциттерге сипаттама беріңіз. Қызметтерін атаңыз
жүктеу/скачать 137,49 Kb.
|
1 Èììóíîëîãèÿíû? çåðòòåó á?ë³ìäåð³ æ?íå îëàð?à ò?ñ³í³ê
- Бұл бет үшін навигация:
- 9)Иммуноглобулиндердің (M, G, A, E, D)молекулалық салмағын, қалыпты деңгейін, негізгі орналасу орнын, иммундық жауаптағы қызметін, иммуноглобулиндердің бір- бірінен айырмашылығын түсіндіріңіз
| 8)В-лимфоциттерге сипаттама беріңіз. Қызметтерін атаңыз.
В-лимфоциттердің бастаушы, басқа қан жасушалары тәрізді, сүйек кемегінің көп қабілетті бағаналы жасаушасына жатады. Барлық Т-және В-лимфоциттердің жалпы бастаушы жартылай бағаналы жасушалы кезеңі арқылы бастаушы В-лимфоциттер пайда болады, олар кейіннен жетілмеген В0-лимфоциттерге айналады. Бұл дифференциялануы сүйек кемегінде бөгде антигенмен байланыспай тұрып өтеді. Во-лимфоциттер қанайналым арқылы көшіп, шеткері лимфоидты мүшелердің тимус тәуелсіз аймақтарында қоныстанады. Сол жерде В-лимфоциттердің әрі қарай жетілуі мен диференциялануы өтеді, сөйтіп организмге түскен антигендермен байланысу арқылы, олар иммунологиялық серпілістерге бейімділігін алады. Во-лимфоциттер – бұл иммунологиялық жетілмеген лимфоциттер популяциясы. Олардың бетінде тек М класына жататын иммуноглобулиндік антигентанушы рецепторлары орналасады. Олар белсенді орталықтары сыртқа қарап, В-лимфоциттердің плазмалық мембранасында тіркелді, бірақ ол рецепторлардың тығыздығы Во-лимфоциттерде өте төмен болады, сондықтан олар антигенмен толық байланыса алмайды және шеткері қанға иммуноглобулиндерді. Во-кезеңі В-лимфоциттердің клондар құрылуы кезеңіне сай келеді. В-лимфоциттер клондары–ол бетінде бір арнайылықты иммуноглобулиндік рецепторлы бар лимфоциттер тобы. В1-лимфоциттердің — бүл шеткері В-лимфоцитгердің жартылай жетілген дифференциялану кезеңі. Олардың бетінде де рецепторлы М иммуноглобулиндері болады, бірақ олардың тығыздығы Во кезеңіне қарағанда, бірнеше рет жоғары болады. В,-лимфоциттер тимус тәуелсіз антигендерге қарсы шеткері қанға иммуноглобулин М синтездейді; ол біріншшік иммунды жауаптың негізі болып саналады, бірақ соңымен қатар В-лимфоциттер макрофаггар мен жэне Т-лимфоциттермен кооперацияға түсе алмайды, сондықтан тимус тәуелді антигендерге антидене синтездей алмайды. В^лимфоціптерге беткері СD5 маркері тән. СD5+ В-жасуша-ларда арнайылығы төмен иммуноглобулиндік рецепторлар бар және олар бактериялық полисахарвдтік антигендерімен байланысу қабілеті жиі көрінеді. В2-лимфоциттердің — бұл популяция жағынанкөп, иммундыхабарлыжетілгенжасушалардантүрат ынпопуляциясы. В,-лимфоцитгербетінде (дифференциялаушы) иммуноглобулин D-рецепторы пайдаболады, ол — лимфоциттердіңжетілгендігін көрсетеді. Соныменқатар, В2- лимфоцитгердіңбетіндебарлықиммуноглобиндердіңкластарынажататынантигентанушырецепторларыпайдаболады. В2-лимфоциттер кез–келгенантигенгеқарсы (тимустәуелсізжәнетимустәуелсіз) жауапқайтарадыжәнебарлықиммуноглобиндердісинтездейалады, ол – екіншілікиммундыжауаптыңнегізінқұрады. В1-лиффоциттер тек иммуноглобиндерсинтездейтінплазмалықжасаушаларғаайналмайды, соныменқатар антиген жайлы хабар сақтайалатынескесақтаушыВ-лимфоциттерге де айналады. Организмгеқайта антиген енгенде, ескесақтаушы В-лимфоциттеркөмегімен антиген тануыжеделірекжүріп, сайкелетін В- лимфоциттер клоны көбейіп, антигенгеқарсыарнайыантиденелерсинтезделінеді. В2-лимфоциттер кезеңіндеснтигентәуелді дифференциялануынәтижесінде, белгіліантигенгеәсеркөрсетуі В- лимфоциттерклонныңәсеркөрсетушісі В-лимфоциттерклонныңәрқайсысыныңішіндекезекпе-кезек иммунолобулиндердің молеклаларыныңауыртізбегініңсинтезінкодтаушыгендердіңалмасуынсоңында В2- лимфоциттердіңнегізгітөрттогбыпайдаболады: BuBy Be Ba олар ІgМ, ІgG, ІgЕІgА-синтезделуіменсекрециясынжүзегеасырады. Дифференцияланукезіндебіріншіболыпбетінде ІgDжәнеІgМорналасқан В2-лимфоциттер тобыпайдаболды, кейінолар М иммуноглобинныңсыртқысинтездейді. Соданкейін, дифференциялануккезінде гендердіңалмасуынәтижесіндебетіндеІgDжәнеІgG бар В2-лимфоциттер тобы құрылады, оларберілгенантигенгеқарсыІgG, синтездейді. Үшіншіболып- бетіндеІgDжәне ІgЕ бар, ІgЕсинтездеитін В2-лимфоциттер тобы құрылады, ал еңсоңғытөртіншітопқа – бетіндеІgDжәнеІgА бар В2-лимфоциттер кіреді, оларІgАтүзушіплпзмалықжасущаларғаайналады. В2-лимфоциттер бетіндеІgD тек мембраннаменбайланысқантүріндеболады, қалыптыжағдайдасыртқаөте аз бөлінеді. Бұлиммунологлобулинәсерітолық зерттелмеген, бірақ В-лимфроциттердіңбетіненалыныптасталса, ондаоныңтимустәуелдіантигенгеәсер. Сөйтіп, организмгекез – келген антиген түскенде (тимустәуелдіжәнетимустәуелсіз) гуморалдыжауапкезіндеантигенгеқарсыбіріншіІgМсинтезделінеді, ал соданкейінбасқакластарыныңиммуноглобулиндері-, ІgG, ІgЕІgА-синтезделінеді, бұлорганизмніңтіндері мен мүшелерінің эффективтіқорғанысынқамтамасызетеді. 9)Иммуноглобулиндердің (M, G, A, E, D)молекулалық салмағын, қалыпты деңгейін, негізгі орналасу орнын, иммундық жауаптағы қызметін, иммуноглобулиндердің бір- бірінен айырмашылығын түсіндіріңіз. IgM ауыр тізбегі 5 доменнен тұрады. IgM тұрақты С-домендерінің құрылыс ерекшеліктері көмегімен пентамер құрады. IgM макроглобулин деп атайды. Оның молекулалық салмағы 900000 дальтонға(Д) жуық.IgM қарапайым иммуноглобулиндерге жатады және ол ең төменгідәрежелі арнайылығымен сипатталады. Ол жатырішілік жетілуде және гуморалды жауапта ең бірінші синтезделеді. IgM қызметтерi: В-жасушалардың бетінде IgM пайда болуы IgM-рецепторлардыңтуылуын көрсетеді және олар В-жасушалардың ары қарайдифференциялануының белгісі болып, антигенмен (тимустәуелді)байланысуға мүмкіндік береді. В-лимфоцит бетінде рецепторлық IgM мономерлі түрінде болады. Сарысуда IgM пентамерлі түрінде кездеседі. Қалыптыжағдайдаадамныңсарысуында 2,0 – 4,0 г/л болады. 10 белсендіорталықтың болуы10 біркелкіантигендікдетерминанталарынбайланыстыраалады, бірақмолекулалықкеңістіктікқұрылысысебебінен, антигенменпентамерліқұрылысының 5 белсендіорталығыбайланысаалады. Антигендікдетерминантасы мен белсендіорталықтыңтуыстығыөтетөменболсадаIgMэффективтыагглютиногенболыптабылады. IgM пентамер болғандығынан, комплемент жүйесініңклассикалықжолменеңэффективтi активаторы болыпкеледі (СН2 арқылы). Плацентада IgM-ге FC-рецепторлар жоқ және үлкен молекула болғандығынан IgM плацента арқылы өтпейді. Пентамердің үлкен көлемдігі экстраваскулярлы антигенге қызметін қиындатады, яғни IgM молекуласы тіндерге өтпейді, тек қанайналымда тамыр ішінде жүреді. Иммуноглобулин М - барлық иммуноглобулиндердің 5-10%-ы. Эволюциялық дамуда ең көне иммуноглобулин. Молекулалық салмағы 900.000 Дальтон. Жартылай ыдырау уақыты 5 тәулік, иммуноглобулин М В-клеткаларға антигенді танытатын рецептор. Иммуноглобулин М аутоиммунды ауруларды қолдайды. Иммуноглобулин М организмге инфекция түскенде, вакцина егілгенде больш синтезделеді, авидтігі жоғары, организмді бактериялардан, вирустардан қорғайды, комплементті классикалық жолмен белсендіреді, фагоцитозды күшейтеді. Организмге түскен антигенде әуелі иммуноглобулин М түзіледі. Аптаның аяғында ғана иммунгоглобулин G -дің синтезіне көшеді Иммуноглобулин М қан сарысуында-0,4-2,2 г/л. Иммуноглобулин М молекуласы ірі, бес мономерден құрылған, 10 белсенді орталығы бар, бірден бес антигенді байланыстырып организмнен шығарып жібереді. ІgМ организмге антиген түспесе де болатын табиғи антиденелерге жатады. Плацентадан өте алмайды. Нәрестелерде тек жұқпаға қарсы пайда болады. ІgМ антигенге қарсы фагоциттерді белсендіреді G иммуноглобулиндерінің молекулалық салмағын, қалыпты деңгейін, негізгі орналасу орнын, иммундық жауаптағы қызметін, басқа иммуноглобулиндерден айырмашылығын түсіндіріңі IgG негiзгi сарысулық иммуноглобулинге жатады. Оның молекулалық салмағы 150000 Д жуық.. IgG преципитация, агглютинация серпілістеріне және лизиске қатысады (IgМ-нен қарағанда, комплементжүйесін бәсеңірек активтейді). Қалыпты жағдайда адамның сарысуында8-20 г/л тең. IgG-дің ауыр тізбегі 4 доменнен тұрады, IgG-нiң белсендіорталықтары антигенге жоғары авидтілікпен сипатталады.IgG синтезделу үшін В-лимфоциттер Т-жасушалар жәнемакрофагтармен байланысу керек, яғни ол негізінде тимустәуелдіантигендерге қарсы жауабында түзіледі. IgG IgМ түзілуіне қарағанда,кеш басталады және иммунды жауаптың 2-шi фазасында артық болады.IgG плазмалық жасушалар шығатын бастаушыларында антигенмен қайта байланысу арқылы пайда болады. Адамда көптеген нәруыздық антигендеріне екіншілік иммунды жауабы сарысуда шамалы анықталатынбарлық төрт IgG топшаларының түзілуімен жүреді. IgGқызметтері: Шарнирлі аумағының құрылысы жағынан. Адамдағы IgG2, IgG4 шарнирлі аумағының конформациясы Fab-фрагментінің СН2-домендің жанында шоғырлануын қамтамасыз етеді, сондықтан IgG2, IgG4 антигенмен байланысқан соң, комплементпен (С1) байланысу қабілетін жоғалтады. IgG1, IgG3 шарнирлі аумағы құрылысы жағынан өзгеше,сондықтан олар комплемент жүйесінің классикалық жолының белсендіргіштері болып табылады. IgG иммунды комплекс құрамында фагоциттердің Fс-рецепторларына берік тіркеледі, нәтижесінде фагоцитоз күшейеді. IgG плацента арқылы өтеді, оның өтуі белсенді тасымалдану механизмі арқылы іске асады. IgG нәрестенің бәсең иммунизациясында басты рөл атқарады Бұл әсері 3 ай бойы сақталады, нәресте организмінде өзіндік IgG түзілуі басталған уақытқа дейін. А иммуноглобулиндерінің молекулалық салмағын, қалыпты деңгейін, негізгі орналасу орнын, иммундық жауаптағы қызметін, басқа иммуноглобулиндерден айырмашылығын түсіндіріңіз. Секреторлы иммуноглобулин деп санайды. Қан сарысуында 0,8 – 4,2 г/л, негізінде мономерлі түрінде кездеседі. IgА-ң Faв-фрагментiнiң ажырауы IgG жәнеIgМ қарағанда төмен. Сондықтан, IgА агглютинация, преципитацияға қиынырақ түседі, бірақ жасушаға жеңіл тоңады және әртүрлі секретер құрамында: сүт, сілекей, шырыш және т.б. кездеседі.Оның молекулалықсалмағы 170 000-500 000Д. Секретте IgА димер немесе тример түрінде кездеседі. IgА-ңдимерлері мен тримерлері шырыштының эпителиалды жасушаларымен синтезделетін секреторлы нәруызбен байланысуға қабілеті бар. IgА түзетін плазмалық жасушалар димерлі және тримерлі секреторлы нәруыз синтезделетін жанында орналасады. Димерлі түрі гидролиздік ферменттердің әсеріне төзімділігі басқа иммуноглобулиндерге қарағанда жоғары болады. Бұл антиденелерге әртүрлі ферменттердің әсер ету ортасында белсенділігін сақтауды қамтамасыз етеді. Мұрын-жұтқыншақта IgА белсенді түзілуін антигендер, әсіресе тірі вирус пен бактериялардың шырыш қабатына енгеннен кейін байқауға болады. IgА бактериялар мен вирустарды байланыстырып, олардың шырышты қабатта тіркелуіне бөгет жасайды. Бұл үрдістің әсерлігі өте зор. IgА түзілуінің басталуы нәресте өмірінің ерте кезеңдерінде басталады,туылған уақытта ол әлі түзілмейді, бірақ үш аптадан кейін сілекейінде IgА деңгейі ересектегідей болады. Сарысулық IgА кешірек пайда болады. Сүтқоректілердің көбінде, адамдарда да, IgА ана сүті арқылы енуі –баланың бактерияларға, вирустарға, тағамдық аллергендерге қарсы қорғауының маңызы. E иммуноглобулиндерінің молекулалық салмағын, қалыпты деңгейін, негізгі орналасу орнын, иммундық жауаптағы қызметін, басқа иммуноглобулиндерден айырмашылығын түсіндіріңіз. IgЕ негiзгi цитофилдi иммуноглобулин, атопиялық аллергиялық серпілістің, яғни, жедел дамитын жоғары сезімталдықтың негізгі иммуноглобулині болып табылады. IgЕ-ні аллергологияда реагин деп атайды. Молекулалық салмағы 180000 тең. IgЕ молекуласының ауыртізбегі 5 доменнен тұрады. Ауыр тізбектің С-ұшы полимерленуге қажетті аминдік қышқылдың қалдықтарынан тұрмайды, сол себептен полимерленбейді. IgЕ комплемент жүйесiн активтемейдi, агглютинацияда қатыспайды. IgЕконцентрациясы сау адамдарда өте аз болады - 0,0002 г/л. IgЕ жұмыс істеуі Fc-үзіндісіне арналған арнайы жасушалық рецепторлармен бірге жүреді; ол қан сарысуында тек қан ағымы арқылы ығысу үрдісімен сай келетін плазмалық жасушалардан базофилдерге және басқа жасушаларға барады. IgЕ өзінің Fc-узіндісімен сол жасушаның Fc- рецепторларына орналасады. Сөйтіп, плазмалық жасушалар тек бір ғана арнайылықты IgЕ-нi синтездейдi, ал әр гистамин өндіруші жасуша (мес жасуша, базофил) IgЕ молекуласының Fc-фрагментін байланыстырып, әртүрлі антигендік арнайылығы бар IgЕ молекуласының қабатымен қоршалуы мүмкін. Мембранабайланыстырушы IgЕ-нiң өмірі 14 күн шамасында. Келесі кезең – антигенмен байланысу. Антиген өз детерминанттық тобымен сол антигендік арнайылықты мембрана байланысқан IgЕ Fab-фрагментімен байланысады. IgЕ антигенмен байланысқан соң Fc-рецептордың белсенділігі жоғарылау арқасында гистамин, брадикинин, 5-окситриптамин, баяу әсер етуші анафилаксия субстанциясы және басқабиологиялық активті заттар тез бөліне бастайды, нәтижесінде жеделэкссудативті қабыну, яғни атопиялық аллергияның клиникалық көріністерідамиды. Егер берілген арнайы IgЕ барлығы аллергендермен әсерлесіп болса, онда аллергенмен байланысу қабілеті жоқ Fab-фрагменттері болмағандықтан, бұлаллергенге десенсибилизация пайда болады. Атопиялық топқа жататын адамдарда иммунды серпіліс кезінде шырышты қабаттағы IgЕ деңгейі қалыпты жағдайдан өсіп, гиперергиялық серпілісіне әкеліп соғады. Ондай кезде ол науқастарда бронх демікпесіне, аллергиялық дерматиттерге, шөптік қызбаға сезімталды болады. IgЕ гельминттерге қарсы иммунитетте қатысады. Fab -фрагменттерімен гельминттің антигендік детерминанталарымен, ал Fc-рецепторлар арқылы эозинофилдер бетіндегі рецепторлармен байланысады. Сол Fc-рецепторлар арқылы олар белсеніп, гельминттерге қарсы әсерлі медиаторларын бөледі. D иммуноглобулиндерінің молекулалық салмағын, қалыпты деңгейін, негізгі орналасу орнын, иммундық жауаптағы қызметін, басқа иммуноглобулиндерден айырмашылығын түсіндіріңіз IgD молекулалық салмағы 180000 Д. IgD концентрациясы адам сарысуында 0,0003-тен 0,0017 мг/л дейiн. Бұл иммуноглобулиннiң құрылысы басқа иммуноглобулиндердiң құрылысына қарағанда толық зерттелмеген. Оның себебі, қан сарысуындағы мөлшері өте төмен. Бұл иммуноглобулин, негізінде В-лимфоциттер бетінде рецептор түрінде шоғырланады. Сонымен қатар, бұл Ig рецепторлардың пайда болуы В2-лимфоциттердің тимус тәуелді антигендерге әсер ету қабілетіне сай болады. Соған байланысты, IgD жетiлген В-лимфоциттердiң негізгі мембраналық рецепторларының бірі болып табылады және олардың дифференциялану кезінде маңызды қызмет атқарады. Нәрестелердiң әр иммуноглобулин кластарының денгейлерi Нәрестелердiң қан сарысуында IgМ мөлшерi-0,17+0,025 г/л, IgG -11,7+0,42 г/л IgА 0 г/л. Баланың өмірінің екінші жасының аяғына қарай ересек адамғақарағанда, IgМ мөлшерi 80%, IgG -90% құрады, ал IgА -40%-ға жақын. Нәрестеде секреторлы IgА толық болмайды, ол секреттерде өмірдің үшінші айында пайда болады және жергілікті иммунитеттің кемшілігін көрсетеді. Бірақ, IgА-ң плазмалық деңгейіне қарағанда, шырышты қабаттағы секреттің IgА мөлшері ерте бекиді (2-4 жас арасында), ол ересектерде 10-12 жасқа қарай деігейіне жетеді. IgА деңгейі туылған нәрестеде үш аптадан кейін сілекейінде ересектердегідей мөлшерде болады. Сарысулық IgА кешірек пайда болады. IgG қандағы деңгейі ересектердің деңгейіне жетуі әртүрлі уақытта өтеді: IgG1 және IgG4 – 8 жаста; IgG3 – 10 жаста, IgG2 – 12 жаста. IgG2 және G4-ң ерте жастағы жетіспеушілігі баланың пневмококк, менингококк қоздырғыштарына резистенттілігінің төмендігін көрсетеді. Жаңа туған балаларда IgD әдетте кездеспейдi, ол 6-шы аптада пайда болады және ересектер деңгейiне 5-10, кейбір кезде 15 жаста жетедi. Жаңа туған балаларда сонымен қатар, IgE де кездеспейдi, ол ересектер деңгейiне 11-12 жаста жетедi. Оның жылдам көбеюi балаларда бронх демiкпесiн және т.б. атопиялық аллергиялық ауруларын шақырады. жүктеу/скачать 137,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|