1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет3/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

Спорадикалық

кездейсоқ

бірен
-
саран
 
сырқаттанушылық
-
бір
белгілі
аймаққа
тəн

белгілі
сырқаттанушылық
деңгейі

бір

бірімен
байланысы
жоқ
инфекциялық
ауру
.
Өршу
-
шектелген
аумақта
,
жеке
ұжымда
немесе
ұжымдардағы
топтарда
бір
мезгілде
адамдардың
науқастануы
.
Эпидемия
 
– 
жұқпалы
арулардың
бүкіл
халық
үлкен
аймақ
қала

аудан
ішінде
жаппай
таралуы

Эпидемияның
өз
ортасы
болады

сол
жерден
басталып
басқа
аймаққа
таралады

Эпидемия
жеңіл
жəне
ауыр
түрде
өтеді

берілу
жолына
сəйкес
ауа
-
тамшы

су

тамақ

тұрмыстық
індет
түрінде
таралады
.
Пандемия

жұқпалы
аурудың
жаппай

елден
-
елге
таралуы

Эпидемиологиялық
процестің
ең
жоғары
қарқынды
дамуының
салдарынан
жұқпалы
аурудың
үлкен
аумақта

бүтін
елдерде

құрлықтарда

тіпті
барлық
жер
шарының
тұрғындары
арасында
таралуы

Мыс

Құс
тұмауы

оба

безгек
жəне
т
.
б


5.
Жұқпалы
 
аурулардың

ерекшеліктері

кезеңдері
Жұқпалы
 
аурулардың
 5 
ерекшеліктері
 
бар
:

жұқпалы
аурулар
пайда
болу
үшін
этиологиялық
агент
керек
. ( 
қоздырғыш
)

жұқпалы
аурулардың
жұғу
қауіпі
жоғары

жұқпалы
ауруларда
кезеңділік
байқалады

жұқпалы
ауруларға
маусымдылық
тəн

жұқпалы
аурулардан
кейін
иммунитет
қалыптасады
.
Жұқпалы
 
аурулардың
 
кезеңдері
:
1. 
жасырын

кезең
– 
адам
организміне
қоздырғыш
түскеннен
бастап

бірінші
клиникалық
көріністердің
пайда
болуына
дейінгі
кезең
;
2. 
продромальді

кезең
– 
клиникалық
көріністердің
пайда
болуымен
басталады
,
бұл
кезеңнің
ұзақтығы
бір
күннен
1-2 
аптаға
дейін
созылуы
мүмкін
;
3. 
өршу
 
кезеңінде
-
ауруға
аса
тəн
клиникалық
белгілері
дамиды

бұл
кезеңнің
ұзақтығы
əр
түрлі
болады

бірнеше
күннен
бірнеше
аптаға
дейін
.
4. 
реконвалесценция
(
айығу

кезеңі

өршу
сатысынан
кейін
дамиды

Науқас
ауруынан
сауығады

созылмалы
түрге
ауысады
немесе
өліммен
аяқталады
.
6.
Жұқпалы
 
аурулардың
 
симптомдары

науқастарды
 
жалпы
 
қарап
 
тексеру
Жұқпалы
аурулардың
сиптомдарын
үш
топқа
бөліп
қарастыруға
болады
:

абсолютты

тіреуші

бағыттайтын
Абсолютты
 
симптомдар
-
белгілі
бір
ауру
кезінде
кездеседі

Мұндай
белгілер
нақты
ауру
диагнозын
қоюға
мүмкіндік
береді

Мысалы

шешек
кезіндегі
бөртпелер
,
сіріспе
кезіндегі
опистотонус
жəне
тризм
.
Тіреуші
 
симптомдар
-
жұқпалы
аурулармен
қатар
жұқпалы
емес
ауруларда
да
кездесетін
симптомдар

Бұл
симптомдар
науқастағы
ықтималды
диагнозды
қоюға
негіз
бола
алады

Мысалы

желке
бұлшықеттердің
ригидтілігі
іріңді
менингитке
тəн

бірақ
субарохноидальды
қан
құйылуға
да
тəн
.
Бағытталған
 
симптомдар

болжам
диагнозды
қоюға
көмектеспейді

Мұндай
симптомдар
ықтималдылығы
бірдей
дəрежедегі
топтасқан
ауруларға
тəн

Олардың
болуы
ары
қарай
диагностикалауға
жəне
топтың
ішінде
бір
ауруды
анықтауға
бағыт
береді

Мысал
ретінде
жұқпалы
аурулардағы
бағыттаушы
симптомға
бас
ауруы
жатады

Ол
менингиттің

бөртпелі
сүзектің

менингоэнцефалиттің

тұмаудың

іш
сүзегінің

безгектің

энтеровирусты
инфекцияның
белгісі
болып
табылады
.
Науқастарды
 
объективті
 
тексеру
.

Науқастарды


объективті
тексеру
белгілі
бір
реттілікпен
жүргізіледі
.
Қараған
кезде
науқастың
сыртқы
келбетіне

жағдайына

санасына

психикалық
тепе
-
теңдікке
жəне
т
.
б
назар
аударылады

Науқастың
дене
қызуын
өлшеу
керек
.
Жұқпалы
аурулар
қызбаның
(
дене
қызуының
көтерілуі

болуымен
сипатталады
.
Қызбаның
 
бірнеше
 
түрін
 
ажыратады
:
Тұрақты
 
қызба
-
таңертеңгі
мен
кешкі
дене
қызуының
айырмашылығы
1
С
тан
аспайды

Мұндай
қызба
пневмонияның
өршу
кезеңінде

бөртпелі
жəне
іш
сүзегінде
кездеседі
.
Ремиттеуші
 
қызба

Таңертеңгі
жəне
кешкі
қызба
айырмашылығы
2-2,5 
С
қызбаның
бұл
түрі
іріңді
-
септиклық
ауруларда

бруцеллезде

лептоспирозда
болады
.
Интермиттеуші
 
қызба

дене
қызуының
көтерілуі
мен
қызбалық
емес
кезеңнің
алмасуымен
сипатталады

Безгекте
байқалады
.
Дұрыс
 
емес
 
қызба
(
атипиялық
)–
белгісіз
ұзақтықтықпен
сипатталады

Көптеген
жұқпалы
ауруларда

тұмау

шигеллез

менингит

дифтерия

сібір
жарасы
жəне
т
.
б
)
кездеседі
.
Тері
жамылғысын
қараған
кезде
оның
түсіне

ылғалдылығына

серпімділігіне
жəне
бөртпелердің
бар
жоғына
назар
аудару
қажет

Егер
бөртпелер
бар
болса

оның
пайда
болған
уақытын

орналасуын
жəне
сипатына
көніл
бөлу
керек

Біріншілік
элементтерге
розеола

дақ

папула

везикула

пустула

петехия
жатады
.
Розеола
-
көлемі
5
мм
ге
дейінгі
гиперемиялық
бөртпе

теріні
басқан
кезде
жойылады

іш
сүзегіне
тəн
.
Дақ
 
– 
көлемі
5-20
мм
шамасында
тері
бетінен
аспайтын
гиперемиялық
бөртпе
.


Папула
-
тері
бетінен
шығыңқы
элемент
Везикула
-
ішінде
серозды
сұйықтығы
бар
көпіршік
.
Пустула
-
ішінде
іріңді
сұйықтығы
бар
көпіршік
Петехия
 – 
теріге
майда
нүктелі
қан
құйылу
.
Жұқпалы
 
аурулар
 
кезінде
 
ауыз
 
қуысын
 
жəне
 
аранды
 
қараған
кезде
кілегей
қабаттардың
түсі
өзгеруі

өңездің
болуы

ісіну

бөртпелер
(
энантемалар

болуы
мүмкін

Тілдегі
өңездер
əртүрлі
болуы
мүмкін

мысалы

оба
кезінде
қалың
ақ
түсті

бор
» 
тəрізді
тіл
), 
иерсиниоз
кезінде

таңқурай
тəрізді
тіл

Іш
сүзекте
тіл
қоңыр
түсті
өңезбен
қапталады

фулигинозды
тіл

жəне
шетінде
тістің
іздері
байқалады
.
Қызылша
ауруы
кезінде
ұрттың
кілегей
қабатында
ақ
түсті
түіндер
– 
Бельский
-
Филатов

Коплик
дақтары

Күл
ауруына
бадамшалардың
ақ
түсті
тығыз

фибринді
қапшықпен
қапталып
зақымдалуы
тəн
.
Лимфа
 
түйіндерін
 
қарау

пальпация
жасап
олардың
көлемін

қозғалысын
,
консистенциясын

ауырсыныуын
байқауға
болады
.
 
Мысалы

оба
ауруы
кезінде
маңызды
диагностикалық
белгісі
бубонның
болуы
-
лимфа
түйіндерінің
ұлғаюы
Тыныс
 
алу
 
жүйесінің
зақымдалуы
жөтелмен

қақырықтың
бөлінуімен

кеуде
тұсының
ауырсынуымен
көрінеді

Перкуссияда
зақымдалған
аймақта
перкуторлы
дыбыстың
тұйықталуы
анықталады

Аускультацияда
əлсіреген
немесе
қатаң
дыбыс

құрғақ
жəне
ылғалды
сырылдар
естіледі
.
Жұқпалы
аурулардағы
жүрек
 
қан
 
тамыр
 
жүйесінің
зақымдалуы

токсиндердің
жүрек
бұлшықетіне
жəне
вегетативті
нерв
жүйесіне
əсерінің
салдары
болып
табылады

Клиникалық
түрде
пульс
жиілігінің
жəне
артериялық
қан
қысымының
өзгеруімен

аускультацияда
шулардың
пайда
болуымен
көрінеді
.
Асқорыту
 
жүйесі
 
жағынан
келесі
клиникалық
симптомдар
байқалады

тəбеттің
бұзылуы

жүрек
айну

құсу

нəжістің
өзгеруі
.
Нəжістің
түсі

иісі

консистенциясы

жиілігі

қоспасы
анықталады

Іштегі
ауырсыну
ошақты
зақымдалуға
байланысты
болады
..


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет