БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
ҚАСИЕТТЕРІ.
10.1 Буферлі ерітінділерді дайындау және зерттеу
А) Буферлі ерітінділерді дайындау. Диаметрі бірдей
6 пробиркаға 0,1 н сірке қышқылы және 0,1 н натрий ацетаты ерітінділерінен 9-кестеде көрсетілгендей мөлшерде құйыңыздар.
8-кесте
Ерітінділер, мл
|
№ пробиркалар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
0,1 н сірке қышқылы, мл
|
4,5
|
4
|
2,5
|
1,5
|
1
|
0,5
|
0,1 н натрий ацетаты, мл
|
0,5
|
1
|
2,5
|
3,5
|
4
|
4,5
|
Есептелген рН мәні
|
3,7
|
4,0
|
4,6
|
5,0
|
5,2
|
5,6
|
Тәжірибе кезінде табылған рН мәні
|
|
|
|
|
|
|
Пробиркалардағы ерітінділерді араластырып, әрқайсысының үстіне 2 тамшы универсалдық индикатордан қосады. Универсалдық индикатор – бұл рН мәнін анықтауға мүмкіндік беретін индикаторлардың қоспасы. Пайда болған ерітінді бояуларын универсал индикаторлардағы түсті кестемен салыстырып, әрбір пробиркадағы буферлік жүйенің рН мәнін табады және кестеге енгізеді.
Тәжірибе кезінде анықталған рН мәндерін есептелген рН мәндерімен салыстырады.
Сутек иондарының концентрациясы мынадай формуламен есептеледі:
[H+] = K[қышқыл] /α ∙[тұз]
Осыдан кейін ерітіндінің рН мәні анықталады.
Сірке қышқылының диссоциациялану константасы 1,86∙10-5, ал 0,1 н натрий ацетатының диссоциациялану дәрежесі 0,79-ға тең.
[H+]=1,85∙10-5∙ 2,5/2,5∙0,79=2,3∙10-5
рН = − lg[H+] екенін ескере отырып, оның мәнін табамыз:
−lg[H+] = −lg2,3+5 = − 0,36+5=4,6 pH=4,6
pH мәндері мен тұздың көлемдері бойынша буферлік қисықтың градиенттік көрінісін, яғни буферлік қоспаның рН мәні мен қышқыл және оның тұзының көлемі арасындағы қатынасқа тәуелді қисық тұрғызамыз. 4-cуретте көрсетілгендей ордината осіне рН мәні салынады.
Достарыңызбен бөлісу: |