|
|
| бет | 26/30 | | Дата | 18.02.2017 | | өлшемі | 7,77 Mb. | | #9825 |
|
95-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Хромопластардың қызметі:
A) Көбеюге қатысу.
B) Қор затын жинау.
C) Фотосинтезге қатысу.
D) Гүл, жеміске қызыл, сары түс беру.
E) Өсімдікке жасыл түс беру.
|
2. Жапырақ өңі дегеніміз:
A) Сүзгілі түтіктер.
B) Жабын ұлпадан тұратын қабықша.
C) Фотосинтездеуші жасушалар.
D) Жапырақ алақаны.
E) Жасыл жасушалар қабаты.
|
3. Гүлсерігі жоқ өсімдік:
A) Раушан.
B) Алма.
C) Қызғалдақ.
D) Терек.
E) Шие.
|
4. Топырақ бетiне шыққан сабаѓы мен жапыраѓы бар жас µсiмдiк -
A) Т±қымбастама.
B) Сабақ.
C) ¤скiн.
D) Б‰ршiк.
E) Жапырақ.
|
5. Өттің әсерінен ыдырайды:
A) Ақуыз.
B) Крахмал.
C) Май.
D) Су.
E) Көмірсу.
|
6. Қырықбуынның спорасының жетілетін орны-
A) Споралы масақшаларында.
B) Жапырағында.
C) Сабағында.
D) Жасыл өркенінде.
E) Тамырсабағында.
|
7. Қалпақшалы саңырауқұлақтың жер бетінде көрініп тұрған жемісті денесі:
A) Жеке-жеке жіпшумақ.
B) Тек қалпақша.
C) Тек қана түбіртек.
D) Өте ұзын жасушалар.
E) Біріне бірі тығыз жанасып жататын жіпшумақ жіпшелері.
|
8. Судың қалың қабатында жүзіп жүретін ішекқуыстылар-
A) гидралар.
B) риф түзуші маржандар.
C) медузалар.
D) қызыл маржандар.
E) актиниялар.
|
9. Ауыл шаруашылығы өсімдіктеріне зиянды жәндік:
A) Нереида.
B) Шұбалшаң.
C) Шаян.
D) Гидра.
E) Жүзім ұлуы.
|
10. Улы безі болмайтын жәндік:
A) Шаршылы өрмекші.
B) Бүйі.
C) Қарақұрт.
D) Қыршаян.
E) Өзен шаяны.
|
11. Тыныс алатын ауаны жылытып, залалсыздандыратын мүше:
A) кеңірдек
B) аңқа
C) мұрын қуысы
D) ауыз
E) көмей
|
12. Шартсыз және шартты рефлекстер туралы ілімді ашқан ғалым-
A) И.П.Павлов.
B) И.И.Мечников.
C) В.В.Парин.
D) А.А.Ухтомский.
E) И.М.Сеченов.
|
13. Еменді орман өсімдіктерінің ішінен жоғарғы ярустыларға (сатыға) жататындар:
A) Үйеңкі.
B) Жөке ағашы, емен.
C) Алмұрт.
D) Итмұрын.
E) Алма ағашы.
|
14. Биосферада атом энергиясын пайдаланғанда-
A) Зиянды газдар жинақталады.
B) Атмосфера құрамы ластанады.
C) Көп мөлшерде оттегі сіңіріледі.
D) Көмірқышқыл газының мөлшері азаяды.
E) Радиоактивті сәулелер жинақталады.
|
15. Сүйек жемістілерге жататын өсімдік:
A) Анар.
B) Қарақат.
C) Алмұрт.
D) Өрік.
E) Алма.
|
16. Жыртқыштар отрядына жататындар:
A) көртышқан
B) егеуқұйрық
C) түлкі
D) кит
E) жарқанат
|
17. Қорғаныш, тірек және қоректік қызмет атқаратын ұлпа:
A) Дәнекер.
B) Эпителий.
C) Жүрек.
D) Жүйке.
E) Бұлшықет.
|
18. Ағзадан шығарылатын ақырғы ыдырау өніміне жатпайтыны.
A) Су қалдығы.
B) Көмірқышқыл газы.
C) Тұз қалдығы.
D) Несеп.
E) Ақуыз (нәруыз).
|
19. Гомологиялық хромосоманың коньюгациялануы:
A) Мейоз профазасында
B) Мейоз интерфазасында
C) Мейоз метафазасында
D) Мейоз анафазасында
E) Мейоз телофазасында
|
20. ДНҚ-молекуласында азотты негіздердің жетіспейтін түрі:
A) Аденин.
B) Урацил.
C) Тимин.
D) Цитозин.
E) Гуанин.
|
21. Ағзалардың жеке даму процесі:
A) филогенез
B) овогенез
C) регенерация
D) онтогенез
E) ароморфоз
|
22. Ағзадағы ата-анадан алынатын гендер жиынтығы:
A) генофонд
B) генотип
C) аллель
D) филогенез
E) фенотип
|
23. Гибридтік бірінші ұрпақ түсімі өте жоғары және әр түрлі линияларда өзара будандастырып мол өнім алу:
A) Іріктеме.
B) Полиплоидия.
C) Гетерозис.
D) Таза линиялар.
E) Мутагенез.
|
24. Тірі табиғаттағы ғылыми эволюциялық теорияны жасаған:
A) К.Линней.
B) Ж.Б.Ламарк.
C) Н.И.Вавилов.
D) Ч.Дарвин.
E) Т.Шванн.
|
25. Кутикула дегеніміз:
A) Ағзаның сыртын дене жабынының жасушаларынан бөлетін қабықша.
B) Ағзаның сыртын бөліп тұратын тұтас қабықша.
C) Ішкі мүшелерді қаптап тұратын қабықша.
D) Дене жабынын бөліп тұратын қабықша.
E) Жыныс мүшелерін қаптайтын қабықша.
|
26. Жүйке жүйесінің қызметіне жатпайтыны:
A) тітіркендіргішті қабылдап, оған жауап қайтару
B) оттегін және қоректік заттарды тасымалдау
C) мүшелердің және мүшелер жүйесінің жұмысын реттеуі
D) мүшелердің және мүшелер жүйесінің қызметін үйлесімді реттеуі
E) сыртқы ортамен байланысты қамтамасыз ету
|
27. Жас адамның сүйегінің өсуін реттейтін:
A) жыныс безі
B) бүйрек үсті безі
C) ұйқы безі
D) қалқанша безі
E) гипофиз
|
28. Сұйық ұлпаға жататын:
A) талшық
B) лимфа
C) сілекей
D) май
E) шеміршек
|
29. Жүріп бара жатқан көлікте оқудың көзге зиянды әсері-
A) Колба тәрізді клеткаларды тітіркендіреді.
B) Торлы қабықты тітіркендіреді.
C) Көз рецепторын тітіркендіреді.
D) Көз бұршағын өзгертеді.
E) Көз қарашығын үлкейтеді.
|
30. Гомологиялық хромосоманың мейоздық бөлінуі кезінде бір-бірімен тығыз жанасуы ... деп аталады.
A) конъюгациялану
B) трансляция
C) кроссинговер
D) партеногенез
E) транскрипция
|
96-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Бидайдың гүлшоғыры:
A) Шашақгүл.
B) Собық.
C) Себетгүл.
D) Қалқанша гүл.
E) Күрделі, масақ.
|
2. ¤ркен мен тамырлардыњ бойлай µсуiн тоқтату ‰шiн -
A) Телу әдiсiн қолданады.
B) Шырпу әдiсiн қолданады.
C) Қопсыту.
D) Қалемшелеу әдiсiн қолданады.
E) Т‰птеу әдiсiн қолданады.
|
3. Суды көп мөлшерде қажет ететін дақыл:
A) Бидай.
B) Тары.
C) Күріш.
D) Қарабидай.
E) Сұлы.
|
4. Шеміршекті балықтардыњ µкілдері –
A) Т‰лкі балық, қылқа (килька), сардинка.
B) Шоқыр, қортпа, бекіре.
C) Каспий албырты, кета, нерпа, бахтах (форель).
D) Т±тасбас, акула, скат.
E) Табан, ақмарқа, қаяз.
|
5. Ішқ±рт ж±қтырѓан адамныњ ауру белгілері-
A) Бауырдыњ жасушалары май жасушаларына орын алмасады.
B) Дәм сезуді және адамныњ тамаққа тәбетін нашарлатады.
C) Басы айналып, кµзі қарауытады, есінен танады.
D) Адамныњ іші ауырады, қ±сады, іші µтеді, әлсізденеді.
E) Қан қысымы жоѓарылап, ж‰рек ж±мысы к‰шейедi.
|
6. Жапырақ жүйкелеріне мықтылық қасиет беретін ұлпа.
A) Түзуші
B) Негізгі
C) Жабын
D) Өткізгіш
E) Тірек
|
7. Өлген ағзаларды қарашірікке айналдыратын бактериялар:
A) топырақ
B) ашыту
C) сүт
D) көк жасыл
E) шіріту
|
8. D дәрумені сақтандыратын ауру:
A) Дизентерия.
B) Іш сүзегі.
C) Туберкулез.
D) Мешел.
E) Тырысқақ.
|
9. Жыныс жасушасының атауы:
A) талшық
B) зигота
C) сома
D) гамета
E) нейрон
|
10. Зиготадағы хромосомалар жиынтығы
A) Гаплоидты
B) Төрт гаплоидты
C) Бес гаплоидты
D) Триплоидты
E) Диплоидты
|
11. Ұрықтың гаструла сатысындағы ішкі қабаты:
A) эпителий
B) эктодерма
C) энтодерма
D) эпидермис
E) мезодерма
|
12. Гетерозиготалы генотип:
A) Aa
B) AA
C) BB
D) аа
E) bb
|
13. Еуропеоидтік нәсілдерге тән емес белгілер:
A) Шашы жұмсақ.
B) Еріндері жұқа.
C) Қырмұрынды.
D) Терісі қоңырқай ақшылдау.
E) Жақ сүйектері шығыңқы, бет пішіні жалпақ, кең маңдайлы.
|
14. Агроценоз-бұл:
A) еменді орман
B) тоған
C) егістік жерлер
D) жапырақты орман
E) боз дала
|
15. Мүктердің көбеюі:
A) Тамыр арқылы .
B) Қауашақ арқылы .
C) Ризоид арқылы .
D) Спора арқылы .
E) Тұқым арқылы .
|
16. Адамда болатын сорғыш құрттың тудыратын ауруы:
A) Қышыма.
B) Тері.
C) Іш өту.
D) Ішек.
E) Описторхоз.
|
17. Әр адамның жеке қасиеттерін зерттейтін ғылым.
A) Психология
B) Биосфера
C) Тәнтану
D) Физиология
E) Гигиена
|
18. Қан айналу жүйесінің негізгі қызметі:
A) газ алмасу процесіне қатысу
B) заттарды тасылмалдау, тіршілік әрекеттерін реттеу
C) оттегін тасымалдау
D) артық қоректік заттар қорын жинау
E) көмір қышқыл газын тасылмалдау
|
19. Энергия көзінің түзілуі:
A) Органикалық заттардың ыдырауы мен тотығуынан.
B) Тек органикалық заттардың тотығуынан.
C) Тек органикалық заттардың ыдырауынан.
D) Қоректік заттардан.
E) Минералдық заттардың жинақталуынан.
|
20. Құлақ қалқаны -
A) сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады.
B) ауадағы дыбыс тербелістерін сыртқы дыбыс жолына бағыттайды.
C) тепе-теңдікті сақтайды.
D) дабыл жарғағын серпімді жарғақпен байланыстырады.
E) дыбысты қабылдайды.
|
21. Органикалық заттардың бейорганикалық заттардан түзілуі:
A) Фотосинтез.
B) Тыныс алу.
C) АТФ синтезі.
D) Гликолиз.
E) Көбеюі.
|
22. Егер аналықта 12 хромосома болғанда мейоздық бөліну кезеңінен соң жасушадағы хромосома жиынтығы:
A) 18
B) 12
C) 6
D) 24
E) 4
|
23. Ағзалардың өзара селбесіп тіршілік ету факторы:
A) Антропогендік.
B) Экологиялық.
C) Биотикалық.
D) Шектеуші.
E) Бейбиотикалық.
|
24. Биосфераның озон қабаты-
A) Инфрақызыл сәулелерді сіңіреді.
B) Көмірқышқыл газын азайтады.
C) Көзге көрінетін сәулелерді сіңіреді.
D) Ультракүлгін сәулелерді сіңіреді.
E) Оттегімен байытады.
|
25. Тамырсабағындағы түрі өзгерген жапырақтар
A) Қабыршақтар
B) Орама жапырақтар
C) Мұртшалар
D) Тікенектер
E) Шырынды жапырақтар
|
26. Сәулелілердің қабыршақтарын-
A) металлдарды тегістеп, жылтырату үшін қажет.
B) тыңайтқыш ретінде қолданады.
C) қабырғаны әктеуге қолданады.
D) құрылыс материалы ретінде пайдаланады.
E) үй салуға пайдаланады.
|
27. Ішекқуыстылардың дернәсілі:
A) Сперматозоид.
B) Жүйке жасушасы.
C) Жұмыртқа жасушасы.
D) Планула.
E) Атпа жасушасы.
|
28. Өрмекшітәрізділерге жататын тайга кенесі:
A) Құс.
B) Энцефалит.
C) Қышыма.
D) Ұн.
E) Алма.
|
29. Соматикалық жүйке жүйесінің нейрон денесі:
A) орталық жүйке жүйесінде
B) жұлын түйіндерінде
C) мүшелер жанында
D) рецептор жанында орналасқан
E) жүйке түйіндерінде
|
30. Бұлшықет жұмысына қажетті энергияның босап шығуы:
A) органикалық заттардың түзілуінен
B) органикалық заттардың ыдырауынан
C) қоректенуден
D) биосинтезден
E) газ сіңіруден
|
97-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Г‰лшоѓыр дегеніміз:
A) Тілше және т‰тікше г‰лдер
B) Шашақ г‰лдер жиынтыѓы
C) Г‰лсаѓақтарына белгілі ретпен орналасқан г‰лдер тобы
D) Г‰лсаѓақтарына шоѓырланѓан к‰лтелер тобы
E) Бірнеше к‰лте жапырақшалар жиынтыѓы
|
2. Т±қымныњ қоректiк заттар жинайтын жасушалары-
A) Эндосперм.
B) ¤зек.
C) Т‰йiн.
D) Б‰ршiк.
E) Т±қымбастама.
|
3. Раушангүлділерге жататын шөптесін өсімдік:
A) Жоңышқа.
B) Алабота.
C) Картоп.
D) Қазтабан.
E) Көкнәр.
|
4. Жорѓалаушылардыњ ±рыѓы дамиды-
A) Суда және іштей.
B) Қ±рлықта.
C) Суда.
D) Қ±рлықта және іштей.
E) Жер астында.
|
5. Дизентерия ауруын тарататын –
A) ‡й қ±стары.
B) Ит, мысық.
C) Адам.
D) Шыбын, тарақан.
E) Қ±мырсқа.
|
6. Өсімдікті сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан кеуіп
кетуден сақтайтын ұлпа
A) Тірек.
B) Жабын.
C) Түзуші.
D) Өткізгіш.
E) Негізгі.
|
7. Фотосинтездің жүруіне байланысты атмосферада жинақталатын:
A) көміртек.
B) оттек.
C) сутек.
D) азот.
E) көмірқышқыл газы.
|
8. Ағашқұлақ (трутовик) саңырауқұлағының ағаштарды зақымдауы:
A) жекеленген жіпшелерімен
B) қалпақшасымен
C) жемісті денесімен
D) спораларымен
E) жіпшумақтарымен
|
9. Адамның қимыл-әрекетін реттеп дене тепе-теңдігін сақтайтын:
A) бас ми бағаны
B) мишық
C) аралық ми
D) алдыңғы ми
E) ортаңғы ми.
|
10. Қозу мен тежелудің жүретін жері-
A) Жұлында.
B) Сезгіш жүйкелерде.
C) Мида.
D) Қозғаушы жүйкелерде.
E) Жүйкенің шеткі бөлімінде.
|
11. Жасушадағы бейорганикалық зат:
A) Ақуыз (нәруыз).
B) Көмірсу.
C) Нуклеин қышқылдары.
D) Су.
E) Май.
|
12. Генетикалық зерттеу әдістеріне жатпайтыны:
A) генеологиялық
B) егіздік
C) цитогенетикалық
D) гибридологиялық
E) салыстырмалы анатомиялық
|
13. Тіршілік үшін тұраралық күрес дегеніміз-
A) Қоршаған ортамен күрес.
B) Жеке түрлер арасындағы күрес.
C) Қайшылықпен өтетін күрес.
D) Бір түрдің арасындағы күрес.
E) Жеке даралар арасындағы бәсекелестік.
|
14. Түр критерилерінің басты белгісі:
A) Экологиялық.
B) Географиялық.
C) Физиологиялық.
D) Генетикалық.
E) Морфологиялық.
|
15. Көп жасушалы жануарлардың үш қабаттылығы -
A) буылтық құрттардан басталады.
B) жұмыр құрттардан басталады.
C) жалпақ құрттардан басталады.
D) алғашқы көпклеткалы жануарлардан басталады..
E) ішекқуыстылардан басталады.
|
16. Хитинді жамылғы:
A) шабуыл жасау мүшесі
B) дененің жұмсақ бөлігін қорғамайды
C) сілемейлі қабықшаға көмектеседі
D) тыныс алу процесіне көмектеседі
E) қаңқа тәрізді сауытты жабын
|
17. Қуыс сүйектер:
A) жамбас
B) қабырға
C) жілік сүйектері
D) бас сүйек
E) төс
|
18. Өкпеден жүрекке баратын қантамыр бай:
A) азотқа
B) көмірқышқыл газына
C) азот оксидіне (II)
D) бөгде газдарға
E) оттегіне
|
19. Нәсілдік тұқымқуалаушылық белгіні сақтап,ұрпаққа беруші:
A) хромосома
B) лизосома
C) рибосома
D) пластид
E) митохондрия
|
20. Органикалық заттарды ыдырататын ферменттерінің органоиды:
A) Лизосома.
B) Хромопласт.
C) Лейкопласт.
D) Митохондрия.
E) Хлоропласт.
|
21. Митоздық бөліну кезінде жасушадағы хромосомалар:
A) бір жұп хромсомаға көбейеді
B) өзгеріссіз сақталады
C) кездейсоқ өзгеріске ұшырайды
D) екі есе көбейеді
E) екі есе азаяды
|
22. Гаструла бұл:
A) жұмыртқа жасушаларының ұрықтануы
B) желілер мүшесінің қалыптасуы
C) бір қабатты ұрық
D) бунақденелілердің дернәсілі
E) екі қабатты ұрық
|
23. Агроценоздар -
A) Топыраққа түскен заттарды пайдаланатын биогеоценоздар.
B) Жойылмайтын тұрақты биогеоценоздар.
C) Өте көп түрлерден құралған биогеоценоздар.
D) Табиғи биогеоценоздар.
E) Жасанды биогеоценоздар.
|
24. Биосфера энергияны ... алады.
A) өсімдіктерден
B) тау жыныстарынан
C) күн сәулесінен
D) микроорганизмдерден
E) жануарлардан
|
25. Негізгі тамыры айқын байқалатын өсімдік-
A) Жолжелкен (иманжапырақ).
B) Пияз.
C) Жүгері.
D) Сарғалдақ.
E) Бақбақ.
|
26. Ағзаның реакцияға қайтаратын жауабы:
A) рефлекс
B) тітіркендіргіш
C) қозуды қабылдау
D) қозғалу
E) тітіркену
|
27. Тоспа ұлуы бақалшағының бұрала иірленуі-
A) 3-4 бұрама.
B) 4-5 бұрама.
C) 6-7 бұрама.
D) 2-3 бұрама.
E) 5-6 бұрама.
|
28. Қант ауруының (диабет) болу себебі
A) Инсулин гармонының жетпеуінен
B) Инсулиннің көп бөлінуінен
C) Өсу гармонының дұрыс бөлінбеуінен
D) Адреналин жетіспегендіктен
E) Адреналиннің көп бөлінуінен
|
29. Лимфаның түзілуі:
A) ұлпа сұйықтығынан
B) лейкоциттерден
C) эритроциттерден
D) қан плазмасынан
E) тромбоциттерден
|
30. Құлық бөлетін құлақ бөлімдері бездерінің орналасуы
A) Иірім өзегінде.
B) Ортаңғы құлақта.
C) Сыртқы дыбыс жолында.
D) Ішкі құлақта.
E) Дабыл жарғағында.
|
98-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Жасуша қабықшасындаѓы сањылау:
A) Кµптеген
B) 1
C) 4
D) 3
E) 2
|
2. Қос жарнақты өсімдік:
A) Жауқазын.
B) Қарабидай.
C) Үрмебұршақ.
D) Сұлы.
E) Арпа.
|
3. Алқа тұқымдас өсімдік:
A) Алма.
B) Бұршақ.
C) Алмұрт.
D) Баклажан.
E) Бидай.
|
4. Жорғалаушылар класына жатпайды:
A) Қоқиқаз.
B) Бақа.
C) Қабылан.
D) Құмай.
E) Тоты
|
5. Ішекқ±рттардыњ адам аѓзасына әсері -
A) Миллиондаѓан ж±мыртқалар салады.
B) Кенеулі заттармен қоректенеді.
C) Ас қорыту м‰шелерін қабындырады.
D) Кенеулі заттармен қоректеніп, аѓзаны уландырады.
E) Асқорыту м‰шелерінде жара және пәле ауруын қоздырады.
|
6. Көпжасушалыларда бөлінген жарақаттанған дене бөлігінің қайтадан қалпына келуі:
A) Рефлекс.
B) Тітіркену.
C) Тежелу.
D) Қозу.
E) Регенерация.
|
7. Айқұлақ бақалшағы:
A) Екі жақтаудан тұрады.
B) Иірленіп ширатылған.
C) Тері астында қалдығы сақталған.
D) Тері астында толық сақталған.
E) Болмайды.
|
8. Өрмекші тәрізділерге жататындар:
A) ақ планария
B) айқұлақ
C) аскарида
D) кенелер
E) дафния
|
9. Адамның құрсақ қуысында орналасатын мүше:
A) Жұтқыншақ.
B) Жүрек.
C) Өкпе.
D) Бүйрек.
E) Өңеш.
|
10. Кезеген жүйке миды-
A) Терімен байланыстырады.
B) Бұлшық еттермен байланыстырады.
C) Ішкі мүшелермен байланыстырады.
D) Бездермен байланыстырады.
E) Қаңқамен байланыстырады.
|
11. Бұлшықеттің жұмысына энергия көзі болып саналатын:
A) органикалық заттар
B) минералды заттар
C) ферменттер
D) су
E) витаминдер (дәрумендер)
|
12. Түсті ажырата алмайтын ауру:
A) Анемия.
B) Гипотония.
C) Гипертония.
D) Диабет.
E) Дальтонизм.
|
13. Аналық жыныс жасуша түйінінде гүлді өсімдіктердің сперма саны:
A) бір
B) төрт
C) екі
D) үш
E) бес
|
14. Түрді латын тілінде қос атпен атауды ғылымға ұсынған ғалым:
A) Т.Шванн.
B) К.Линней.
C) Ч.Дарвин.
D) К.Ф.Рулье.
E) Ж.Б.Ламарк.
|
15. Бір жасушалы, талшықты балдыр:
A) Улотрикс.
B) Ламинария.
C) Хлорелла.
D) Спирогира.
E) Хламидомонада.
|
16. Ұрықтың (баланың) дамуына әсер ететін дәрумені
A) В2.
B) В12.
C) Д.
D) В6.
E) В1.
|
17. Тері эпидермисін түзетін ұлпа:
A) Дәнекер.
B) Бірыңғай салалы бұлшықет
C) Шеміршек ұлпа.
D) Эпителий.
E) Жүйке.
|
18. Адреналин гармонын бөлетін без:
A) Жас бездері.
B) Сілекей бездері.
C) Бүйрекүсті безі.
D) Алқым безі.
E) Қалқанша безі.
|
19. Ақуыз және рибонуклеин қышқылы бар органоидтар:
A) Гольджи жиынтығы.
B) Рибосомалар.
C) Жасуша орталығы.
D) Митохондриялар.
E) Ядро.
|
20. “Тіркесті тұқым қуалау” заңын ашқан ғалым:
A) Н.Б.Дубинин
B) С.С.Четвериков
C) Г.Мендель
D) Н.И.Вавилов
E) Т.Морган
|
21. Селекцияда сапалы өнімдер алу үшін жасушаға рентген, ультракүлгін сәулелермен және химиялық заттармен әрекет жасау әдісі:
A) Жақын туыстар арасындағы әдіс.
B) Менторлық әдіс.
C) Линияаралық гибрид.
D) Әріден будандастыру әдісі.
E) Эксперименталды мутагенез.
|
22. Австралопитектердің қаңқа қалдықтары табылған аймақ -
A) Азия.
B) Оңтүстік Африка.
C) Ява аралы.
D) Шығыс Африка.
E) Европа
|
23. Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор:
A) Антропогендік.
B) Абиотикалық (бейбиотикалық).
C) Оптималды.
D) Биотикалық.
E) Шектеуші.
|
24. Биосфераны өзгертетін қуатты фактор -
A) Адам.
B) Микроорганизмдер.
C) Өсімдіктер.
D) Табиғат.
E) Жануарлар.
|
25. Көңнің (қидың) құрамында болатын заттар-
A) Күл.
B) Азот, фосфор, калий.
C) Тек азот.
D) Тек калий.
E) Тек фосфор.
|
26. Негізгі сабағы жуан және орама жапырақтары бар гүлшоғыры :
A) Шашақ
B) Шатыр
C) Собық
D) Масақ
E) Қалқанша
|
27. Саңырауқұлақтардың жемісті денесінің өсуі тоқтатылады:
A) Жауыннан кейін.
B) Жылы күзде.
C) Құрғақшылық жағдайда, ылғалды жерде.
D) Күзгі салқын түскенде.
E) Жазда.
|
28. Ағзадағы мүше дегеніміз:
A) Әр-түрлі қызмет атқаратын бөлігі.
B) Әр-түрлі құрылысы бар дене бөлігі.
C) Белгілі құрылысы бар, әр-түрлі қызмет атқаратын дене бөлігі
D) Белгілі құрылысы бар, үйлесімсіз қызмет атқаратын дене бөлігі.
E) Белгілі құрылысы бар, үйлесімді қызмет атқаратын дене бөлігі.
|
29. Дифтерия (ішсүзек) ауруына қарсы егілетіні:
A) вакцина
B) физиологиялық ерітінді
C) емдік сарысу
D) вакцина мен физиологиялық ерітінді
E) антигендер
|
30. ДНҚ молекуласының құрамына кіретін
A) 4 типті неуклеотид
B) 2 типті неуклеотид
C) 5 типті неуклеотид
D) 3 типті неуклеотид
E) 6 типті неуклеотид
|
99-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Мәдени µсімдіктер:
A) Тењгежапырақ, самырсын, жоњышқа
B) ¤здігінен µсіп-µнетін µсімдіктер
C) Адамныњ қолымен µсірілетін µсімдіктер
D) Беде, қара алқа, қойб‰лдірген
E) Қоњыр балдырлар, қыналар, шањжапырақтәрізділер
|
2. Фотосинтездеуші ұлпада орналасқан пластид:
A) Лизосома.
B) Хлоропласт.
C) Хромопласт.
D) Вакуоль.
E) Лейкопласт.
|
3. Өсімдіктердің тыныс алуына қажетті газ:
A) Сутегі.
B) Көмірқышқыл газы.
C) Инертті газ.
D) Оттегі.
E) Азот.
|
4. Ѓалым Н.И.Вавилов дәлелдеді:
A) Мәдени µсімдіктердіњ шыққан орталыѓын
B) Органикалық заттар мањызын
C) Астық т±қымдасы т‰рлерін
D) Фотосинтезді
E) Мәдени µсімдіктерді µсіруді
|
5. Тамақтану тәртібінің бұзылу нәтижесі:
A) Тырысқақ.
B) Кариес.
C) Дизентерия (қантышқақ).
D) Қарын жарасы.
E) Цинга.
|
6. Саңырауқұлақтардың басқа өсімдіктерден айырмашылығы
A) Дамылсыз өсуін тоқтатпайды.
B) Органикалық емес заттардан органикалық зат түзеді.
C) Жасушаларында хлорофилдері болмайды.
D) Тұқым мен жеміс түзуге қабілетті.
E) Тек жынысты жолмен ғана көбеюге қабілетті.
|
7. Төс сүйегінде қыры болмайтын құс:
A) Қаз.
B) Тырна.
C) Тауық.
D) Жапалақ.
E) Түйеқұс.
|
8. Адамның кеуде қуысында орналасатын мүше
A) Бүйрек
B) Бауыр
C) Ішектер
D) Қарын
E) Өкпе
|
9. Менингит ... қабынуы.
A) жүректің
B) ми қабығының
C) өкпенің
D) ас қорыту жүйесінің
E) бауырдың
|
10. Адамдағы кеуде сүйегіндегі қабырғалар саны:
A) 12 жұп
B) 10 жұп
C) 11 жұп
D) 9 жұп
E) 13 жұп
|
11. Көздің бұзылуы ағзада мына дәруменнің (витаминнің) жетіспеуінен
A) В1.
B) С.
C) Д.
D) А.
E) В2.
|
12. Жасушада тұқым қуалаушылықтың бұзылуы ... құрылымына байланысты.
A) митохондрияның
B) лизосоманың
C) вакуольдің
D) мембрананың
E) хромосоманың
|
13. Дисахаридтерге жататын
A) Сахароза
B) Глюкоза
C) Галактоза
D) Рибоза
E) Пентоза
|
14. Биосфера туралы ілімнің негізін қалаған:
A) В.И.Вернадский.
B) И.И.Шмальгаузен.
C) А.Н.Северцев.
D) С.С.Четвериков.
E) Н.И.Вавилов.
|
15. Ашық реңді, шырынды жемістердің таралуы:
A) Сумен
B) Жануарлармен
C) Өздігінен
D) Желмен
E) Ауамен
|
16. Тұрақты пішіні бар жәндік:
A) сәулелі амеба
B) кәдімгі амеба
C) кірпікшелі кебісше
D) бақалшақты амеба
E) тамыраяқты амеба
|
17. Гидраның жыныс жасушаларының түзілетін орны (жері):
A) Ішекқуысында.
B) Тері бұлшықетте.
C) Эктодермада.
D) Энтодермада.
E) Аталық жасушаларда.
|
18. Жауынқұрттың қорегі:
A) Бактериялар.
B) Жас өсімдіктер.
C) Балдырлар.
D) Жәндіктер.
E) Шіріген өсімдік қалдықтары.
|
19. Қышыма кененің аузы:
A) Ұсақтағыш.
B) Кеміргіш.
C) Сүзгіш.
D) Сорғыш.
E) Шайнағыш.
|
20. Салатамыр қаны:
A) күрең қызыл түсті, оттегіне қаныққан
B) ашық қызыл түсті, оттегіне қаныққан
C) күрең қызыл түсті, CO2-на қаныққан
D) ашық қызыл түсті, оттегіне қанықпаған
E) күрең түсті, оттегіне қанықпаған
|
21. Ағзада жетіспегенде “мешел” ауруы пайда болатын дәрумен:
A) K
B) A
C) B
D) E
E) D
|
22. Жасушадағы майдың түзілу жері:
A) Митохондрияларда.
B) Лизосомада.
C) Түйіршікті эндоплазмалық торда.
D) Тегіс эндоплазмалық торда.
E) Хромосомада.
|
23. Н.И.Вавилов мәдени өсімдіктердің жаңа сорттарын (іріктемелерін) шығарған орталықтар саны:
A) 9
B) 10
C) 11
D) 5
E) 7
|
24. Микроэволюциялық даму жолының нәтижесі.
A) Түрлердің көп түрлілігі.
B) Тұқымқуалаушылық.
C) Өзгергіштік.
D) Қолдан сұрыптау.
E) Тіршілік үшін күрес.
|
25. Қырықбуыннан көктемде дамитыны-
A) Жасыл өркендер.
B) Қосалқы тамырлар.
C) Тамырсабақ.
D) Масақшасы бар қоңыр өркендер.
E) Сабақ.
|
26. Қан ұю үшін керекті дәрумен:
A) D
B) A
C) B1
D) К
E) C
|
27. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:
A) Зәр шығару жүйесі.
B) Хорда.
C) Жүйке тақташасы.
D) Бұлшық ет.
E) Ішек.
|
28. Түрдің генотипі ААВв болатын гаметалары:
A) ААВ
B) АВ, Ав
C) АА, Вв
D) АВ
E) Аав
|
29. Горилланың адамға жақындық белгісі:
A) Қол, бас, табан, жамбас құрылысы.
B) Жалпақ төс сүйегі.
C) Бассүйек құрылысы.
D) 12 жұп қабырғасы.
E) Аяқ-қолының мөлшері.
|
30. Табиғатта жарықтың маусымдық ырғағының әсері:
A) маусымдық және жылдық
B) жылдық және тәуліктік
C) тәуліктік және маусымдық
D) тәуліктік және жылдық
E) күндізгі және түнгі
|
100-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Тірі ағзаларды зерттейтін ғылым:
A) Зоология.
B) Ботаника.
C) География.
D) Биология.
E) Геология.
|
2. Қалемшені дайындайды:
A) 4-5 сабақтан
B) Бір б‰ршігі бар µркеннен
C) Ењ ±зын µркеннен
D) 3-4 жапырақтан
E) 3-4 б‰ршігі бар µркеннен
|
3. Фотосинтезге қажет емес:
A) Су.
B) Жарық.
C) Көмірқышқыл газы.
D) Оттегі.
E) Хлорофилл.
|
4. Пияз, сарымсақ т±қымдасы -
A) Раушанг‰л
B) Б±ршақ
C) Астық
D) Алабота
E) Лалаг‰л
|
5. Қарын сөліндегі қышқыл:
A) Нуклеин қышқылдары.
B) Тұз қышқылы.
C) Күкірт қышқылы.
D) Азот қышқылы.
E) Фосфор қышқылы.
|
6. Саусаққанатты балықтардың өкілі:
A) латимерия
B) скат
C) албырт
D) камбала
E) акула
|
7. Қанда глюкозаның үнемі болуын реттейтін без
A) Гипофиз
B) Бүйрек үсті безі
C) Қалқанша без
D) Бауыр
E) Ұйқы безі
|
8. Мидың қантамырлары тарылса-
A) Тамырдың соғуы бәсеңдейді.
B) Есінен танады.
C) Бас айналады.
D) Температура төмендейді.
E) Құлағы шулайды.
|
9. Қантамырларының қабырғасы түзіледі:
A) Көлденең жолақты қаңқа ұлпасынан.
B) Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасынан.
C) Екібасты бұлшық еттен.
D) Көлденең жолақты жүрек ұлпасынан.
E) Үшбасты бұлшық еттен.
|
10. Бүйректен әр 5 минут сайын ересек адамда сүзілетін қанның мөлшері.
A) 10л.
B) 1л.
C) 8л.
D) 5л.
E) 2л.
|
11. Тілдің ұшы … сезеді.
A) күйдіретін ащыны
B) ащыны
C) тәттіні
D) тұздылықты
E) қышқылды
|
12. “Ми рефлекстері” деген ғылыми еңбекті жазған:
A) П.К.Анохин.
B) Н.И.Пирогов.
C) И.М.Сеченов.
D) И.И.Мечников.
E) И.П.Павлов.
|
13. Сыртынан қарағанда жасырын қалатын белгінің аталуы:
A) Гетерозиготалы.
B) Альтернативті.
C) Доминантты.
D) Гомозиготалы.
E) Рецессивті.
|
14. Жердің саналы қабығы-
A) Литосфера.
B) Гидросфера.
C) Ноосфера.
D) Биосфера.
E) Атмосфера.
|
15. Түрі өзгерген тамыр түйнектері бар өсімдік:
A) шалған
B) қызылша
C) шалқан
D) нарғызгүл (георгина)
E) қияр
|
16. Қынаның көбеюі.
A) денесінің үзінділерінен.
B) тұқымымен.
C) спора арқылы.
D) саңырауқұлақ жіпшелерінен.
E) балдыр жасушаларымен.
|
17. Амебаның тыныс алуы:
A) жалған аяқтарымен
B) бүкіл денесімен
C) вакуолімен
D) ядросымен
E) цитоплазмасымен
|
18. Ішекқуыстары арқылы шоғырласып жалғасқан, әшекей заттарын жасауға пайдаланылатын жәндік:
A) Медуза.
B) Қызыл маржан.
C) Актиния.
D) Гидра.
E) Кебісше.
|
19. Бауырсорғыш құрт:
A) Екі иелі.
B) Бір иелі.
C) Төрт иелі.
D) Көп иелі.
E) Үш иелі.
|
20. Өрмекшінің аузы ... бейімделген.
A) кеміруге
B) ұсақтауға
C) шайнауға
D) сезуге
E) сорып алуға
|
21. Қанның ұюы кезінде түзілетін ерімейтін ақуыз (нәруыз):
A) Фибриноген.
B) Гамма-глобулин.
C) Гемоглобин.
D) Фибрин.
E) Тромбоцит.
|
22. Қалқанша без гормоны құрамындағы химиялық элемент:
A) фтор
B) бром
C) йод
D) хлор
E) натрий
|
23. Хромосомалардың бар жері:
A) Клетка орталығы.
B) Лизосома.
C) Рибосома.
D) Цитоплазма.
E) Ядро.
|
24. Ж.Б.Ламарктің пікірі бойынша, эволюцияның ең негізгі қозғаушы күші:
A) Тіршілік үшін күрес.
B) Ағзалардың ең бір жоғары сатыға көтеріле дами түсуі, жаттығуға байланысты.
C) Тұқымқуалайтын өзгергіштік.
D) Оқшауланып күресу.
E) Популяциялардың сан мөлшерінің ауытқуы, сыртқы ортаға байланысты.
|
25. Ақ мүк деп аталу себебі:
A) Өлі жасушаларының іші ауаға толы болғандықтан.
B) Тамыры болмағандықтан.
C) Ризоидтары болмағандықтан.
D) Шымтезекке айналуынан.
E) Батпақта өсетіндіктен.
|
26. ДНҚ молекуласының құрамына кіретін
A) 4 типті неуклеотид
B) 6 типті неуклеотид
C) 3 типті неуклеотид
D) 2 типті неуклеотид
E) 5 типті неуклеотид
|
27. Мейоздық жолмен бөлінетіндер:
A) жыныс жасушалары
B) зақымдалған ұлпалар
C) эмбриондық ұлпалар
D) қуық бұлшық еті, эпителий ұлпасы
E) прокариоттар
|
28. Анд (Оңтүстік Америка) орталығы … отаны.
A) күріштің
B) орамжапырақтың (қырыққабат)
C) майлы тағамның
D) картоптың
E) жүзімнің
|
29. Ағзаларда әр түрлі жергілікті тіршілік жағдайларына сәйкес алуан түрлі бейімділіктердің пайда болуы:
A) Конвергенция.
B) Ароморфоз.
C) Идиоадаптация.
D) Дивергенция.
E) Жалпы дегенерация.
|
30. Қасқырдың бөкенге шабуылы:
A) Селбесу.
B) Жыртқыштық.
C) Паразиттік.
D) Арамтамақтық.
E) Бәсекелестік.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
