24 беттің беті
Тақырып 9. Өсімдіктердің тамыр арқылы минералды заттармен
жүктеу/скачать 166,5 Kb.
|
aaef0bc6-8362-11e3-9ea3-f6d299da70eeУМК БЛ.ФЗЛ-03
| Тақырып 9. Өсімдіктердің тамыр арқылы минералды заттармен
қоректенуі. Өсімдіктердің тамыр арқылы минералды заттармен қоректену туралы ілімнің дамуы. Минералды элементтердің өсімдіктегі мөлшері. Жеке элементтердің өсімдік тіршілігіндегі физиологиялық маңызы. Өсімдік тіршілігіндегі азоттың маңызы. Өсімдіктердің минералды қоректенуіне сыртқы орта әсері Жеке элементтердің өсімдіктегі мүлшері көптеген жағдайларға байланысты өзгеріс болады. Мысалы, шөптесін өсімдіктердің тұқымдарында жалпы күлдің мөлшері прц, сабағында-4, тамырында-5, жапырағында- 15 проц.. Картоп түйнегінде қант қызылшасының, т.б. тамыр жемістілердің тамырында калий көп болады. Мин ералдыә элементтердіҢ органиөалыә заттардыҢ әЗрамына ензҢуі олардыҢ реакциялыә әабілеттілігіҢ жоғарылатып, жана ерекшеліктер мен әасиеттер әосады.. Ондай әосындыларға белоктарды және олардыҢ туындыларын, соныҢ ішінде ферменттерді келтіруге болады. МикроэлементтердіҢ ферменттік реакциялардағы маҢызы сипаттайтын дәрәктер электрондардыҢ тасымладануы негізінеҢ мыс, темір және марганцтерге байланыстылғын, демек олар клетәадағы тотығуөтотыәсыздану процестерініҢ негізгі реттеушілері екендігін дәләдеді. Бұл элементтердіҢ әсерінеҢ электрондар катализдік сыртәы бір белоктан екіншіге аусады. Фосфор - ФосфордыҢ топыраәтағы әоы онаша қөп емес Р203 пен есептегенде бір гектарға -2-4,4 тонна аралығында.Топыраәтағы фосфордыҢ шыәән тегі -топыраә пайда болатын жыныстардыҢ ыдырауынан тззілетін Інімдер. гсімдік клеткасында фосфорлы өте мыҢызды органиәалыә әосындыларыныҢ бірінші әатардағыларына АДФ және АТФ жатады. АТФ қіптеген ферменттік реакцияларда алғашәы фосфорлаушылыә рөл атәарады. Аэробтыә тыныс алу мен фотосинтез процестерінде фосфор әышөылы негізгі реакциялардыҢ барлығына әатысады. СоныҢ ішіндегі фотосинтездік және тотыға фосфорлану туралы іткен тарауларда жеткілікті баяндалды. Сондыәтан фосфор өсімдіктердегі зат алмасу процестерінее, соныҢ ішінде белоктардыҢ синтезделуіне де әсерін байәатады. Гсімдікте фосфор әышәылыныҢ таралуы біркелкі болмайды. Қібею органдарындағы оныҢ мөлшері вегетативтік органдарындағынаҢ 5-10 есе қөп болады. Іұрамына фосфор енетіҢ нуклеопротеидтердіҢ мөлшері клетка ядросында, тЗәым Зрыәтарында, басәа да манызды б^ліктерде к|п болады. Фосфор өсімдіктердіҢ пісіп жетілуін тездетеді. Фосфорлы әорек жетіспеген жағдайда өсімік жапырағында қімірсулардыҢ мілшері қібейеді. Күкірт өсімдіктерде әажетті негізгі элементтердіҢ біріне жатады. Кзкірт өсімдікке негізінеҢ сульфат кЗйінде енеді. гсімді ұлпаларындағы мөлшері онаша қөп болмайды -0,2-1 проц. шамасында. БЗршаә тЗәымдастар, әсіресе крестгзлділер, басәа өсімдіктерге әарағанда, кзкірті көбірек өажет етеді. Төпыраәта кЗкірт анорганиәалыө және органиәалыә тзрде кездеседі. Минералдыә сульфат және тЗздар немесе иондар тзрінде болуы мұмкін. Гсімдіктерде кзкірт минеральдыә сульфат және тотыәсызданған тзрде болады кзйінде кездеседі. Бұл екеуінҢ жалпы м^лшері және араіөатнасы өсімдік органдарындағы процестеге байланысты ^згереді. Гсімдікке сінген кұкірттіҢ азғантай бөлігі тамырдан транспирация ағынымен ксилема, одан жас, өсіп тұрған органдаға аысады да зат алмасу процесіне енеді.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары: Иондар онтогонизмі деген не. Бос кеңістік деген не. Қолданылған әдебиеттер 1.3.5. жүктеу/скачать 166,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|