19 ғ. аяғы мен 20 ғ. басындағы Европа елдері

Фашистердің шабуылы Кеңес Одағын өте қиын жағдайға қалдырды. КСРО батыс шкаралық округтеріндегі 170 дивия орналастырған болатын. Танктер мен самолеттердің жалпы саны бойынша олар басқыншылардан басым болатын, бірақ Кеңес танктері мен самолеттерінің көпшілігі ескі еді. Қызыл армияның соғыс қабілеттігі соғыс алдындағы қырық мыңнан аса комондирлер мен саяси қызметкерлердің жаппай жазылуына байланысты едәуір әлсіреген болатын. Олардың орындары басқан жаңа кадрлардың қажетті дайындығы әскері тәжірибелері болмады. Гитлердің уәделеріне сеніп және Ұлыбританиямен соғысып соғысып жатқан Германия екі майданда бірдей соғыспайды деп есептеп, Сталин дайындалып жатқан фасиштік басқыншылық туралы келіп түсіп жатқан мәліметтерге сенбеді, оларды арандатушылық деп есептеді. Нәтижесінде Кеңес басшылығы мен командованиясы қапыда қалды. Кенес аэрандромдарына 22 маусым күні таңертеңінде кенет ауа ауа шабуылын жасаған неміс авияциясы кеңес авияциясының бірталай бқлігін істен шығарды. Немістің танкті және моторланғын дивизиялары авияциясының қолдануына сүйеніп, шапшаң түрде алға жылжыды. Кеңес әскерлері табанды қарсылық көрсетті, көп шығынға ұшырады, бірақ жауды тоқтата алмады. 1941 ж. Қысына қарай неміс әскерлері Балтық жағалауын, Молдовияны, Украинаны, Белоруссияны басып алып, Ленингратты қоршауға алды да, Москваға таяп келді. 1941 ж. Желтоқсанында Москва түбінде Кеңес әскерлері қарсы шабуылға шықты, Ұлы Отан со,ысы барысында бірінші рет ірі шабуыл операциясын ұйымдастырып, дұшпанды Москадан 100-200 км. әрі қуып тастады. 1942 ж. Көктеміндк неміс әскерлері шығыс майданда жаңа шабуылға шықты. Олар Қызыл Армияға Қырымда және Хорьков түбінде жіңіліс таптырды. 1942 ж. Жаз ортасында олар Сталинградқа (қазір Волгоград) және Кавказға шықты. Осы шептерде олардың шабуылына тойтарыс берілді.