Бензил спирті (2 әдіс) Реактивтер: Бензальдегид – 21,9 г (20 мл); формалин 40 мл, калий гидроксидінің 18 г, эфир
– 40 мл, натрий гидросульфитінің 40%-дық ерітіндісі, натрий сульфаты (сусыз) – 4 г, тұз
қышқылы.
Құрал-жабдықтар: көлемі 100 мл конусты колба, бөлгіш воронка, дөңес колба, кері
салқындатқыш, сулы жылытқыш.
Жұмыс барысы: Көлемі 100 мл түбі тегіс колбаға жаңадан айдалған бензой альдегидін
құяды да, салқындаған ертінідіге 18 г калий гидроксидінің 12 мл судағы ерітіндісін қосады.
Қоспаны тұрақты эмульсия түзілгенше араластырып, түнге қалдырады.
Түзілген кристалдық массаға аз мөлшерде тұнбаны еріту үшін су құяды. Бензил спиртін екі
рет эфирмен (20 мл) бөліп алады, ал сулы сілтілік ерітіндіні, әрекеттеспеген бензой қышқылын
бөліп алу үшін қалдырады. Эфир шығындыларын қосқаннан кейін бөлгіш воронкада 5 мл натрий
гидросульфитінің 40%-дық ерітіндісін қосып араластырады. Содан кейін эфирлі ерітіндіні күкіртті
қышқыл қалдықтарынан бөліп алу үшін натрий карбонатының ерітіндісімен жуады, сусыз натрий
сульфатымен кептіреді және эфирді сулы жылытқышта айдайды. Сулы жылытқышты ауа
салқындатқышымен ауыстырып бензил спиртін айдайды.
Қайнау температурасы – 204-206
о
С. Шығымы: 8 г (теориялық шығымның 80%-ы).
Бақылау сұрақтары: 1. Бензил спиртін сілтілі ортада формальдегид қатысында синтездеуді сипатаңыз.
2. Бензил спиртін сілтілі ортада тотықсыздандыру реакциясы.
3. Бензил спиртін синтездеудің екі әдісін салыстырып қорытынды жасаңыздар.
4. Синтезделгенбензилспирттерін идентификациялау жолдарын көрсетіңіздер.
№10 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС АРОМАТТЫ АЛЬДЕГИДТЕРДІҢ (КЕТОНДАРДЫҢ) КОНДЕНСАЦИЯСЫ
