Қарастырылатын сұрақтар (дәріс жоспары):
1. Кәсіпкерлік инфрақұрылымының мәні мен ерекшеліктері.
2. Кәсіпкерлік инфрақұрылым институты ретінде шағын кәсіпкерлік орталықтарын қалыптастыру және құру.
3. Шағын бизнеске ақпараттық қызмет көрсету.
4. Шағын бизнестің типтік формалары
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Кәсіпкерліктегі инновативтілік. Кәсіпкерліктің инновациялық теориясы американдық экономист Джозеф Шумпетердің (1883-1950) зерттеулерімен байланысты. Ол "жасампаз күйреу" тұжырымдамасын экономиканың серпінді дамуының шарты ретінде ұсынды. " Жасампаз күйреу " өндіріс факторларының жаңа комбинацияларымен және ең жоғары экономикалық тиімділікпен сипатталатын жаңа өндірістік функцияны құруды қамтамасыз етеді.
Оның теориялық көзқарастарына сәйкес, инновациялық қабілеттерінің арқасында жаңа комбинацияларды жүзеге асыратын кез-келген адам кәсіпкер бола алады.
Жалпы, Шумпетер комбинацияның мақсаты ретінде келесі бес жағдайды анықтайды:
1. Тұтынушыларға белгісіз тауарлар, тауарлар жасау немесе белгілі тауардың жаңа сапасын жасау;
2. Көбеюдің жаңа әдісін енгізу. Бұл өндіріс пен коммерциялық қызметтегі инновация болуы мүмкін.
3. Жаңа нарықтарды немесе нарықтың жаңа сегменттерін дамыту.
4. Шикізаттың немесе жартылай фабрикаттардың жаңа көзін алу бұл көздің бұрын болғанына немесе жай ескерілмегеніне немесе қол жетімді емес деп саналғанына немесе оны жасау керек болғанына қарамастан байланысты;
5. Еңбекті ұйымдастырудың жаңа әдістерін енгізу.
Осы сәлемдемелер негізінде Й.Шумпетер кәсіпкерлер деп оның белсенді элементі ретінде әрекет ететін жаңа комбинацияларды жүзеге асыру функциясы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъектілер деп аталуы керек, ал өнеркәсіптік кәсіпорынға немесе кез-келген мүлікке меншік құқығы кәсіпкердің маңызды белгісі емес деп санайды.
Й.Шумпетердің теориялық түсініктері Ф.Найттың идеяларының тікелей дамуы ретінде қарастырылады. Бұл жаңа өндірістік функцияны құру, өткен тәжірибеге негізделмеген, бірегей белгісіздіктің пайда болуымен байланысты 1.
Шағын кәсіпорын - бұл кәсіпкерлік қызметтің ерекше ұйымдық-құқықтық нысаны немесе ерекше түрі емес, бұл ұйымның шағын сандық параметрлері мен экономикалық айналым көлемін анықтайтын ұғымдар.
Ұйымдық-құқықтық нысаны кез келген болуы мүмкін: жеке кәсіпорын, серіктестік, акционерлік қоғам және т. б. Ұйымдар шағын кәсіпкерлік субъектісі болып табылады, егер:
* шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылмайтын бір немесе бірнеше заңды тұлғаларға тиесілі коммерциялық ұйымның жарғылық капиталындағы үлесі 25% - дан аспаса;
* мемлекеттің, ҚР субъектілерінің, қоғамдық және діни ұйымдардың немесе қандай да бір қорлардың қатысу үлесі де 25% - дан аспаса;
* ұйым қызметінің түріне байланысты қызметкерлер саны:
* өнеркәсіпте-100 адам.;
* құрылыста - 100 адам.;
* ауыл шаруашылығында - 60 адам.;
* ғылыми-техникалық салада - 60 адам.;
* көтерме саудада - 50 адам.;
* бөлшек саудада және тұрмыстық қызмет көрсетуде - 30 адам.;
* қалған салаларда және басқа да қызмет түрлерін жүзеге асыруда-50 адам.
|