1. Оқытушы туралы деректер Мукаева Гульмира Толеубековна биология кафедрасының оқытушысы; кафедраның орналасқан жері ғимарат №3, жаратылыстану ғылымдары факультеті. Пән туралы деректер

«Адам анатомиясы » пәні бойынша

.

Семей 2013 жыл

Құрастырған: жалпы биология кафедрасының аға оқытушысы_________Кунанбаева Сауле Кабидоллаевна

Хаттама № ____ «____» __________200____ж.

Факультетінің оқу - әдістемелік кеңесінде бекітілді

Хаттама №___ «____» ____________________200___ ж.
Факультеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы

б.ғ.к., доцент_________Абдишева З.В.

х.ғ.к., доцент_________Ибраева Л.С.

ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
1. Оқытушы туралы деректер

Мукаева Гульмира Толеубековна биология кафедрасының оқытушысы ; кафедраның орналасқан жері ғимарат №3, жаратылыстану ғылымдары факультеті.

Атауы: Адам анатомиясы

Кредиттер саны: 2 кредит ( 90 сағат)

Өту орны: № 3 ғимарат

Оқу жоспарынан үзінді:

Курс	Семестр			Кредит	Лекц сағ.	Лаб сағ.	СОӨЖ	СӨЖ	Барлығы	Бақылау нысаны
2		1	2		15	30	22,5	22,5	90	емтихан

3. Сабақтың алдында жүргізілетін пәндер: физиология, психология, мектеп гигиенасы зоология, экология, цитология, гистология.

4. Сабақтың соңында жүргізілетін пәндер: адам физиологиясы, физиология, эволюция. Сонымен қатар оқу жоспарында бекітілген көптеген пәндерді атауға болады.

Адам анатомиясы курсының бағдарламасы жас шамасы, конституционалдық, динамикалық, сонымен қатар, адам ағзасының макроскопиялық және микроскопиялық құрылымы туралы қазіргі заманғы деректерді есепке ала отырып даярланған.

Адам анатомиясын зерттеу алдына мынадай міндеттер қояды:

• 
  Студенттердің диалектикалық – материалистік дүниетанымының қалыптасуына ықпал ету;
  
• 
  Студенттердің жалпы биологиялық, теориялық және әдістемелік даярлығының ауқымын кеңейту;
  
• 
  Адам ағзасының құрылысын оның барлық ұйымдастыру деңгейінде тереңдете оқыту.
  
• 
  Жас шамасы, конституционалдық, морфлогиясының, сондай-ақ, жыныстық диморфизм негіздерімен таныстыру және адам денесіне сыртқы ортаның, нңбектін, элеуметтік жағдайларының тигізетін эсерлерін қарастырады. Қалыпты жағдайы мен қимыл – қозғалысының анатомиялық талдау тәсілі мен морфологиялық зерттеу әдістерін қолдануы дағдыға айналдыру.
  

Пәнді оқу барысында болашақ мамандар ретінде, студенттердің төмендегідей білім мен дағдылары болуы тиіс:

• 
  өздік жұмыстарды белсендіру;
  
• 
  білім сапасын көтеру;
  
• 
  оқытудың пассивті типінің белсенді оқытуға ауыстырулы жатады, яғни тыңдайтын, қайталайтын, меңгеретін т.б. студент білімнің, ақпараттардың т.б. белсенді жасаушысы болып табылады;
  
• 
  оқу процесін бақылауды оқытушы жағынан білім алушы жағына ауыстыру болып табылады. Бақылау «білім - студенттердің тапсырмаларды орындау дәрежесі» принципі бойынша емес, «оқу процесінің мақсаты - осы мақсаттарға студенттердің жету дәрежесі» бойынша жүзеге асырылады.
  

Лекция №1. Кіріспе. «Адам анатомиясының анықтамасы, міндеттері».

Адам анатомиясының анықтамасы, міндеттері. Анатомиялық ғылымдардың салалары.

Анатомиялық зерттеу әдістері. Адам денесінің құрлысы. Организм және оны қурайтын құрылымдар. Адам онтогенезі және оның кезеңдері. Адамның дене құрылыстары.

1. қаңка туралы түсінік.

2. сүйек туралы ілім.

3.сүйек классификациясы.

4.сүйек аралық байланыстар-артрология.

Лекция №3 Тірек-қимыл аппараты.

1. 
   бұлшық еттер туралы ілім.
   
2. 
   бұлшық еттер құрылысы.
   
3. 
   бұлшық еттердің қосымша аппараты.
   

Ішкі органдарға жалпы сипаттама. Ішкі органдардың морфологиялық, филоонтогенетикалық бір тұтастығы. Ас қорыту органдар жұйесі құрылысына, функциясына жалпы шолу. Тыныс алу жұйесі. Тыныс алу жұйесі құрылысына қызметіне жалпы шолу.Өкпенің микроскопиялық құрылысы. Ацинус. Зәр шығару органдарының жүйесіне жалпышолу. Бүйректін ішкі құрылысы. Нефрон. Қуық құрылысы, топографиясы. Бүйректегі қан айналу ерекшелігі. Ішкі органдар туралы ілім. Аталық және аналық жыныс органдары.

1. 
   аталық жыныс безі.
   
2. 
   аталық сыртқы жыныс органдары.
   
3. 
   аналық жыныс безі.
   
4. 
   аналық сыртқы жыныс мүшесі.
   

1.тамырлар жүйесінің маңызы және оның қан тамырлар

мен лимфа тамырларына бөлінуі.

2.қан және оның маңызы.

3.қан жасаушы органдар.

4.Кіші және үлкен қан айналу шеңбері.

1. .Лимфа жұйесі. Құрылысы, функциясы.

2. Лимфа, құрамы, маңызы.

Лекция №7 Ішкі секреция мүшелері туралы ілім.

1. 
   ішкі секреция бездері құрылысы, ерекшелігі.
   
2. 
   классификациясы.
   
3. 
   өсу, даму, зат алмасудағы маңызы, жасқа сай ерекшелігі.
   

1. Нерв улпалары. Нерв талшығы. Рефлекс, рефлекторлық доға.

2. Жұлын , құрылысы, функциясы.

3. Жұлын нервтері, саны, бұталары, тармақталу сипаты.

Ми, ми бөлімдері, құрылысы, қызметі. Ми нервтері, саны,пайда болу жолы, жабдықтайтын жерлері. Автономды нерв жұйесі. Автономды нерв жұйесіндегі рефлекторлық доға. Симпатикалық және парасимпатикалық бөлімі.

Лекция № 9 Анализаторлар.

Сезім органдары – анализаторлардың шеткі бөлімі. Тері және қимыл анализаторлары. Дәм және иіс анализаторы.

Есту және вестибулярлық анализаторы. Құлақтын сыртқы, ортанғы және ішкі бөлімі. Көз алмасы, камералары, қабаттары. Торлы қабат, микроскопиялық құрылысы. Көру анализаторы. өткізгіш және орталық бөлімдері.

1. 
   бөлімде студент сұрақтарға жауап береді.
   
2. 
   Бөлімде студент жоспар тапсырмаларын орындайды.
   

№ 1 лабораториялық сабақ.

Сүйектер және сүйек қосылыстары туралы анықтама беру.

Қаңқа құрылысымен және қызметімен танысу.

«Сүйектерді жіктеу» кесте құрастыру.

Сүйектердің құрылысы.

Сүйектердің байланысы туралы ілім.

Сүйек аралық баланыс түрлері - кесте құрастыру.

Буын аралық байланыс, буын құрылысы: сүретін салу, белгілеу.

Тұлға қаңкасы. Омыртқа жотасы. Омыртқа құрылысы.

Қеуде торы. Төс сүйегі, қабырғалар, байланысуы.

№ 2 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы.Тірек –қимыл аппараты.

Мақсаты: Тірек –қимыл аппараты туралы білімді оқып бекіту.

Жоспар:

Бас қаңкасы. Бет және ми сауыты сүйектері

Мұрын қуысы.

Бас сүйектерінің қосылыстары.

Иық белдеуі, қол және аяқ сүйектері, байланысуы.

№ 3 лабораториялық сабақ.

Жеке миология.

Арқа, кеуде бұлшық еттері.

Іштің бұлшық еттері.

Мойын бұлшық еттері.

Бастын бұлшық еттері.

Қол және аяқ бұлшық еттері.

№ 4 лабораториялық сабақ.

Ас қорыту жүйесінің жалпы құрылысы.

Ауз қуысы. Тістер, саны , құрылысы. Тіс формуласын салу, тұрақты және сүт тістері.

Тіл, құрылысы.

Ауз қуысы бездері, сілекей бездері.

Жұтқыншақ, топографиясы.

Баур, құрылысы.

Өт қабы. Ұйқы безі.

№ 5 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы.Ішкі мүшелер туралы ілім.Ас қорыту және тыныс алу жүйесі

Мақсаты: Ішкі мүшелер туралы білімді оқып бекіту.

Жоспар:

Тыныс алу жүйесі, құрылысы, қызметі.

Мұрын қуысы, құрылысы, қызметі.

Жұтқыншақ және көмекей, құрылысы, қызметі.

Трахея оның құрылысы.

Бронхылар, бронх тармақтары.

№ 6 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы.Ішкі мүшелер туралы ілім.

Мақсаты: Ішкі мүшелер туралы білімді оқып бекіту.

Жоспар:

Зәр шығару және жыныс мүшелерінің құрылысы, қызметі.

Зәр шығару мүшелері . Бүйрек формасы, құрылысы, қызметі.

Нефрон функциональды бірлік.

Зәр ағар, қуық, зәр шығар каналы.

№ 7 лабораториялық сабақ.

Жыныс мүшелерінің құрылысы, қызметі.

Ерлер жыныс мүшелерінің құрылысы, қызметі.

Аталық жыныс безі,қосалқы безі, ұрық шығаратын өзек,қуық түбі безі.

Жыныс мүшесі.

Аналық жыныс мүшелерінің қүрылысы, қызметі.

Аналық жыныс безі,жатыр, оның түтігі. Қынап, сыртқы жыныс мүшесі.

№ 8 лабораториялық сабақ.

Қан және оның құрамы.

Артериялар, капилярлар, веналар.

Жүрек, топографиясы, формасы, құрылысы. Жүрек қабы.

Жүрек өткізгіш жолдары, қызметі.

Үлкен және кіші қан айналым шеңберлері.

Үлкен қан айналым веналары.

Жоғарғы және төменгі қуыс венасының жүйесі.

Қақпа венасының жүйесі.

Ұрықтық қан айналу.

№ 9 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы.Тамырлар туралы ілім.

Мақсаты:тамырлар туралы білімді бекіту және лимфа жүйесіне сипаттама беру.

Жоспар:

Лимфа жүйесі құрылысы, қызметі.

Лимфа құрамы, маңызы.

Тапсырма:

Лимфа безінің құрылысын суретке салу, белгілеу.

Сұрақтарға жауап беру.

Лимфа бездерінің орналасуы, капилярлары.

Қан түзу және иммунологиялық қорғаныс.

№ 10 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы:Ішкі секреция мүшелері туралы ілім.

Мақсаты: Ішкі секреция мүшелерінің құрылысымен танысу және олардың атқаратын қызметін анықтап білу.

Жоспар:

Ішкі секреция мүшелерінің классификациясын кесте түрде толтыру.

Нейрогенді бездер тобы.

Бронхиогенді (эндодермальды) бездер тобы.

Мезодермальды бездер. Жыныс бездердің эндокринді бөлігі.

Хромаффинды (адреналды) бездер тобы.

Аралас бездер -ұйқы бездердің құрылысы.

№ 11 лабораториялық сабақ.

Сұрақтарға жауап берү.

Жүйке ұлпасы. Нейрон- ЖЖ құрылыстық-іс-әрекеттік бірлігі.

Нейрондар түрлері, нейроглия.

Рефлекс анықтама.

Жұлынның көлдеңен қимасы.

Тапсырма:

Жұлынның көлдеңен қимасын суретке салу.

Дәптерге 31- жұп нервтерді кестеге жазу..

№ 12 лабораториялық сабақ.

Тапсырма: атлас және кестелер көмегімен орталық жж құрылысын зерттеп білу.

Ми және оның бөлімдері.

Сопақша ми.

Артқы ми. Мишық.

Ортанғы ми.

Аралық ми.

Мидың үшінші қарыншасы.

Үлкен ми.орталық түйіндер.

Ми қыртысы және оның микроскоптық құрылысы.

Ми қыртысындағы әрекеттің шоғырлануы.

Ми жене оны қаптайтын қабықтары.

№ 13 лабораториялық сабақ.

Жоспар:

Ми нервтері. Сипаттамасы. Жүйке құрамы. Жүкелендіру аймағы.

Тапсырма:

12-жұп ми нервтерінің кестесін толтыру.

№ 14 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы.Вегетативті жүйке жүйесі.

Мақсаты: Вегетативті жүйке жүйесі туралы білімді бекіту.

Жоспар:

Сұрақтарға жауап беру.

Жалпы сипаттама. Қызметі. Морфологиялық ерекшелігі.

Рефлекторлық доға, ВЖЖ орталықтары.

Симпатикалық ЖЖ. Орталық және шеткері бөлімдері.

Симпатикалық бағам.

Парасимпатикалық ЖЖ., оның орталықтары.

Мүшелердің жүйкелендірілүі.

Симпатикалық жж трофикалық- бейімделу мақсаты.

Тапсырма:

Вегетативті жж кестесін құрастыру.

№ 15 лабораториялық сабақ.

Сүретке түсіру.

Қөру және есту анализаторларының схемасын салу.

Қөз құрылысы, қөру анализаторы, орталық шеткері және откізгіш жолдары.

Сезім органдары – анализаторлардың шеткі бөлімі

Дәм және иіс анализаторы.

Сұрақтарға жауап беру.

Анализаторлар дегеніміз не?

Тері және қимыл анализаторлары?

Дәм және иіс анализаторы?

№ 16 лабораториялық сабақ.

Тақырыбы. Анализаторлар.(сенсорлық жұйе)

Мақсаты: : Анализаторлар туралы білімді бекіту және орталық, өткізгіш, шеткері бөлімдерінің қызметтік бірлігіне сипаттама беру.

Жоспар:

Сұрақтарға жауап берү.

Тері құрылысының схемасын салу.

Есту мүшесінің құрылысы.

Тепе-тендік мүшесі, құрылысы, қызметі.

Тері және қимыл анализаторлары.

Тақырыптардың атауы	Қоданыла-тын әдебиеттер	Өткізу уақыты	Тексеру формалары
Антропогенез әлеуметтік орта әсерінің нәтижесі ретінде	1-8	3 жұма	жазбаша
Қоғамдық өмір мен еңбек әрекетіне байланысты пайда болған адамның құрылысындағы ерекшеліктерге жалпы шолу	1-8	5,6 жұма	жазбаша
Эмбриогенез туралы қазіргі түсініктер	1-8	7, 8, 9 жұма	жазбаша
Омыртқалылардың миының эволюциясы	1-8	11 жұма	жазбаша
Көз онтогенезі	1-8	13 жұма	жазбаша
Лимфа системасы	1-8	15 жұма	жазбаша
Көру органы Есту органы	1-8	17 жұма	жазбаша

Негізгі әдебиеттер.

1.Кузенбаева Ә. Адам анатомиясы. - Алматы,2001.

2.Рақышев А.Р. Адам анатомиясы. - А., 1991.

3.Курепина М. М., Воккен Г.Г. Атлас по анатомии человека. - М., 1979.

4.Привес. М.Г. Анатомия человека. - М., 1974

5.Иваницкий М.Ф. Анатомия человека. -

М., 1985.

6.Сапин Б.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека. - М., 1989.

7.Керимбаев Б.М. Анатомия человека. - А., 1992

8. Р.Д. Синельников.Медицина. М.,1973 г.

Атлас анатомии человека. 1-3 том

Қосымша әдебиеттер:

9..Анатомия человека в 2-х томах. / Под.ред. М.Р. Сапина. - 1987.

10.Леви А., Сикевиц Ф. Структура и функция клетки. М., Мир. - 1971.

11.Альбертс Б. и др. Молекулярная биология клетки. - 1987. Т.1-5.

Баға қою саясаты. Студенттердің білімін бағалау – тапсырмаларды орындау және есепке алу 5-ұпайлы шкала бойынша қойылады. Барлық тапсырмалар уақытында орындалуы тиіс. Берілген талаптарды орындаған студент сессияға жіберіледі.

Рейтинг шкала

№ р/н	Көрсеткіштер	Саны	Ұпай саны	Ұпайлар
1	Лекцияға қатысу	15	1	15
2	Зертханалық сабақтарға қатысу, тапсыру, орындау	15	3	45
3	Тапсымаларды орындау және тапсыру: СОӨЖ СОЖ	14 12	5 5	70 60
	Барлығы:			190

Студенттің білімінің емтихандық бағасын анықтау.

қорытынды бағаға кіреді:

• 
  қорытынды межелік бақылау – 60 %;
  
• 
  емтихан - 40 %.
  

Қорытынды ұпай төменде берілген білімді бағалау шкаласына сәйкес қойылады.

Баға	Орташа ұпай	Поценті (%)	Баға мазмұны
А	4,0	95-100	Өте жақсы
А-	3,67	90-94
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2,0	65-69
С-	1,67	60-64
Д+	1,33	55-59
Д	1,0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

9.Курстың саясаты.

• 
  Сабақты босатпау, ауыру бойынша болса справка әкелу және сабақты тапсыру (отработка).
  
• 
  Сабаққа кешікпеу.
  
• 
  Сабақта сөйлемеу.
  
• 
  Сағыз шайнамау.
  
• 
  Ұялы телефонды өшіріп қою.
  
• 
  Оқу процесіне белсенді қатысу.
  
• 
  Үй тапсырмасын, СӨЖ дұрыс орындау және уақытында тапсыру.
  
• 
  Тапсырмаларды орындау барысында ғылыми материалдарды максимальды қолдану.
  
• 
  Уақытында орындалмаған тапсырмалар бағасы төмендетіледі.
  

Сабақты босату – минус 1 ұпай.

жүктеу/скачать 317,55 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: