«5В060800 Экология» мамандығының 2 курс cтуденттері үшін «Әлеуметтік экология және тұрақты даму» пәні бойынша

Ортаның антропогендік факторларына мыналар жатады

А. Адамның сан алуан әрекеттері

В. Микробтар әрекеті

С. Жан-жануарлардың әрекеті

D.жасыл өсімдіктер әрекеті

Е. вирустардың әрекеті
$$$ 520

Эколгиялық дағдарыс болады:

А.атомды энергия әсерінің салдарынан

В.өнеркәсіпті мекемелер құрылысы салдарынан

С.техносфера түзілуі салдарынан

Д.ормандарды өртеу салдарын

Е.жанартаулар атқылауынан
$$$ 521

Эколгиялық дағдарыс-табиғат пен қоғаманың өзара әрекетіндегі саты:

А.орманадар жағылатын

В.тірі заттың өздік қалпына келу үрдістері бұзылатын

С.жайлауларды таптау жүретін

Д.жанартаулар атқылайтын

Е.танкерлер апаттары жүретін
$$$ 522

Эколгиялық қауіпсіздіктің бағалануы:

А.ПДК

В.ПДВ

Д.биосферадағы рұқсатты антропогенді жүктемемен

Е.ПДС
$$$ 523

Қазіргі замандағы экологиялық кризистердің негізгі ерешеліктерін атаңыз:

A) Экожұйенің тежелу қалыпы.

B) Экожұйенің қолайлы жағдайы.

C) Ғаламдық сипат.

D) Экожүйенің апаттық жағдайы.

E) Экожүйенің нашарлану жағдайы.
$$$ 524

Каспий теңізіндегі қызыл балықтардың жойылу себептері:

A) Судың деңгейіндегі төмендеуі, теңіз түбіне шөгуі.

B) Су деңгейінің көтерліуі және жағалауды су басып кетуі.

C) Уылдырық салатын жердің көлемінің тарылуы, балықтар миграциясына кедергі жасайды.

D) Ғаламдық климаттың жылынуы.

E) Улы тұмандардың пайда болуы.
$$$ 525

Экожүйені сақтауға арналған табиғи обектілер, шаруашылықта пайдалануға болмайтын территория аталады:

A) Ұлттық парк.

B) Қорықша.

C) Қорық.

D) Зоопарк.

E) Ботаникалық бақ.
$$$ 526

Ағзаларды қорғаудағы ең қатал шара қолданатын, ерекше қорғалатын территорияны атаңыз:

A) Ұлттық парк.

B) Қорықша.

C) Ботаникалық бақ.

D) Зоопарк.

E) Қорық.
$$$ 527 .

Қызыл кітапқа тіркелген организмдердің ерешеліктерін атаңыз:

A) Анықталмаған, сирек, жойылып кеткен, жойылып бара жатқан.

B) Саны азайып бара жатқан, сирек, жойылып кеткен, селекциондық.

C) Сирек, жойылып бара жатқан, жойылып кеткен, қалпына келу.

D) Анықталмаған, сирек, жойылып бара жатқан, саны азайып бара жатқан.

E) Қысқартылған, сирек, эндемдік түр.
$$$ 528

Адамзат өз қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін және болашаққа қатер төндірмейтін дамуы аталады:

A) Тұрақты.

B) Тепе-теңдік.

C) Кризистік.

D) Қолайсыз.

E) Апаттық.
$$$ 529

Әлеуметтік экология термині алғаш рет қашан пайда болды:

А. 1821ж.;

В. 1850ж.;

С. 1921ж.;

D. 1951ж.;

Е. 1981ж..
$$$ 530

Әлеуметтік экология мәселелері бойынша әлеуметтанушылар бүкіл әлемдік бірлестігінің зертеу комитеті қайда және қашан құрылады?:

А. 1966ж. Эвиан қ. өткен әлеуметтануушылар конгресі;

В. 1970ж. Варна қ. өткен әлеуметтануушылар конгресі;

С. 1992ж. Рио-де-Жанейро қ. өткен қоршаған ортамен даму бойынша БҰҰ конференциясы;

D. 2002ж. Йоханнесбуг қ. өткен қоршаған ортамен даму бойынша БҰҰ самиті;

Е. 2004ж. Семей қ. өткен «қоршаған ортаға ауыр металдар мен радионуклидтер» халықаралық ғылыми-практикалық конференция.
$$$ 531

Әлуеметік экология дамуыда қандай негізгі сатылар бар: 1)Эмпарикалық, 2)модельді, 3)зерттеулік, 4)жаханды-саяси, 5) қазіргі?:

А. 1,2,3,4,5;

В. 1,2,3,4;

С. 1,3,4;

D. 2,4,5;

Е. 1,2,4.
$$$ 532

«Римдік клуб» қай жылы құрылды:

А. 1965ж;

В. 1968ж;

С. 1976ж;

D. 1978ж;

Е. 1980ж.
$$$ 533

«Римдік клуб» құрудың инициаторы кім:

А. Печчи А;

В. Медоуз Д;

С. Дорестер Д;

D. Месарович М;

Е. Тинберген Я.
$$$ 534

«Римдік клубтің» бірінші баяндамасы қашан шықты, қалай аталды:

А. 1956ж. «Адамзат жол айрығында»;

В. 1972ж. «Өсу шектері»;

С. 1977ж. «Адамзат жол айрығында»;

D. 1968ж. «Өсу шектері»;

Е. 1977ж. «Жаһанды қоғам үшін мақсаты».
$$$ 535

1974жылы Б.Коммонер құрған экология «заңдарына» не жатады:

А. барлығы қайда болсын кетуі керек;

В. табиғат жақсы «біледі»;

С. ештеңе білмейді;

D. барлығы қайтады;

Е. барлығы барлығымен байланысты.
$$$ 536

«Адам-табиғат» жүйісіндегі он заңдарға заңдардың қайсысы жатпайды:

А. экожүелердің тізбекті жасаруы есебінен өндірістің тарихи даму ережесі;

В. әлеуметті-экологиялық ауысу ережесі;

С. биосферамен адамның өзара әрекетіндегі кері байланыс немесе бумеранг заңы;

D. биосфере ауыспаушылығының заңы;

Е. биосфераның жаңару заңы.
$$$ 537

«Адам-табиғат» жүесіндегі он заңдарға заңдардың қайсысы жатпайды:

А. адам мен биосфера өзара әрекеттің қайтымсыз заңы;

В. жаратылыстық қағидасы;

С. тарихи (әлеуметтік-экологиялық) қайтымсыздық заңы;

D. берудің азаю заңы (табиғатты);

Е. демографиялық (технико-әлеуметтік-экономикалық) қануғу ережесі.
$$$ 538

Н.Ф.Реймерс құрған әлеуметтік экологияның заңдары қандай:

А. 1;

В. 4;

D. 7;

Н.Ф.Реймерс заңдардың қайсысын құрды:

А. экожүелердің тізбекті жасаруы есебінен өндірістің тарихи даму ережесі;

В. әлеуметтік-экологиялық ауысу ережесі;

С. адам мен биосфера өзара әрекетінің кері байланысы немесе бумеранг заңы;

D. биосфера ауыспаушылығы заңы;

Е. биосфераның жаңару заңы.
$$$ 540

Қазіргі уақытта әлеуметтік экологияның неше заңы құрылған:

А. 1;

В. 4;

D. 7;

Қоршаған орта ол:

А. бисфера тұрақтылығын қамтитын жарге жаратылысты биотаның қажетті көлемінде сақтауға бағытталған қоғамдық, заңгерлік, әлеуметтік, технологиялық, саяси, әкімшілікті қосқанда, халықаралық, аймақтық, мемлекеттік, жергілікті шаралар кешені;

В. адам жағынан тікелей әсерді сезбейтін табиғат бөлігі;

С. адамды қоршайтын немесе онымен сол немесе басқа әдіспен өзара әрекеттесетіннің барлығы физикалық табиғи және жасанды жасалған факторларды, сонымен бірге әлеуметтік-экономикалық және психологиялық факторларды қоса алғандағы, адамның өмір сүру ортасы (жеке тұлғаға да, қоғамға да, адамзатты толық алғанда да);

D. жерде тұратын тірі ағзалар массаларының, олардың жүйелік иелігіне қарамастан байланыстары;

Е. табиғи жүелермен өзара әрекеттесетін, адам еңбегін өмір үшін күресте жеңілдететін, шектелген кеңістікте болатын және белгіленген уақытта жасалатын аспаптар мен механизмдердің, өндіріс пен қозғалыс құралдары, техникалық құрылымдар мен құрылыстардың байланысы.
$$$ 542

Қоршаған ортаның негізгі құрамдарын көрсетіңіз:

А. адам қоршаған ортаның құрамы ретінде, әлеуметті-экономикалық, физикалық;

В. физикалық, әлеуметтік, экономикалық;

С. экологиялық әлеуметтік, экономикалық;

D. жасанды жасалған үрдістер, табиғи үрдістер мен құбылыстар;

Е. өзгермеген табиғи орта, өзгерген табиғи орта.
$$$ 543

Табиғи физикалық құрамдарды белгілеңіз:

А. климат, минералды ресурстар, энергетикалық ресурстар;

В. ауа, топырақ, су;

С. флора мен фауна;

D. жанартаулық, жер сілкінісі;

Е. жоғарыда көрсетілгендердің бәрі.
$$$ 544

Физикалық құрамдардың қайсысы геологиялық құрылымдармен, бедермен, жер бетінің мүшелену дәрежесімен байланысты:

А. мекенің географиялық жағдайы;

В. флора мен фауна;

С. табиғи үрдістер менқұбылыстар;

D. адам жасаған физикалық құрамдар;

Е. мекен климаты.
$$$ 545

Жаратылысты жүйелер қасиеттеріне жатпайды:

А. тұрақтылар;

В. ашықтар;

С. өзара алмасымды (компенсаторлы және өзара тәуелді);

D. қызметтік (қандай да бір қызметті іске асырушы);

Е. иерархиялы ұйымдасқан.
$$$ 546

Әлеуметтік жүелер қасиеттеріне жатпайды:

А. жабықтар;

В. бөлшектей (өзі жеткілікті ретінде өмір сүре алмайды және оларды қоршайтын жүйелер есебінен өмір сүреді);

С. адам ұйымдастырған;

D. материядан тұратындар (ағзалардан емес);

Е. логикалық (қозғалыстың ішкі детерминистік табиғатына ие).
$$$ 547

Биосфера бұл:

А. қандай да бір ірі аймақта өмір сүретін барлық тірі ағзалардың тарихи қалыптасқан байланысы;

В. жасушадан экожүелерге дейінгі әртүрлі күрделілікте өзара байланысқан және өзара әрекеттесуші тірі элементтер байланыс;

С. әдетте литосфераға, гидросфераға және атмосфераға бөлетін жердің көпқабатты қабықшасы;

D. тірі заттар әсерімен қамтылған жер облысы заттардың жаһанды айналымын қолдайтын планетадағы ең ірі экожүйе;

Е. табиғи географиялық кешен, онда барлық негізгі құрамдар (литосфераның жоғарғы көкжиегі, бедер, климат, су, топырақ, биота) даму жағдайлары бойынша біртекті біріңғай жүйе түзе отырып, күрделі өзара әрекетте болады.
$$$ 548

Адам әлеуметтік ортасының ең мәнді элементтері : 1)қоғамдық қатынастар, 2)биота, 3)еңбек ортасы, 4)қоныстандыру, 5)климат:

А. 1,2,3,4,5;

В. 1,2,3,4;

С. 1,3,4;

D. 2,4,5;

Е. 1,2,4.
$$$ 549

Ғылыми айналымға «өмір сапасы» термині алғаш енген:

А. ХІХғ. 60жж. басында;

В. ХХғ. 60жж. басында;

С. ХХғ. 80жж. аяғында;

D. ХІХғ. 80жж. соңында;

Е. ХХІғ. басында.
$$$ 550

Қоршаған ортаны қорғаумен байланысты өмір сапасына алғашқылардың бірі болып нұсқаған:

А. Супек Р;

В. Логотети Т;

С. Кантор Р;

D. Делкин Н;

Е. Боурке С.
$$$ 551

Атмосфера ластануының негізгі технологенді көзін атаңыз:

А. түсті металлургя;

В. электр энергетика;

С. химиялық өнеркәсіп;

D. мұнай алу;

Е. ағаш өңдеу өнеркәсібі.
$$$ 552

Көшеттік әсер құбылысы ашқан:

А. Фуре Ж;

В. Геккель Э;

С. Шерлок Р;

D. Вернадский В;

Е. Аррениус С.
$$$ 553

Көрсетілген газдардың қайсысы көшеттікке жатпайды:

А. метан;

В. азот оксиді;

С. көмірқышқыл газы;

D. су буы;

Е. азот.
$$$ 554

Қандай көшеттік газ құрамына адам әрекеті әсер етпейді:

А. метан;

В. су булары;

С. көмірқышқыл газы;

D. азот оксиді;

Е. озон.
$$$ 555

«Жоғары ұшатын, аэрозольді орамдарда сепкіштер, суықагенттер (тоңазытқыштар, кондиционерлер) т.б., ребінде өндірісте және тұрмыста қолданылады» Қандай көшеттік газ туралы айтылған:

А. көмірқышқыл газы;

В. озон;

D. фреондар;

Е. азот оксиді.
$$$ 556

Озон қабаты бұзылуынан болатын негізгі зиян:

А. атмосфера көмірқышқыл газы концентрациясының жоғарлауы;

В. фотосинтез төмендеуі;

С. климаттың сууы;

D. ультро күлгін сәуленудің өлтіру әсері;

Е. климат жылынуы.
$$$ 557

Қышқылдық жаңбырлар, атмосфералық ылғалда әртүрлі өнеркәсіптік қалдықтар еруінен ие болатын рН:

А. 3,9 төмен;

В. 7 төмен;

С. 7жоғары;

D. 5,6төмен;

Е. 5,6 жоғары.
$$$ 558

Қышқылдық жаңбырдың негізгі негативті салдары:

А. топырақтағы өзгерістер (топырақтың қышқылдануы, топырақ биотасының өлуі, т.б,);

В. су экожүелеріндегі өзгерістер (қышқылдағы өсуі, балық қорларын жоғалту, т.б.);

С. өсімдіктердің өзгерісі (жапырақ бетінің зақымдануы, фотосинтездің бұзылуы, кебуі, т.б.);

D. шыны , бетон, басқа құрылыс материалдарының, сонымен бірге сәулеттік көне ескрткіштердің бұзылуы;

Е. жоғарда көрсетілгендердің барлығы.
$$$ 559

Қазақстан Республикасы жерлерінің қаншасы шолге айналу үрдісіне ұшыраған:

А. 10% аз;

В. 30% шамасында;

С. 70% шамасында;

D. 40% аз;

Е. 60% көп.
$$$ 560

ҚР қоршаған ортаны қорғаудың ұлттық нысандарына жатады:

А.мәдениеттік әлемдік орталықтары

В. табиғаттың әлемдік ескерткіштері

С.ЮНЕСКОэгидасындағы қорықтар

Д.тек ҚР үшін қызығушылық тудыратын нысандар

Е.Серенгети ұлттық саябағы
$$$ 561

Қазіргі уақытта қорғаудың халықаралық нысандарына жатпайды:

А.магнитосфера

В.атмосфера

С.гидросфера

Д.биосфера

Е.литосфера
$$$ 562

Қоршаған ортаны қорғау бойынша халықаралықкелісім -1996ж.БҰҰкелісім шарты сынауға тыйым салады.

А.вакциналарды

В.сарысуларды

С.дәрілерді

Д.тамақ өнімдерін

Е.ғарышта,атмосферада,су астында ядролық қаруды

$$$ 563

БҰҰ конвенциясы теңіз құқығы бойынша мойындайды:

А.рұқсатсыз мұнай танкерлерін тасу

В.жағажайлы мемлекеттердің 200миль аймақтағы биоқорларға құқығын

С.киттерді аулауға құқығын

Д.түлендерді аулау құқығын

Е.қарақшылықты
$$$ 564

Рационалды табиғат пайдалану –бұл

А.қоршаған орта мен өзара әрекеттің барлық түрлерін антропогенезге қосу

В.қоршаған орта мен өзара әрекеттің барлық түрлерін айналымның жартылысты циклдеріне қосу

С.қоршаған орта мен өзара әрекеттің барлық түрлерін техногенезбен қосу

Д.қоршаған орта мен өзара барлық түрлерін нормативті құжаттарға қосу

Е.шикізаттағы құрамдардың барлығы тұйықталмаған циклде қолданылатындай өндірістерді ұйымдастыру қағидасы
$$$ 565

Қалдықсыз технологиялар

А.шикізаттың барлық құрамдары тұйық циклде қолданылатындай,өндірісті ұйымдастыру қағидасы

В.шикізаттың барлық құрамдары тұйық емес циклде қолданылатындай өндірісті ұйымдастыру қағидасы

С.қоршаған орта мен өзара әрекеттің барлық түрлерін айналымның жаратылысты циклдеріне қосу

Д.жаңа технологияларды ендіру қағидасы

Е.аз қалдықты өндіріс
$$$ 566

Экошиеленісті шешудегі басқарудың негізгі мәселесі:

А.популяция сандарын төмендетуге қол жеткізу

В.табиғи ортаға сеніп тапсырылған нысанға зиянды әсердің максималды төмендеуіне қол жеткізу

С.табиғи ортаға сеніп тапсырылған нысанға зиянды әсердің ұлғаюына қоол жеткізу

Д.экожүйелер продуктивтілігін жоғарылату

Е.экожүйелер продуктивтілігін азайту
$$$ 567

Ластанудың химиялық түріне жатады:

А.радиация

В.органикалық тыңайтқыштар

С.микроағзалар

Д.шу

Ортаның радиоактивті изотоптармен ластануы ағзаларға қауіпті ,себебі:

А.энергетикалық алмасу механизмі бұзылады

В.табиғатта биоритмдер бұзылады

С.популяциялрда мутантты түрлер саны өседі

Д.жұқпалы ауру саны өседі

Е.жаңа эвалюциялы белгілер пайда болады
$$$ 569

Тірі табиғатқа әсер етіп антропогенді фактор заң өлшемді сипатқа ие

емес,сондықтан ағзаларда

А.оған әртүрлі бейімделулер түзілді

В.бейімделулер түзілмеді

С.оған қорғану реакциялары өңделді

Д.жаратылысты таңдаумен мутациялар сақталады

Е.Популяциялардағы даралар саны ұлғаяды,әсіресе ірі жануарлар

Биосферада өсімдіктердің қышқылдық-қалпына келтіру қызметі олардың

қабілеттілігінде көрінеді

А.фотосинтезге

В.ағзада белгіленген элемеенттерді жинақтауға

С.тау жыныстарын қопаруға

Д.топырақты тамақтануға

Е.топырақ эрозиялры

Қазақстан Республикасы Елбасының қаулысымен 1996 ж.30 тамызда келесі шешім қабылданды:

A) ҚР «Қоршаған ортаны қорғау» туралы заңы.

B) ҚР «Білім туралы» заңы.

C) ҚР экологиялық қауіпсіздік концепциясы.

D) Экологиялық білім беру концепциясы.

E) Орта-кәсіби және жалпы білім беру мектептеріндегі «Экология» пәні бойынша бағдарлама.
$$$ 572

Табиғатты қорғау нені білдіреді?

A. Экологиялық жүйелер тепе-теңдігін сақтау

B. Қоршаған ортаны ластанудан қорғауға бағытталған жұмытар кешені

C. Ластанудан биосфераны және атмосфераны қорғау

D. Қоршаған орта тазалығы

E. Тазалау аппараттарын қолдана отырып, қоршаған ортаны қорғау
$$$ 573

Табиғи жағдайлар нені білдіреді:

A. Жергілікті жағдайлармен қолдану сипатының сәйкестігі

B. Табиғи жүйенің потенциялды қасиеті

C. Жергілікті жағдайлармен қолдану әдістерінің сәйкестігі

D. Бір күйден екінші күйге ауысу қабілеті

E. Табиғи орта факторларының, құбылытарының, объектілерінің байланысы
$$$ 574

Адамдар денсаулығына әсер ететін қатердің биологиялық факторларына жатады:

A. Сапалы тамақтану

B. Табиғи және антропогенді патогенді микроағзалар

C. Қоршаған орта сапасы

D. Жұқпалы аурулар

E. Табиғи патогенді микроағзалар
$$$ 575

Табиғи сулар сапасы келесі келеі көрсеткіштермен бағаланған

A. Физикалық ластанулар есебінен

B. Физикалық, химиялық, санитарлы- биологиялық

C. Санитарлы-биологиялық ластнауға тәуелді

D. Химиялық ластанулар есебінен болжау

E. Физико-химиялық ластанудың көрсеткіштері
$$$ 576

Судың санитарлы-биологиялық көрсеткіштері:

A. рН, тұздар құрамы

B. Вирустар, бактериялар

C. Коли-индекс, түс

D. Коли-титр , иіс, түс, тұздың құрамы, рН.

Е. Коли-титр, коли-индекс, вирус, бактерия.
$$$ 577

Құбыр суларын тазалау әдістері

Қазақстанның қандай суларында мыс, мұнай өнімдері, цинк, нитраттар, фенол, фтор және кейбір пестициттер негізгі полютанттар болып табылады:

Су ортасындағы заттардың шектелген-рұқатты концентрациясы

A. мг\ л.

B. кг\ кг.

C. мг\ г.

D. мг\ м.

Е. мг\ кг.
$$$ 580

Халықаралық мәнді су-саз батпақты қажеттер қорына ЮНЕСКО мен енгізілген қорық

A. Алматы.

B. Корғалжын.

C. Ақсу-Жабағылы.

D. Алакөл.

E. Батыс-Алтай.
$$$ 581

Экологиялық (экологиялық тепе-теңдік қолдау мен табиғи экожүйелерді сақтау), рекрационды (реттеуші туризм мен адамдар денсаулығы) және ғылыми (келушілердің бұқаралық кіруі жағдайларында табиғи кешенде сақтаудың әдістерін өңдеу мен енгізу) осы негізгі мақсаттардың орындалуын қамтитын салыстырмалы үлкен табиғи аймақтар мен акваторилер-бұл:

A. мемлекеттік табиғи қорықтар, сонымен бірге биосфера

B. Ұлттық бақтар

C. Саяжай алаптары

D. Мемлекеттік табиғи (заказник)

E. табиғат ерекшеліктері
$$$ 582

Табиғи кешендері немесе құрамын қалпына келтіру немесе сақтау және экологиялық тепе-теңдікті қолдану үшін белгіленген мерізімге құрылған аймақтар –ол:

A. мемлекетік табиғи қорықтар, сонымен қатар биосфера

B. Ұлттық бақтар

C. табиғи бақтар

D. мемлекеттік табиғи саябақтар

E. Табиғи ескерткіштер
$$$ 583

Салыстырмалы күзету тәртібімен, ерекше экологиялық және эстетикалық бағалығымен ерекшеленіп, тұрғындардың ұйымдатырылған демалысы үшін қолданылатын аймақтар –ол?

A. мемлекеттік табиғи қорықтар, сонымен бірге биосфера

B. Ұлттық бақтар

C. табиғи бақтар

D. мемлекеттік табиғи саябақтар

E. Табиғи ескерткіштер
$$$ 584 .

Ресурстарды қолдану адамдардың тең құқықтықты мен әлеуметтік қамту

мақсаттарына бағытталуы тиіс даму:

А. тұрақты әлеуметтіу даму;

В. экономикалық тұрақты даму;

С. экологиялық тұрақты даму;

Д. тұрақтылық;

Е. прогресс;

Жаhанды әлеуметтік- экономикалық жуйедегі даму тенденциясын талдауға

арналған бағыт:

А. математикалық модельдеу;

В. математикалық бағдарламалау

С. ғаламдық модельдеу;

Д. технологиялық прогресс;

Е. жүйелік динамика;

Адамның экологиялық қауіпсіздігі- бұл:

А. өмір қауіпсіздігі;

В. табиғи және антропогенді сипаттағы қатерлерден мемлекет, қоғам, адам биосферасының қорғану күйі;

С. табиғи апатты құбылыстарды жою;

Д. тамақтану өнімдерінің қауіпсіздігі;

Е. ойыншықтар қауіпсіздігі;

$$$ 587

Өндірістерден шығатын тастанды заттектерді: күлді, металл оксидтері мен тұздарың, күкірттің газды қосылыстарын, аммиакты, көмір сутектерін, радиоактивті газдарды, шандарды, озонды, сутекті қосылыстарды қандай әсерге жатқызады

А) тікелей

В) жанама

С ең бастысы ауа райына қарау

Д) үшеуіде қасиеттеріне кіреді

А) Суды тиімді пайдалануды ұйымдастыру

В) Суды тиімді пайдалану

С) суды ысырапсыз

Д) жер бетіндегі сулар
$$$ 589

Құрамында адам денсаулығына өте зиянды әсер ететін, сондай-ақ қоршаған ортаға қауіп туғызатын улылық қасиеті бар заттектерден тұратын қалдықтарды қалай атаймыз?

А) қауіпті

В) қауіпсіз

С) улы

Д) улы емес

Радиоактивті ыдырау кезінде атом ядросынан электронның не позитронның бөлініп шығуы қандай ыдырау

А) альфа

В) бета

Д) альфа, бета

Е) гамма, бета
$$$ 591

Адамның шаруашылық іс-әрекетерінің нәтижесінде өсімдіктері жойылған, гидрологиялық режимімен рельефі өзгерген, топырақ жабыны бұзылып, ластанған жерлерді қайта қалпына келтіру прцессі

А) екінші реттік тұздану

В) механикалық

С) абразия

Д) тұздану

Е) рекультивация
$$$ 592

Суда табиғи, не антропогендік факторлар әсерінен биогенді элементтердің жинақталуының нәтижесінде су обьектілерінің биологиялық өнімділігінің артуы не деп аталады?

А) ластануы

В) өздігінен таралуы

С) эвтрофикация

Д) бірінші реттік тазарту

Е) екінші реттік тазарту
$$$ 593

Суды тұндыру және сүзу арқылы ондағы механикалық қоспалардан тазарту қандай әдіске жатады

А) химиялық

В) өздігінен таралуы

С) эвтрофикация

Д) механикалық

Е) физикалық
$$$ 594

Физикалық мониторинг деп,

А) биоиндикаторлардың көмегімен жүргізілетін маниторинг

В) қоршаған ортаның екі құрам бөлігін бақылауға негізделген маниторинг

С) қоршаған ортаға физикалық процестерімен құбылыстардың тигізетін әсерін бақылау жүйесі

Д) зерттейтін обьектілерді барлауға және тәжірибелік мәліметтерді тіркеп жазуға арналған мониторинг

Биоиндикаторлар көмегімен жүргізілетін мониторинг (яғни ортаның өзгеруін, ағзалардың күйі мен жүріс тұрысына қарап пішіп кеседі) қалай аталады?

А) химиялық

В) биологиялық

С) дистанциялық

Д) экобиологиялық

Е) физикалық
$$$ 596

Абиотикалық фактор дегеніміз не?

А. Бір организм тіршілігінің екінш организм тіршілігіне ауысуы

В. Адамның қызмет әрекетінен жаңа түрде туындайтын фактор

С. Тірі организмдердің қалыптасуына қажетті элементтер

Д. Тікелей организмге тікелей және жанама түрде әсерін тигізетін биорганикалық табиғаттың құбылыстары мен құрамды бөліктері.

Е. Дұрыс жауап жоқ
$$$ 597

Биотикалық фактор дегеніміз не?

А. Тірі организмнің қалыптасуына қажетті элемент;

В. Тірі организмге тікелей және жанама түрде әсерін тигізетін фактор;

С. Бір организм тіршілігінің екінші организм тіршілігіне, сондай-ақ өлі мекен ортасына тигізетін әсер-ықпалының жиынтығы;

Д. Адамның қызмет қорекетінен жана түрде туындайтын фактор;

Е. Дұрыс жауап жоқ
$$$ 598

Төменде келтірілгендердің қайсысы глобалдық (әлемдік) экологиялық проблемалар қатарына жатады:

А. қоқыстың мезгілімен шығарылмауы;

В. мекемелердің төңрегіндегі территориялардың ластануы;

С. биологиялық әралуандылықтың кемуі;

Д. сапасы төмен бензинді пайдалану;

Е. мекемелердің шайынды суларында ластаушы заттардың болуы.
$$$ 599

Қоршаған ортаның экологиялық жағдайын жақсарту үшін әр азамат ат салыса алатын ең нәтижелі қимыл қандай болар еді:

А. шыны ыдстарды қайтара пайдалану;

В. қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңдардың қабылдануына белсене ат салысу;

С. автомобиль орнына велосипед міну;

Д. вегетариандық азыққа көшу;

Е. өндіріс көлемін қысқарту.
$$$ 600

Төменде келтірілгендердің қайсысы ғаламдық (глобалдық) экологиялық проблемалардың бірі б лып есептеледі:

А. өндірістің улы қалдықтарын көму;

В. озон қабатының жұқаруы;

С. жаңа технологияларды іске қосу;

Д. ИНТЕРНЕТ желісінің етек жаюы;