5 тапсырма. Шашырынды кенорындар
жүктеу/скачать 86 Kb.
|
Тапсырма СОӨЖ Алмас 001
- Бұл бет үшін навигация:
- Зырян полиметалл кен орны.
- Риддер полиметалл кен орны.
| Полиметалл кен орындары.Кенді Алтай полиметалл кен орындары на бай.Оның құрамына қорғасын,мырш мыс алтын басқада сирек және шашыранды металдардың минералдарыкіреді. Соның ішінде кең таралғаны қорғасын мен мырыш. Шығыс Қазақстанда полиметалл кенін өндірістік жолмен өндіру Ақшатау, , Лениногор, Зырян, Ертіс, комбинаттарында жүргізіледі. Полиметалға әсіресе Кенді Алтай үте бай. Үлкен Алтай деп аталатын аймаққа Қорғасын-мырыш, алтын-күміс, қалайы кендері Қалба, Нарым, , Сауыр және Тарбағатай тау сілемдері нде де кең тараған.жатады. Осы өңірдің қойнауындағы байлықты ашуға белгілі ғалым, профессор В.П.Нехорошев көп еңбегін сіңірді. Ол Кенді Алтайдың пайдалы қазбаларының қалыптасу заңдылықтарын, орналасу ерекшеліктерін ашты.
Кенді белдеулер ішіндегі ең ірісі Кенді Алтай, оның ені 50, ұзындығы 500 шақырым шамасында. Осы белдеу бойында бір-біріне жалғаса көгілдірлеу, сұрғылт түсті, жұмсақ және ауыр металл. Өндірістін дамуына байланысты қорғасыннан аккумляторлар, аппарат-тар дайындалған. Мұндай апараттар өте әсерлі газдармен сұйық заттар шығару үшін қолданылған. Қорғасын радиоактивті сәулені өткізбейді. Сондықтанда оған радиоактивті элементтер сақталатын сауыттар, контейнерлер, ренгенапараттарының гамма сәулесінің қуатыәсерінен сақтайтын бұйымдары әзірленген. Мыстың, қорғасынның және мырыштың қосындылары техника салаларында кен түрде пайдаланып отыр. Облс аумағындағы маңызды полиметалл кен орындарының қатарына Тишин, Сокольоне, Никалаев Зырян, Риддер, Жаңа Лениногор, , Локтев, Золотоухин, , Березов, Белоусов сияқты кен орындары жатады Олар Өскемен Риддер қорғасын-мырыш комбинатын кенмен қамтамасыз етеді. Қазірдің өзінде Алтай өңірінде жетпістен астам пайдалы қазба кенднрі анықталып отыр, олар тоғыз жүзге жуық кен орындары шоғырланған. Солардың арасында полиметалл, түсті металдан басқа асыл және сирек металдар, әр түрлі құрылыс материалдары (мәрмәр, әк тас, балшықтар т.б.), отқа төзімді шикі зат кен орындары кездеседі./23/ Зырян полиметалл кен орны. Бұл кен орнын XVІІ ғасырдың бас кезіндеГригорий Зырянов тайгада аң аулап жүріп ашқан екен.Осыған орай бір кезде «Ұлы мәртебелі иенің» жеке меншігі деп аталған бұл кен орнында 1791 жылы барлау жұмысы жүргізіліп, 1902 жылға дейін оның үстінгі қабаттарындағы тотыққан аймақтардан қорғасын, мыс, алтын, күміс өндірілген. 1902-1930 жылдар аралығында бұл кен орны ағылшын концессионерлерінің қарамағында болып, оның советтік даму дәуірі тек қана 1931 жылдан басталған. Қазіргі Зырян кен орны бірнеше кен көздерінен тұрады, олар орта девон дәуірінде пайда болған вулканды қышқыл жыныстармен алмаса араласып жатқан әр түрлі тақта тастар, құм тастар, туфтар және туфиттер арасына қалыптасқан көп қабатты руда жыныстары болып келеді. Руда жыныстары жер бетінен 800-900 метр тереңдікке дейін, кейбіреулері онан да тереңірек жатыр. Зырян кен онындағы рудалар түгелдей өзгерген тау жыныстарын-ың (серицитты тақта тастар және микро-кварциттер) арасында ғана кездеседі. Риддер полиметалл кен орны.Ол 1784 жылы ашылған. Кен қабаттары Риддер,Сокольный, Крюков және Ильинск құрылымдары бойындағы алаңдарғда қалыптасқан. Кен жатқан ортадағы вулканды жыныстар құрамында қышқылды минералдар (кварц т.б.) тобы басым, герцин кен түзілу кезеңінің соңындағы вулкан атқылау үрдісімен тығыз байланысты пайда болған газды-сулы ерітінділердің әсерінен бұл жыныстар тек қана кремнеземнен (шақпақ тас) тұратын микрокварциттерге айналып кеткен. Осы микрокварциттер бойына тереңнен көтерілген өте бай металл ерітінділерінен тұратын гидротермальды шөгінділерден осы күнгі кендер түзген. Лениногор кенді алаңында Риддер және Сокольный сияқты ірі кен орындары мен бірге Крюков, Филиппов, Өспен, Ильинск сияқты аумағы шағындау кен орындарыда бар. Бұлардың бәрінен де полиметалл рудалары шығады. Риддер және Сокольный кен орындарындағы негізгі қабаттар полиметалл кендері бар микрокварциттерден тұрады. Шығыс Қазақстанда Қазақстанның асыл,сирек кездесетін шашыранды және жеңіл түсті металл кенорындары жүктеу/скачать 86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|