5В010200 – «Педагогика және бастауыш оқыту әдістемесі» мамандығы үшін
жүктеу/скачать 237,11 Kb.
|
22b79329-b2d4-11e4-bd4b-f6d299da70eeказ умм
- Бұл бет үшін навигация:
- -топ: амал компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты тағайындайтын жай есептер ⇒ белгісіз компонентті табуға арналған есептер
- -топ: қатынастың мән-мағынасын ашуға арналған жай есептер
| 3.2 Жай есептерді топтау
Есептерді шешу барысында қалыптасатын ұғымдарға байланысты оларды топтауға болады. Оспанов Т.К жай есептерді 6 топқа жіктеді. I-топ: әр арифметикалық амалдың мән – мағынасын ашуға арналған есептер Қосындыны табуға арналған есептер Аулада екі қыз ойнап жүрген еді. Оларға тағы 4 қыз келіп қосылды. Аулада қанша қыз бала бар? Болғаны – 2 қыз Келді – 4 қыз 2 + 4 = 6 (қыз) Барлығы - ? (қыз) Жауабы: Барлығы 6 қыз бала. Шебер бірінші күні 6, ал екінші күні 4 орындық жөндеді. Екі күнде шебер барлығы неше орындық жөндеді? 6 + 4 = 10 (ор.) Жауабы: Барлығы 10 орындық. 3) Бірінші ыдыста 8 апельсин, ал екіншісінде - 10 апельсин бар. Үшінші ыдыста алғашқы екеуінде қанша болса, сонша апельсин бар. Үшінші ыдыста қанша апельсин бар?» 8 + 10 = 18 (ап.) Жауабы: Үшінші ыдыста 18 апельсин бар. 1.2. Қалдықты табуға арналған есептер Ыдыста 5 алма болған еді. Оның 3-еуі желінді. Ыдыста неше алма қалды? Болғаны – 5 а. Желінді – 3 а. 5 - 3 = 2 (а.) Қалды - ? (а.) Жауабы: 2 алма қалды. 1.3. Бірдей қосылғыштардың қосындысын табуға арналған есептер 12 балаға әрқайсысына 3-тен келетіндей кәмпит берілді. Балалар барлығы неше кәмпит алды? 1 б. – 3 к. 3 ∙ 12 = 36 (к.) 12 б. – ? (к). Жауабы: Барлығы 36 кәмпит. 1.4. Теңдей бөлуге арналған есептер 36 кәмпит 12 балаға тең бөлінді. Әр бала неше кәмпит алды? 12 б. – 36 (к). 36 : 12 = 3 (к.) 1 б. – ? (к). Жауабы: 3 кәмпит. 1.5. Тиісінше бөлу 36 кәмпит балалардың әрқайсысына үш-үштен бөлінді. Неше бала кәмпит алды? 1 б. – 3 к. 36 : 3 = 12 (б.) ? (б.) – 36 к. Жауабы: 12 бала. -топ: амал компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты тағайындайтын жай есептер ⇒ белгісіз компонентті табуға арналған есептер 2.1. Белгісіз қосылғышты табу: 1) бірінші: «Қыз бала бірнеше үлкен және 5 кіші тәрелке жуды. Ол барлығы 12 тәрелке жуды. Қыз бала неше үлкен тәрелке жуды?» Ү. - ? т. К. - 5 т. 12 – 5 = 7 (т.) Барлығы-12 (т) Жауабы: үлкен тәрелке 7 2) екінші: «Қыз бала 7 үлкен және бірнеше кіші тәрелке жуды. Ол барлығы 12 тәрелке жуды. Қыз бала неше кіші тәрелке жуды» Ү. - 7 т. К. - ? т. 12 - 7 = 5 (т.) Барлығы – 12 (т) Жауабы: кіші тәрелке 5. 2.2. Белгісіз азайғышты табу: «Ыдыста бірнеше кәмпит бар еді. Оның 12-сі желінгенде, 9 кәмпит қалды. Ыдыста барлығы қанша кәмпит бар еді?» Болғаны - ? к. Желінді - 12 к. 12 + 9 = 21 (к.) Қалғаны - 9 к. Жауабы: барлығы 21 кәмпит. 3. Белгісіз азайтқышты табу: «Сөреде 15 кітап болған еді. Оның бірнешеуін алғанда, 8 кітап қалды?» Болғаны - 15 кт. Алды - ? кт. 15 - 8 =7 (кт.) Қалды - 8 кт. Жауабы: 7 кітап алынды. -топ: қатынастың мән-мағынасын ашуға арналған жай есептер 3.1. Санды бірнеше бірлікке арттыру (тура түрі): «Серік бірінші күні 2 кітап, ал екінші күні одан 3 кітап артық кітап түптеді. Серік екінші күні неше кітап түптеді?» - 2 кт. 3 + 2 = 5 (кт.) II - ?, 3-еуі артық Жауабы: екінші күні 5 кітап. 3.2. Санды бірнеше бірлікке кеміту (тура түрі): «Бірінші үйде 8 тұрғын, ал екінші үйде 3 - еуі кем тұрғын бар. Екінші үйде неше тұрғын бар?» I - 8 т. 8 - 3 = 5 (т.) II — ?,3 - еуі кем Жауабы: екінші үйде 5 тұрғын бар. 3.3 Сандарды айырмалық салыстыру: 1) "нешеуі артық": «Бір бумада 10 дәптер, ал екіншісінде - 6 дәптер бар. Бірінші бумада екіншіге қарағанда неше дәптер артық?» I -10 д. ↑ ? артық 10 - 6 = 4 (д.) II – 6 д. Жауабы : 4 дәптер артық. 2) «нешеуі кем»: «Бір үйде 10 аптада, ал екіншісін 8 аптада салды. Екінші үйді салуға неше апта кем жұмсалды?» I – 10 а. 10 - 8 = 2 (а.) II – 8 а. ↓ ? кем Жауабы: 2 апта кем. 3.4 Санды бірнеше бірлікке арттыру (жанама түрі): « Бір қорапта 10 қарындаш, екіншісіне қарағанда оның 3 - еуі кем. Екінші қорапта неше қарындаш бар?» I - 10 қ., оның 3-еуі кем 10 + 3 = 13 (қ.) II - ? қ. Жауабы: екінші қорапта 13 қарындаш бар. Санды бірнеше бірлікке кеміту (жанама түрі) «Бірінші автотұрақта 7 машина бар, оның екіншідегіден 2-еуі артық. Екінші автотұрақта неше машина бар?» I - 7 м., оның 2-еуі артық 7 - 2 = 5 (м.) II - ?(м.) Жауабы: екінші автотұрақта 5 машина бар. Санды бірнеше есе арттыру (тура түрі): « Омардың 4 қарындашы бар, ал Арманның қарындашы одан 2 есе артық. Арманның қарындашы нешеу?» О. - 4 қ. 4∙2 = 8 (қ.) А - ?, 2 есе артық Жауабы: 8 қарындаш Санды бірнеше есе кеміту (тура түрі.): «Туристер бірінші күні 20км, ал екінші күні 2 есе кем жүрді. Туристер екінші күні неше км жол жүрді ?» I - 20 км 20 : 2 = 10 (км) II - ?, 2 есе кем Жауабы: 10 километр 3.8 Сандарды еселік салыстыру: 1) «Неше есе артық?»: Қыз балалар 15 жалауша, ал ұл балалар 5 жалауша жасады. Қыз балалар неше есе артық жалауша жасады? Қ. - 15 ж. ↑ ? есе артық 15 : 5 = 3 (есе) Ұ. - 5 ж. Жауабы: 3 есе артық 2) «неше есе кем?»: «Ағасы 20 жаста, ал қарындасы 10 жаста. Қарындасының жасы неше есе кем?» А. — 20 ж. 20 : 10 = 2 (есе) Қ. — 10 ж. ↓ ? есе кем Жауабы: 2 есе кем 3.9 Санды бірнеше есе арттыру (жанама түрі): «Бір метр сәтен 90 тг, ол бір метр жібектен 3 есе арзан. бір метр жібек неше теңге тұрады ?» С. - 90 тг , 3 есе арзан 90 ∙ 3 = 270 (тг) Ж. - ? (тг) Жауабы: 270 теңге. 3.10 Санды бірнеше есе кеміту (жанама түрі): «Альбом 96 теңге тұрады, ол дәптерден 8 есе артық. Дәптер неше теңге тұрады?» А. - 96 тг , бұл 8 есе артық 96 : 8 = 12 (тг) Д. - ? (тг) Жауабы: 12 теңге. жүктеу/скачать 237,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|