18.
Анафилаксия
жəне
аллергия
туралы
түсінік
Аллергия
— (
көне
грекше
:
ἄλλος
—
басқаша
, ergon —
əрекет
,
жауап
) —
организмнің
қоршаған
ортаның
кейбір
əсерлеріне
əдеттегіден
тыс
сезімталдығы
.
Аллергия
терминін
алғаш
1906
жылы
Австрия
педиаторлары
К
.
Пирке
мен
Б
.
Шик
енгізген
.
Аллергия
туралы
деректер
көне
заманнан
белгілі
.
Гален
(2
ғасыр
)
раушан
гүлінен
адам
мұрынының
бітіп
қалатыны
туралы
жазған
.
Аллергияны
туындататын
заттарды
аллергендер
дейді
.
Аллергендер
организмге
сырттан
түсетін
(
экзогендік
)
жəне
организмнің
өзінде
өндірілетін
(
эндогендік
)
болып
ажыратылады
.
Экзогендік
аллергендерге
өсімдіктердің
тозаңдары
,
жануарлардың
түбіті
,
қайызғағы
,
үй
шаңы
,
кір
жуғыш
ұнтақтар
,
кейбір
тағамдық
заттар
,
дəрі
-
дəрмектер
(
новокаин
,
пенициллин
,
витаминдер
т
.
б
.),
микробтар
мен
вирустар
,
өндірістік
өнімдер
жатады
.
Эндогендік
аллергендер
көпшілік
жағдайларда
əртүрлі
микробтардың
,
вирустардың
,
суық
немесе
ыстық
температуралардың
,
улы
химиялық
заттардың
,
иондағыш
сəулелердің
əсерлерінен
организімнің
өзінде
пайда
болады
.
Аллерген
организмге
алғаш
рет
түскенде
иммундық
жүйелерге
əсер
етіп
,
оның
сол
аллергенге
сезімталдығын
көтереді
.
Кейін
бұл
аллергеннің
қайталап
түсуі
салдарынан
аллергиялық
ауру
пайда
болады
.
Аллергияның
кең
тараған
түрлеріне
:
бронхиалдық
демікпе
,
есекжем
,
Кванке
ісінуі
,
поллиноздар
(
грекше
pollen —
шөп
тозаңдарынан
дамитын
ауру
)
жəне
анафилаксиялық
шок
жатады
.
Аллергиямен
ауырған
адам
аллерголог
-
дəрігердің
бақылауында
болуы
керек
Анафилаксия
(
грек
. ana —
қарсы
жəне
ph
э
lax
і
s —
қорғаныс
) —
ағзадағы
жедел
белгі
беретін
аллергиялық
реакция
.
Ол
денеге
енген
əр
түрлі
заттардың
(
дəрілер
,
емдік
сары
сулар
,
витаминдер
т
.
б
.)
қатерлі
ықпалынан
пайда
болады
.
Анафилаксия
терминін
ғылымға
1902
ж
.
француз
ғалымдары
П
.
Портье
мен
Ш
.
Рише
енгізген
.
Анафилаксия
жалпы
жəне
аумақтық
болып
бөлінеді
.
Жалпы
анафилаксия
асқынғанда
анафилаксиялық
шок
түрінде
болады
.
Ондай
кезде
сырқаттың
қатты
қобалжуы
,
қорқыныш
сезімі
,
солқылдап
бас
ауруы
,
бас
айналуы
,
құлақ
шулауы
,
суық
тер
бөлінуі
,
тыныстың
тарылуы
,
іштің
еріксіз
өтуі
,
лоқсуы
,
құсуы
,
дененің
дірілдеуі
байқалады
.
Тіпті
қан
қысымы
күрт
түсіп
,
науқас
өліп
кетуі
де
мүмкін
.
Аумақтық
анафилаксия
кезінде
организмнің
сырқатқа
шалдыққан
тұсы
қызара
бөртіп
ісінеді
,
кейде
шіриді
.
Анафилаксияға
ұшыраған
науқасқа
жедел
дəрігерлік
көмек
көрсетіледі
,
қан
тамырларына
адреналин
,
глюкоза
жіберіліп
,
аллергияға
қарсы
дəрілер
(
антигистаминдер
)
беріледі
.
19.
Медициналық
құжаттамаларды
рəсімдеу
.
Шұғыл
хабарламаны
толтыру
.
Ф
-003
у
-
Стационарлық
науқастың
медициналық
картасы
.
Ф
-030
у
-
Диспансерлік
қадағалаудың
бақылау
картасы
.
064
у
– «
Алдын
ала
егуді
тіркеу
»
журналы
.
Бұл
журналда
балалық
шақтан
бергі
уақыт
аралығында
егілген
егулерді
есепке
алып
тіркеу
.
Ф
– 116
у
–«
Үйде
жүргізілетін
жұмысты
тіркеу
»
журналы
.
Қатерлі
жұқпалы
аурулары
бар
науқастарды
үй
жағдайына
шығарған
сəтте
үйде
жүргізетін
негізгі
жұмыстарды
тіркеп
отыру
үшін
қажет
.
029
у
– «
Процедураларды
тіркеу
»
журналы
.
Ауруханада
,
емханада
жəне
де
кез
келген
емдеу
мекемелерінде
жүргізілетін
процедураларды
жасап
болғаннан
соң
міндетті
түрде
журналға
тіркеу
қажет
.
Себебі
салынатын
əрбір
дəрі
–
дəрмек
есепте
болуы
үшін
.
063
у
– «
Алдын
ала
егулердің
картасы
»
Бұрын
егілулер
жүргізіліп
арнайы
картаға
толтырылған
егілулердің
егілген
уақыты
күні
айы
жылы
түсірілген
құжат
түрі
.
106
у
– «
Өлім
туралы
фельдшерлік
анықтама
».
Кез
келген
жағдайда
ауыр
науқастанған
науқас
егер
сырқаты
өліммен
аяқталар
болса
сол
жайлы
фельдшер
қысқаша
анықтама
парағын
береді
.
058
у
– «
Жұқпалы
ауру
,
тамақпен
улану
,
өндірістік
улану
,
егуге
реакция
пайда
болуы
туралы
жедел
хабар
беру
құжаты
».
Бұл
құжатта
өмірде
жиірек
кездесетін
уланулар
,
түрлі
егілулер
кезінде
реакция
берілер
болса
СƏСҚ
мамандарына
берілетін
құжат
түрі
.
Қазақстан
Республикасы
Денсаулық
сақтау
министрлігі
Министерство
здравоохранения
Республики
Казахстан
Қазақстан
Республикасы
Денсаулық
сақтау
министрінің
м
.
а
. 2010
жылғы
«23»
қарашадағы
№
907
бұйрығымен
бекітілген
№
058 /
е
нысанды
медициналық
құжаттама
Ұйымның
атауы
Наименование
организации
Медицинская
документация
Форма
№
058 /
у
Утверждена
приказом
и
.
о
.
Министра
здравоохранения
Республики
Казахстан
от
«23 »
ноября
2010
года
№
907
Инфекциялық
ауру
,
тамақтан
,
кенеттен
кəсіби
улану
,
екпеге
əдеттегіден
бөлек
реакция
болғаны
туралы
ШҰҒЫЛ
ХАБАРЛАМА
ЭКСТРЕННОЕ
ИЗВЕЩЕНИЕ
об
инфекционном
заболевании
,
пищевом
,
остром
профессиональном
отравлении
,
необычной
реакции
на
прививку
__________________________________________________________________________________
1.
Диагнозы
________________________________________________________________________
зертханалық
жолмен
расталды
:
иə
,
жоқ
(
астын
сызыңыз
) (
подтвержден
лабораторно
:
да
,
нет
(
подчеркнуть
))
2.
Тегі
,
аты
,
əкесінің
аты
(
Фамилия
,
имя
,
отчество
)__________________________________
Жұмыс
орны
,
лауазымы
(
Место
работы
,
должность
)__________________
3.
Жынысы
(
Пол
)___________
4.
Жасы
(14
жасқа
дейінгі
балалар
үшін
-
туған
күні
) (
Возраст
(
для
детей
до
14
лет
-
дата
рождения
))________________________________________________________________________
5.
Мекенжайы
,
елді
мекен
(
Адрес
,
населенный
пункт
)____________________________________
___________________________
көшесі
(
улица
)_____________
үйі
№
(
дом
№
)______
пəт
.
№
(
кв
.
№
__________________________________________________________________________________
жеке
,
коммуналдық
,
жатақхана
-
толықтырып
жазыңыз
(
индивидуальная
,
коммунальная
,
общежитие
-
вписать
)
6.
Жұмыс
орнының
(
оқу
,
балалар
мекемесі
)
атауы
мен
мекенжайы
(
Наименование
и
адрес
места
работы
(
учебы
,
детского
учреждения
))_________________________________________________
7.
Күндер
(
Даты
):
аурулары
(
заболевания
)___________________________________________________________
алғашқы
келу
(
анықталу
күні
) (
первичного
обращения
(
выявления
))__________________
диагноз
қойылған
(
установления
диагноза
) _______________________________________
балалар
мекемесіне
,
мектепке
келесі
баруы
(
последующего
посещения
детского
учреждения
,
школы
)___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
емдеуге
жатқызу
(
госпитализации
) ______________________________________________
8.
Емдеуге
жатқызу
орны
(
Место
госпитализации
)________________________________________
9.
Егер
уланса
–
қайда
,
немен
уланғанын
көрсетіңіз
(
Если
отравление
-
указать
,
где
оно
произошло
,
чем
отравлен
пострадавший
)_______________________________________________
__________________________________________________________________________________
10.
Жүргізілген
алғашқы
эпидемияға
қарсы
іс
-
шаралар
мен
қосымша
мəліметтер
(
Проведенные
первичные
противоэпидемические
мероприятия
и
дополнительные
сведения
)
__________________________________________________________________________________
№
058/
е
н
.
артқы
беті
(
Оборот
ф
.
№
058/
у
)
11.
СЭС
-
қа
алғашқы
сигнал
берілген
күні
,
сағаты
(
телефон
арқылы
жəне
т
.
б
.) (
Дата
и
час
первичной
сигнализации
(
по
телефону
и
пр
.)
в
СЭС
))____________________________________
Хабарлаушының
тегі
(
Фамилия
сообщившего
)__________________________________________
Хабарламаны
кім
қабылдады
(
Кто
принял
сообщение
)____________________________________
12.
Мəлімдеменің
жіберілген
күні
мен
сағаты
(
Дата
и
час
отсылки
извещения
)________________
Мəлімдемені
жіберген
адамның
қолы
(
Подпись
пославшего
извещение
)
__________________________________________________________________________________
Тіркеу
№
(
Регистрационный
№
)________________
журналдың
№
нысанында
(
в
журнале
ф
.
№
)
______
_________________________________________________________
санэпидстанцияда
(
санэпидстанции
).
Мəлімдемені
алған
адамның
қолы
(
Подпись
получившего
извещение
)
____________________________
Инфекциялық
ауруды
,
тамақтан
улануды
,
жіті
кəсіби
улануды
анықтаған
немесе
күдіктенген
барлық
жағдайларда
,
сонымен
қатар
диагнозы
өзгергенде
медициналық
қызметкері
толтырады
.
Науқасты
анықтаған
уақыттан
12
сағатқа
дейін
науқас
табылған
аймақтың
санэпидстанциясына
жіберіледі
.
Диагнозы
өзгеруі
туралы
хабарланған
жағдайда
мəлімдеменің
1
т
.
өзгерген
диагнозы
,
оның
қойылған
уақыты
жəне
алғашқы
диагнозы
көрсетіледі
.
Мəлімдеме
сонымен
қатар
үй
жəне
жабайы
жануарлар
тістіген
,
тырнаған
,
сілекейін
жұқтырған
жағдайларда
құтырма
ауруына
күдік
туына
байланысты
толтырылады
.
Достарыңызбен бөлісу: |