Тақырып №3. Бухгалтерлік есептің тұжырымдамалары мен принциптері

2. Бухгалтерлік есептің негізін қалаушы принциптері: есептеу принципі, үздіксіз қызмет ету принципі.

3. Бухгалтерлік ақпараттың сапалық сипаттамасы.(түсініктілік, бейтараптық, тұрақтылық, толықтылық, сәйкестілік, барлап-байқаушылық және т.б.)
Дәріс конспектілері: Қаржылық есеп беру тұжырымдамалары (концепциялары) шешім қабылдау үдерісінде көрсетілyетін бухгалтерлік ақпараттардың қажеттілігін анықтайды және оны бекітеді. Есеп тұжырымдамасын (концепциясын) жалпы және жеке-деп аталатын екі түрге бөлуге болады.

- Жалпы тұжырымдама (концепция) бұл бірнеше елдің бухгалтерлік есеп туралы көзқарасын білдіреді.

- Жеке тұжырымдама (концепция) тек қана бір елдің өз ішінде жүргізілетін бухгалтерлік есеп туралы көзқарасын білдіреді.

Тұжырымдамалар (концепциялар) халықаралық бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру стандартында қарастырылған бухгалтерлік есеп принциптері, есеп саясаттары, есеп берулер негізінде құрастырылады. Бұған дейін айтылып жүргендей қазіргі таңда бухгалтерлік есептің әлемдік теориясында, сондай-ақ тәжірибесінде екі негізгі, жалы деп аталатын континенттік (еуропалық) және америкалық тұжырымдама (концепция) қатар жүргізіліп келеді. Бухгалтерлік есептің континенттік (еуропалық) тұжырымдамасы (концепциясы) кәсіпорынның жұмысына мемлекеттің ықпал етуімен, араласуымен түсіндіреді. Бұл бойынша сол елдегі қызмет атқаратын барлық ұйымдар мемлекет бекіткен шоттар жоспары және басқа да нормативтік құжаттар бойынша жұмыс істеуі тиіс. Америкалық тұжырымдаманың (концепцияның) континенттік (еуропалық) тұжырымдамадан (концепциядан) өзгешелігі, бұл модельде кәсіпорынның бухгалтерлік есеп берудегі мәліметтері негізінен қаржы салымшылары мен несие берушілердің қажеттілігін қамтамасыз етуге арналған.

№1Қаржылық есептіліктің концепциясы

	Арнайы сұрақтар ортасы
Кәсіпорында қаржылық есептілікті ендіру мақсаты: Қаржылық есептің мақсаты мен міндетін анықтайды.	Есептілікті пайдаланушылар инвесторлар, кредиторлар және өзгелер пайдаланушы ретінде анықталады. Пайдаланушылардың қажеттілігін қанағаттандыратын қаржылық есептілікті дайындау мақсатын тізбелейді.(перечислет) Бухгалтерлік есептің концепцияларының шеңберінде болашақты көрсетеді.
Бухгалтерлік ақпараттың сапалық сипаттамалары. Қаржылық есеп берудегі ақпараттарды бағалау үшін бухгалтерлік есеп сипаттамаларын бекітеді.	Сипаттамалары: Түсініктілігі, орындылық, маңыздылық, сенімділік (ҚР бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңына сай түсініктілік; орындылық; сенімділік; салыстырмалылық;).
Қаржылық есептілік элементтері. Қаржылық есептілік элементтерін анықтайды және бухгалтерлік ақпараттарда классификациялау критерлік бекітеді.	Қаржылық есептілік элементтері: Активтер Міндеттемелер Капитал / таза активтер Кіріс Зиян Пайда
Тану немесе өлшеу Қаржылық есеп беруді ұсынуға қажетті жағдайларды анықтау үшін критерлік бекітеді.	Тану критериі Өлшеу критериі
Бухгалтерлік есеп принциптері:	— есептеу; үздіксіздік; түсініктілік орындылық; маңыздылық; сенімділік; шынайы ұсыну; маңыздылықтың басым болуы; бейтараптылығы; мұқияттылық, ұқыптылық; толықтылығы; салыстырмалылығы; мерзімділігі.

2. Бухгалтерлік есептің негізін қалаушы принциптері: есептеу принципі, үздіксіз қызмет ету принципі.

Кез келген ғылымның , соның ішінде бухгалтерлік есептің өз принципі-нің болуы заңдылық. Латын тілінен аударғандағы принцип сөзі мағы-насы жағынан -бастамасы,негізі деген түсінікті білдіреді. Қаржылық есеп беру тұжырымдамасы (концепциясы) шаруашылық үдерістері барысында шешім қабылдау үшін бухгалтерлік ақпараттардық мәлімет-тердің қажеттілігін анықтайды.Субъектілердің қаржылық есептерінің мақсаты пайдаланушылардың кең ауқымының ақпараттық қажеттілігінің ерекшелігін көрсететін қаржылық есептерді талап етуге мүмкіндігі жоқ олар үшін пайдалы субъектілердің ақша қаражатының қаржылық жағдайы мен қозғалысы туралы ақпарат беру болып табылады. Осы мақсатқа қол жеткізу үшін қаржылық есептер субъектінің басшылығына сеніп берілген ресурстарды басқарудың нәтижелерін де көрсетеді.ҚР бухгалтрлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңының 5-бабында көрсетілген. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептіліктің принциптері мен негізгі сапалық сипаттамалары

Есептеу принципі

Кәсіпорындағы кез келген операциялар (кірістер,шығыстар) есептеліп отырылуы қажет.

Үздіксіз принципі

Ұйымның қызметі үздіксіз жалғаса береді деп болжам жасалынады.

3. Бухгалтерлік ақпараттың сапалық сипаттамасы.(түсініктілік,бейтараптық, тұрақтылық, толықтылық,сәйкестілік, барлап-байқаушылық және т.б.)

Қаржылық есептіліктің сапалық сипаттамасы

— есептеу;үздіксіздік;түсініктілікорындылық;маңыздылық;сенімділік; шынайы ұсыну; маңыздылықтың басым болуы;бейтараптылығы;мұқияттылық, ұқыптылық;толықтылығы;салыстырмалылығы; мерзімділігі.

• 
  қаржылық есеп берудің мақсаттары;
  
• 
  бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп берудің негізгі принциптері;
  
• 
  қаржылық есеп беру элементтерін анықтау, тану және өлшеу.
  

• 
  кредиттерді ұсыну жөніндегі инвестициялық шешімдерді қабылдауға;
  
• 
  субъектінің алдағы ақшалай түсімін бағалауға (ақшалай қаражат пен олардың баламаларының түсімі мен жылыстауы. Баламалар (эквивалент) қысқа мерзімді ақшалай міндеттемелерді «овердрафт» қанағаттандыру үшін арналған - қаражатты клиенттің шоты бойынша есептен шығару;
  
• 
  субъектінің ресурстарымен міндеттемелерін қарауындағы ресурстармен байланысты бағалауға;
  
• 
  басшы органдардың жұмысын бағалауға.
  

Өтемділік, төлем кабілеттілігі - қаржылық міндеттемелерді осы кезеңде өтегеннен кейінгі жақын арадағы ақшалай қаражаттың бар болуы.

Субъект қызметінің көрсеткіштері, оның тиімділігі, пайдалылығы туралы ақпарат экономикалық ресурстарда болатын ықтимал өзгерістерді бағалау үшін керек.

Ақшалай қаражаттың қозғалысы туралы ақпарат субъектінің ақшалай қаржыны алу қабілетін бағалаған кезде пайдалы.

Қаржылық есептер өзара байланысты, өйткені олар щаруашылық өмірдің бірдей фактілерін бейнелейді.

Түсініктеме жазбада (пояснительная записка) пайдаланушыларға қаржылық есеп баптары жөніндегі қосымша мәліметтер болады.

1. 
   субъектінің, сондай-ақ басқа мүдделі түлғаларды шаруашылық қызмет жайлы толық және күмәнсіз сенімді ақпаратпен қамтамасыз ету;
   
2. 
   субъектінің шаруашылық іс-әрекетін жүзеге асыруда ҚР заңдарын сақтауын бақылау үшін мемлекеттік органдарға қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету.
   

Бухгалтерлік есепке тән принциптердің маңызы мен мәнін, сондай-ақ қолдану әдістерін түсініп білу арқылы бухгалтерлер, ұйымдар өміріндегі шаруашылық фактілерінің пайда болу себептерін, бұлардың өзара байланысын ашып көрсете алады.

Принциптерді қолдана білетін бухгалтерлер арнайы принциптер мен ережелерді ұстана отырып, ақпараттарды барынша қарапайым және түсінікті даярлауға міндетті.

Есеп теориясында қолданылатын әдістерді принциптер деп атайды.

Бухгалтерлік есеп теориясының негізгі мақсаты –бухгалтерлік есеп табиғатын зерттеу үшін концептуалды тұжырымдамалар мен принциптерді ақылға сиятындай орнықты жолдарын көрсету болып табылады. Өз кезегінде қолданбалы бухгалтерлік есеп принциптері есеп жүргізу тәжірибесін жетілдірудің ғылыми қондырмалық бағытын белгілуге арналған. Бухгалтерлік есеп теориясы шаруашылық фактілерін бағалау, модельдеу мен тіркеу, қорытындылау жөніндегі әдістердің өзара байланысын тәуелсіз жолдармен зерттеуге арналған. Яғни бухгалтерлік есеп теориясы өрісінде есеп жүргізуге тән әдістер мен ережелер үрдісі зерттеледі. Мұның негізінде қолданбалы әдістер мен ережелер табиғатын білу принциптері туындайды.

Қазақстан Республикасының жахандық экономикалық қатынастарға түсуіне байланысты және халықаралық тіл алысу мен келісімге келу үрдісіндегі мәселелерді ұтымды бағытқа салудың өрістеуіне байланысты, біздер халықаралық деңгейде қабылданған бухгалтерлік принциптері мен стандарттарын жүйелеп зерттеуді, бұлардың тәжірибедегі тиімділігі мен тұнықтығы өз елімізде қолданудың бағытын білуді мақсат тұтуымыз керек.

Бухгалтерлік есеп принциптерінің мәні мен мағынасын терең түсіне білудің негізінде бүтіндей бухгалтерлік есеп жүйесі ары қарай жетілдірілетіндегі экономикалық өмірде дәлелденді. Ақылға сиятын, қолдану жолдары қарапайым, пайдаланушыларға түсінікті бухгалтерлік есеп принциптері бизнестік қатынастар мен кәсіпкерлік қатынастарды екі жаққа ұтымды жолдарға салу бағытында үлкен рол атқарады.

2. Ұйымдастыру және әдістері бухгалтерлік есеп қалыптастыру.

3. Тапсырма.
Бас Қызметі Бухгалтерлік есеп кем дегенде үш құрамдас бірлігі болып табылады, өзінің құқықтары мен міндеттерін ауқымын қосындылары. Біріншіден, әрбір дерлік (Азаматтық-құқықтық келісімшарт бойынша жұмыс істейтін қоспағанда) Бас бухгалтер болып табылады қызметкер, яғни, еңбек қарым-қатынаста болып табылады Жұмыс беруші. Бұл факт шеңбер фактіні анықтайды бас бухгалтердің құқықтары мен міндеттері құрылымдық еңбек қамтиды құқықтары мен міндеттері.

Екіншіден, негізгі Бухгалтерлік есеп тек кәсіпорынның қызметкері, сондай-ақ ресми емес. Бұл бас бухгалтердің қуаты жүктейді белгілі бір белгісі, ол әкімшілік ықтимал пән қабылдау және тіпті қылмыстық жауапкершілік.

Үшіншіден, негізгі Бухгалтерлік есеп тек ресми ұйым және ресми емес, ерекшеліктерімен. Шын мәнінде, ол - кәсіпорынның екінші адам қаржы мәселелері. Сонымен қатар, ол қоғамдық функцияны орындайды. Соңғы факт бастығының негізгі құқықтары мен міндеттері деп түсіндіреді бухгалтер нормативтік деңгейде тіркелген.

1. Бас бухгалтер тағайындайтын және қызметтен босататын директоры қолданыстағы еңбек заңнамасы кәсіпорын.

2. Бас бухгалтер компаниясының директоры тікелей хабарлайды.

3. Жоғары бар тұлға тағайындаған Бас бухгалтер қаржы және іскерлік кәсіби (экономикалық) білім және тәжірибе басшылық лауазымдарда, оның ішінде жұмыс, кем дегенде 5 жыл.

4. Бас бухгалтер білуге ​​тиіс:

- бухгалтерлік заңнама; регламенттер, директивалар, өкімдер, басқа бағдар беру, әдістемелік және нормативтік материалдар мен қаржылық бухгалтерлік есеп ұйымдастыру жөніндегі аудиторлық органдар мен есеп, сондай-ақ экономикалық және қаржы қызметі туралы Кәсіпорын; азаматтық құқық, қаржы, салық және экономикалық заңнама; бизнес құрылымы, стратегия және оны дамыту перспективасы; Кәсіпорынның бухгалтерлік есеп ұйымдастыру үшін нормативтік-құқықтық актілер мен нұсқаулар, оның мінез-құлық ... ережесі; Тапсырыс қайта өңдеу жөніндегі операциялар мен құжаттарды ұйымдастыру шот сайттарында; қаржылық есеп айырысу үшін нысандары мен тәртібі;

Функция Бас бухгалтер міндетін атқарушы саласына ішінде негізінде анықталады біліктілік си паттамалары бас бухгалтері және аласыз болуы толықтырылды, нақты негізделген лауазымдық нұсқаулығын дайындау жаңартылады мән-жайлар.

1 Экономикалық және қаржылық есебін ұйымдастырады іс-шаралар және материалды үнемді пайдалануды бақылауға, еңбек және Қоғамның меншік сақтап қаржы ресурстары.

2 Бухгалтерлік есепке алу туралы заңнамаға сәйкес құрылған Кәсіпорынның құрылымы мен ерекшеліктері негізінде саясаты, оның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету қажет.

3 Жұмыс жоспары шоттарын дайындау және қабылдауға күш-жігерін, нысандары бастады бизнес жобалау үшін пайдаланылатын негізгі жазбалар жоқ стандартты құжаттар нысандарын дамыту бар, ол үшін операциялар ішкі есепке алу бақылау және тәртібін қамтамасыз ету бизнес операцияларды жүргізу мониторингі босалқылар, комплаенс бухгалтерлік ақпаратты және тапсырыс құжаттың технологиясын өңдеу.

4 Бухгалтерлік есеп және есеп беру ұтымды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді барынша орталықтандыру негізінде компания және оның бөлімшелері бухгалтерлік есеп және есептеу операциялары және қазіргі заманғы технологияларды қолдану мен ақпараттық технологиялар, бухгалтерлік есеп және бақылау озық нысандары мен әдістері, қалыптастыру және толық және дәл есепке алу уақытында ұсыну оның қызметі және оның мүліктік жағдайы, табысы туралы ақпарат және шығындар, сондай-ақ бағытталған іс-шараларды әзірлеу және іске асыру қаржы тәртібін нығайту.

5 Түсетін, жылжымайтын мүлік, міндеттемелердің және шаруашылық операциялары ұйымдастырады тiркелген активтер, түгендеу холдингтер мен қолма-қол ақша уақтылы өз операцияларының шоттарында көрініс өндіру және бөлу шығындарды ұстап қозғалысы, орындау сметалық құны тауарларды сату, жұмыстарды (қызметтерді) орындау, экономикалық және қаржылық нәтижелері Кәсіпорын, сондай-ақ қаржы, төлем және несие операциялары.

6 Құжаттардың заңдылығын, уақтылылығын және дәлдігін қамтамасыз ету, компиляциясы экономикалық негізделген есеп құны өнімдер (қызметтер) жұмыс істейді, жалақы төлеу, оң есептеу және салықтар мен алымдарды есептеу федералдық, аймақтық және мемлекеттік бюджетке әлеуметтік жергілікті бюджеттер, сақтандыру сыйлықақылары қорлар, банк мекемелерінде төлемдер, астананың қаржыландыру инвестициялар, қарыздар бойынша банктердің уақтылы қарыздарын өтеу, қызметкерлерін материалдық ынталандыру үшін қаражат және бөлу.

7 Бастапқы тіркеу тәртібі бар мониторларды сақтау және бухгалтерлік құжаттар, есептер мен төлем міндеттері, қаражат бөлу қызметкерлерге жалақы белгілеу үшін жалақы, Егер негізгі құралдардың түгендеу, түгендеу элементтерін және өткізу қолма-қол ақша, чектер есепке алу және есеп беру, және сондай-ақ кәсіпорынның аудит бөлімдерінде құжатталған.

8 Экономикалық және қаржылық экономикалық талдау қатысады Кәсіпорынның бухгалтерлік есеп бойынша және мақсаттары есеп қалдықтар мен өнімсіз жою, ішкі ресурстарды анықтау шығындар.

9 Жоғалуын болдырмау үшін шаралар, ақшасын заңсыз шығындарды қабылдайды құралдар мен түгендеу заттар, қаржылық және экономикалық бұзу заңнама. Материалдар тапшылығын жобалау және ұрлық қатысад... ы қолма-қол ақша мен түгендеу заттар мен басқару элементтері беру тиiстi жағдайларда, осы материалдар тергеу және сот органдарында.

10 Қаржылық қамтамасыз ету үшін қаражат жасау үшін шаралар қабылдау Кәсіпорынның тұрақтылығы.

11 Тегін орналастыру бойынша банктермен өзара банк депозиттік шоттарға қаражат (сертификаттар) және жоғары өтімді мемлекеттік бағалы қағаздарды сатып алу, бақылау депозиттік және несиелік келісімдерге рекордтық сақтай операциялар, бағалы қағаздар бағалы қағаздар.

12 Стандарт, қаржы және қолма-қол ақшамен қатаң сақталуын қамтамасыз ету үшін жұмыс ма пән, әкімшілік, экономикалық және басқа да шығындар сметалары, заң үстемдігі бухгалтерлік кемшіліктерді есептен шығару, дебиторлық және басқа шығындар, бухгалтерлік есеп жүргізу, тіркеу және оларды қою белгіленген тәртібі

13 Ұтымды жоспарлау және бухгалтерлік есеп дамыту және іске асыруға қатысады есепке алу прогрессивті формалары мен әдістерін құжаттама қазіргі заманғы компьютерлік технологияларды қолдану арқылы.

14 Баланста және шоғырландырылған операциялық табыс баяндамалар жинағы қамтамасыз етеді және қаражаттың құны, бюджеттің пайдалану, есепке алу және басқа да белгіленген тәртіппен оларды ұсыну статистикалық есептілік, тиісті органдар.

15 Бизнес-бірліктер қызметкерлер техникалық көмек береді бухгалтерлік есеп, мониторинг, есеп және экономикалық талдау.

16 Қызметкерлері бухгалтерлік есеп жетекшілік етеді.

Бас бухгалтер құқығы бар

1 Шеңбер тапсырмаларды бағынысты қызметкерлер мен қызметтер тапсырыстарды беру оның өз міндеттерін ішінде мәселелер.

2 Тапсырмалар мен жеке тапсырмалар уақтылы орындалуын бақылау бағынысты қызметкерлерге.

3 Қатысты қажетті материалдар мен құжаттарды сұратуға және алуға Бас бухгалтердің қызметі туралы.

4 Тыс мекемелер мен ведомстволардың өзара қарым-қатынас жасасу өндірістік қызметтің жедел мәселелерді шешу үшін ұйымдар, Бас бухгалтер құзыреті шегінде.

5. Мәселелер бойынша үшінші партия ұйымдарының кәсіпорынның мүддесін Бас бухгалтер құзыреті шегінде.жауапкершілік Бас бухгалтер арқасында тұрақты үшін бухгалтерлік есеп және салық заңнамасы бас бухгалтер өзгерістер ол болуы мүмкін, ол үшін мүмкін қателер тәуекел әрдайым сот төрелігіне әкелді. Құқықтық жауапкершілігін жалпы негіздер орнатылған бас бухгалтер. Бухгалтерлік есеп туралы Заңның 7. Тек тікелей бас бухгалтердің жауапкершілікке жатады. Кезекте Осы тармақтың Бас бухгалтер үшін жауапты болып табылады:

- бухгалтерлік есеп техникалық қызмет көрсету есепке алу;

- бухгалтерлік есеп қалыптастыру саясаты;

- уақтылы толық және дәл бухгалтерлік есеп беру.

Бас Бухгалтер үшін жауапты болады:

1 Өз міндеттерін орындамау, сондай-ақ жұмыс олардың өндірістік қызметі туралы бағынысты қызметкерлері.

2 Тағайындалған ауданы бойынша жұмыс жағдайы туралы ақпарат жалған көрсеткіштер қаржылық қызмет, әр түрлі ұсынбау ақпараттық және есеп беру.

3 Компанияның директоры бұйрықтары, қаулылары мен бұйрықтарын орындамау.

4 Еңбек тәртібін қызметкерлерін орындалмауына, Бас бухгалтердің бағынысты.

Бухгалтерлік есеп ұйымдастыру үшін арналған және ақпарат жинақтау қамтылған шоттар бойынша көрсетуі бастапқы есепке алу құжаттарының кітаптар жазылған бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру.

Бухгалтерлік есеп бөлек парақта, арнайы кітаптар (журналдар) жүзеге асырылуы мүмкін және карталар, mashinogramm есептеу пайдалана отырып, алынған технологиялар, сондай-ақ машина оқитын орта (магнитті, лазерлі дискілер, дискеттерді, және т.б.). Тасушыларда бухгалтерлік регистрлер жүргізу кезінде ақпараттық қағаз бұқаралық ақпарат құралдарына шығу болып табылатын қабілетті болуы тиіс ақпарат.

тіркелімдер Формалар бухгалтерлік есеп Қаржы министрлігі әзірлеген және ұсынған реттейтін мемлекеттік заңдар құқығын билік органдары, бухгалтерлік есеп немесе федералдық атқарушы органдар, бухгалтерлік есеп жалпы әдіснамалық ұстанымдарын сақтай отырып, ұйымдардан бухгалтерлік есеп.

Барлық бизнес операциялар хронологиялық бухгалтерлік тіркелімдер көрсетілуі тиіс кезектілігі. Тіркелімдер операциялар дұрыстығы бақылау тікелей қатысатын жеке тұлғалардың жасаған есеп құжаттар мен көргеннен дайындау.

бухгалтерлік жазбалар Бас келбеті: бірнеше негізгі сипаттамалар... ы топталған мәмілелер тәртібі туралы егжей-тегжейлі ақпарат құрылымы істеу тәсілі. Жалпылау жіктеу бухгалтерлік есеп көрсетіледі

Тапсырма

1. Тарады Бухгалтерлер 4-мемлекет қатысуымен орындаушылар арасындағы дүкенде жұмыс істейді.

Шешім:Дүкенде бухгалтерлік жұмыс төмендегідей бухгалтерлер 4 мемлекетте болуы бөлінеді:

1. Бухгалтер - жабдықтаушылар, тұтынушылар үшін төлемдер.

2. Бухгалтер - өткізу түгендеу.

3. Бухгалтер - төлеу туралы есептеулер.

4. Бухгалтер - жазба Деректер 1С.

2. Қалай және неге біз келесі ақпаратты пайдаланыңыз түсіндіріңіз:

· Басындағы қалдық Жол «Өндіріс» 1200 жылы 23 ай

· Аяғындағы сальдо қатарынан ай 23800

· Өткен айда айналымы дебеттік шотына 23 4000 жылы

Түсіндіру:

+ 4000-800=4400 1200 (сатылған тауарлардың құны).

Дебет бойынша өткен айда несие + айналымының

айналымы - айдың аяғында баланс = Сату құны.