1. Оториноларингология дегеніміз не ? осы мамандаықтың қандай тармақтары бар?
Құлақтың анатомиялық бөлімдерін сипаттаңыз. Сыбырлап сөйлеу және қалыпты сөйлеу арқылы есту қабілетін тексеру. Есту паспорты. Аудиограмма
жүктеу/скачать 1,05 Mb.
|
дифка лор
| Құлақтың анатомиялық бөлімдерін сипаттаңыз. Сыбырлап сөйлеу және қалыпты сөйлеу арқылы есту қабілетін тексеру. Есту паспорты. Аудиограмма.
Адам құлағы үш бөліктен тұрады: Сыртқы, ортаңғы , ішкі Сыртқы құлаққа құлақ қалқаны, мен сыртқы дыбыс жолы жатады. Құлақ қалқаны ауадағы дыбыс тербелістерін құлақтың ішіне бағыттайды. Сыртқы дыбыс жолдарының ішкі шеті жұқа, тығыз, керілген дабыл жарғағымен бітеді. Сыртқы дыбыс жолдары арқылы дыбыс толқындары дабыл жарғағына, содан соң ортаңғы құлаққа өтеді. Дабыл жарғағы сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады. Ортаңғы құлақ дабыл жарғағынан кейін басталады, ол самай сүйегінің ішінде орналасқан. Ортаңғы құлақтың ішінде ауа болады. Ортаңғы құлақ қуысы есту түтігі арқылы жұтқыншақпен жалғасады. Адам есінегенде, жұтынғанда есту түтігінің өзегі жұтқыншаққа ашылады, жай уақытта жабық болады. Ортаңғы құлақтың қуысында бірімен-бірі буын арқылы байланысқан 3 дыбыс сүйекшелері (балғашық, төс, үзеңгі) орналасқан. Үшеуін косқандағы салмағы шамамен 0,05 г. Сүйекшелердің сырты сілемейлі қабықшамен қапталған. Балғашық, төс, үзеңгі деген атаулар пішіндері осы заттарға ұқсайтындықтан қойылған. Балғашық сүйегінің жіңішке шеті дабыл жарғағымен бітісіп кеткен. Жуандау шеті буын арқылы төс сүйекшесімен, ол үзеңгі сүйекшесімен қозғалмалы байланысады. Бұл сүйекшелер ортаңғы құлақтың қуысы арқылы дыбыс толқынын өткізеді. Дабыл жарғағының тербелісі алдымен осы үш сүйекке, содан соң ішкі құлаққа беріледі. Ортаңғы құлақ куысындағы қысым атмосфера қысымымен бірдей. Қысым кенеттен төмендеп немесе жоғарылап кетсе, құлақ бітеліп уақытша естімей қалады Мұндай жағдайда жиі-жиі жұтыну керек. Адам жұтынғанда ортаңғы құлақ куысындағы қысым атмосферадағы ауа қысымымен теңеседі. Ішкі құлақтағы куыстар мен иірім өзекшелерден тұратын күрделі жүйені шытырман (лабиринт) деп атайды. Мұндағы шытырманның сыртқысы - сүйекті, ал ішкісі - жарғақты шытырман деп аталады. Шытырмандар - есту мен тепе-теңдік мүшелері. Оралма тәрізді ширатылған ұлу-дене - есту мүшесі. Бұл ұлудененің куысы сұйықтыққа толы болады. Ұлуденедегі сезімтал жасушалар дыбыс толқынынкабылдап, козуды есту жүйкесіне өткізеді. Қозу есту жүйкесі арқылы ми қыртысының самай бөлігіндегі есту орталығына жеткізіліп, талданып жинақталады. Тексеру Есту қабілетін тексерудің ең қарапайым тәсілі дегеніміз есту қабілетін сыбырлаған сөйлеу тілінің және қалыпты дауыстың жәрдемімен зерттеу болып саналады. Сөздерді төменгі және жоғарығы жиіліктегі ерекшеліктеріне қарай іріктейді. Мысалы: лақ қарға сауысқан щетка балапан сіріңке әке ата т.б. Сыбырлап сөйлеу тілін түсінуді тексерудің дағыдыл шарты бір шама тыныштық жағдайда 6-7 м мөлшеріндегі қашықтық дұрыс деп саналады. Егер бала сөзді сенімсіз қайталайтын болса, онда қашықтықты 1 м-ге жақындау қажет. Сосын бала сөзді сенімді түрде қайталаған жерден қашықтықты белгілейді. Егер бала бір сөзді де естімесе, онда м, н, р, д, г, у, о; ысқырық и, ә сияқты дауысты және дауыссыз дыбыстарды түсіну қабілетін анықтау қажет. Бұнда дауысты дыбыстардың төменгі және жоғарғы жиіліктерін де қатар атаған дұрыс, өйткені жоғарғы жиіліктегі дауыстылардың естілуі төмендегілерге қарағанда әлдеқайда тәуір. Тексеру барысында шаршағыштығына, ықыласына, тапсырманы орындауға дайындығына көңіл аударып жалпы жағдайын ескеру қажет. Аудиометрия қажет: Есту қабілетінің төмендеу дәрежесін анықтау. Есту қабілетінің бұзылу түрін анықтау (өткізгіш, сенсорлық немесе аралас есту қабілетінің төмендеуі). Есту аппаратын таңдау және реттеу. Есту аппараттарының тиімділігін болжау. Кохлеарлы имплантацияның орындылығы туралы шешім қабылдау. Аудиометрия арнайы құрылғы - аудиометр көмегімен жүзеге асырылады. Ол әртүрлі жиіліктер мен деңгейлердегі сигналдарды жіберуге мүмкіндік береді. Әдетте аудиометрия 125 - 250 - 500 - 1000 - 2000 - 4000 - 8000 Гц негізгі жиіліктерінде жасалады. Дыбыс деңгейі 5 дБ қадаммен 10 дБ-ден 120 дБ-ға дейін өзгереді. Вазомоторлы ринит. Вазомоторлы риниттің тән ерекшелігі-шырышты қабықтың қабынуының патологиялық белгілерінсіз мұрынның симптоматикалық кешенінің көрінісі. Вазомоторлы риниттің нейровегетативті түрі клиникасы. Вазомоторлы риниттің барлық түрлері сияқты, нейровегетативті форма келесі белгілермен сипатталады: мұрынмен тыныс алудың қиындауы, серозды немесе шырышты секрециялар, пароксизмальды түшкіру шабуылдары, мұрын қуысында қышу және жану сезімі. Бұл белгілер көбінесе үзіліссіз болады. Олар ұйқыдан оянғаннан кейін пайда болуы мүмкін (симпатикалық вегетативті жүйке жүйесінен парасимпатикалық басымдықтың өзгеруі), қоршаған ауа температурасының өзгеруі, шамадан тыс жұмыс, эмоциялар, стресстер және т. б. Мұрынмен тыныс алудың қиындауы мұрын шырышты қабығының кавернозды кеңістіктерінің, негізінен төменгі турбиналардың кеңеюімен байланысты. Бұл жағдайда шырышты қабық қанның толып кетуіне байланысты көкшіл түске ие (веноздық гиперемия). В. И. Воячек сипаттаған "сұр немесе бозғылт" дақтар жиі көрінеді. Риноскопия кезінде мұрын қабықтары ісінген болып көрінеді, оларды түймелі зондпен басқан кезде - соңғысы жұмсақ тіндерді сүйек қабырғасына еш кедергісіз оңай бүгеді. Шырышты қабықты вазоконстрикторлы препараттармен майлау қабықтардың тез жиырылуына әкеледі. Шабуылдан тыс ринологиялық көрініс қалыпты көрініске ие болуы мүмкін. Маусымдық аллергиялық ринит (поллиноза) клиникасы. Вазомоторлы риниттің бұл формасы өсімдіктердің гүлдену кезеңінде пайда болатын шиеленістің басталуының айқын маусымдылығымен сипатталады, олардың тозаңына сезімталдығы жоғарылайды (сенсибилизация). Осы кезеңде түшкіру пароксизмдері, мұрын қуысында, көзде қышу және жану, конъюнктивалық гиперемия байқалады. Мұрынның толық бітелуі және айқын ринорея пайда болады, бұл мұрын алдындағы терінің макерациясына әкеледі. Бастапқы кезеңде шырышты қабық күрт гиперемияланған, мұрында мөлдір сұйықтықтың едәуір мөлшері бар. Болашақта шырышты қабық цианотикалық көрініске ие болады, содан кейін бозарады. Белгіленген ринологиялық белгілермен қатар, осы кезеңдегі науқастарда көздің қышуы, конъюнктивалық гиперемия, жұтқыншақтың, көмейдің және терінің қышуы жиі кездеседі. Кейбір жағдайларда Квинке мен көмейдің ісінуі дамуы мүмкін. Әр түрлі ыңғайсыз көріністер бар, соның ішінде бас ауруы, шаршаудың жоғарылауы, ұйқының бұзылуы, дене температурасының жоғарылауы. Аурудың ұзақтығы әдетте өсімдіктердің гүлдену кезеңіне сәйкес келеді және ол аяқталғаннан кейін немесе пациент аллергиялық аймақты ауыстырғаннан кейін өздігінен тоқтайды. Емі: Вазомоторлы ринитпен ауыратын науқастарды, әсіресе аллергиялық формаларды емдеу көбінесе қиын міндет болып табылады. Вазомоторлы риниттің нейровегетативті түрінде емдеу осы ауруды тудыратын әртүрлі себептерді, көбінесе рефлекторлық сипатты жоюдан тұрады. Науқасқа әсер ететін жалпы ауруларды емдеу қажет (невроздар, ішкі ағзалардың аурулары, эндокриндік дисфункция). Егер мұрын қуысында белгілі бір жергілікті ауытқулар болса (Concha bullosa, мұрын септумының тікенектері мен жоталары) - оларды жою керек. Белсенді қозғалмалы өмір салты, қатайту процедуралары, атап айтқанда рефлекторлық аймақтарға әсер ету ұсынылады - аяқтың табанына қысқа мерзімді суық су құю. Тамвр тарвлткышты жүйелі қолдану ұсынылмайды, өйткені бұл тек қысқа мерзімді әсер етеді, ал ұзақ уақыт қолданғанда шырышты қабықты зақымдайды және тәуелділікті тудырады. Сондай-ақ, акупунктура, мұрын қуысының рефлекторлық аймақтарына әсер ету (новокаиндік блокадалар төменгі турбиналар, agger nasi-де, сфенопалатин түйінінде) қолданылады. Созылмалы ринитті емдеуді қарастырған кезде айтылған төменгі турбиналарға хирургиялық әсер (раковинаішілік ыдыраудың әртүрлі нұсқалары) тиімдірек. Аллергиялық ринитті емдеу. Аллергиялық ринит терапиясында үш негізгі бағыт бар: жою терапиясы, иммунотерапия және дәрі-дәрмек терапиясы. Жою терапиясының міндеті-аллергендерді (тозаң, шаң және т.б.) жою және қоршаған ортаның жағдайын бақылау. Сит есеп
Ситуациялык есеп. Наукас мурыннын бітелуіне, мурын жолдарынан сулы болінділердін белінуіне, тушкіруге, жастын агуына шагымданады. Дене кызуынын котерілуі, мурыннан ірінді белінділердін белінуі аныкталмайды.
Диагноз: аллергиялық ринит Диагностика: пациентті қарау, пальпация, алдынгы арткы риноскопия, рентгенография, қан анализі( тромбоциттердің деңгеіне, коагуляция уакытына мән береміз) Емі: Дәрілік емес емдеу: - ащы тағамдарды, тәтті, шамадан тыс ыстық тағамдарды қабылдауды шектейтін диета. - тыныс алу гимнастикасы. Дәрі — дәрмек: аллергиялық ринитті емдеудің ең тиімді әдісі-глюкокортикоидтар (олар мұрын спрейлері ретінде жергілікті қолданылады), балама ем ретінде антигистаминдер (H1-блокаторлар) және лейкотриен рецепторларының блокаторлары (мысалы, монтелукаст) қолданылады. Дәрі-дәрмекпен емдеудің жиі қайталануы, тиімсіздігі немесе айқын жанама әсерлері кезінде десенсибилизация қолданылады. Десенсибилизация кезінде әсер емдеуді тоқтатқаннан кейін де сақталады: тері астындағы инъекциялармен десенсибилизацияның үш жылдық курсынан кейін емдеуді тоқтатқаннан кейін үш жыл бойы шөп аллергиясы пайда болмайды. жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|