2 – курс педагогикалық мамандықтарға арналғАН


– апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 27.03. – 01.04.2023ж



бет13/14
Дата03.04.2023
өлшемі84,02 Kb.
#173573
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Байланысты:
Жулдыз Алина 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10

10– апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 27.03. – 01.04.2023ж.
1. Ойлауды зерттеуге арналған әдістемелер.



Басқа психикалық құбылыстар сияқты, ойлауды психологиялық зерттеуде қаншалықты қиын болса да, объективті зерттеу жолынан басқа жол жоқ. Психиканы зерттеу әдісі ретінде интроспекцияны қолдану әрекеттері психологияның осы саласында жетістікке жете алмады. Ойлауды зерттеудің объективтілігі ойлауды тудыратын, оның ағымына әсер ететін сыртқы жағдайларды анықтауды талап етеді. Бақылау әдісі. Бір қарағанда бұл әдістің ойлауды зерттеуге қатысы жоқ болып көрінеді. Бірақ олай емес. Әр түрлі табиғи жағдайлардағы адамның әрекеттерін бақылай отырып, оның тапсырманы шешу процесіндегі мимикасын және пантомимикасын бақылай отырып, оның басқа адамдармен өзара әрекетінің ерекшеліктерін бақылай отырып ойлау туралы да көп нәрсені білуге болады. Мысалы, үй жағдайларындағы оқушының оқу іс- әрекетін бақылай отырып, оның ұсынылған тапсырмаларды қаншалықты үнемі шешетіндігін, шешуге қанша уақыт жұмсайтындығын, оның күш салуларының нәтижелері қандай екенін тіркеуге болады. 
Эксперимент әдісі ойлауды зерттеулерде жеткілікті кең қолданыс тапты. Ол арнайы жағдайлардағы зерттеліп отырған құбылыстың белсенді түрде қайта жаңғыруын қамтамасыз етеді, бұл ойлау процесінің ашылуына әсер ететін факторларды айқын анықтауға, зерпттеудің жағдайларын қайталауға және онымен статистикалық мәліметтерді жинақтауға, жағдайларды түрлендіруге және сонымен себеп–салдарлық қатынастарды анықтауға мүмкіндік береді. Мысал ретінде жасанды түсініктердің (әр түрлі модификациялардағы) қалыптасуы, сондай-ақ шешуге берілген ойлау тапсырмаларын шешуде көмек сөздерді қолданумен байланысты тәжірибелер алынуы мүмкін.



2. Шығармашылық ойлауды зерттеуге арналған әдістемелер.

Бұл қабілетті дамытуға және жақсартуға көмектесетін шығармашылық ойлауды зерттеудің көптеген әдістері бар. Кейбіреулері: Ассоциативті әдіс: бір-бірімен байланыссыз болып көрінетін объектілер, құбылыстар немесе идеялар арасындағы ассоциациялар мен байланыстарды іздеу. Бұл әдіс көбінесе «миға шабуыл», «көп интеллект әдісі», «ассоциация сатысы» және т.б. сияқты ассоциативті ойлау әдістерінде қолданылады.


Аналогия әдісі: объектілер, процестер немесе құбылыстар арасындағы ұқсастықтарды іздеуге және осы білімді мәселелерді шешуге немесе жаңа идеяларды құруға қолдануға негізделген. Аналогиялық ойлаудың «морфологиялық талдау әдісі» сияқты әдістері де бар. Эксперимент әдісі: жаңа білім мен идеяларды алу мақсатында эксперименттер жүргізу және нәтижелерін бақылаудан тұрады. Бұл әдіс ғылыми зерттеулерде жиі қолданылады, бірақ басқа салаларда да қолданылуы мүмкін. Синектика әдісі: жаңа идеяларды тудыру үшін ойлаудың әртүрлі формалары мен тәсілдерін қолдану. Бұл әдіс дизайн мен өнерде жиі қолданылады. Дивергентті ойлау әдісі: идеяның максималды санын және мәселенің мүмкін шешімдерін жасау. Бұл әдіс миға шабуыл техникасында да қолданылады. Конвергентті ойлау әдісі: ол барлық құрылған идеяның ішінен ең жақсы идеяны таңдап алудан және оны практикада қолданудан тұрады.




3. Вербальды-логикалық ойлауды зерттеуге арналған әдістемелер.

Сөздік-логикалық ойлау – адамның логикалық ережелер мен білімдер негізінде ой қорыту, талдау және қорытынды жасау қабілеті. Сөздік-логикалық ойлауды зерттеудің бірнеше әдістері бар, олардың кейбіреулері: Пікірлесу әдісі: Бұл әдіс белгілі бір мәлімдемелерді немесе дәлелдерді білікті сарапшылардың (мысалы, лингвисттердің) бағалауын қамтиды. Бұл әдіс логикалық қателердің болуын, мәлімдемелер мен фактілер арасындағы сәйкессіздіктерді және басқа аспектілерді анықтау үшін қолданылуы мүмкін. Математикалық модельдеу әдісі: Бұл әдіс шешім қабылдау, қорытынды жасау және пайымдау сияқты логикалық процестердің математикалық үлгілерін әзірлеу үшін қолданылады. Ол адамдардың ойлау процестерін қалай жасайтынын және бұл процестердің әртүрлі контексттермен қалай байланысты екенін түсінуге көмектеседі. Логикалық эксперименттер әдісі: бұл әдіс сөздік-логикалық ойлаудың әртүрлі сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік беретін арнайы логикалық эксперименттер жүргізуді қамтиды. Мұндай эксперименттерге, мысалы, логикалық ойлауға арналған тесттер, шешім қабылдау тапсырмалары және т.б. Дискурсты талдау әдісі: бұл әдіс дискурстардың әртүрлі түрлерін талдауды қамтиды, мысалы, ғылыми зерттеулер, саяси баяндамалар, жарнамалар және т.б. Бұл дискурстардың осы түрлерінде қолданылатын тіл мен логиканың ерекшеліктерін зерттеуге мүмкіндік береді. Эксперименттік психология әдісі: бұл әдіс неврология және психологиялық эксперименттер деңгейінде ойлау және шешім қабылдау механизмдерін зерттеу үшін қолданылады. Мұндай эксперименттер электрофизиологиялық сигналдарды өлшеуді, зерттелушілердің мінез-құлқын бақылауды және т.б. Бұл әдістерді логикалық ойлауды жетілдіру және дамыту үшін зерттеу мақсатында да, оқу тәжірибесінде де қолдануға болады






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет