1. Педагогикалық психологияның пәні мен құрылымы
Л.С.Выготский мәдени-тарихи теориясы
жүктеу/скачать 66,42 Kb.
|
Педпсих сессия (копия)
| 11. Л.С.Выготский мәдени-тарихи теориясы
Л.С.Выготский ес процесінің тарихи мәдени – теориясын зерттеген. Дамудың екі жолын көрсеткен. Біріншісі биологиялық тарихи дамуы, екіншісі жабайы адамның мәдени адамға айналуы. Психика өмірде қалыптасады. Мәдени даму процесі арқылы ес процесін жанамалынады. Оған арнайы құралдар қолданады. Оны жасанды стимулдеуге жатқызады. Олар сөз, символика белгі. Ол құралдар әлеуметтік сипатқа ие. Осы белгілер бір адамның басқа адамға әсер ету құралы және адамның және жеке мінез құлқын реттеуге арналған. Сөйтіп адамдарда арнайы ес формалары болады. Тарихи процеске ес процесінің дамуы өзгереді. Сыртқы заттарды есте қалдыру формасында адам сөзді қолданады, ақылды қолданады. Ойлау мен ес байланысты. Ішкі есте қалдыру жанамаланған, ішкі жанамаланған еске айналады. Ол жанамаланған естің дамуына байланысты екі жақты стимулдық методика деп атайды. Біріншісі негізгі есте қалдыратын сөздерді жеңілдетеді. Екіншісі жай ғана стимул. Балалардың ес процесін зерттеп кішкентай баланың есі, ересек есіне қарағанда есі өте күшті. Зерттеуге екі түрлі стиму қолданады. Бірінші тікелей көмекші құрал арқылы. Мұнда тікелей есте қалдыруда тікелей емес жүреді. Екінші сыртқы ес ішкі еске айналады. Баланың ойлауы еске тікелей байланысты. Жоғары психикалық функцияда ерік мәселесі негізгі орын алады. Жоғарғы мәдени тарихи психологиялық қызметтің ең жақсы сипаттамасы болып ерік табылады. Бала ерікті пайдалана алады. Игерген қызмет дейді. Л.С.Выготский мүмкін болған әрекеттерді қабылдай алады. Игеруге деген басқару деген сөз. Заттар біз ойлағаннан Выготский теориясында психологиялық құралдарында бала өз тәртібімен психикасында қамтып. Екі қызмет атқарады. Бірінші жеңу, екіншісі тану. Мысалы Выготский бұл қызметтің символын құруда. К.Ревиннің әдісін қолданады. Зертеушілер өздері символды құрастырды. Егер сіз балаға бір жұмысты бір, екі, үш дегенде жасауға үйретсеңіз, сосын оларда соны жасайды. Сонымен қоса ол ерікті әрекетті психологиялық әрекеттен көрсетті. Мысалы, интеллектуалды әрекетінің мүмкіншілігіне көңіл бөлді. Және К.Левин жасаған еріктің әр – түрлі аналогиясы мен аффективті әрекетіне көңіл бөлді. Выготскийдің ерік теориясында негізгі қиындық шешкен ерікті мінез – құлық актысын және ішкі бостандықты және сыртқы құрылымның көп түрлі әрекетін ашты.Мұндай ерік жоғарғы функция сияқты және тұлғаны ақылды және аффективті бірліктің негізінде тұрғызды. жүктеу/скачать 66,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|